장음표시 사용
231쪽
praeter consuetudinem maximus praecesserit' bor, tim emtinguendam esse censeo,&reiteratis vicibus,nec pocula ea me debent, qualia antiquifrequentabant, apud quos ampla adeo erant, ut potus quantitatem non ad unciarum od ad librarum menseram continerent, quare Athenaeus lib. II. emagnorumpoculorum sinu agens, recte eos locutos fui e existimauit, qui huiusmodi magna pocula argenteos puteos nominarunt, quibus poculis Hercules, ac Nestor praesertitit
utebantur,adeo, Ut per iocumscriptores,ac Poetae Herculem
in poculo nauigasseefabulati fuerint: de Ne toris autem poculo apud eundem Athenaeum eoaelib. legitur,adeo magnum fuisse, ut cum plenum esse vix alijgentarent, Acestor autem ne citra moliniam attolyeret, ct huiusmodi magna pocula clari mi praefertim viris adpotum honoris gratia in mensis porrigebatur Alexis enim referente Athenaeo in. quit, Graeci no modo loci dignitate viros fama priecelletes in messe,sed oculis maioribus, carne opimiore honestabant se eiusmodi pocula ni, Ut quatuor, quinque, Dela ummum, unciarum me/furam non excedant, eaque reiteratis, ac interpolatis vicibus pro certa ciborum quantitate ingeHa haurienda, ne potus inventrictilo supernatet, o, praecipue,quia bac rationesit, ut cibus,ct potus melius inter e commisceantur, idque facile innotescere potes exemplo desumpto ex calcis confectione ad domus confruendas flenim calci ea aquae quantitas, quae requiritur, ut apta rad edi cationem , paulatim addatur, optimi et miHis ac incorporatio, quia ta calce mediocris aquae quantitas, nica vice in Emam iniecta facile recipitur, flatium assatim tota da aqua injciatur, quam alioquin partitis micibusfaciti negotio ab orbuisse per*icuum est,a calce recipi nonposse, nec eam minura eri, quae ad aediscandum in is apta
232쪽
aptast, itas in hominis ventriculum, ea potus quantitas, qua natura indiget, ara umpti cibi proportionem de repente jciatur, cibus cum totam potus quantitatem assatim hausam assumere non valeat, in ventriculo facile supernatare p)terit, ct coctio, vel diminute, vel deprauate eis autem tota potus quantitas requis tacita umpti cibi pro portionem, ac ad humidae substantiae reparationem partitis
vicibus ingeratur, hoc non continget ismile exemplum affert Arisoteles EI. roblematum problemate 37M quaerens, cur potio insebribus spe, ct paulatim subministranda sit, re stondet. An quod potio multa praeceps defer
tur,exigua lente incedens irrorat, madefac1t, seseque insinuat corpori dissicut enim in humo i aqua large accesse rit, perfluet, si paulatim vero madefaciet tantii,ita etia in febribus a it. Concludendum itaq; potum in coena prandio reiteranduisse,& magis,vel minus,prout cibus in maiori, vel minori quantitate ingesus fuerit, prout ex praecedenti motu maior,vel minor humidae subvantiae resolutio facta erit; ct animaduertendum maxime es ex Gal. lib. dedi olutione continua c. r. ne quis multu vini hauriat initis comesionis,ne descendat cibus cu ino prohibeat coctionem,propterea quod separat inter substantia omachi, ct inter cibum et quiado non tangi tomachus cibuseron mutatur in militudinem corporis conueniente,sed remanet in ipso incoctus , ut jummatim dicam in potu mediocritas semper seruanda es ex Gat enim lib. S. de compos tione pharmacorum so dum locos cap.3. Q ltae sectiones tum in ventre, tum in Homachosunt ijs, qui multo potu se explent. Ex Avicenna autem I p. doctrina a cap. p. vehemes
repletio, ue ex comesionesve ex vinost emper perneca-ιilis es hortor itaque omnes quoad vini quantitatem, ut
233쪽
AuguΠGa Tacit Imperatorum modestia, ac par moniam . quantur, qui vel largissime e e ad potum inuitantes ni sextarium sta die non excedebant, Ut de AuguH Suetonius te latur C., . Tacito flauius Vopiscus, haec enim mensura honente libentitatis erit. Unde Horatius lib. I. Satirarum ima prima. Nescis, quid valeat latinamus)quena praebeat usum Panis ematur,olus, Vini CXtariuS. uos imitari difficile mon erit, siquis naturae indigentiam in potu quatur, non autem gusus oblectationem, Ut pleriq; faciunt sextarius enim a o. unciarum mensura circiter erat, adeo, Ut iure merito Plinius hominum incontinentiam reficiens tib 3. cap. I. haec pronu clauerit, vino δε- hemus homines,quod oli animalium non tientes bibimus, quod tamen vini mimus improbandum potius es, reliquae enim animantes sola indigentia ad potum trahuntur, non gusus oblectatione, ut nos pefacimus, licet rationale Lmas, unde non mirum iob tantam incontinentiam , olietiam inter animantes facilius , ac pius omni morborum genere corripimur uare summo iure hac nostra aetate repetere possum, quod Propertius lib. a. AS. . eleganter
Vino forma perit, vino corrumpitur aetas
234쪽
De temulentia praecauenda, cognoscenda, ac pro .
