장음표시 사용
61쪽
militem in vicinia palantem excubiae agerentur diligentissimae, ac duae etiam urbis portae clauis tenerentur. Atrium habere dicitur omnium totius Galliae amplissimum: ipsum Regem Henricum IV. pila majore in eo lusisse ferunt. Uni ex caminis hujus arcis insculptam narrant historiam notabilem de cane, vindice homicidii in dominum suum patrati, cum recognito coedis auctore ipsum totum armatum colha prehenderit, δc in Regis conspectu, quaqua etiam vi se defenderet, obtrun
Ex hac urbe erumpebat Henricus Guisite Dux cum copiis suis, cum turmas illas copiasq; Germanorum passim dc inprimis prope At
Caeterum in hoc diverticulo praeteristi Iargolium , R duabus post leucis Chaslea netis
Burgum elegantem cum arce: Coenobium
S Benedicti, in ripa Ligeris situm docum muniis tum, eminus Vidisti. Egressus sylva transimisisti Lorriacum, vulgo Lorris, urbem parvam quidem sed non inamoenam , quae territorio vicino nomen dat, is pa)r de Lorris. Hinc per opaca insidiisque prompta loca , proceris arboribus prata sepientibus pervenisti ad locum in quibus magnus etiam Germanorum numerus cecidit, dc tandem Montargisium te excepit. Videbis ex te alia an eadem via reverti Aureliam praester. Mihi non nisi semel hac via itum, nec reditum fuit. At hoc diverticulum ideo huic inservi, quia ratio itinerum, quam tibi hic describo, ea est , ut Montargi-sium nunquam feratis. Scaturiginem aquarum , leuca distantem Aurelia, lignam quae adeatur praedicant: nam ego non vidi. Nunquam sicca, nunquam gelai 'concreta cernitur, dc magna commoditate
beat Aurelianenses: quippe fons statim in fluvium se distundit, ad exemplum illius qui est,
62쪽
in valle clausa Vauclusie prope Avento
Amoenissimus etiam est Domini Escti P seo se re disicium elegans, viridarium hora' nasique pulcherrimus: & in eo ad ripam fluvii ambulacrum umbrosum. Secessus iste est in angulo Oliveti,pagi amoenissimi.
. Haec Vere tibi, nec ex ullo adfectu, de Aure- . lia retuli. Cave tamen aut hic garritus meus, aut ullae delicie ultra modum te hic morentur. Ut regnum lustres, ne addicas te unicae, licet praeeleganti,urbi. Avaricum Biturigum hinc te nunc evocat.
Audi δc ausculta. Commoditatem eundi tibi quot septimanis fere diebus Mercurii tolerabili pretio c ni ipse incaute pecuniam tuam prOstituis) praebebunt equi meritorii Bituricenses,
qui huc sestbribus onerati cucurrere , dOmum,ni fortuitus obtingat vector,vacui reversuri.
Solonia. Solonia,vulgo Solosene, a siligine, cujus ferax est, qua sit siligonea dicta,transeunda tibi. Vide de ea Merulam q97. 98. Nulla in hoc itinere videbis oppida utram duplex enim est)insistas viam: Sc si pluvio aut hyemali tempore eo ibis , negotium tibi facessent lutum dc
aquae,pluribus rivis viam intersecantibus. Sicco
tempore commodiores non requireres vias.
