Francisci Scacchi Fabrianensis De salubri potu dissertatio

13쪽

BANDI NOS, R CARDINALI

AMPLISSIMO.

FRANCISCUS SCACCHVS F.

OCRATES ille,quem

non Pythium magis oraculum, quam Platonis discipuli diuinum os celebrauit, adolescentulum quem

dam dum caeteri loquerentur tacentem conspicatus

loquere, inquit, ut te videam; Sic coelenis senex, quamuis vita magis quam verbis Philosophus, audire voluit loquentem , ut nosset qualem ille se in agendo praesiturus esset mox haec Socratis me quoq; admone CARD ILLUSTRAS. Qt flentio abrupto, Libellam hunc edam. haec enim maxime opportuna loquendi ratio si non tam tirobem qualem me in operandos impr.e-

14쪽

taturus inposerum,quam idem6nmem,quam km me antehac praesiterim Vigesimus enim agitur annus, ex quo tuas valetudinessingulari beneflcio tum ac sii tes monio regere ibi, tui Debentur igitur tibi haec nostri laboris am

spicii, qui labores nostros, ac studia uiui ,

qui tibi quodcunq; in me en acceptam refero, ingrate, ac dementer agam, ni primos tanti bene- 'fractus tanquam sospitatori ac tutelari, recunde quidem ac timide, alacriter tamen, ac prompte tibi offeram . Sed quod maxime DAm

in Principe, amplissima beneficia, quibus me

perpetuo ac familiam totam meam obstrinxisti, pos remum inter ea luctam obtinent, me me ad hoc sciendum impas re.virtutis tuae fulgor , ac merita, non modo fortunae amplitudinem, sed omnium beneficiorum memoriam ex Aperant Haec enim sunt, ut Uigratias resoram, L

lant, s admirentur. Itaq; in hoc publicus siem

sus, quo omnes ad virtut in tuam Cn ran .am

trahuntur, priuatis meis rationibus, quibus tibi tantum debeo, prior acpotior apud me nunc

crit

15쪽

erit Praeterea Liber hic de Salubripotes radiat, quae materies a me digesa cui potius offerenda

fi quam illi qAisalobcrrimosemper potulares smo nimirum,ac maxime obri usus fueris' AH

datur haec virtus caeteris tuis amplissimis modo in te Cirtutem esse admittis, quae miruAram abi t. Nova igitur cura tibi imponisAr, Ut naturam tuam probes, hunc quoque Librtim tutandi, ad ersus eos nimirum, qui Am perpotandi libidinem tegentes , id veluti naturae consonum , a Saletudini accommodattim sectari se contendant , facile credi, ne Silium fateantur sues , in librum nos Irum pr.ecipitesserenium, quibus ego sanester , me rationibus Durum obuiam, situ deterreas auctoritate. ou erit mihi tamen hoc benesci loco , namque pro

auctoritate exemplum erit. Sic nos utroqueprae

sidio muniti, satis commode propulsabimus ad Mersariorum impetus, probabim q. Ad omnes tuum iudicium, ut cum te erga scientiarum sectatores tantum patronum praestiteris, num

16쪽

IO BAPTISTAE R IN VCCINI.

Corporis innumeras pelies,aegrotaq; mentis Sensa nocens acchiscera esse liquor. Huic tu fraena malo nectis, potusq; alubres Paeonia reddit conditus arte liber. uid tibi mortales nolint debere,quibus iam

uod fuerat leti cavo, salutis eris IHIER ALEANDRI.

Bis genitum Semeles puerum cum missi ab afris Nympharum in gremium prouida cura Iovis, Nonglacie rigidis, non feruescentibus undis , Lotus at egelidis fontibus id fuit. Nunc verosunt, qui diris vel perdere ammis, Vel nimio lagunt hunc iugulare gelu.T FRAUCISCE vetas.hinc rursum Θ funere raptus, Terq; tuo genitus munere acchus erit.

HENRICI CHIFFELLII.

iumpotus loqueris lubriores, SCACCHE Hippocraticae decus palobae, Morbos,quos alij fugant adultos, Docto tu calamo vetas oriri. Sic is, quifrutices repultalantes Ab radice reuulserit nocivos, Vinitoribus antecellit idis, ut natos atagunt putare ramos. I,

17쪽

INDEX CAPITUM

VJ S si salubris potus, an frigidus AH alidus, an tepidus . CV L OLIAn frigidum veteres , an calidum biberent. Cap. II. potus magis communis fuerit,anfrigi-

sis, an calidus, an tepcratus Cap. III. a SSalobris potus quomodo frigidus se debeat. Cap. IV. 1 uibus modis potus non naturaliter frigidus ae liuo tem pore refrigerari post Cap. V. 73 ut refrigerari modius sanitati magis coueniat. Cap. VI. Τὸ uomodo quis a noxa gelidi potus se tueri et aleat, o quando idem potus omnino fugiendus sit. Cap. VII. si Minus ne obsit aquam,an vina refrigerare. Cap.VIII. IOAH mme frigidus potus, calidus, vel tepidus possit n- quam fanis hominibus conuenire, o quomodo aliqui

perperam euincere nitantur gelidum potum sate conducere. Cap. IX. SAn eritiuo tempore magis expediat aeris aesum corrigere vel arte potulentam materiam refrigerare Cap. X. IasAqua ne an vinum lubris, ct naturalis potus disi debeat. CV XI. De Aquarum bonitate,ac vitio Cap. XII. III De prauar in aquarum correctione Cap. XIII. I IDe origine Dini,ct inorum disserenti's Cap. XIV. Ibo uomodo inum diluendum,ac de vini et u secundum aetatem,temperaturam,consuetudinem,exercitium,anni tem

