Francisci Scacchi Fabrianensis De salubri potu dissertatio

발행: 1622년

분량: 271페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

221쪽

ctione rigidae, humidae sibilantiae, necessarius sit, huiusmodi iubHantia is laboribus di luatur, prout hos

magis, De minus laborat, cuius ratione maior, vel minors etiam dissolutio, ita plus, vel minus homines potare debent labor enim ita nece artus H, ut quis cibum, potum accipiat os laborem, vel ut melius dicam,post iu scientem motum per laborem enim Hipp. sscientem motum intelligit ibus, potus calorem naturalem Ita reperiunt,scutignis quando ardet, idque propterea quod ex Iubicienti motu corpus mundi catur, quatenus cilicet ex-c menta Sciuntur, Malimentum per uniuersum corpus is ribuitur ita ut cibi, potus indigentia fiat, contra vero, qui cibum ci potum ante ius cientem motum accipiat, cum corpus mundi catum esse non possit, cibus,&D- tu naturalam calorem submersum inueniunt, cui ignis quando operitur cinere 6; propterea quod priussumptum alimentum disributum non es.

Dicendum a cum Galeno lib.de bonitate, O vitiosita rum cap. II potus quantitatem cundum varias hominum Gatura praescribendam esse , cum itaque hominum naturae quaedam tempera uint, quibus dominatur anguis purus,ct mundus,quaedam non temperatae, quibus domin tur phlegma, vel una duarum cholerarum Temperatis naturis mediocris potus conuenit phlegmaticis exiguus potus ex8 hendus es, choleratas largior potus conducit Melam cholicis ille tu conueniens erit, qui inter mediocrem, orgiorem tum medius exurit, o prout intemperatae naturae a temperi ac Tmmetria magis, vel minus recedunt

cpotus vel imminuendus,vel augendus es, ex Galen a horis com D potus multus dandus es his , qui habent Muum ccam, contra his qui humidam.

Dicen

222쪽

1o DE SALUBRI POTV

Dicendum tertio ab aetatibus potus mensuram eligendum esse, pueri enim cum calido, ct humido temperamento praeditisint,v a erit Galen. lib. a.de temperamentis cap. a. potis modicus exhibendus est Adolescentulis, cum non ita humidi sint, paulo liberalior potus conducit; Iuuenibus liberalior adhuc potus exhibendus, cum adolescentibus coloressint,non enim alia ratione, qui in iuuentutis vigore existunt,calorem acriorem habent, nisi quia ipsorum calor in sicca sub antia repraesentatur, quemadmodum puerorum calor in humida fis autem,qui ad con Hentiae aetatem peruenerunt, largus potus concedi debet. In senectute denique, cum inter omnes alias aetates senectus frigidior, ct siccior sit,largior vini potus, quam omnibus alijs aetatibus permittendus est,ita ut pueris parcus conueniat potus, adolescentibus re pective non ita parcus, iuuenibus liberalior , aetate

confluentibus largus, senibus argior Dicendum itimo fecundum Regionum situm , maiore ,

meim morem potus quantitatem conferre,hominibus enim ,

orientales, ac meridionales plagas habitantibus, ratione Dius , qui calidior eni, uberior potus conducit habitantibus vero septentrionales , di occidentales plagas, mim potus quantitas requiritur, eadem ratione in uentorum mutationibus , temporum alterationibus, ct anni consitutionibus procedendum en , prout enim Regiones calidis , velfrigidis ventis perflantur,prout tempora mutantur ad calidum,

frigidum , ac denique prout variae temporis consiliationes vigent, cpotus in hac, vel ida quantitate exhibendus. I

Praeterea anni etiam tempora sunt considerada, aestate enim plurimum bibendum, ne corpora ab amat tempore re ocenturi eme potus exiguus concedi debet , quia cumbanguis

ratione frigidioris ambientis ad interiora agat, corpus ει midius

223쪽

midius existit. Vere potus paulo uberio a feme Autumno non ita largus potus exhibeatur, ut in aes rate; quantum enim veris tempus ratione caliditatis ab hyeme disssat , aeaeuatem alit, ct autumnus in caliditate, 9 sccitate ab Iate recedit, ac semis naturae appropinquatur, ita potus veris tempore Medus respectu h mi autumni tepore ianuendus resectu eHatis,quae perius quoque dicta inobis

sunt. His omnibus addi debet hominum saturae, consuetu-inis a exercitis con deratio, Mecundum quae omnia potus etiam augeri, aut minui debet. Verum illa maxime pr oculis omni tempore habendum in qualibet hominis natura, aetate ex Gal. .Meth.cap. 6 utpotionis is modussit, ut nec in ventriculo innatet, nec fluctuationis vilius sensum inueθat Inter ea autem,quae grauare maxim po unt, mPlutarcho lib. de ianitate tuenda unt carnes, ait enim eo vi Maxime cruditates metuendae sunt ab esu carnium.