Hospitia tamen in pagis invenies commoda SceX voto tuo. Utraque via ivi redivi aliquoties. Sed praetulerim hanc,ut eas. Ferte ad ψ.leucas. Ubi juxta habitationem tersiam, hortum amoenissimum incolit Baro Senneterre. Hic refectus praeterita arce δc vico adjacentela Morte, in loco palustri sitis,uesiperi pertinges a Pierre fuit Inde occurrent tibi Sol me, et rei, ubi prandendum , eminus ad dextram videbis apices arcis familiae Castraeae dominos agnoscentis, transibis Loigo, dc tandem Biturigum Avaricum intrabis. Sedes
63쪽
Sedes hic fuit Biturigum Cuborum, quis in- . dubie emigrarunt Bituriges Vivisci, de quibus
cap. a. de Burdigala tango. Provincia conterminos habet a Septentrione, Solonios, in Belsiae populum; ab ortu,Nivernensem terram& fere Borbonium ; a Meridie,Lemovices ; ab occasu denique , Pictonium, veniente in partem Turania. Comitatus fuit Olim,post Ducatus. De Comitibus 8c Ducibus Bituricensibus vide Merulam pag. s Iz. Praeter frumenti vinique copiam, pastuis, pratis, indeque gregibus 3c velleribus abundant. Hinc teXtrinae & negotiationi pannariae tantopere invigilant: Hinc vervecem etiam metropolis in insignibus gestat: Hinc incolae etiam joculare adepti sunt
Metropolis totius regionis olim Avaricum Botieteri nominata fuit: hodie Toti es. Qui Avaricum fuisse credunt illic uia nunc oppidum Ularon , confutantur ipsis loci situ : qui talis hodieque est Biturigibus , qualis a Caesare in Commentariis describitur. Avarici nomen,ab Eura
violo quo alluitur derivant. Ego N. L. fateor. Alluitur fluvio quem Oftiron vocant: hactenus catarrae is factis navigabili, ut naves sale μ ρυ- Oneratae huc δc Dunum Regis Ro pidum I. leucis altius situm , adscendere posse sint. Arenis tamen quotannis purgari solet hinc inde medius alveus, ne vadis naves hae reant. Porta qua in Pictoneum dc Lemovices itur nomen habet a ponte quo fluvius hic stratus. Exeuntibus a sinistra monstratur locus ubi undis ejus suffocatus interiit Princeps Ger-Primmaniae una cum praefectis suo: quos ferunt ideo periisse', quod cum lintre veherentur ca- Germanemque secum haberent, illum in undas saepe, badeturbando incauto mota lintrem everterent. dis
Ulva & herbis palustribus unda impedita
erat, ut natari non facile posset. Enaverat tumen praefectus. Sed cum videret Dominum
64쪽
suum laborare, suppetias ipsi laturus denuo aquis se committens una cum ipso periit. Ad dexta iam latus, paullo exterius, Ostenditur parilis locus, dictus D fosse dei Assiman s , a Germano is sic suffocato. Alluitur etiam aliis ab altera parte fluviis, quis vicina tribus locis prata ira irrigantur, ut pediti, nedum equiti, di 15 cilis sit transitus, adeoque triplicia castra metari neceste sit illum , qui urbem obsidione cingere velit. Una extra portam BOrboniam, altera extra Pontis Auronii , tertia extra S. Privati. Urbs antiqua dc conditoris incerti. Ex qua , incensis una die ro. oppidis, Biturigibus Duce Vercingetorige C. Iulio Caesari resistere placuit. Monstratur adhuc locus inter vicos Solange ct Nohant , ubi Vercingetorix castra contra R'manos posuerat. Vineis tamen d pluteis turribusque admotis vi summa expugnata, S ad clo. Gallorum millia in ea caesia
Sed ut fuerit potissma illo eiam tempore hujus provinciae, urbs, longe tamen minor fuit hodierna. Merulae verbis descriptionem tibi depromO : Veteris parito sequior qucim hodiernae, tirbis Juit Ad paludes ficta vergebat ,
cujus etiam ntinc crem admiratione v frenitir
ria , rit passim zeterrem Romanortim opera , cori steticti. Inititim capitine ab itirri q&am metuam vocant , pergentes per medit m D. Stepham tem plum , plateam S. Ioannis campestris , portamqMO Gordianam i qtie ad Novam , ctit olym ab S Andrea vomen: Inde per plateam Amphitheatri, νωθὴ des arenes , ad portam Ttironensem extentarint. Hinc aestem porrecto ambisti versus
portam D. Facili, pacilatim ttirrim, quam dixi, Fepetunt. Postia prolatis varie promeriis, i a Di haec αrbs amplificata ab Carolo Magno θ' aliis , jam Hrinc crem maximis cis munitissimis Galliacioitatibus contenda . Formam habens oblo am,
65쪽
er si qMe trirrtibus. Inter eas principe=n ilietur locrem qream ante magnam dixi appellatam , lagrosse tour , ab insolita crassit dine, minoribus randiqtie trirribus, Mnroque cisfossis pro findissim , Fhilippo IL AMgesso Galliartim Rege circa ara-
aerem I I9O. crerante , cincta. Forma est rottinda,
magna altitudinis. Aliam omnino similem fuisse H in , sed dirtitam , is hinis itirribus B earlibus nomen inditum fab&lantes Et laudat antiqMι
Turribus a binis inde vocor Bituris. Hac talia potior aliis persuasa magis quam mihi. Hactenus Merula. Aurelia 3c Istbdiano venientibus urbis aspe- ZOectus magnificentiae prae se fert multum : Duno stris Regio , parum. Illinc enim acclivis collii bis e&te tota patet. Hinc vix emineiniores apices vi-rior.
