Francisci Scacchi Fabrianensis De salubri potu dissertatio

발행: 1622년

분량: 271페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

251쪽

tum non fuisse , atque apud ipsos uarijs modis expressum reperiri. Plinius enim huiusmodi uinum indicasse hidetur

lib. I . cap. . oscribens, picis aspersu odor m vino contingere, iaporis quίedam acumina. uerroes Arabum δε- ctissimus, collect cap. 16. hoc idem demonstra e uidetur, per haec uerbi. Et vinum, quod melius reperitur, est aromaticum, cuius caliditas penetrare potest per totum corpus,quod siit sitne amaritudine, Iiplicitate, est illud vinum, quod est vinosum, pugitiuum in principio, post

delectabile, sitne aliqua maritudine,&ponticitate Plautus etiam idem uinum Ani asse uidetur, ut uult Mercu- malis lib. a. uariarum lectionum cap. 3. nam cum inpenulo haec uerba habuerit , vetustate vino edentulo Gatem irriges,ex his uerbis colligit Mercurialis, Plautum edentulum uinum uoca e ad illius disseretiam, quod dentatum, atque mordax erat, sed pace tanti uiri t dictum,ex Plauto hoc iullo modo colligi potes, per uinum enim edentulum de more ludens, uinum adeo antiquum indicare uoluit, ut obueturitatem dentes amisi ei, non autem edentulumvinum addentati uini disseretiam uocauit, ut Mercurialiplacuit, idque manifeste demonstrat Athenaeus ex Antiphane in Iaculatrice lib. Io his uerbis. Mulieribus omnium rerum satis est, si vini est Ad bibendum satis ita me summus amet Iuppiter, Aderit quantum volemus aderit inquam, id admodum suaue,edentulum, iam marcidum: Annosum dico. Et animaduertendum H,hac noura tempesate uinum, de quo agitur , placans, antiquo corrupto uocabulo nuncupar antiquitus enim huiusmodi uinum non piccans, dpica

252쪽

13 DE SALUBRI POTV

rum a pice nuncupabatur, quia nonulli antiquori in Italia Prouincks consueuerunt, munia pice condire, cuius ratione, ut Plinius supracitato loco asserit, vinis non solum odor sed saporis quaedam acumina contingebant i ut refert columella,veteres antea quam picem vino a pergerent, non solum eam abluebant, sed alijs etiam modis grauem ipsius odorem corrigebant, ut sic suauis vino odor contingeret. Haec de mordaci vino in praesenti di Ia sussciant.

Vinum ne an aqua post fri ictuum comestionem sumi debeat. Cap. XXII

et de recto vini in exactam cognitionem in omnibus habere valeamus, perpendendum etiam videtur, an post fluctuum sum vinum, an aqua potari debeat, qua in re si Aui-cennam consulere velimus 3. I. doct. a cap. S. vinum pos cibum mali 0-

mi, ct similiter pers uctus, ct proprie melones, ut ipse inquit, sumendum non es: Cuius rei hanc causam assert, quia malum ch mum in extrema corporis penetrare facit, ct quidem fructus mali 0m esse, testatur etiam Galenus lib.a. de alimentorum facultatibus, eap. 2.9 propterea cap. 6. eiusdem libri horariorum fructuusermonem prosequens is loquitur ob eam igitur causaria omnibus praui succi edulijs censeo abstinendum, etiam , si ea quibusdam concoctu sint saciliaci Nobis enim non aduertentibus prauus succus ex ipsis post longum tempus in venis colligitur, qui postea exiguam ad putrescendum

