장음표시 사용
21쪽
DISSERTATIO. Quis sit salubris potus, an frigidus, an calidus
an tepidus Cap. I. τ facilius quis hialubris potussa-
tuere valeamus, illudprimo inumigandum censui , quemnam v λα humanis corporibus , caeteri Danimantibus potus praestet; qua in reflGalenum consulere velimus, non δε- tam percipiemus potum nulla alia ratione de derari nis pro reparatione humidioris inantiae , sed discere etiam poterimus, ip- ammet naturrim eundem potum Hatuto tempore , debitam iesus quantitatem , ac conuenientem speciem appetere Pomm verλἀ natura de derari pro reparatione humidioris sub antia docet Galenus lib. I. de sanitate tuenda, cap. a.
22쪽
his verbis.Cum tota animalium moles in perpetuo suore sit, nisi similis altera substantia pro ea, quα defluxit restituta sit , evaporabitur certe ac dissipabitur uniuersum corpus quo factum arbitror, ut natura non animantibus modo,sed etiam stirpibus insitas quasdam vires descientis, ac desiderati semper appetentes statim dederit. Non enim vesci , bibere, ac respirare a quoquam squam discimus, sed statim a principio facultates in nobis habemus, quae hae omnia citra docentem perficiant, cibo igitur quicquid siccioris substantiae fluxerit, restituimus potione quicquid humidioris atque ad pristinam
si symmetriam ambo reducimus. uod autem natura potum fatutis horis, ac certam ibis quantitatem, i u Neniente peciem de deret , docet idem Galen. lib. de difflatione continua ,s dicens, quia corpora hominum si 'in continua diuolutione, propter calorem naturalem, qui est in ipsis, propter calorem aeris circumdanti ea , trinsecus, fuit necessarium restituere in eis, quod dissolutum est de ipsis Ideoq; fuerunt necessarii cibi,&io tus I fuit infusa in ipsis virtus appetitus ad cognoscendam horam necessitatis eorum, quantitatem assumendam de eis, speciem conuenientem eis Speciem autem conuenientem eis ad reparanaeum quod aedis utum es de ibis, in alimentum calidum, frigidum, humidum, O ccum, patet ex eo, quia murum animantium corpora, exealidi frigidi, humidi, ct cci mixtura consat uni, ut docet Galenus lib. r. de te cramentis,cap. T. quae mixtura cum assidue dissoluatur, tum ob intrinsecum calorem, cum ob extrinsecum ambiens, nec e e i, ut semili alimento quotidie reparetur, tale autem erit, quod superius diximus, idque ex Aristotela comprobatur lib.a de Anima tema S um
23쪽
ay dum ita loquitur Siccis enim,& humidis,& calidis,&frigidis aluntur omnia viventi horum sensus tactus est, qui ensis nulla alia ratione fleri contingit is ratione inanitionis, dissoluta inquam aliqua sub antiae portione ipsorum viventium, quae sub antia cum communiter ἀ Philosophis in calidam, siccam , ac infrigidam ct humidam diuidatur, hine in ipsis quotidie fames, sitis excitantur, quae nihil aliud sint ex Arsotile loco supra citato , quam concupiscentia, fames quidem calidi , icci , tis autem frigidi, ct humidi , id quod affirmat etiam uer-roes lib. a cod. cap. I 3 inquiem Fames est sensus resolutionis substantia crasis , calida', sicca &sitis est sensus resolutionis substantiae frigida , tumidar. Itaque
eonueniens alimenti species ab omnibus animantibus de derata pro reparatione frigidae, et humidae sub antiae, frigida, ct humida actu,ac potentiassotio Hatuenda erit. Ne propterea quod Galenus lib. I. de nitate tuenda cap. a. r-
mauerit, cibo quicquid coloris sub antiae G uxerit rini- tui potione quicquid humidioris , exsimare quis eb se,
siccum, ac humidum alimentum dumtaxat conuenientem
