Recuperationes Faesulanae

131쪽

An coturnos i An ocreas dixerimus f Absit nostra a cogitatione ut ista quaerantur. Maiore opus est allegoria enodandae ueritat Laui offendit ad lapide:aut uepribus piigi aut tritu pedu defatigath huic ne p lapsu ruaucalciamenta siti opus: quae fidei praesidia fuit uestigia credentiu firmantis: nos tutos & alacres p setes& saxa .petque nocte & tenebras deducentis: donec oculis nostris illucescat sepiternus ille fulgori& cares nocte djes:de quo clauid uaticias i psalmis. Et nox sicut dies illuminabit :& sicut tenebrae

eius: ita N: lunae eius.Caetes ut beata hanc fide deuotio cosequae ac pietas:& baculos tenetes i maiuhus cotinuo addas: hoc est crucem amplexantes: passione S mortem domin inremoti corde gestate: cuius gratia: ut praefati ia sunjus: institutu uel maxime fuit

hoc sacramentii. Nihil est enim nulli crede quod generosos gratosque animos aeque icedat:& uerberetnil meditatio Crucis. Hinc cottitici hinc lachrymae: hinc gemitus hinc cofessio: poenitetia q3Nascunc Hinc conclamatio cu Paulo Absit mihi gloriari nisi iii Cluce domini nostri Jesu Christi: p quem mundus mihi crucifixus S ego mundo:q suaui summaq; de re i praeses no multa cacrastinus totus passioni & cruci dicatus sit dies:acerbus humanaeno modo naturae: sed siderabus etiam ipsis funestus & lugubiis. Quod superest igitur: p stremit illuci absolua Et comedetis festinanter: sicq*ad exitu ipsa pariter festinabit oratio. Quod usu uenire famelicis solenauidi hac i parte deuotique faciunt:ut exurientiu similes exardescant in haec sacrosacta cibaria: epulasque uitales: sibus rite illud uides aptari Exurientes in plauit bonis:& diuites dimisit inanes. Festinanter illi quide edunnil laeti negotiuagunt:il amant:qui cupiunt:qui diuina in delatiis habῆt. quibus

autem carnalia:opes dico: honores: voluptates fraudes: expilationes: immaniaq3 facinora animo suuhi profecto & tarde voluiiu& cum uolunt:pigre atque ignauiter guttant: ut tabescit uel male pasti:uel prorsus ianes. Q. uamobie de utrisqῖ aptist i me dixisse mihi uides Zpostolus Alius quide esurit: alius uero abrius est. In quo qui deficinnes una meret explodi conuiuio: Ied dignus

est morte cum uita miserabiliter delerat. Quod crimen tametsi

quanto quidem odio cogitari potest: fulminandum mihiuideatur: silentio tamen praetermitta: quandoquidEut finem dicendi

132쪽

fatiae mihi suadet templisi quod eaeuxidi ex quo dicete mephus

concionemque tenere. Quare salices ta ibitis sacratissimi patres: utriq3 optimi ac colendissimi: cu uobis primu illud optauero: ptatusque fue ut quae de huius sacramenti causa S ratione: deq3 sumentium ordine ac institutis attigimus:sic a uobis accipiantuesic defixa haereant animo: sic opere denique compleantur: ut pertita huius uitae discrimina: auge perq; sudore uadentibus uobis ad beatas ct sempiternas Agni nuptias:& iter expediat hoc caeleste uiaticum:&aestum temperet uitalis hic comeatus. ViX1.

EI LAUS CUI OMNIA SERVIUNTι MATTHAEI BOS SI VERONENSIS CANONICI REGvLARIS DIVERSARUM RERUM EPISTOLAE VARIETATE PONDERE COPIA DEVOTIONE FRUCTU IUCUNDITATE . REPERIAE

AD Philippum Parmen seni Phisicum de mundi suga

atque contem Pru. Epistola Plinia.