Nam n mitio statim valde praegrauant, reliquias post se maligna relinquunt, ac optimum quidem erat ita

corpus assuefacere, ut nullu id carnium requireret esum No enim ad nutriendum modo sufficientia laroster tellus produxit, sed etiam ad delectationem, voluptatemq; facietium copiam, quibus partim nullum apparatum alium requirentibus vesci possis,partim sexcentis modis miseere, suauia redigere. Sed quando consuetudo, non ovi

dem Cinnano naturae ea aduersa , in naturam iam abijt, carnibus vescendum est sane, non tamen ad explendum

appetitum,Vt lupi faciunt,ac leones sed cum eas aquam fundamentum quoddam, munitionem, qua reliqui cibi continentur, ingesserimus , alij deinde cibi atque obsonia addantur,quae naturam corporis nostri proprius at tingant, mentem milius hebetent nostram,veluti ex te

224쪽

nui,& facili materia incensam. Sed adpotu=n redeundo, de quo agitur , non iis est, ut is optimus eligatur,ac natura conueniens e eius risis talis esse debet , ut a quantitate virtutem digentivam non pereo, cum enim id accidit, mGalen. S. de compositione pharmacorumsecundum locos, nousolum ventris, somachi lassitudines sequuntur sed ex huiusmodi potu illast nutritio In principio enim medi- eae artis habeturJPropterea bibaces sufferre maximami tus quatitatem, quia natura in his non procedit per viam digestionis ad venas, Malias partes nutriendas sed tanta mole, ac pondere grauata transmittit statim vini potus ad latas ventris vias,&irinali quod testatur etiam Aristoteles 3. H.problematum problem. 2I. ubi gurrens quam ob causam , quod uniuersum raptimq; bibitur, ventrem id minus humectet, cum tamen ab humore copiosiore plus humectari conueniati respondet. An quod humorem multum, ac uniuersum venter superare non potest, sed locum adire suum indomitum patiturὸ locus autem crudi humoris vesica est. Exiguum vero facile vincit, concoquit:E quo moram hic diutius trahens, ventrem porro humificare po

test. Unusquisq; itaque sibi consulat quoad potus quantia

tatem , ac studeat attentis supra narratis certam potus mensuram ibi praescribere,quo, facile erit, cu=n quilibet in hoc naturam , coadiuuantem habeat, quae potus dumtaxat

quantitate ibis cientem desiderate O si accidat quandoque, ut aliquis vehementi sit corripiatur ex aliqua magna causapion debet in tanta potus auiditates tim Lia in explere,etiamsi potus inculpabilissit, quia ex Gat 1. de locis affectis cap. 3. qui in vehementi siti vehementer potarunt quatuor accidentia subire consueuerunt, Unum o quidem primum vomitio II. Aherum velox per aluum excre-

225쪽

im,aut uore,aut intectinorum leuitate Tertium quod potus diutius,quam par si in ventriculo maneat. Darium urinae Dor. Nec in vehemeti liquis penitus posui ab aere debet, refert enim a lib. i de Sy thomatum caussi .cap. z. quosdam,qui pertinaciter, tinere sitim sibi imperauerant, peribe . Reliquum modo es,ut videamus, an I tu quantitas ab eo natura requi ta unica vice, vel pluribus vicibus haurienda t. Atque in hoc mibi identur i iplurimum laudandi, qui communem bibendi fum equuntur,partitis scilicet vicibus , quemadmodum etiam Antiquosfeci ri santur Athenaeus, ct Apuleius,ille o. lib. hic

ero lib. oridorum, quanquam innuia non tantum ea in re

quae tam uis extinctionem, do quandoq, ebrietatem, ac fere infaniam, nimirum quia pluribus, ac gran Horabus poculI , quam par e et, uterentur; Veteres enim illi Aegypti, primum,et Assir=,deinde Graecorum, ct Romanorum quam plurimi omnem vita felicitatem fortunae tribuebans, ac uorum Deorum pernitioni persuasiq; funt ad idorum imitationem, ut non alium sibi ipsis praescriberent vitae Mnem, nec aliam agno erenifelicitatem, quam iucunde i-tiere ac voluptatibus indulgere; ct propterea apud Persas mi tentatur Athenaeus lib. o. ilis praemium consituebatur, qui voluptatem aliquam nouam excogitarent, qua a Milone factum fui se eerit, ut multa cibaria reperta fur rint,multa bellaria, si plus varij, Unguenta non pauca, ve-Ltimenta fragula,pocula, ct alia segenus vasa. lud non nugas alias nationes, ut idem Athenaeus lib. I a refer aureis coronis illi coronabantur , qui in quibusdam publicis coenis ambitione sudiosa praelautas , ac*lendidas epulas exhiberent , quin, ct in V epulis coqui illi coronis donabantur,qui optime appositasercula condivissent, curiosos cibos