speciem esse ad reparandum , quod dissolutum es in viventibus, non autem calidum,acfrigidum requiri, quia Galenus per humidam iubHantiam intelligit triquod 'aqueum est, per siccum vero id, quod vel terreum, vel igneum es, ut optime declara lib.de Marcore cap. . Cum itaq;ia,quod aqueum es, frigidum, dumidum t utique ad eius re parationem etiam secundum Galenum frigida, ct humida potio inatura de derabitur, ct eo magis, quia sciente frigida,&fumi subfimitia in corporibus, accidit etiam, mi naturalis ipsorum calor intensio , ct acrior inciatur. βuod autem frigida dumida potio ex Galenimente re- a quira-
24쪽
s Gratur , patetprimo ex lib. I. de Θ tomatum causis Cap. . ubi poHea quam famem, ac tim appetentiam se ob penuriae sensum nunclauit, sitis causam asserens, Vntri' cui, calefactionem, ac socationem esse affirmat . SecuNaeo patet ex LA. . de simplicium medicamentorum facultat bus cap. 3. bissc loquitur, sitis dupplici ratione prouenire solet, partim humoris inopia , partim caloris copia . Tertio patet ex eodem Galen sepra citato lib. cap. 9. Ubi csbit, si cum ino bibatur aqua , sitim ellicacius Xtingui, quam si sola vino scilicet ipsam ad distributioneni promouente Itaque refrigerationem, sitis'. sedationem ab aqua prouenire,ut qua frigida natura sit, ii umidaro ut ummatim dicam, Medici omnes, ac Philo Ubi comveniunt tim esse appetitum frigidi, dumiri 9 non
alia certe ratione , nisi Ut di olata frigida, ct humida corporis sub antia ob calorem cum externum, tum internum,
ut perius diximus, restituatur; Gua propter eadem natura, quam pei ius in tum admirativr, tum prae dicat, quam ct iu iam nominat, solam animalibus ad omnia fuscere dicit, jamque ne doctore , quae opus ni agere, ei late potissimumfrigidas iis quas nobis bm ni irat, quemadmodum meta in quibus vina seruantur frigidiores sunt aestu tempore . Cum itaque natu, a nihil ira agat, ut docet Aristotiles primo decortilem. 3 a. nihil cai , ut idem docet ecundo de caelo text. o. nihj sine ratione, ut eodem lib. text. Sp. ac denique is, te arijs non de ciat, qua nam ratione esserere quis audeat frigidum potum animalibus omnibus Iecundam naturam
me e sinatura i a V m appetit, ac subministrat, praesertim aestio tempore His omnibus accedit quotidiana
rvertentia, quis enim dum ebementi unetvrsiti, maximus
25쪽
ximus viget calor, magna cum delectatione,ac virium b-Duation rigidum potum nonsumit idque propterea quo ratione frigidi potus, non solum exinanitae frigida, tu
mira sub tantia venae replentur ed naturalis calor per corpus diffusus ad naturalem sedem reuocatur extraneus is quo corpus laeditur, expeditur, quod quidem β calido fluet id potu tantum abest, utpraestari popli, ut potius contrarium accidere neces fi ct eo praesertim tempore, quo homines maxime nappetentes sunt , sat scilicet, quo tempore calidus, siue tepiduspotus, non solum maiorem
asser inanet etiam,sed quicquid alimenti aliqua cum dis fultate sumpserit homo facile etiam ejcit. Ibi enim hominum ignorat vomitum calida , vel tepida potiun cum ventriculus rexijs , ac super uis humoribus resertus es excitari it propterea 3nmo iure Hipp.J AphorisI6. lib. de humidorum usu num. 3. haec habet Calida quidem amplius ea tentibus has laesiones inducit, carnium e seminationem, neruorum debilitatem, mentis stuporem, sanguinis eruptiones , animi deliqui , haec ad mortem. qui ennas lib. I. n.a. cap. 16 ita ribit Aqua calida digestionem corrumpit in sacit natare cibum, neque illico extinguit sitim, Mest, cum ad hydropisim adducit,
hecticam, consumit corpus Aqua vero calefacta cum fuerit tepida ficit nauseam,& cum fuerit calidior, quam haec, in ieiuno bibita fuerit , multoties stomachum lavabit, lentrem soluet eam tamen frequenter bibere est malum, quia stomachi debilitat virtutem . Idem confirmat Ba s. cap. .tract.3 ad Alma forem c inquiens: Aqua tepida nauseam facit , aqua vero calida, si frequenter bibatur stomachum corrumpit, ac debilitat . Faten dum itaque ratione 2 experientia, frigidum potum non