253쪽

occasionem nactus, febres malignas accendit, quod libro Asiccorum bonitate, 9 vitio con mat,haec habens Scin- per tamen ab ijs abstinendum, quae succi mali sunt , nisi quando tamen necesse sit aestatis tempore laborantibus corporis totius squaliorem, caloremq; curare. Quo plane tempore commode sumi prius poma possitiat, ii una, mora, cerasa: quin,& cucumeris tunc,&peponis,& me lopeponis,paululum assiimi potest deque praecocijs, quor uocant, aut persicis Ita ut ad curandum potius corporis uallorem, quam pro corporis nutritione paululum tantum fructuum ex Galeno fumi debeat. Ex άristotele autem section. a a problemat problemat. S. quo ad vini,vel aquae potum pos ructus alite entiendum videtur, quaerens enim supra citato loco,curpo ructuum comestionem,ut cuum, caeterorumq; generis eiusdem, vel vinum merum vel aqua superbibere debeamus, quae quidem aduersa inter se sint, espondet; An quia genus pomorum talidum,& humidum causa suae generationis est habet enim tum ignis copiam , tum humoris. Itaque succus pomi ueluti seruorem intus, per ignem eXcitat, quomodo mustum foris essseruet,ui tamen hebetiore humor autem nimius cruditatem committit Aqua igitur suo frigore seruorem illum frangit, atque extinguit: uinum suo calore idem plerumque efficere potest, quippe quod perinde atque ignis

igni multus pauco uires subtrahat, amplius tamen humoris copiam suo calore emollit,in concoquit , suoq; pondere innatantem illum feruorem uincit, ac reprimit; re ex Arisotele concludendum videtur sive calidioresfructus aquam potandam esse, ut Ofrigore i orum fruorem frangat, atque extinguat super humidiores autem inum merum exhibendum, ut eorum humiditatem emolliat, ac

254쪽

eoncoquat. His contrari sex lentibus opinionibus, inueni-gandum videtur,Avicennae ne , an Aristitelis opinio approbandas ii equidem hac in re postfructus potandum tivino tendum iuxta Ari Iotelis sententiam censo cum fructus omnes, ue horaris, fugaces ni, ut pepones, mel e- pones,cucumeres, ct alia huiusmodi, ue ex arboribus col istantur, lidaeq;sintsubstantiae,ut Dra,poma, citonia punica, O milia , utplurimum crudi, praui succi copia abunde praefertim uero horari ructus, ct propterea etiam multos satus in uentriculo excitent, certum LI ex modico ivini usu abundantem ipsorum humiditatem, ut inquit Aristoteles,coerceri, O satus egignantur prohiberi,quod tantum abest, ut aqua praesare possit , ut potius maiorem cruditatem asserat, salusq; addat, praesertim very, post horariosfructus bibatur, O proprie post pepones,contra Aut icennae sententiam , uinum nece arium se exisimo; cum enim ob ipsorum tenuiorem sub antiam, ac humiditatis inpiam facile putrescant, cutis caeteri horari=fructus, vianum ab huiusmodi putredine eos defendit, quia eorum subsantiam mat,ac lidat Pos aliquos uerὰ calidiores fuctus,ct praecipue scus, is uino abstinendum, Meius loco aquam potandam , summo iure existimandum es uinum enim non solum Acuum innatum calorem, sicuti ct caeterorum calidiorum fructuum augendo, suationem affert, sedi os duriores incit, ita ut in uentriculo suctuent aqua verydi oluantur,ob idfacile etiam secedunt. uares poni fugaces fructus, ac eos etiam, qui ex arboribus colliguntur potandum At uinum potius,quam aquam laudo, licet posillos statim bibere, enumero inutile, non rarῖ noxium exisimem,uel enim ex huiusmodi Iructibus iis extinguetur, Ic quilibet potus mutilis erit , vel ob eorum uelocem

255쪽

corruptionem iis augetur, ut spe contingit, in iis praesertim,quibus uentriculus prauis humoribus refertus es se hoc casu omnis potus noxius dici debet s autem ob consuetudinem, uel aliam causam, pos fructus bibendi nec Ejras urgea licet uinum magis, quam aqua malum hymum in extrema corporis penetrarefacta tamen uini tis pos ctus meliores, quam aquae; uinum enim facilem ipsorum areputredinem propensionem tuetur, aqua vero coadiuuat; autem pos fructu vel una eum ibis, alia cibaria edan-ἔur, ut Vmmunis mos est in coen O prandi adhuc magis corum prauussiccus corrigetur,praesertim modicus ti Iorum usus,ut decet adeo, ut nulla dubitatio oriri pust, an vinum, aquaue malum fructuum bimum in extrema corporis penetrare faciat , quia ventriculus ante ciborum