V M Istic agerem Philippe in domino mihi charist si me & semper amande:de eorum mentis inopia: animique stupore: qui fluxa:& soldida huius saeculi bona sectantes:de uirtute: per quam beati: aeternique fieri facile possunt: nihil omnino cogitanunihil pensi hanenti nonunil incidit aut admirantes colloqueremurnuque his caecitatem hanc tantam indoIere plurimum uideretis. Sed quo die a te discessit aperuisti mihi quod occultum mente gestabas: ipse quoq; tacitus uaticinabar:& inter extremos amplexus: atq3 oscula sancta a me prope flens enixe petistitui de saeculi fuga Scontemptu: deq3 amore uitae sanctissimae aliquid ad te conscribetBTuus huc omnis sermo descenditiadditi gemitus. additae precesne te desererem:ne te negligerem:quod tibi cu pollicerentnansisti ex uultu laetissimus & ingentia solatis plenus.Ex quo tanto so

133쪽

Iatio mihi uisus equidem sum huius rei debitor factuatamein re

cluam susceptu uix satis aggredi audeam.Aduersus. n.msidi negeia atq3 naufragia inuehi.Exaduerso quoque maiestassi & laude uitae religiosae atque sanctissimae exornar pro meritis neque leuis a uincia: neq3 paucis agenda: mihi presertim payes ut dixi:ad te tantam idoneo: parum dc ocioso. Sed ita es mihi charus:ita δύ in domino perdilectus: ut iperare mihi minus nihil equidem possim:qtuo isti non obtemperare & salutari: εἰ optimo uolo. Sic & curae tibi fuit mea salus dum aegrotaui minulli labori studioque pet vceris:ut pute tuo uel beneficio uiuere:& si in lucro ducenda non sit haec usta miserrima: periculis semp:naufragiasq3 exposita Ela itaq; charitas:quae omnia uincis:ocium mihi: viresque suppedita:

A no ii quaerendi hoc loco mihi statui egregiam dicedi: psuadεdique uim aliqua: a per se nitidu:puruque serm eme laborata pictaque putetur dubia ueritas ipsa. ui. n.mauult doceri:si deludite quaerit non uerba. aut durus in& indocilis est moueti neglnisi uerbo' illecebris. Hoc igitur iprimis unum mi Philippe:si summae uirtutis gloria flagras: si sempitcrnae imortalitatis cupiditate moueris: si regno dei &caelestibus bonis studes aliquado potiri. loci nil unu tibi est omnino praestandum: ut de Babilonia

saeculi huius euadas:& Atu pedes ipsi possunt effugias: deque abominabili illa fornicationum matre eam i arcem subito te rcipias: quae nullos formidat incursus. nullas ueretur insidias. nullis uel

armis uel uiribus capitu ad quam denique cum piugeris pericli Tabi Ion . no possis.Audi hic quaeso expressam salutaris dei vocem. FuNoe cum gite de medio Babilonis.fugite ut salvet quisq3 animam suam filiis. quonia facta est habitatio daemonio'. Et iterum exite de illa poLoth. pulus meus:& non participes sitis delicto 2 eius: A: de plagis eius

Moisen accipiatis: quoniam usque ad caelum ascenderut peccata eius. Sic arca igteis evasere diluviu. Sic Loth de Sodomis cedens comune uitauit incendium. Sic Moises se ab Egypto praeripies:ubi regnare etiam poteranin Sina fit legifen.& inenarrabili intuitu Ablaam fruitur deo. Sic Abraae egredere dicitur de cognatione tuaedo de domo patris tui:& ueni in terram: quam monstrauero tibi. Et tu

pnidessa ne Medicus si grauis incanduerit pestis:& depopulari holas coeperinnon ocius fugaeatque eminus suadebis Guato uo

134쪽

accipere possiimus apud Ezechiele hec domini uerba. Ira.n.mea Ezechie super uniuersum populu.Gladius foris pestis δἰ fames.int isecus ut in agro est gladio moriet & qui in ciuitate fame & pestiletia vorabitur.& saluabutur qui fugerint.Haec in figura mi Phi.idieata sint tibi. Duobus dominis seruire ut nemo iam potest i sic presentibus neq; uoluptatibus: S: suturis paritet beatoR premiis

