장음표시 사용
41쪽
ti, Vel pauci cuiusuis potus. Itaque adiuncta siti caliditas si fuerit, frigidi potus desiderium inuehit; in frigiditas, calidi . Si quis vero ob praesentis humoris copiam multum sitiit , potionem largiorem is cupiet, sin paucus humor adest exignam poscet. Sitis autem prorsus est appetitus natura insitus potionis , ut fames cibi . Ex his Platonis Cerbis dilucide apparet tim nihil aliud esse, quam appetitum potionis , quae potio calida et frigida esse debet, prout siti calor , vel figus annectitur , cum itaque Teme tifrigiditas annexa sit , eLIate caliditas , utique hyeme Atis calidae potionis , e latefigidae appetittas erit, quod autem hyeme calida potio esse debeat , esate frigida refert
etiam Athenaeus ex Ple Ionico lib.a ibi inter alia, quae in comme attonibus eruanda praecipit ad sanitatem tuedam, salutare praecipue , inqxit , quam praebibere vere ac hyeme quam calidissimam , ae at frigidam , ne exoluatur so-machus, ct eam quidem copia mediocrem . Sed quid Priscos Aurifores teHes excitare opus en , quoad ofum figidi potus e late, calidii eme . hac etiam nostra tempe late plerique hominum ei late ob calidius ambiens rigentem potionem exquirunt , hyeme vero non pauci uni, qui obfrigidius ambiens in frigidioribuspraesertim regionibus eam igne calefacere sudent , non ne ratione , Ars enim ex Ari totile a Phis . ex. a a. naturam imitari debet quaecum e liuo tempore figidas fatis aquas largiatur , hyeme respective calidas . Utique . late frigidum potum conuenire hyeme calidam videtur , licet aqua cuiuscunq; fontis,
e Iernae , putei, sumini ab iure loqui velimus, e me tepens potius dici debeat, quam calida , sic Platonem intelligendu existimare, dum dixit tim esse appetitum calidae,velfrigidae potionis alidae inquam reseis stlid
42쪽
elim enim animantium corpora hyemali tempore fatis,D- perq; ration rigidae inspirationis , a rigidioris ambientis refrigerentur , certe nihil opus erit rigido potu , qγi enim tam imprudens erit , ut si hyeme sancie aquilone siti correptus fuerit obfrigidius, a socius ambiens , a 'mare audeat frigidam potionem ad sitim extinguenda; irationi consonam esse,ac salubrem 3 vel quis aestiuo tempore caliditate , ac δει citate vigentes tiens ob calidius , siccius ambiens , calidam potionem sibi conducere affirmet 8 si frigidum calido, ct calidum frigido expetritur, ita ut cum hyeme sit frigiditas adiuuicta si , aestate caliditas , utique hyeme calida ozio, aeniat frigida conducet, ut Plato inquit , licet etiam illa Platonis verba , sitim esse appetitum calidae vel frigidae potionis, prout siti an exa est, vel caliditas. De frigiditas,intedigi fortasse possint, ut potio potentialiter frigida , vel calida esse debeat,prout siti a exient , is caliditas, etfrigiditas , ita ut si siti caliditas ivnrita sit frigida in potentia potio infrigiditas, calida requiratur, iuxta Polybist Hippocratis discipuli sententiam lib. de lubri dicta in principio , ubi praecipit hyeme quam parcissime bibendum me , ac potum vinum quam meracissimum esse debere, ut corpus ocum ac calidum re δε
datur , a sate Doro potum aquosum, ac multum praebendum esse , ut rigidum i corpus, ct molis , te asini et inquit Polybus,calidum II, 9 sccum, facit corpora ae luget, ac uadida. Connia itaque ex dictis, priscos valde frigido uel di opotu , calidi, ac temperato sos se , ct gelido quident, calido ad luxum, ac dilicias. Nec desunt hodie integrae Nationes, quae ad sanitatem Iliendam quolibet anniten ore calidum , ct frigidum bibunt
43쪽
bunt, nempe inenses, ac Iaponj. Utta Legatis Regis Voκu Iaponi'ad Patuum . audiui anno matiuitate Ch=sirors. eiusdem Pauli V. Ponti catus anno xj. Huiusmodi enim Nationes cum duo potus genera habeant , alterum quod ex or3eta conscitur,rubet coloris , quo vini loco iumenses utuntur,et is Sine1 bus Chiu, Iaponjs Sacche nuncupatur Alterum vero quod extra mensas, ut plurimu madhiberi consuetum ent, ct exsolidi cuiusdam planta Chia