V ONIAM I qui adeo biba es, ac
vinolenti sint , et Lab immodico vini potu abstinem nequeant, aliqui vero, O ad omnia aptissimi videantur
praeter consuetudinem,ac voluntatem, cum alijs quandoque come antes lar e se vino ingurgitare nituntur,
Ut ijs praesertim contingere solet , qui suae Germanos, sub aquilone positas gentes degunt, aptadstu 1, cum Non olum, ea olim in uerit conjuetudo, quemadmodum Athenaeus refert ex Possidonio lib. a.deipnos.ut cum humane, ac benigne aliquos in conuiuio exciperent brontis venam tunderent, manantemq sanguinem admiscerent ei
quam bibendam offerebant, potioni, summam id esse amicitiamputantes, Mum inuicem sanguinem unca ent; verum etiam hac o Ira tempestate illud peculiaresit, eossidos amicos existimari, qui renue potant ibenter alios ad compotationes prouocant , ct qui in bibendi certamine superio-rcssunt, in quo diem,nos Iemq; continuare potando nulli probrum exinIimatur, necessareticonti=git, ut in temulentiam freqVentissime incidant , in qua res etiam arduas delibera re tepe olent , quod non minus risorum , quam Persarum olim moris uise, te latur Plutarchus Tmpos lib. . Ψ aes.st. Idq; non ne maxima ratione , ct prudentia factum putarem, cum ex Plinio lib. I .cap. 2 a vulgo vino v ritas attributasit, ct ex Athenaeo lib. Io Icut es exterioris Irma
235쪽
formae speculum est, ita vinum mentis, hinc itaqties t et tunusqui ilibere ne fuco inqGam, fallacis fuam sententiam proferat in enim libera funt tali nomine i Horatio nuncupantur lib. e arte poetica hoc carmine Et Iuvenum curas, libera vina referre. Sat vero . lib. I .inquit.
Condita cum verax aperit praecordia liber. Facili itaque negotio contingere potest, ut inter epulat, e pocula pleriq; homines tales Me esse demonHrent, quales funi, non quales se esse mulabant , ct eo magis huiusmodi Germanorum mos laudabilis dici debet , quia qua in conuiuiis deliberata sunt, posea retractantur is habita
viris ; temporis ratione, quid agendum constituunt,ita ut, quemadmodum Tacitur de moribus i lius gentis inquit, deliberent,dum fingere nesciunt: constituant, dum errare non possuntritamen cum apud Italos,alias; nonnullas Nariones, temulentiae etiam fusilio opprobri ai propterea operaepretium duxi, non solum aliqua in medium asserre , quae temulentiae ob unt, . iaccidat, ut quis temulentus euadat,qu:bus Anis cognosci possit in nuabo,ac deniq; quomodo temulentia propudianda i demonstrabo. uoad temulentiam praecauendam attine multasunt, quae ab huiusmodi viris nos tueripo imi, vel quatenus vini odium paritit, vel vinum per rinarios ductus, aut aluum ducimi, vel ἀproprietate occulta.Ex Gal. lib. I. de med facile parandis. c. IOS. Vini odium pariunt i us vinipotio, in quo anguillan cata t,et et uae inferuefactae come Iior Inius lib.3o. cap. s. ebriossis, inquit, Oua notata per triduum data in vi no,eius taedium adducere,lib.vero Ia. cap. Io cribis.Mullum in vino necaturi vel piscem rubellionem,uel anguillas duas,itemque vitam marinam in vino putrefactam, ut
236쪽
qui inde biberii, tardium viiii asserre. Albertus magnus lib. a a. de animalibus tofis es, eos visum abhorrere, qui ercus leonis in ino potarint. Autor illa Geoponicon lib.7.cap. 32. auectoritate Democriti demonstrat , humorem illum tenuem, qui de sarmentis pos caesuram sui si ignoranti inter pocula exhibeatur, tu desiderium extinuere. Eudoxus apud Stephanum scribit,in Azania Arcadiae fontem esse , cuius aqua uuantibus a leo vini taedium pariat , ut eius quidem odorem non ferant. Vitruvius lib.S. cap. . Ouid.lib. IS. Metam illis versibus: Hinc quod ,ut indigenae memorant,&c. 9 rursus eod ib.issis vers bus; c uota quicunq; stini, c. limus libes I. cap. a. teHessunt,eo qui ex aqua fontis litori , rcadiae biberint, Abniemios fleri Anacharsis Scytba interrogatus, quo pacto quis ab emius, siue inuiniusseret si ebriosortini in is, motus sibi ob oculos ponat, id quod ei mile eri , quod de iratorum vultu considerando iracundis ade Cicero Deniq; inter recentiores Ca- pluacius lib. de aec Iionibus ventricati cap. S. ait, vini tardium adducere visatim plum in vase deletum, in quod patiente instio, immissa sit , vel lacerta uiua , vel testudo