Urbi vicinus ager 3 fiugum leguminumq; L oti
dc vini optimi proventu commendatissimus enmuro- est. Aurelia venientibus Jc ejus urbis vini gustu dilater. corruptis non adeo Bituricense hoc teme- Vinum tum sapit. Sed paucorum dierum assuetudo dc Bittiet 4 valetudinis commodum paulatim gratiam poris conciliabit. Pascua laetissima, carnes; sUvae vicinae, lepores 3c volatilia ; fluvii stagnantesque aquae, Pisces Sc anates, horti, olera oc fructus mensis subministrant. Hinc illa mediocri vivendi commoditas: maxime si quis conducto hospitio ipse rem familiarem instituat. Id quod tamen memini suaderem, nisi minimum q. sint convictores. In suburbio S. Privati fons est acidularum quo aestivo tempore matutinis horis magnum hontinum numerum confluere videbis, ab illo sanitati praesidium quaerentium. Calculo laborantibus inprimis conducibilis fertur.
Linguae elegantia fere eadem certe
66쪽
quam proxime accedit quae Aureliae. Nec mirum , quippe enim in ipso centro Galliae sita creditur e monstraturque lilia centri index. Templis AEdificiis omnibus sita pereminet templum S. Ste- D. Stephani, destinatum quidem ruinae olim, phani. sed incolume conservatum. Moles magnifica, structuraeque elegantia vix ulli in Galliis secunda. Ornatur exterius artificiose insculptis
lapidi historiis biblicis , quas tamen turpaVit civilis belli licentia. Imminet uni ex portis templi sculptura novissimi judicii: ubi expanso Abrahae sinu excipiuntur beati: ad quod curiosi advertere solent. Turres duae harumque una excelsa elegans huic aedi junguntur : in qua ceu totius urbis specula, cum turbae sunt in regno , excubiae aguntur diligentissimae de equitum ad urbem tendentium numerui totidem ictibus campanae significatur excubantibus ad portas,vexillo, quod erectum est in tur-ri,versus illam portam, unde acceditur , declinato. . Subtus alterum insuper visitur templum, sed exiguius : nec ibi quidquam fere videas praeter saxeas imagines hinc inde muti
Sacellum in hoc templo est , pone chorum generosissimi Hernis Claudii Castraei Gubernatoris Bituricensis, Aureliani , Z c. strenui pro sex regibus novissimis, in bello Dacis. In festo 3. Regum , videbis istic stellam ex una templi parte in aliam Obversiam ambulantem,imposito igne lucidam. Templis Videri meretur & D. Petri templum , vel ob D. Petri hoc, quod humati in eo fuere summi ICti
Duarenus, Contius, Cujacius : nullo tamennaonimento, quod doleas tantis viris posito. Carbone pia manus notaverat hunc versiam: Hic jacet aeternis victrerm Concius annis.
Quisquis es auctor hujus versus,non indicta aliis pietas tua abiit.