nuncupatae conscitur, quae folia in tenuissimum puluerem redacta Sinenses in peti, recondetes,ct in aqua ebullire facientes, Iaponi in calidam admora aqua lictorum foliorupuluerem insergetes, pradictam potionem Chiaci plantae nomine nuncupatam consciunt,quae ut aiunt, viridis es coloris, o maximam medicamenti vim habet , plurimum enim refigerat,capiti conducit, vires consolidat, ct vitam ne ullo ferme languore protraheresatis vale Ex his duabus potionibus , primam potionem , quae ut diximus loco vini hauritur , ct Chiu, ct Sacche appellatur , plerique hominum aestate tum in Sinarum regione , cum in Iaponia
arte frigidam bibunt, ct Sinenses quidem niue ad quem usum in magnis Urbibus nives adseruari olent 2 aponjautem gelida aqua refrigerare curant , cum id Regio gelidis fontibus, puteis abundet 'em vero funi, quifrigidam dictam potionem , nulla scilicet arte calefariiam, ct qui calidam licet valde pauci ignescilicet calefactam bibant . propterea eo tempore,ct calidam, figidam in menses apponere mos ent. Alio vero potionis genere,nempe Chia,quolibet anni tempore tam Sinenses, quam
Iaponi feruenti flue praecalida utuntur, idque propterea quod huiusmodi potio non solum potentia es valde frigida O ni calida bibatur iussapor, ac odor vis percipitur, Ut T resc-
44쪽
referuui , sed etiam quia 'Disuperius dictum es vim m dicamenti habet . Mirum itaque non γ ex hacpotion feruenti, siue praecalida quolibet anni tempore adhiberi liti, Hi Ibriarum Indicarum Scriptores decepti a mare ausi unt, Sinenses,ac Iaponios calidum semper bibere , mn autem frigidum,cum tamen id iveritate alienum esse Iaponiorum quoque legatorum vivendi ratio Romae ab omnibus obseruata facile demonsrauerit , qui dum Summo Ponti ce Paulo in in C obis Arae Coeli perplures menses, lautis, opiparissique cibis , ac potionibus refectifuerunt , adhibitis etiam ad MimHerium Ponti cist cubicular=s,fere semper potu niue refrigerato fiunt , licet nec tempus quo Romae commorati fuere aestuum esset , dpartim autumnale, partim hyemale , ct semper valetudinem ab omni
UIlIs,morbove liberam, ct incolumem seruarmat , quinimῖ. pinguiores , ac vegetiores euaserunt. Nec qui dicat , id
a Iaponj Dictum fuisse , quia consueta Distrumenta ad calefaciendum potum non haberent , nam id falsum se conuante a seuero , cum ist meis oculis viderim in manenta in hunc usum parata , quae propterea in illis Regionibus hyemali tempore aliquibus necessaria esse puto , quia cum frigidissimum t ambiens, ac potio interprandendum, ac coenandum plurimum refrigerari posset, delicatiores , niores , ac imbeccidiores frigidiori potu laeditatis possunt, vi in alijs etiam frigidioribus regionibus contingere olet.
45쪽
Qui potus apud Priscos magis communis fuerit
'An frigidus, an calidus , an temperatu . Cap. III. VM ex js, quae in praecedenti capiate satis juperq; notum it
Priscos figido , calidi, ac temperato potu se es , inue ligandum modo videtur, qui nam bibendi sus apud eos magis communis fuerit . qua in re ita sentiendum exisimo , in toto terrarum orbe valde paucos, ct ut plurimum hyeme ad delicias calidum bibisse, plurimos, praesertim nobiles , acPrincipes gelidum potum quolibet anni tempore sed praecipue insummo es ob luxum sequutos fuisse imaxime enim feeundum naturam si frigidum bibere, 9 nullam animal calidum potum sequitur, ut inquit Plinitis lib. a S. cap. communem vero bibendi sum fuisse credo tiatur ubminintrat, eique placet totius anni cur- se,ut hac etiam no Ira tempestate contingit; ex Arist. enim
neque semel , neque bis ut eius verbis tar sed insinities oportet putare easdem peruenire opiniones ad nos , quis enim ignorat hac nostra tempe Iate rennullos, sed ald paucos calidum bibere, plurimos qui frigidum, vulgare autem esse potum sumere, ut naturae placet, que=n bibendi modum nec a ratione alienum aliquis exi limare debet, cum natura quolibet tempore sugscientem potum ad )tim extinguendam ab que da noxa largiatur. Nec propterea
46쪽