26쪽
Iolum hominibus sed caeteris quoque animantibus maximὸ naturalem esse, ac necessarium,quae autem frigiditas in potur quiratur . cap. indicabimus ollud tantum in praesenti reliquum erit, si dubitationem , quae exsuperius dictis oriri potest, soluamus, quomodo ilicet frigido potu naturalis calor reuocetur , ct extrinsecus expellatur,cum frigidum aeque contrarium t , tam calori naturali , quam extraneo. Ea obiectio diluifacile potent , fricamus propterea id contingere , quia calor naturalis , qui cocIioni inseruit , praecipue in seceribus residet is cum violenter, ac
praeter naturam β calore extrinseco ad circumferentiam trahatur, ratione alterationis, quae in ventriculo sit, propter consensum , ac co=nmunicationem , quam ventrIculus habet cum omnibus corporis partibus, naturalis calor facile retrahitur , fortior redditur contra suum contrarium a quod quidem elementorum exemplo demonDirarefacile possum; Llementa enim cum extra naturalem locum reperiuntur, velocius ad ipsum redire solent , calor autem extrinsecus, ct aestuus , qui humano in corpore in dei, cu=n ratione inspirationis tum ratione penetrationis,quatenus corporisporos rarefacit is aperit , cum in corpore praeter naturam resideat facili negotio frigido potu expelli olet, praeterquam quod naturalis calor maior semper es ambientis calore , si semper etiam perat naturalem potus rigiditatem , alioquin naturalis calor, non modo fortior non euaderet se potius succumberet.
27쪽
An rigidum veteres , an calidum biberent Cap. I.
primos homines,eorumq; poseros perlongum temporis interuallum nulla guia irritamenta sequutos fuissὶ , nullamq; artem in potu ciboq; adhibuisse, sed Vs. v naturae placuit, et os fui e dubitandum non est si quidem initium vitae hominis, aqua . panu , ut Sapiens Ecclesiastici p. ct aqua quidem, ut natura subminis1 abat , poni vero aliqua annorum curricula Aenpiij primum, o A pri, deinde Graeci, ac tandem Eomani licet inter omnes alias nationes seueritate morum, ac parsimonia insignes , ad extremum tamen luxuriae fuccumbentes , gulae irritamenta adeosectari caeperunt,praesertim vero ditiores , ac nobiliores, ut diuitidis ad luxuma insolentiam dumtaxat Oterentur 9 non amplius cibum potumque, ut natura poscit, desumerent, Ad cibaria excentis modis miscere, ct condire , ac potum varijs arisbus parare consueuerint, ne Romanorum luxum ab Asiatica
opulentia ortum duxi e Titus Liuius te latur, lib. Crisso ait Luxuriae peregrinae origo ab eXercitu Asiatico in uecta in Urbem est non solum is cibo, ac potu, ut ibidem legitur sed omnibus in rebus . Idem refert Athenaeus ex Iuba lib. 6 dipn . scribens, Romanos usque ad macedonum tempora fictili supellectile in coenis ministrasse, postea vero mores ad sumptuosam vitam conuertisse e
28쪽
IS quo adpotum attinet, cum frequenter apud veteres Au- Aiores frigidae, ac calidae fum legamus,ac maxima apti l recentiores fuerit controuersia , an prisci frigidum, an calidum biberent, iure merito aliquis huius rei veritatem ρυ-ret, propterea non abire mefacturum exisimauisimeam de hac re sententiam exponerem; dico igitur aliquos ex is ieribus frigidum , aliquos calidum , aliquo temperatum, aliquos quandoq; calidum , quandoq; frigidum eadem aetate potum bibisse , praesertim ver apud nobiles in fumptuosis illis canis, in natalium celibratione, in seHiuitatibus , in nuptijs ac in procerum conuis Iu ob aliquam victoriam frigidum ac calidum potum in usu magnopere fulse , o perfrigidum potium summe frigidum, siue gelidum in- redigendum esse dubitandum non e I , id quod complures