ommumperfectam coctionem nihil abire nil, nucibi in i o corrumpantur, vel quantitate, O qualitate peccent, quo i ex modi fructuum se additis alijs optimi, mi i-barijs accidere non potes, ut Galenus manis te demon atlU.a. desuet causc.3. his verbis. Ad eundem modum monstratum est, ventriculum quoque inserius os suum, post cibos claudere,nihilq; sinere abire, priusquam plane sit concoctum si tamen eum nihil aliud intermittere actionem cogit, quemadmodum uterum foetus corruptela quippe similis affectus ventriculo accidit, ubi cibi in eo sunt corrupti: Immo vero non raro simul ac sunt deuorati, nimirum si vel vitiosi adeo sunt, vel copiosi, ut eos ferre non possit. Guare ex dicti aris connare videatur modicum vini sum postfructus conducere.

257쪽

RERUM NOBILIUM, V AE H CC

in opere continentur.

BLVTVM vinum

ex uic quomodo conficiatur fol. 168 Adultis ex Gal vinumediocre conuenit.

l. I 8 Aegypti speciali lege brassica initio cinnae utebantur, ut ad compotationes aptiores essent. at 7 Aegroti quandoq gelido, quando que temperato , vel calido potuvii debent. IosAer quomodo eligendus a 3.qui sit optimus ex Gal.ac Hipp. a .vi

Albanum vinum apud Priscos suauissimum, gratissimum. 6 Alexander Magnus ex nimio vini potu inficinatus,& mortuus I 7 9. eius poculum ob magnitudinem Chaliste ne reicctum ibidem. Amati Lusitani auctor1tas ad probandum gelidum potum IIo eidem respondetur. Ii Ammianus Marcellinus calidi potus usum apud Priscos ostendit. I. Amphora apud vetcres quid η in eam. cados vina diffundebant,&quare. 3s Amphorarium vinum apud antiquos quid ibidem. Amphytio Atheniet sium Rex primu aquam vino miscuit. 169Amygdalarum amararum comestio ante vini usum temulentia pro .hioet. 17 Androcides quid Alexandro scri pserit ad eius intemperantiam a

coercendam. I sAnguilla in vino suffocata illius csium parit,si huiuimodi vinum obibatur . ausAnimatium corpora ex quibus constent.a.quare dis luatur ibidem. ex quibus alantur 3. eorum substantia quomodo a philosbphis diuidatur. ibidem. Animantes rationis expertes quare minus sitiat morbis obnoxij,quam

homineS.

Anni optima temperies vinum optimum, caeteraq omnia parit. Is Antiqui in gratiam absentium amicorum bibebant,& in obsequium praesentium o9. item pro Musis,&gratij potabant, ibidem. toties bibebant, quot litterae in suarum amicarum nominibus erant ibidem . in festo Annae Perennae tot cyathos bibebant, quot annos viuere cupiebant. ibidem. Antonini tempore theriacam, ac mithridatum ad eius imitationem a multi conflatebant 9 eo defuncto pauci soApotheca apud Veteres quid a Appetitus sensus unde oriatur. Apuleius calidum potum apud antiquos in usu fuisse indicat. I Aqua ad vitam maxime necessariari 3 illius usus plurimus in cibo potu ibidem. humidam substa-stiam restituit s. noxias in vires aufert 69. sitim sedat 13 o.