pstui.No comisces ista: nec iter se habent ullo modo cocord ianua uis & enim est:il possit pede uno aridi premenaltero astra coscedere aui non est mecu:c6trante est dicit dominus:& si mecum non colligitispargit.& si uis plactus esse:uade & uede quae possides:& da pauperibus: & sequere me. Et qui amat patre:aut matre plus: si me no e me dignus: & qui no tollit cruce suam &sequitur me non est me d ignus. Vides quantu Mice aduersane amor dei: & amor saeculi e quatum christiana & rata perfectio a turba dissideat:& planctoria bona:quae specie fallaci & pulchra delactantipto nihilo ducat Si quis ergo est: qui animo uacare si maxime Optet: si esse uelit uetus cognitorIui que deiq3 spledor uirtutis accendat; oportet aut religiosam uiti suscipianaut eius: ususcaepit uirtutibus xxime accedat: aut paup sinaut iter opes pauperi similis: ut soli consectar, uirtutem facile queat expeditus: δύleuis. Nam ut de me ipso quidem loquar. dum adhuc i Delicem

hujus saeculi cathena constringeret: dutquam diximus: Babilon sua tyrannide possideretinu qualui id initi: id assequi ut in oceret satis:integreque uersarer Me miserum)Recogitate sine horrore& gemitu neqneo quoties aut imatura aequaliu morte: aut lexpectato εἰ repentino cuiuspiam funere exterritus: quoties conscientiae morsibus laniatus mecuni ipse dicebam. Expergiscere Matthaee. Expergiscere: &resipisce quandoq;: in crastinu forsitan moriture. incertus quippe es an tibi mors immineat capiti: a tua te nocte hac dies postrema comprehedat: auoties clarissimo' christi praeconum uocibus commotus propria peccata defleui:copressi ira uicem pylmas:pectusq3 cecidica uoties statui cum peieunte mundo nolle perire At nec dum ab oculis ist a transierant:

aut de his cogitate mens pene desierancum stultam mentem: δύcaecam mundus iste nouis mulcebat illecebris: cum propria sei si

135쪽

Perspexi luce clarius: saepeq3 didici nisi fune blandientis saeculi

euangelico mucrone percidere:nisi cuctis posthabitis atq; calcatis unicum salutis portum religione ingrederennostra cymbam tantis & tam crebris agitatam procellis haudquasi posse saluari. Tande secundis uentis : anteque salutari nobis deo portu attigimus:& optata lati potimur harena:tato dei munere: cuius laudis est omninquod sumus meliores effecti:quanto esse mortuum distat a uitaetanto δἰ de salute secutiores: quanto de naufragio illitus eiecti. Fallie mi Ph. fallitur quisquis terrenis affixus:&inbpetitio ima procubens: sibii caelu putat iter pompateraeaut posse credit sedeo militare du uxori & liberissetviti Miotis nemo existimet domini militiam:si terreni: quae ipsos quoque terreni exercitus cornilitones: aut nulla coniugia suscipere : aut ueto suscarpta relinquere: filios quoque do paretes:agros: de patriamdestituere cogit: quo uentioribus sarcinis proiectis publica liberius bella suscipiat. Ad philosophos honestius te ducere etia possu: quos neglexisse coiugia. abiecisse diuitias. uictitasse secretos. honores: dignitatesq3 spreuisse c6itat: ut sola sapientii sequerenti exuti quitu na

emocti tura hominis patitur caeteris rebus: quae in uita quaeruntur.Tessis in Democritus est: qui suas rerum parte admodum parua seruata patrimonium omne dono reipa. dedit: Athenasque profectin

Philosophiae ita se addixit: ut n6turba modo declinatet: sed uitates. ueret incognitus omnibus. Testis Crates ille Thebanus: qui cum ditissimus. esse olens ad philosophandii Athenas pergere: maximu auri pondus abieci t liberior litteris foret. Testis de Antiisthenes. sthenes ingentis animi uin craticaeque disciplinae sectator: qui cu ad isigne eloquentia euasisset:diuq3 pulcherrime Rhetorica docuisseudixisse deique discipulis sertur Me sinite:altes:si Iubet: praeceptore quaeritote: statimque cunctis uenditis:quae habebati Spublice distributis: praeter palliolu:quo utebatur sibi ipsi philosophari etia inglorius: maximis honoribus:& comodis corporis tuliti Testis Diogenes cognomento Cynicus uictor res omniulagenen triumphatorque naturae:cui ad cotenena: quae caeteti obstupescuit alta plus uirium:il ulli prestitit animus. Testis Platoemi quicquid potestiuidetur cocessisse natura: quem Academiam uicum ab urbe