Auctores tum Graeci, tum Latini testantur, inter Graecos
quidem Galenus, methodi cap. 6 calidi, ac frigidi potus sumonendit inquiens ibunt quoque ali calidum , alij frigidum δε vinum vel liberaliter , vel parcius, vel omni-ho nullum vel ioc genus, vel aliud. Et in tertio de cr-
his vulgaribus, om. a. super aegroto octauo non Mumiidi, frigidipotus ed temperati fum teritatur , his verbis: Hi enim meraciorem, illi sumunt dilutiorem, nonnulli temperatam i sunt qui frigidam , ali calidam , atque utramque aut de more , aut insueti biberti ut aliquando, lib. a. Meth. cap. 3. manifeste frigidi , ct calidi potus et um patefacit , dum docet an oxime actu fri gidum, et calidum exhiberi debeat ad eos curandos, qui ob crudorum humorum copiam febricitantes jucopi corripiun-ςur, haec inquiens, Ergo si aestas sit, Meger frigida potio
ni assuetus, frigidum huic Elmel dabis: ἴhycnis sit,
29쪽
omnibus calidum, tum ijs, qui calidae, tum ijs, qui frigida consueuerunt offeres aeque uti immodicus a statis tempore aestus siit,etiam ijs, qui calidae assiieti sunt, frigidum utique,si nullum sit cis viscus ad iniuriam opportu num Lib.de consuetudine cap. I idem planumfacit his verbis; Aristotiles igitur Mitilenaeus vir in speculatione per patetica primatum tenens, cum in morbum quendam incidisset, qui a frigidae sane potione iuuari poterat, quia tamen talem potum nunquam ingessisset, Medicis eum bibere consulentibus repugnabat, manifesto se scire a
firmans, se frigida gustat , spasmo correptum iri Nam& hoc ipsum asserebat se vidisse in alto,qui sibi, corporis habitu, temperamento crat similis, calid q. potioni erat assiletuS. Athenaeus calidi, o frigidipotus sum apud uos veterestesatur lib. 3. Dipn . his verbis: Porro aquae per quam frigidis 'sum in propinationibus veteres non ignorarunt: verum ea de re tacere constitui, nisii me docueris in epulis an veteres calidam aquam biberint . paucis interie-c Uisse nisu suisse calidam aquam priscis, liquet ex Eupolide in populis.
Alienum calefacere nobis aliquem, aquam Iube decoquere,visceribus ut auxiliemur. Et nonnullis intepro Isis. Celebris officina vobis seciunda est, Grata primum Cererem dispergite, deinde maxima Arij tenam in medio vestrum statuite, demersam in aquae feruentis lebetem. Ego edepol, qua libera sum, aquam frigidam nunquam biberim. Et post nonnussa alia,calidae , ac tepentis aquae sum ex Alexi-
30쪽
Alexide in at, dicens, Ale&is in locris. Ancillae estundebant, Altera quidem calidam aquam, altera IMAmphitis in Balneo Alta voce iussit Aquam sibi calidam asse ri: alius ' τάκως His, ali que adduAIis ad calidi potus sum apud veteres probandum , frigidi etiam siue gelidi potus Usum in
iis , dicoris. His quaedam accumulaturo Cynico Pontianus inquit , Veteribus Amicissimi viri , non ignotus fuit aquaestigidae potu S. AleXis itaque in parasito ait.
Etenim volo Aquam te gustare cum puteo mihi res est,
Qui frigidiorem introrsum penitus abstrusit. Aleesis in Mandragorigomene illos bibisse niuem sic ait. An non supra modum hominu stirps curiosa est ξVtque plurimis utatur rebus diuersisSimis , M.
Bibendam niuem no STI paramus , Aqua vero nisi calida sit , seruos obiurgamus, c. Dexi crates in fabula, cuius titulus est , a seipsis errantes, inquit.
Quod si ebrius sum,& niuem bibo Ac praestantissimum Vnguentum quo facies liniatur mihi, Aegyptus conficit. Euthycles in prodigi , seu pistola. Primus is restauit , venalis an est et nix,