uod apud Veteres Auctores non minus frequenter calidae porionis inus, quam frigidae legatur , aliquis sibi persuadere debet Priscos aeque frigida, calida potione ad delicias difffuisse,quia veteres Auctores calidae mentionem faciunt non semper ad calidum potum , ut aliqui fals exi Iimarunt , sed quatuor de causis. Primi ac potissima causa videtur fuisse adpotus praeparationem,nempe ad attenuanda,et liquefacienda vina , qua concreta erant ac solida, quod ut planum faciam, aliqua praemittenda sunt. Primo apud ditiores, ac nobiliores Romanos eum maxime luxum vigui e referexte Plinio lib. p. cap. . Ut omnibus in rebus a pauperibus , ac plebeis vi pecuniae disserre voluerint, O quoadpotum ex eodem Plinio ibidem haec o gebat consuetudo, ut vina inueterarentur sacci ; cantra- Mentur,nec cuiquam adeo longa e et vita, ut non ante genita vina potaret. Notandum a Priscos ante a um ab Urbe condita 633 unum tantum genus cella vinariae habui e in plano Terrae tum ac Septentrioni obuersum, quod vel tectum habebat, vel ne tecto erat, vina enim Oalida sub dio cuilibet temporis iniuriae exponebant, mediocria sub tecto, paucifera δε- missu si terram dolijs ad eruare nitebantur, ut onmes quidere usica scribere testantur, ct praeterea Plinius ib. I . cap. I. dicto autem anno ut idem Plmitis eodem libro cap. I . refert,caeperunt disjundere vini, is enim eo
loci Aquitur, Apothecas suisse, ac diffundi solita vina in nos 3 Vrbis apparet indubitato opimiani vini argumento intelligente iam suum bonum Italia. Nondum tamen ista genera in claritate erant. Itaque omnia tunc enita
villim habent Consulis nomen bic quoque postea diu
47쪽
transmarina in auctoritate fuerunt ad auos usque nostros quin falerno iam reperto,sicut apparet ex illo comico versu.
Quinque Thasi vini inde depromam,salerni bina. Notandum tertio.diffundere Oina nihil aliud significare , quam transuasare , v sso dicam , hoc si de dolijs , aut serjs in amphoras ct cados infundere, vina quippe antiqui in dolijs inueterascere non nebant , sed poti certum temporis Arteruallam, praesertim vero po I eorum es praesentia=n
in amphoras, ct cados, Ut praecocem acquirerent maturitam
tem firmiora flerent diffundebant , ponte ver in Apothecis eruabant, quae graece οπόλα dicuntur.
Notandum quarto. Apothecas calida admodum locasum ad meridiem exposita,quae fumaria etiam, calidae cessae vinaris nuncupabantur, Martialis enini lib. x epigr. 3 6 fumaria vocat,his carminibus. Improba Massiliae quicquid fumaria cogunt, Accipit aetatem quisquis ab igne cadus. Galenus lib. 1. de Antidotis cap. 3. supradicta loca calidas cellas minarias appellat, ct adeo nece arias exis imaui ut eas confruendi modum docuerit, his verbis Qv modo autem nusquis' cellam vinariam calidam ibi comparare possit , iam exponam . Apud nos omnibus in agris atria magna eXtruuntur , quae focum, in quo ignis accenditur in medio habento nec procul inde iumentorum praesepia sunt , velitraque ex parte dextera rini stra , vel ex altera saltem . Furni autem foco iuncti sunt ab anteriori parte, qua adfores totius domus spectat.Tales itaque sunt domus omnes in agris, etiam si frugalius aedificatoe sint. Namque meliori cura fabricatae sunt, exhedram habent e regione ianuae sitam ad parietem qui
48쪽
intus cst in utrinque cubicula quibus aliae cellae, quemadmodum,4 in multis cauponis in circuitu trium saepe quainor atri parietum disposita superincumbunt. Addit etiam Galenus, ct in Italia eundemseruandi vini morem in se fui e cum in agro Neapolitano, tum alijs
in locis. Adeo te dictis fatis patea ab anno Vrbis 33. Priasos duo cellae vinariae genera ad vini conseruationem habui e, Alterum frigidum Septentrioni expositum, Alterum calidum ad meridiem ectans, hinc Gal. lib. I. de Anti δε- iis cap. 3 ac libesso de inis, inquit, locus sane in quo reponitur vinum, multum ad eius alterationem facit, In principij enim optimus est, frigidus, postea vero calidus, nam tepidus facile acida reddit vina . Quando vero vina in frigido loco reposita, duobus, tribusue anni perdurauerint, Xinde calefieri admodum desiderant , nec amplius locum tepidum, ac temperatum requirunt. Cottimella eandem cellae vinariae di tinctionem demonsrat lib. I. cap. 6 diuidens fructuariam Villae partem in cetram olea riamo orculariam,cellam vinariam, defructuariam faenilia, paleariaq; Apothecas, ct horrea . Nec alia ratione calidas cellas inarias inuentas fuisse existimandum es, nisivi vina veterascerent,diu eruarentur,ac auiora e-rent, quodprius non contingebat, cumfrigida cedat naria diu ea seruare tan o et praesertim si vina et alida fuissent, quare diffundi vina coeperunt, eaque ratione in tempus adeo longum seruabantur , ut nemo ex nobilibus Romanis adeo enex e et,qui vina ante se genita non biberet vinorum enim veluntas ab eo tempore citra Amper apud eos ita in pretiosuit, ut quo magis vetuLIiora, ac amtiquiora vina discni, eo magis placerent, quae consuetudo