lacustris,uel semina caulium suo autem ad ea, quae temulentiae aduersantur ante vini potum a umpta, quatenus potulentam materiam per urinam, vel per aluum expurgant, multabunt, inter quae Galenus lib. a de compos Pharm. δε- cundum locos,laudat 93nthium mane ieiunis ad bibedum exhibitum,aut mirti rem, O mirrham, ac rutam tritam ex aqua. Praeterea ebrietatem arcet foliorum rutae , acori thebai ae palma amgdalarum amararum comesio;
idem etiam praeuat siperiscorum nuclei , foliorum per ciarboris Ap essus succus ad Ialbi mensuram,nux muscata, ac mirta exhibeantur . Haec em omnia meatus recludendo L
237쪽
do uni in causa, ut cito, factissime vinum per urinam excernatur. Inter ea autem, quae perius diecta sunt, amygdalae amarae ante vini potum , adeo conferunt ad temulentiam prohibendam , ut Athenaeus libro secundo, haec retulerit Plutarchus Chaeroneus scribit apud Drusum Tybe risCaesaris filium, Medicum quemdam alios omnes qui bibendo vinceret, anteaquam potaret , quinque , Vel sex amaras amygdalas edentena fuisse deprehensum &cum id facere prohibuissent me tantillum quidem ad compotationem perferendam valuisse . Eius sane rei causa fuit
amaritudinis vis exiccans,&humorem discutiens Ouae dam vero ni,quae praesumpta, per aluum vinum ducere valent , quemadmodum oleum ex oliuis expre bin, panis bucceta copioso melle imbuta , ac brassica; verum inter haec brassica primum locum teneris elixa ante omnem cibumissumatur, propterea apud Aeg yptios, ut Athenaeus refert lib. a. in caenissatutum erat , primo loco braxicam elixam comesse, ut hac ratione ad compotatones e praepararent ac ab ebrietate tuerentur, adeo, ut hanc ob causam Aenpiij inolentorum nomen fortiti sint. Denique aliqua etiam sunt,quae u proprietate occulta ebrietatem arcere dicuntur,
O Amethisus collo sensis , ac pulmo ouis elixus ab initio comesus. Nec lentio praetereundum e Antiquos in fuiscaenis aduersus temulentiam coronis etiam refrigerantibus ti consueuisse,nempe ex Trio exfoli' brassic lactucae,
hederae, Diotarum, ac similibus. Praeterea ex refrigerantibus oribus, istis, ac rosis coronas consciebant, quibus capita, ne vino grauarentur, muniebant, et libatione iam peracta inguentis etiam illiniebant . praecipue rosaceo, vel mellino, Ut potionis vapor eo facilius repelleretur , nec vini talis offenderentur auare Iuueualis t. II.
238쪽
Saltatus nigro tibicine, qualiacunq; Vnguenta, flores,inultaeq; in fronte coronae. Lucretius de natura rerum lib. . Conuiuia ludi Pocula crebra,vnguenta,coronae, serta parentur. Cibussus lib.,. eleg vlt. Iamdudum Tyrio madefactus tempora nardo Debueram sertis implicuisse comas Horatius lib. a ori I. Huc vina, inguenta, nimium breues Flores amenet ferre iube rosae
I,pete unguentum puer,& rosas. Vnguentum scilicet ad liniendum caput rosas ad con ciendas coronas , quas unguentis etiam aspergere veteres consueuerunt,ut testatur Athenaeus lib. II. Neque olum coronis, ct unguentis utebantur, ut magis capitata ini aporibus tuerentur, verum adeo luxu corrupti erant , ut vina etiam in secundis mensis coronarent, ac pretiosa, fuauia unguenta ijs miscerent , quare de vinorum coronatione Virgilius lib. I. Aeneid. Crateras magno statuunt,& Vina coronant. Et lib.I. Tum Pater Anchises magnum cratera corona Inditit, impleuitq; mero. De mi ione aut unguentoruium inis iuuenalis Sat. .
