De phthisi pulmunali animadversiones diagnosticae quas ad medicam lauream rite assequendam exhibet Petrus Chiaradia

1쪽

AD MEDICAM LAUREAM RITE ASSEQUE DAN

PATAVII

3쪽

ANIMADVERsIONE DIAGNOSTRAE.

Sub nomine mi tuos emaciatio, de iluxio juxta

telariss Buxserium intelli uir quaecumque lenta et diu ma corporis emaciatio, nulla habita causae ori .ginisque ratione Praelaudatus Auctor quoque omnes phthises universim accepta duplici sub respectu comsideravit prout scilicet causa emaciationis in toto corporis habitu, vel potius in alicujus visceris inlaxetu abscessu, ulcere est haerebat priniam alam Hum, alteram ρhthisim nuncupavit Attamen An semiae pathologicae auxilio atrophia, saltem sub significatione B seriana, non habetur; verum ut symptoma alicujus vitii localis consideratur Indoles adsectionum phthises concomitantium neminem Medicorum latet, postquam Tominasinius bonis validisque argumentis phthises omnes ex lenta phlogosi in uno aliove organo nidulante pendere adamussim demonstravit. Ex generalibus hisce ad peculiaria deveniendo, credimus quod phthisis sit morbus librilis, instaminatorius, plerumque lente decliuens, cum marcore iunctus, qui suppurationem aut ulcerationem iuumonum tanquam originem agnoscit.

Tres praecipua phthiseo pulmonalis varietates ab auctoribus distinguuntur scilicet phthisis pis

4쪽

tuitosa, ulcerosa et tuberculosa, quartim ultima' frequentius in praxi occurrit imo, juxta meam opinionem, ipsa phthisis pituitos nil aliud haberi meretur, nisi ut fortuita tuberculoseos complicatio cumbeonebitide catarrhali chronica . Revera quousque simplex adest catarrhus pituitosus symptomata omitiosa haud observantur aegri absque ingenii eorporis emaciatione, absque febri vitam ducunt; imo quandoque in bonam abeunt valetudinem, dum modo congrua adhibeatur medela IIui sententiae sulcrum addunt necroscopicae observationes, ex quibus adamussim demonstratum suit, quod dum sub ingenti pituitae excreatu, vel magna corporis em elatione aegri perierunt, tubercula et vomicae in pulmonibus praesto fuerant quapropter existentiam emi phthiseo pituitosae absque lateralibus condiationibus pathologicis pulmonum, et quidem absque tuberculis, Iubenter non concederem. Quoad phthisim ulcerosam, haec quoque in plerisque casibus est productum liquatae materie tubercularis, etiamsi observationes non desint, ubi materies purulenta in caritates colligitur ex prae-eedenti phlegmonos inflammatione. Quum igitur tuberculosis pulmonalis sistat praeeipua phthiseos ausa ita, caeteris varietatibus praetermissis, de hac ultima sermonem instituam. Sed antequam ad citaracteres diagnosticos deveni inus, prius nonnulla de tuberculorum nosogeni aD quo varietatibus exponere juvabit

5쪽

Usque ab anno 38l Barte tubercula classico descripsi calamo quin etiam peculiarem nobis is

didit varietatem, granulosatu scilicet, quae ad illius mentem, tanquam causa philiis eos enumerari debeba Eximius La nee sub duplici forma tubercula pulmonum invenit, modo scilico discreta, modo confluentia utraque aliquod sequuntur in evolutio, ne sua discrimen priora miliarisormia, vel graniolosa, olorem albicanto vel avo-albicantem --gnitudinem seminum cannabis praeseserunt; quo dconsistentiam, modo ad cartilagineam, modo ad c seosam accedunt formam nudo oculo rotundam etvmmetricam, sub microscopi autem angulosam, et nucleo centrali opaeo sub- flavo praeditam exhiabent. extus pulmonalis illa corpuscula circumambiens aeri pervius remanet. Colorum varietates nuper expositae disserunt iuxta tuberculorum stadium, sicuti tardius demonstrabo. Haec forma morbosa acutum quandoque sequitur decursum, et ιμ-berculosis aeuia nuncupatur. Tubercula insiti tu nil aliud sunt, nisi massa homogenea coloris sub flavi consistentiae solido- mollis, inter cellulas et interstitia vesicularum efformata pulmonem auri impenetrabilem reddunt, vasa illi iis obliterantur; denique coacervata emolliuntur, et in vomicam abeunt. Quacumque vero forma sese prodeant tubercula, id certum est, quod per juxta-positionem crescunt, et phases suas organismorum viventium ad instar sequuntur unde duo iubereul eos si