49쪽
cum temporis diturnitate exoleverit is nonnullis ab hine Lectili tibterraneae celia vinariae excogitata fuerint, eaeque dumtaxat hac nonIra te sate in fusint , hinc es , quod plera se vina vix integrum annum attingunt, quod acescunt , eo enim tempore , quo figidum expeterent ab initio scilicet, calidis ut plurimum in locis reponuntur subterraneis inquam in cedis , quarum, miriscos non habuisse,non tum notum H, ex eo quia Auctores, qui tunc de re rufica scribere, nempe Cato, Mi arro, Colum, Plinius, Palladius, ac reliqui numquam de huiusmodi subterraneisce is verba fecerunt sed de j dumtaxat,quae in plano terrae tae erant,frigidis inquam cellis vinarijs, ac pothecis , calidis scilioet cellis, sed etiam hinc potius imum notum est, quod teteres dolia illa quae imbecisio vino repleta essent,infodiebant, quae vero validum vinum continebant , humi exponebant, quod clare indicat Plinius lib. I . cap. ar his et ei bis imbecilla vina demissis in terram dolijs seruanda, valida eYpositis. Itaquesi ubterraneae cedae in v fuissent, imbecilla vina infodere opus non fuisset patet itaque ex dictis, quam diuersus fuerit antiquorum mos in vinorum conseruatione ab eo qui hodie viget. Circa quod , quia aliqui iure merito dubitare possent, quomodo contingat, Ut vina calidis in cellis non acescant ,ed Armiora flant, diuque seruentur, cum notum t vere , ae late pleraque vina ob externum calorem acescere, eosque qui de re rustica scribere dolia in cellis ad Aquilone emps iis detinenda se praecipere, tanquam frigus vinorum
qualitatem serue mutet autem caliditas, quod certe iveritate alienum non videtur,q-rimo experientia docet, Lna in meridianis, soli expositis locis acescere, hinc non desuerunt eximiimedici Galeni tempore, qui ob superius alla
50쪽
tas causas misimarunt acidum saporem ἀ calore proueni-nire t Ese Galenus refert lib. . de N. M.facultatibus cap. I. Aliqui vero ire cuperent locum dictarum calidarum cellarum , an scilicet in humili, et editiori loco con- fruerentur, propterea V satisfacere operepraetium duxi.
Huic igitur di ultati respondeo ina in duplici disserentia esst, quaedam enim ligo ora nempe tenuia see paucifera unt, quaedam poliphora,vin a inquam seu multifera, vina ligophora, ue paucifera, cum natura frigida , n o inualida,calorem ion tolerant sed acida sunt,siis calor extrinsecus immodicus peruenit, vina autem vino- , aut multifera,quibus antiqui utebantur,ta calore, le inquam, fumo, ammis,calidisq; celus per ciebantur, quod Galenus lib. Gracitato cap. - optime demonserat, necn uetiam quaesdioni tis est, his verbis Persimile enim , quid vinis accidit , quae natura frigidiora quacioraq; sunt, quale flammis eXiguis, imbecilli. Quippe si eas ad solem feruidum eXponas , aut prorsus obscurari, aut denique etiam extingui conspicies sit quoque sit ardentem lucernam, aut iuYta flammam Vehementem, magnaq; deponas , aut ad solem feruidum Xponas , marcescere utique, aut dictipari protinus videbis quin etiam si validum ventum facias institue pariuxq; flammae, citius eam cXtinXeris, quam inauXeris matura enim infirma validum neque motum, neque calorem sustinet, 'erum ab ijs dissipatur potius, quam augeatur . Quanquam ex industria multis in locis vini commouent, transportant, sicuti an in solemisi erunt, atque calefaciunt , ut etiam quaedam insuauia fiant, sumi contrahentia qualitatem. Apud nos fine in Asia in tecta a lium aestate omne prope in agena transfusum imponunt, poste. in adita