226쪽

1o DE SALUBRI POTV

apparassent. Praeterea apud Magnates omnes, num in tanta veneratione erat, ut congiorum die eniumsingulis annis celebrarent, reserente Athenaeo lib. o. quo die i eges, o Principes aureas coronas, aliaque magna praemia i scin-LIituebant qui,vel primi congium ebibi ent, vel alios in compotationabus perassent, ii dies adeo celebris erat ut Phenodemus ex Athenaeo libit racitato si ferit, Demophonte Eege,peregrinum, o Athenas profecIum resem, non grauatim exceptum fui e verum admitti nolui Had cra,aut libationum participem eri iudicio non tam absolutum nempe atricidij delicio, itaque praecepi se,ut clauderentur templa, unicuiq; vim congium ano is , placentam ei, qui bibendo primus exiccasset promiApe, mandasse ivbi compotare est sent,ne coronas quibus erant redimiti, in templa referrent, quoniam una cum Orente vinum hau sienchoc edicto numquenq; o congio, quam ge-LIabat coronam circumuolui se in eo nemore,quod lacus ambit, cerdoti reddidisse post, quod perererat, intemplo acri casse, ac iam inde risos istos dies vocatos fui e

congios. Praeterea horum dierum tanta erat obseruanti . ,

ut in eorum honorem ex Platone lib.de legibus inebriari in decorum nemini esset Magitam etiam diligetiam prisci ad hibebant in poculorum varietate,multIt me,elegantia , magnitet dine, ct ut argentea, aurea, gemmata, ac prytio admodum ment,adeo ut aliqui, ut idem Athenaeus lib. II.

refert,non tam gloriarentur, quod diuites valde essent, quia quod argente , aurea pocula multa possiderent, ct ideo thas ex Arcadiae thalia, ut ibidem legitur, excesserus vita familiaribus bis diligenter mandauit, suo ut moliumento haec inseriberent.

Pyt hue monumentu hoc est boni, prudenti'; hominis, Cui

227쪽

DISSERTATIO.

Cui poculorum innumera vis fuit Argenteorum Aureorum, ex electro lucido:

Plura multo,quam priores in Epula is absumpsit Et hoc eodem loco paulo inferius legitur, Himerum, otii non Babyloniorum tantum Hed eleucens um adeptus est yranmdem,inuitato ad coenam cum trecentis II macho, blatis mensis, argenteu poculum utq; praebui e,pondo minarum quatuor, jo libationem mul omnibus exhibuisse, votui se suum ut muli auferrentpoculum ed hoc non mirum,quia prisci illi drani, ac Reges delicijs adeo si e-bant, ut apud Dosiumptuosissimi admirabile .luxus omnibus in rebus vigerent; adeo ut Seneca lib. I. Nat quaest. Baec dixerat, Ad hunc fastum peruenere ventres delicatorum,ut gustare non possint pis cem, nisi quem in ipso con-urtuo natantem, palpitantemq; viderint lib. vero I3.epi . eo delitiarunῬnqui peruenimus, ut nisi gemmas calcare nolimus Unde beatis mi illi dicebantur, quibusplurimaee ent in promptu exquisitissimae voluptates ed hoc unum admiratione dignum , Utprudentiae scriberent si quisplura, grandiora pocula exiccaret,i que praemium exhiberetur,qui alios potando vincerent, ut Euripidem innuius legimus apud Athenaeum lib. Is.his verbis Crebris percusserunt Bacchi sagittis Caput senis: at qui ferij eum coronari Iussi, Cottabumque premium dedi. Cottabus autem elegantis,ac pretis vasisspeciem praese- ferebat,quo inter epulas adludum utebantur,huiusmodi autem ludum Siculis inuentum fuisse te latur idem Athenaeus lib. o. quo libro legitur etiam in Daris pulchro in scriptumfui se Uum potuisse multum bibere, vinumq; commodeserre, praeterea hoc eodem libro apparet etiam in quodam