136쪽

tecuhsed & pestilensiae solitatium elegisse constat:ubi prasset l

eam: qua de litteris studium redditi voluptate caperet nullam: si tetrap tanta pedibus obivit spacia:tot enauigauit maria:tranauit flumina:ut uix possit lata res de homine cogitati: ne sdem credi. Quid referi Socrate veru inter omnes beate uiuend i magistisie uid aenonent Stoicorum principem c avid Carriet de me Quid Cleantecauid EuclidesQuid reliquos:quoF exen plisti graeci & latini reserti sui codices Si ergo res militaris & casi resis dsciplina. Si philosophia: & curiosa tepuel inanium studiat ' tantam parsimonii: tanti solitudinem: tanti & caeteto e omniunegligentiam idixeruntiis:qui huiusmodi studiis se totos deuouerciquid.n.mitum: aut quid. n.grande:si ficta Religio: si excellens de omni uirtute professio a s uis eadem cultoribus exigit c ut illi non bellica spolia: non humani de philosophia laudem: sed gloriosi imortalitate cudeo: finemq; beatu accipiante Ai fortiti linquies. Quid est cur tantopere terrena haec sui aduersa utituite Nosa fila Hoc loco IαEuigelista citetur:qui hcc ita disseruit Omne: quod maloium esti mundo aut est cocupiscentia carnis:aut cocupiscentia Cculo capita. tum: aut superbia uitae: quod tu quoque ut plene pcipias: a caeteris animuino parumperaueritateque uelutii sublimi specula ponet atque constitum unde uno spectes & cernas ituitaequae deorsu hienet homines miserida & tetra gerunt Vide bis:ut a cocupiscetia carnis prius incipiam i cubicula abdita. Triclinia. diuersoria.uillaLortos. ra.palatia.regias. t Ja. basilicas ardere libidie. flumina.maria igne succesa.motes. Saltus. siluas aestuare luxuria. Videbis de fumostestat carnis aete proprium immutasse nitorεt Solem & patuisse. Viigineu decus: S matronale rvdici cia temeratam ac ubiq3 prostitutam.Videbis reclamite natura nascendit mares maribus admisceri . infiimam aetatem ante die prophaneti petulanter illudi:expugnari: substerni: Valida uetoial enam pudicicii depopulandi irruere eo acrius: atque scurrilius: quo itea propriam turpius illusioni concessit. Audies proh nephas ut haec comittunt impune: ita impune laudati. In his igitur ardentibus fimis. In hoc aestu Iibidinis. In tanta petulantia irritamentisq3haxuriavlonge .Iateq; diffusis: Ad passim ante oculos positis: quisno capies ad morte Scriptu estn Ferreas mentes libido domat:

137쪽

& exurit montium sundamenta. uli unu a spectacuIis fallum:

si no effugi uillaesus euasi n& cupidinis telo no petiit e Tanta est huius rei necessitas:tataque uis:ut ei Molere: il euitare sit multo facilius.no sordidos homines imodo. no sapietissimos. no Reges. non Pontifices: sed ne deos side suos getillii litterae ab hac foeditate seruarunt i mniunes. Turpissimaas referuideapscortationes:

Bacchii phoebu. Mercuitu. Marte laguentes i Venere. Ioue ipsumugiente effingulii Cygnuque couertuu& praeter Deigineos: masculos quoq; exarsisse δἰ pegit se cocubitus. Ue nio ad cocupiscetii ocul :p quam EuangeIista auaticiae accipit crimen quae tantopere insedit atque iueterauit mortalium animis: ut hoc tempore affirmare fas linquod lepidus Poeta deplorat. Viuis ex rapto:non hospes ab hospite tutus: Nec socer a genero:fratrum quoque gratia rara est.

Imminet exitio uit coiugis: illa mariti. Lurida terribiles miscelit achonita nouerca