258쪽

ae agis cum modico Vino, Cuam sibi ex Gal. . ciborum coctione iuuat 33. magis quam inuri 3 a.

eius muta io magis obest, quarnetbi 3 3 sola epota quamuis op-ptima multa mala a ter I Jo. indiget modico in o propter eius penetrationem ibidem psa ne as avin lim magis competat ad sitis extinctionem Q 29. longo cursu perti itur. 72Aquae quomodo inter se dis gerant 133. quomodo ab Arist distinguaturo 36 qui sint potabiles ex eodem Arist. Dure ex Gal. iis .

quomodo cognoscantur ibidem, quae stat raritantiores . 37 Aqua cocta visceribus auxiliatur so multis morbis utilis ex Auic.& Athaene omnibus ibidem. eius usus apud Priscos s. luous que ccoquenda 1 so licet optima excoctione semper persic uribidem . quomodo I 6 CX Octione attenuatur non incrassata: r. I 8

Aqua optima aestate frigida, ii eme

calida de quare 36 cito calet iacito restigeratur Las cst temperate frigida io eiusmo li. Ut plurimum in quolibet habi abili loco reperitur 9 o. quomodo Cognoscatur ornuibus in quacunq. aetate constitutis idone ,

ibi lem Aqua leuis quae 3 s. quomodoc - nosca ui ex Auic.ibidem quare congelata dissoluta munus ponderet. Ouam antea 89

Aqua sontium primu locum, secun

dum pluuialis obtinci AD , uui lis ut optimas , quae

conditiones requirantur . I o.

qua struis facise utrescat non improbanda ea Hipp. 33 qu lcm- X.

pore iii cisternis colligenda. Is Aquae noxia quae sint , a. huiusmodi sunt maerales fanis 39. Aquae collectat ita. quae Perilum beos canales fluunt, a quare νi 3. calida quac Hipp. Auic. re Rasi . A quae crua 1qs quae Proinde sterilitate, aut partum femineum e siciunt fi A Ma magno rum fluminum . in quibus plures aquae recipiantur ex Hipp. 38.

eiusmodi est aqua Tybe A . ibi-d m. Aqua ex niue, glacie producta, S quare quam ui ante congelationem es et purissima.

Aquae noxiae quibus modis corriganturo f. cibis quibusdam , ac

potibus ex Gal. corriguntur qῖ. crudae decoquendae, vel caleta, cientibus corrig ndi ibidem

cresta distillanda ibidem lutosae ac turbulenta percolandat ibid.c quom ocio ab Aegyptiis perco larentur. I 5 immo omnis aqua percolata ex Aristotele potui aptior ibidem. pluries percolari deberet ibidem. Aquetia sic vulgo nuncupata quod ce quomodo conficiatur. Is Aristenetus temperati potus sum apud veteres indica . I Aristonis praeceptum ijs qui ad caenam tui sunt. 8 Aristoteles quas laud scii rat vita modice limpio ira. luidi

structuum elim eald nn piniones pluries redire docet. Athen Xus vinum modi e sumptum laudat 1 r. calidum, frigidui, i potum starum apud veteres docet. o. seri resert calle isto. nico salut a re admodum csse hysme ac vere calidissimam aquam

259쪽

dinate frigidam ante coenam praebibere.

Ain enses a suo Imperio Philosophos eiecerunt, de quare. οβ

cis historiam de se ipsi narrat, qua probat quam noxii in siti

num meractim , vel parum dilutum imbecilli stomacho, ob calui crem sicciorem hepati ac totius corporis intemperiem 8i Augustus imperato parcissimus in

A uicenna, quas virtutes tribuat Vino parce sumpto ira ipsius cx- clatratio contra medicos ais rentes aqsiam ex coctione crassescere a s ipsius auctoritat ira relidum potum videtur probarT, Luis fit. II BA chus ccundum Graecos vina repertor iis colles amat.

A1baces Cuare maxima potus quantitatem ferre potiant. o sibentes aquam ex fonte Clitorio abstemij fiunt. aio IIVndus testatur omanas mulieres vinum bibere 1 litas cia pote partuo, valetudinis causa ac festiuis diebus. Ixrassica clixa ante cibili sumpta temulentiam prohibet. at Adus apud veteres quid.

cubum vinum unde dictum e Gal. t. nobilii Simum ex Horatio 7 ad sapae consistentiam deueniebat ex Gal. 14 ideo saceandum erat ex Martiali ibidem.

cuius loci a corrigitur. εχ

Caesar dictator primus quatuor viani genera in menta adhibuit saCalicia aqua venalis in Thermopolio Rotia ut facilius, citius re- nigeraretur 7. ipsius usus ad potu Spraeparationem si ad cratia in attenuanda illam adhibebat Antia ut 6 celerius congelatur, quainnigida. Ioci alidarium Iaponiorum quomodo construetum, ex mente Auctoris quomodo conflarendum, i horum figura.