228쪽

Posteaquam multa bibi,multa comedi,& maledictis homines multis Sum insectatus,hic iaceo Rhodius Timagoras. Consa itaque apud Priscos communiter temulentiam in honore habitam, ac prsini inuitatamfuisse praesertim vero apud magnates, ac eorum sinem voluptates fuisse, quarum rat sine, ut apud eundem Athenaeum lib. II. vet Iere est. licet in repentinam mortem, cilia monHrugas, variaV-que corporis affectiones inciderent, tamen adeo ad eas pru-

penserant,ut Athenienses, a Romani afu i rum Imperio, ac Regnis ut in Athenaeo lib. 13. legitur 9 Philo sophos

eiecerint, utpote qui bonos mores edocerent, ac Mutiarum Dybm ad in solentiam, ac importunas voluptates redarguerent,ita,ut iure merito alan. lib. I. Meth medendi cap. de deprauatis ui temporis moribus conssus eretur, ait enim eo loci fua tempe te non exiguum hominum numerum

ebrietati,ac commessationi operam dedisse, o quod inuicem pocula propinabant, ct magnitudine oculorum certabant, ita,ut inter eos optimus censeretur,non qui plurimis infrumentis scis, aut etiamsermone philosephico uti nosent , sed qui multos, eo imaximos calices ex ccaret dque praecipue in coenis consueuisse,in quibus luxuosas propinandi, ac bibendi formulas seruabant. Et primo quidem pro Imperatorum salute bibere οὐ ipsos mos erat, ut Dio Cayse smeminit, ct proptereat Ambrsus eos c redarguit cap. I .de Helia,ac Ieiunm Quul obtestationes potantium loquari bibamus inquiunt pro salute Imperatorum: qui non biberit,sii reus indevotionis Secundo in absentiu am coru gratiam,vt Tibulandicat lib. a et g. I bis carmin buri

229쪽

Sed bene Messallam sua quis' ad pocula dicat,

Nomen Mabsentis singula Verba sonent. Tertio in praesentium sodalium obsequia, ut Plautus in Persa exprimit. Pegnium tarde cyathos mihi das, cedo sane , bene mihi, bene vobis, bene amicae meae s bibens.

uarto in amicarum mulierum gratiam, pro quibus tot albos bibebant, quot erant in earum nomine litterae , ut Martialis indicat lepido epigram in T.

Namia sex cyathis , septem Iustina bibatur, Quinque Lycas,Lyde quatuor,Ida tribus. uinto idem faciebant pro musis , aratijs , ut Ausonius Gallus commemorat sub praetextu enim trium gratiarum , nouem musarum, compotationes multiplicabant,

ac re tria pocula propinando, novies bibebant quod hoc dia Ilico innuit. Ter bibe,vel toties ternos, sic mysica lex est , Vel tria potanti, Pter tria multiplicanti. va in re Ausonius Horatium imitatus fuisse videt γIib. 3. de I p. bi alludens ad tres gratias, nouem, musas, amicum hortatur ad eandem potuum multiplica

tionem .

Tribus, aut nouem

Miscentur cycithis pocula commodis Qui musas amat impare , Ternos ter cyathos attonitus potet Vates. Sexto denique tot cyathos aliqui bibere consueuerunt quot annos vivere cupiebant, quod clare indicat Ouidius 3. fasiorum scianens. Sole tamen,Vinoq; calent anno' precantur, Quot sumunt cyati Os,ad numerum libibunt Inue-

230쪽

11 DE SALUBRI POTV

Inuenies illic, qui Nestoris ebibat annos: Quae sit per calices facta sibylla suos Et in huiusmodi compotationibus, ita aquam detesabantur, ut Lycurgus Crasum Rex, teste La Iautio, a suis. in mare praecipitatus fuerit , quod primus mero aquam mi

scuisset. os autem, qui Chrisiani sumus , quorum finis veri

Deifruitio esse debet, non autem huiusmodi perniciose, ac insanae voluptates, sobrio potu ti debemus, reiterati ivlcibus ad tis extine Iionem, ct propterea satis laudarem, ut quilibet tribus, e quatuor interpolatis vicibus conue

nienti poculosecundum aetatem tentis, exercitium, ac anni diuersam con titutionem, in coena, ac prandi potum me, ret, iuxta Albenaei praeceptum lib. a. qui post narratio=rem bonorum omnium, quae inum modice sumptum asserre

let Bacchum haec loquentem git. Tria ergo pocula tantum misceo Illis, qui sapiunt unum bonae valetudinis, Quod omnium primum bibunt: deinde alterum Amoris, voluptatis, soporiS tertium. Hoc epoto ij, quos sapientes dicimus, Se se domum recipiunt post si quartum additur, Non est id amplius nostrum, sed proterviae , Quintum clamoris alte vociferantibus Sextum petulantis comessationis septimum Macularum, ac sugillationum in oculis Apparitionis octauus montis iracundiae: Decimus furoris,quo prosternuntur qui bibunt. Nam in exiguum vas multum si vinum landitur

Appoto supplantat facillime. vibus itaIue poculis, vel quatuor adsummum , nisi

prater

SEARCH

MENU NAVIGATION