Quum perfusa mero spumant unguenta falerno.
Nardi paruus onyx eliciet cadum.
dictiis itaq; satis constat antiquorum luxus in potu , ct ideo
239쪽
o de non mirum stad ebrietatem arcendam tot unguentorum, ac coronarum generibus capita munire opus esset.
His itaque sic se habentibus , iam de gnis, quibus ebrietas cognoscitur agendum es. Dico itaque ex Hipp. lib.a Praeno- tionum num S. ebrium cognosi, quia sudabit magis,quam
antea, O di culte Dirabit, ct ab Arist grauior erit, ac humidio sedis Diior erit si non caput ipsi affligatur. LXGal a. de ma mo ebrietatis gna nisupinum iacere, hiare, sertere,praeterea ex eodem Gai. Io.dei plic. mediacultatibus,impletis, ac inebriatis rina albida conficitur ex Aristotele ei. 3.problematum multa gna colliguntur, quibus ebrietas innotescit. Primum gnum es, quod vinolenti non calent, dirigent,rigent, tremunt, ac dolore laterum, caeteri .huius odi viiij corripiuntur, quatenus vinum cali casua facultate amplis cata plus, qua vires corporis patiantur , calorem proprium corporis Me permiscens. extinguit Secundum es,quod vinolentis omnia circumferri videntur, quatenus eorum conspectus sequenters calore vini compellitur , atque commouetur. Tertium eri quod vinolentis res una multiplex interdum esse videtur, idque propterea accidit,quia commoto a pectu a calore in Attnudo tempore idem visus in eodem quisat. uartum H quod vinolenti concumbere nequeunt, quia a nimio calore vini, omnes corpori aculmites, praesertim faciatas motrix valde labefactatur. Pulatum H, quod aliqui ex inolentis retardi conspiciuntur,aliqui superbi, atque infan hundi, idquepropterea quod, ut Chaeremon ait, vinum e pro moribus tentium applicat cum vinum apte natura calidum i homines tardiores incendit, redditq; mobiliores contra mobiliores dissoluit, atque retardat, disic
GFtpleriq; melancholici in crapulis penitus resoluantur,
240쪽
atque labantur . Sextum gnum est, quod aliqui ex et inolentis vomitu corripiuntur , quaIenus prae Ini multitudine cibariis in eorum ventriculosue Iua et acinnatant, non reprimuntur . Septimum gnum LI, tis nonnulti i- rolenti ad lacrymandum propensi sunt , idque propterea accidere exisimo,quia cum eorum caput humidius ocpituitos humore re sertum , uit modi humor a calidioribus vini aporibus liquescit, ct attenuatur, Vinc lacrymae facile oriuntur . Octauu fgnum est, quod aliqui ex vinolentis dormire nequeunt, aliqui vero profundo omno statim detinentur, idque euenit , quatenus aliqui caput calidius, ac socius habent, aliqui vero frigidius, ac tintadius, quibus igitur caput calidius, ct ccius es, omnus oriri nequit, quia praecalidorum vaporum multitudine, cerebrum nimis incalescit, ac exiccatur, ct animati s iritus aspiduὰ agitantiar, ita, Ut somnus excitari non possit, qui alioquin ἀmitibus,ac mediocribus vaporibus facile excitaretur; quibus et ero caput rigidius, ct humidius erit, ac pituitoso,humore abundat, quatenus calidi vapores civis eleuatici frigida, hionida capitis intemperie, cum pituitosi humoris exintentia restanguntur is facile etiam accidit, ut Iongus, ac profundu omnus. oriatur Nonum gnum est,quod ebriosi solis calore gaudere maxime olent, idq; pro erea
quod, cum eorum naturalis calcir a vini immodico calore
imbecillis redditus fuerit, . eorum corpus admodum irigeat, coctionem de derant. Decimum Anum ent, quod nolentorum lingua oberrat, idque quattior rationibtis accidere potes.Prima est, quia quemadmodum corpus totum in temulentia titubat, ita etiam lingua labens oberrat,nec vocabula articulatim reddere potes. 5ecunda ratio es, quia
cum linguae caro mollis,ac insur pongiae sit, ampliasar madescenso