18쪽

An vinum nutriat Cap. XVII. I De vera ac mendo siti in bene valentibus Cap. XVIII. l. Is i. potus quantitas tu caeua, ct prandio intcuse conueniat, an υnica vice, vel pluribus exhaurienda it. p. XIX. yyy De temulentia pracauenda, cognosenda ac propul an Cap. XX. n vinum titillans, vulgo piccans nuncupatum, uitali sit ille Cap.XXI. ii Vinum ne an aqua os fructuum coMinionis sum debeat. Cap.XXII. 3amprimatur. Si videbitur Reuerendissimo Patri Macillio a. cri Palati Apostolici. F.Episcopus de Curi Vice erems. MAndante Reuerendissimo Patre Sacri Palatii Apostolici Magistro , legi librum de Salubri Potum Francissici Scacchi Fabrianensis, nihilque in eo thueni,quod Catholicae

Religioni, bonisue moribus ossiciati,ideo lupis mandandum censeo. Romae hac die . Augusti 162 i. Hieroumus Aciander.

19쪽

PRAEFATIO

OGITANTI mihi, quantum momenti habeat innoxius Talubris potus ad corporis, mentis' sanitatem , tuendam, nuce sit causa, cur pauci admodum hac bibendi ratione uti studeant, illud occurrit , voluptatis spe- cie homines facile duci,& prae hac valetudinem ipsam parui faceres, ac tantiim non despicere. Quidam enim palato nimium indulgentes meracissimum bibunt vinum, stultum existimantes, ta suauis potionis sinceritatem tollere, Bacchum ut nescio quis aiebat aqua iugulare . Ali tam pusillum a luce vino infundunt , ut perfunctorie id facere dicas, cumque aut nihil, aut parum noxiarum virium vino demant, siti potius sanitati, quam alijs illudunt. Sunt etiam qui vina, quae acumen sapiunt,

punethuaculis quibusdam linguam titillare videntur,

solerti studio perquirunt , aut etiam arte tuntur, ut talia

efficiant. Non contenti alij ij saporibus, quos prouidens

parens natura vinis indidit , varia inter se vina commiscent, Minuicem corrumpunt , Ut nouus inde emergat sapor, nouae accersantur illecebre ad valetudinem labefa-andam. Aliud in potu voluptatis genus conquirunt alij,ut ingruentibus morbis plures pateant ianuae glacie nimirum, ac niue ad summum frigus inuna perducunt, eoque utuntur non in feruore solii in aestatis, sed quolibet anni tempore,quo it sic dicam rigore ita delectantur, ut nihil ijs satis frigidum videatur. Plures sunt deniqu vinolenti homines, qui tunc insuauem se vitam viuer

20쪽

existimant, cum os a poculis abstrahunt, dum operarrisse dare recta ne sitiant, maiorem 1 tiendo causam sibi

aduocant dum vini calor 11tim vehementius ea citat, adaucta sitis noua subinde pocula flagitat. Ex quibus Omnibus nitrum dictu, quattim morborum seminarium oriatur, quantum noxae, quantum detrimenti cum corporibus accidat, iam animis. Adeoq; vitiatur laominis natura, ut succumbentibus medicina auxilijs, repentina ali mortec 'rripiantur, ali in senium praecipitati, quam citissime obeant, ali in cruciatibus, quos sibi ipsi comparauerunt, quemadmodum Perillus in auro, vitam infeliciter trahant. Ac non alia propemodum ex causa vitam hominibus tam breuem hoc tempore contigisse autumo, quam , c huius: odi potus abusibus, quibus quatum in me erit, obuiam ire decreui. Stim enim hoc in opere ni animi fallor ea omnia diligonici pertractaturus, quae perim Cre ad salubrem potum videntur, atque ad haurienda Cut Poeta quid ain canebat Innocentis pocula Lesbij. Nam cum homo , ut scite aiebat Aristoteles non uiuendi solum , seditiam bene uiuendi rationem obtinue rit, utpote qui prae caeteris animantibus diuinitatis quodammodo sit particeps, diuinitatis autem sit otia cium in te ingere, C saperris qui co uti potu neglexerit, qui mentis, corporis salutatem tueri uitam i protrahere potest non utique s sapere, sed desipere, non intelligere sed uimentis' stitutus esse dicendus erit . Qualis ero huius

modi potus sie, bcat,cum rationibus, tum auctoritatibus scriptorum primas tenentium ita me demonstraturum conlido, ut facile nicuiq; ea in re ueritatem pate Trium iri non dubitent i