Calida S sicca natura praediti stomacho laborant,d quare. si Calidus cibus quomodo sitim si gnat 19 Calicunde dicatur . II Carniam eius malus ex Plutarcho sol ao Caro suilla potentissime nutrit

Cartaginenti Una leges, quoad vini sim a Platone probantur. 8 ICella vinaria, ut optima dit quas co-ditiones requirat, . senestras septentrionem versus ex Plinio habere debet ibidem ipsius claues sub graui paria mulieribusto manis olim interdicta'. 2 . calidam ctiam cellam ad vini conseruationem adhibebant prisci quo loco illam construerent 3 o. seq. subterraneis cellis carebant s. ante annum ab Vrbe , condita 33. Vnum tantumcellae vinariae genuS habuerunt ac postea duo,&quae at Christianorum finis Dei si uitio. rio Christophorus uega optimis rationibus gelidum potum damnat fol. Cibus quomodo sitim faciat 1 5.i ipsius coctione superficialis siti, excitatur illam sumere ante

260쪽

eonuenientem motum valde noxium ior . quantum ipsius sumendum, ne gelidus potus detrimentum apserat. 9s

Cisterna optima verusta, ac in apri co loco condita esse debet. 43Congiorum die festo ab Antiquis,

qui alios in compotationibus superassent, aureis coronis, Magnis pracm ijs donabantur. G6 Consuetudo hominis in vinorum selectione plurimum attendenda. fol. 6 Icoqui, qui optime fercula, S esquisitos cibos parassent priscis cmporibus corona donabantur. 1 os

Corneli Celsi auctoritas ad probandum gelidum potum sanitati

conducere Icio. eidem satisfit ii Cornelius Tacitus calidae potionis usum apud Veteres cstatur Coronae ex herbisi floribus in usu apud antiquos ad temulentiam vitandam a I 8 qui pocula in secundis mensis coronabant. 2I9 Cubicula quibus modis ex Gai refrigerentur Ia s. tribus modis aere refrigerari possunt ibidem.

DElitiae antiquorum quo peruenerint. OT

Demophontes Rex Orestem iudicio nondum ablolutum sacris interdixit. os Diffundcre vina quid. 27 Dion Casinis calidae potionis sum indicat . I Diuites , ac potentes aegre Medicis obtemperant ii quare gelido potu non ita laedantur, ut paupe-

Diuus Chrisostomus ebriae mulie

Diuus Ambrosius priscos redarguia

qui pro salute Imperatorum potarent. os

Dolia picata, gypsata diutius 4num scrvant. rEBrietas voluntaria insania 18 . in femina sacrilegium 86.quibus signis cognoscatur M'. arce. tur si testes in i omine, in foemina ubera gelida aqua madefiant arr. si vero vinu iam venas subijt, caput refrigera dum, quibus a ra. Antiqiu vari)s coronis, Vnguetis ad illam praecauendam tebantur 1184 seq.Ebrius quibus alendus ibidem. Balneum aquae dulcis maxime illico ducit. ibidem si aquam renuat, vinum admodum aquosum illi propinandum. 13 Eudoxius cfert In Arcadia fontem esse, cuius aqua gustantibus vini taedium parit. Is Exempla varia afferuntur inter sectaru mulierum impune a vitas ob vini potum 83. item aliud ad demonstrandum potum partitis vicibus sumendum. III Experientiae asteriantur quibus gelidum potum valitudini co ducere probatur Icio .respondetur. I43FAlernum vinum apud priscos

suauissimum, gratis Simum .

l. 6 Fames quid sit ex Aristotele . ex

Averroe ibidem CX Gal. . Fictilibus vasis ad vinorum conseruationcm prisci utebantur. εrutuos spiritus redundantia in vi. nis

SEARCH

MENU NAVIGATION