Filius ante diem patrios inquirit in annos. Cernes si diligetius quaeque Pspexeris: ittera occupata latronibus. Maria praedonu excursaoibus ex omni aditu nauigilibus clausa. Forum litibus strepere. Atria principum: summotumque Pontificum miserorum mugire clamoribus. Hinc insontem mulctari pecunia:inde pupillia S uidi iam quoque haereditate privari. ludicia Emi munera bus.uenales haberi Ieges: In dandis:mutuandis: .emedis uededisque rebus plura genera fraudu:ς nomina.Cernes egenu suffocari usuris. inope uiribus opprimi. immerente damnari. Illu prudentiole existimari: qui callidius fallere: qui argutius circunscribere nouit inoxiu. Taceo clericorum improbos quaestus ac simonias. Taceo principii omniu: δἰ Tyranop auri testinguibile sitim de diras exactiGes subdito ardentissimum εἰ execrabile emungendi egeni sanguinis studium.Taceo furta: rapinas: sacrilegia:niedacia:periuriaeproditices:paricidia:uenena: reliquavi nefaria dc detestanda facinora ex cupiditate manantia; nota sunt omnia δ ante oculos posita. Postremo ad superbientis saeculi uitia si uolueris oracduertere:& per singula oculos ducere:infinitus se tibi oneret malorum numelus: infinita uarietas:

sed ut multa clausula una copiscist anillud sane compleris in no

138쪽

dis nil.PH. uidebis: quod inquit apud Salustium Cato: Omnia

uirtutisipraemia possidet ambitio: atque ita quidem modo: ut si de dignitatest de gloria. si de potentia.si de primatu si de ivino atque imperio agendum fuerit: non iam probetur honestum atq; officium:sed eius nequicia atque temeritas: qui uel iniuriis: uel astu posuit ad altiora se tollere. Hinc bellorum rabies: hinc discordiae ciuium.hinc euersiones ciuitatum . hinc & effusus saepe tantus heminum cruor:uthaebescat mens:quae aliquid in se senitit humani:uel iniuriam: uel infamiam tam indignam humanitate: per partes commemorare. Haec sunt Ph.charissime ilia illa malorum ac scelerum capita Orbe regnantia: quae certe ad quam te inuitamus: Religio oppositis armis expugnat pene sola:aduersus libidinem caelibatum: aduersus cupiditatem 1eruna abdicationem.aduersus tui gentem erectamque superbiam uiuam arbitrii:& libertatis hostiam offerendo & profitendo perpetuam. Adde quemadmodum omnia a se propulsauit fomenta libida num: dc singula irritamenta malorumnia plane genera Cmn um e coplexa virtutum:ut addi quid melius & absolutius uix utique pos , sit. Quid tandem merces c Quid tandem&meritum Deus quando siue uigilet:siue dormia edatque:uel biban hanc professus uitam:totas horas cum merito transigat Elargiatur qui sudi Νι uitias. Hospitalitate gaudeat. paleat maceratus inedia atque ieiuniis. stratum illi sit super humum paululum foeni se flagris ciquotidie caedat: nihil tamen tale praestabit unq:quale religiosa plassiciquae propriam deo suo liberti tem: rem maxiniam:diuinamque in homine uouet.mactat. Hic innocentius: sanctiusq3 uita liniis agitur. hic facilius male acta purgantur.hic rarius recidiuo lapsu corruitur.hic cautius ambulatur.hac securius quiescitur. hic frequentius uirtus: caelestisque dulcedo suo in fonte gustae. hic fidentius e uita migratur:&emigrates corona potiore doni tun Iam uero ad spirituales delicias parumperie nostia quoque uertat oratio.Cum. n. se charitas dei diffundit in animam: eaque caelestium praegustatione demulcet: nuncque cudeo oratiOibus Io Devotii

quitur: nuc cum illa deus: quid putas eam Phi. uoluptatis habete uis. ad sentis dulcedinis quo deliciapi genere: q foelicitate cisteri Porro cum desinit amare quod fui uoc opta re stipit. quod fututa