67쪽
Inprimis vero adeas facellum sanctum, vulgo la Saincte chapesse o conditu in a Ioanne mIμ Biturigum Duce , Regis Caroli V. fratre , ad exemplum Parisiensis. Sepultus is hic: item Ioanna Lud. XII. sponsia. Suspensa istic corona lychnigera perelegans. Cervus in proximo constitutus est ex ligno, magnitudine ea , qua captus unus a Biturigum Duce fertur, ibique tibia Gigantis.Hujus facelli ne invisa relinquas. Videbis hic vasa aurea,argentea,&dubiae incognitaeque materiae , gemmis interstincta, mirae elegentiae, tum coronam Ducis Biturigum & alia. Sacello contiguum est palatium olim Ducum Biturigum, nune regium & justitiae tribunal magnifice eX-trui coeptum sed ex parte tantum absolu-Haut procul nunc abes a famosa illa magna
turre,plurib. aliis Circumcincta, tutela urbis absq' ea parte qua siccus,3 planus ad eam est aditus. Saxeae huic moli vix ullam seques aliam. Accedunt fere turres Norimbergenses juxta portas aedificatae et tum etiam turris, Constantiae appellata, Aquae mortensis in Gallia Narbonensi. Quis aedificarit non constat. Attila, orbis
terrore, furente, metu ejus eXcitatam quorundam est opinio. Nam ut a Iulio Caelare siit, nulla fides fit ab hiltoria, nec suspicio a structurae modo. muris, turribus minorum
gentium aliis Sc fossa cinxerit, verbis P. Merulae ante retuli. In imo geminus in hanc aditus est: ex urbe , ponte dc porta fatis patula: exfossa urbis, janua angusta, qua intraverant olim illi qui clam occupaturos se pacto cum quiuusdam initio turrim sperabant, sed a Castraeo,urbis & turris praefect o,caesi, capti, dissipati. Quomodo detectae insidiae, iisque per insidias alias obviatum fuerit, ex quovis incolarum rescire potes. Superior pars unicum eumque angustum habet aditum. Visitur istic ba-
68쪽
i ista mirae magnitudinis: tum claustrum ex ligno clathrato ferreisque laminis roborato instar caveae constructum , in quo Ludovicus Dux Aurelianensis, post Rex ejus nominis XII. quod Caroli VIII. Germanae matrimonium abnuerat , captivus detentus fertur. Puteum etiam ostendunt profundissimum,& perpetuarum aquarum. In i summo ejus tormenta bellica tutandae urbi constituta sunt. Perpetuum
hic habetur praesidium. Basilica Basilica urbis ad extremum Avarici anti-tirbis. qui in medio fere urbis hodiernae collocata est, a tergo habet vicum Augustinianorum , olim fossam urbis ab ea parte. collegi- A Bassilica collegium Iesiuitarum angiporto
fuit aru. Amphitheatri nec rudera nunc quidem, sed Amphr- Iocus tantum apparet , hodie dictus les a
Privatas aedes plurimas habet splendidas Scmagnificas. Omnes tamen antecellunt quae Domus a conditore suo Iacobo Cordo thesauratio Jacob; regio, licuntur La majon de Iaccities Γαι r. Vixit
cordi. is sub Carolo VI l. Atriis cet cubiculis pol lent splendidissimis. Tot laminibus diem haurire eas perhibent, quot diebus annus distinguitur. Horum unum in vitro eleganti sine picto tibi exhibet solemnem Regum Galliae inaugurationem. Ex his sedibus sub terra
ad aliquot millia pastilum abire poste fama
est. Areas complures habet haec urbs patulas, quarum tamen maximae duae sunt. Una S. Petri, arboribus ad lineam duplici ordine positis peramoena. Ambulacrum hic est studiosorum. Alterius nomen eXcidit, estque pratum latissimum in inferiore urbis parte ad pa-Hostem ludes vergente, prope portam S. PriVati. Merce- HOrtum hic adeas Domini Mercerit ICti, inein videbis erigies plerorumque omnium
69쪽
Antecessorum Bituricensium , qui in scriptis injus civile nomen sibi quaesiverunt. Ex lapidicinis in via Dun te Re ensi saxa
caeduntur aedificandis domibus. In illis in ma' eisa. gnum spatiuin excavatis obambulare, cum calet,non injucundum est. Dignitate fulget urbs Archiepiscopali. Ar- Archie. chiepiscopatus de primatu Aquitaniae conten-pis adit cum Burdigalensi : de quo in Burdigala
Academiam habet celeberrimam, &ulla totius Galliae par. Erecta sub ἡegnr LudO-nyia An. vici cui Sancti nomen inditum. Docuerunt hic juri prudentiam Andeas Alciatus , Exui-res.