139쪽

emhumana contInuo despichnuills Iam honoribus i nullis is

clibus nulla ambitone mouetunnihil appetere: nihil desyderate de saeculo pol. N6 illi onerosa ieiunia. non uigiliae graues. no appositi patris ingrata praecepta. non a uoluptatibus continetiae n5 mensae larga litas non solitudoeno taciturnitas:& tegulatis reliq . . disciplina molesta tanta est suavitas it Iaiquam apud Ezechielem φοβiφi' nobis dominus pollicetur.Cum sanctificatus in uobis fuero: tolli uos degentibus:&cogregabo vos mihi: &effundam sup uos aquam & ni undabimini: δύ dabo uobis cor nouit:& spiritum no. . uum ponam in medio uestri:& auferam cor lapideum: δἰ daborauissi cam eum. hoc uoluebat animo David cu eantaret in psalmis. Q ut dilecta tabernacula tua domine uirtutum: coeupiscit & deficit anima mea in atria domini. cor meum & caro mea exultauelut in deu uiuum. beati qui habitanti domo tua:in saecula saeculo' laudabui te.& his alio loco carminibus. Elegi abiectus esse idomo dei magis: si habitare in tabernaculis peccato ga melior est dies una latriis tuis super milia. Debetigie tibi Philippe charissime grauis iam esse omnis in saeculo mora. Debes aegre ferre. aut uix posse intueri quae tibi sunt aliquado uisa magnifica:quae solet turba laudan quae re obstupescit hominu ludificata: caecaq3 cupiditas. Habenas iam animo laxatque sentis discruciari: donec de caliginoso hoc: dc sordido saeculi carcere:quo tenetur: i claram hic:&q iietam lucem erumpat. Desine tamdiu formidare quid agas: titisqῖ cogitationibus estuare. Du nutabudus lic pedes: dutardas ne pretecipitasse poeniteatmutris tibi ipsi tortores: M Retos mentis carnifices:qui intestinis te aculeis torqueat: qui animum cruciatibus Ianiel: Erupe itaque Remerge.Parturi quod coceptutam diu intra te foues.Τegrandaevae Matris:& cofectae ia senione teneant lachrymae: non sororis niaturae uiro amor impediat:

qua sine te uiues & csimode:& honorifice possunt. An forte motaris ne quid rationu tuaR ac tep depereat Stulta est ista prudelia:quaecum salutis discrimine cosulit perituris.Atquia nuIla potest ee res tanta:quae detestabili sine scelere dei seruici ciaeternaeque saluti sit anteferenda.Cogita dum teneris his uinculis : dum his tardaris amoribus sν dies truditur die sp mors concita propetat.l de te mundus exultatisitaque blandie decretor diaboluti

140쪽

Non uenit xps dominus pace mitte e In teiti sed gladium. & si

lium separate aduersus patre A matte sui: δι nup aduersus socye suam: qm inimici hominis dontestici eius:qui& se colatenti da funere patris respondit Dimitte mortuos sepelire mortuos suos. Omnia nos admonent quato discrimine recta acturi sequimur Notiniora torpentes&desides.Subalea est omne futurum:& insipietis & stupidi mihi crede)animi est dicere uiuam.Dies domini sicut fui ita ueniet faIlens excubias. Sed beati uigilantes. Igitur uefestines ite ite'q; congemino. Venies quidem deo maximo:ac salutari tui itineris duce. Uenies angelicis comitatus agminibus. Venies nostris excipiendus obuiis manibus:& sacris deo inicie dus insignibus. εἰ nobiscum Delicibus militaturus auspiciis: ubi tandem emerita militia:& huius corporis deposita sarcina aeuo heato ac sempiterno fruare. Vale.

Altera ad eundem Phi. Epistola .II. Vado mihi PIacetiae tuis cu munusculis redditae quo

que sunt irae tuae: accinius iam eta:ut Verona facere iter: ex quo uenit:ut tardius:si ego uolueri:tuque optaueris responsum accipias.Τu.n. agustia teporis: uariaque i ipso discessis explicanda negocia calamu arripere sane mihi no permiseretqre facilis mihi sit de tarditate mi Phi apud te uenia. Fuere quidem mihi tua munera admodu grata:litterae quoque nec iniucudae: Expectabam tame abs te frater munera aptiora:litterasque bladiores: ut te ipsum uidelicet dein no tua niihi donates:Sed eiusmodi nihil litterae adhuc pollicentur tamquod quide uehementer admitor .auidiu. n. pulsantideo negare audes metis hospitiusterietati trahenti recalcitrare psigenti & timide dicere Recede a me

domine quia homo peccator sum An no potius uides quato discrimine mora facis iter mudi huius scyllam enauigans aris chalyblim Ad difficillima rone tibi uidetur totius uitae repentina insuetaque mutatio.Importabile domini iugu: ieiunia:& uigili egraues:aut uererisne Ppetuo oneri mollis delicataque ceruix suceubaniae piguisi macie eat aqliculus.Q. 5.n.factu est modicae fidei ut iustis alimia defuerit aut sciuos suos fi sit deus miseratiue