narius Baro, Petrus Rebussus, Franciscus Baiaduinus, Fr. Duarenus, Antonius Contius, Hugo Donellus, Fr. Notomanus, Iacobus Cujacius, Ioli. Mercerius. Nomina eorum in auditorii ICtorum pariete notata : icones, quod modo
retuli, in horto Mercerii appensi sunt. Magi stratus hodieque pretiosi hujus the auri magnam,quo laudari meretur,curam gerit.
Tribunal justitia hic est praesidiale & Bail-S Giliavatus, cui subalternantur Imodunum, Milio-pr iadunum,Dunam Regis dc alia loca. Mala sustinuit plurima , toties a Romanis, MGothis altisque expugnata: toties etiam incendio in favillam redacta. Ipsa aedificia jacturae factae testimonium perhibent in vico S. Privari, tum Jc Prope pontem Auronium ,δc alibi: quae ejusdem aetatis 3c ad eundem modum tumultuarie excitata unusquisque facile dignoscere potest. Revixit tamen semper, dc caput ex cineribus altius extulit. Quod si quandoque taedium urbis vitare exercitiorumque molestias refectione aliqua urbem abstergere velis, tria loca sunt in quae diver- visendia. sis vicibus excurrere possis.
i. Boibellam: Olim ignobilem pagum, I. Bor-
70쪽
suae tamen jurisdictionis dc regiae exemptum. Nunc postquam ab illustriss . Nivernii Duce ad illustriss . Sullianum perVenit, pulcherrima urbs aeclificari coepta est, ordine aptissimo dissipositis plateis. Palatia dicas aedes ad forum
collocatas. Merebatur tantum opus in fertiliori solo,nec in hoc dumis dc vepribus obsito angulo incipi Praestitit tamen magnus Princeps, quod pollicitus vulgo fertur, se eX furum dc latronum huc enim fugere soliti fuere, quo regii apparitores ipsos non insequebantur receptaculo redditurum elegantem urbem. In gratiam Magni Regis Henrici I '. qui liberalitate sua opus juvabat, nomen ipsi inditum Henrishmont. Antiquae appellationi Boihelti originem praebuisse ajunt rem fortuitam , quae istic contigerit. Regem nempe cum Regina in his secessibus,venatui operam dedisse. Reginam nescio quomodo a Comitatu aberraile , dc fatigatam tandem in hunc pervenisse locum , ubi e fontis scaturigine aquam haustam urceis foemina paupercula domesticis usibus asportabat. Quam cum Regina sitibunda rogasset haustum sibi indulgeret ex urbejo sto, illam admiratam inusurpatam oculis faciei habitusque pulchritudinem ) porrecto urceo respondisse, bot belle , quod latine sonat , bibebella prelchelia. Reginam post in rei & refectionis suae memoriam templum istic aedificasse,cui pagus adcreverit. Fides sit penes vulgum , in cujus ore haec sive historia sive fabula
a. Miliodunum,uulgo Meltin. Oppidum non inelegans: cui adjacet arX antiqua, nunc ruinis deformata. Si legitimo tempore huc exieris videbis in paludibus ad sinistram myriades anatum ferarum, jucundum oculis spectacu
3. Issiodunum, urbem Ducatus Bituricentis secundam,satis amplam, arce pluribusque tam