6쪽

dia ab omnibus neotericis enumerantur; videlicet stadium crudiuitis et emollitionis. In prima periodo corpora videntur orbicularia, transparentia, consistentiae pleriunque cartilagineae attamen pedetentim nucleiis subinavus, aut

gesseus evolvitur in centro, materie caseosae, vi

seidae, qui breviter in pulpam mollem adspectus puriformis convertitur; et materies liquata in cavitates circumscribitur, unde efformatur Domica Credendum autem non est vascula tum sanguinea, tum acre desti 1ctioni obnoxia evadere, sicut primo ideretur intuitu: etenim Anatomiae pathologicae cultores injectionum ope vasorum permeabilitatem demonstrarunt Pinetes ipsi vomicarum vel meim branula densa, albicanti vel grise obducuntur, vel etiam a textu pulmonali induratione correpto, vel denique ariti erculamim congerie. Nummis vomicarum disseri modo enim permultae et circumscH-ptae in untur avitates; modo una Ulummodo, et quidem amplissima, insurgit vomica. Quoad sedem , tubercula frequentius pulmonem sinistrilin quam dexterum, lolari superiorem in gis quam inferiorem correpisse ex repetius obserivationibus evictum osti m tulierculorum nosmenia plures et quidem imis se oppositae sententiae prolatae fuerunt ut cumque ad hoc argumentum elucubrandum Medici recentiores operam navarint Hippocrates inter,

teres, duinternelius e Morgaguius tubercula ex

7쪽

humoris lenti pituitos nimia densitate pendere autumarunt; 'imie sententia jure oblivioni tradita est. Nonnulli ex tuberculorum praesentia in Metubus, labem haereditariam uti primarium momentum aetiologicum criminarunt; quae opinio in aliquibus casibus veritate non caret Clarissimus mussa is, aliique permulti, observationibus atque validis argumentis sussulti, originem et evolutionem iube eulorum processu phlogistico tribuerunt Clarissimus Bario, qui primus sub anatomico- pathola eo respectu de hac re pertractavit, ex necissi picis observationibus in eam venit conclusionem, ut ex aberranti vitae plasticae processu, ab inflammatione separando, tuberculaseo nosogeniam depromeret. Ad mentem clariss Lovis, Rosian et Gen-drin inflammatio in nonnullis saltem casibus aliquem insuxum exercet ad istius morbi evolutionem a tamen haud raro absque phlogos evolvitur Paneis abhino annis Baron tubercula hordatidibus comparavit. Tandem Andra hyperbaemiam pulmonalem acti vam, et peculiarem aegrorum dispositionem, tamquam morbi causam enumeravita

Qualisititur erit de tuberct ruin nosogenia in stantior sententia 3 An illa, quae tubercula velutiphlogoseos producta considerat An potius illa, quae ex nuxtione perturbata morbum oriri eis TS vera

sunt auctorum relata, quod partes pulmonis tubercula circumambientes quandoque sub normali conditione inveniantur, imo nec byperhaemia adsit; si alia

8쪽

ex parte haud raro inultifariae laesisne in pulm nibus tuberculos correptis vi viam veniunt, mari congestio, induratio gesseri rubr susca, etc. si in pluritiis cadaveribus aegromim nunquam de resporationis laesa laneuone conquestorum, iii reula tacet illuc disseminata absque pulmonis imperirinabilitate inve aiuntur; denique si in aliis subiectis Dat

diuturnas Montanides tuberculosis evolvitur, et si curatio antiphlogistica multum levaminis assert ad illani perducimur visionem, vimentum innistin cum prinaitivum aut secunda iuri in phthisi tu seculari non deesse Attamen inficiamur; quod im- inediate ex insammatione secretio tubercularis pro- manet; etenim tunc exi equentia, qua bronchitides in praxi eveniunt, et tuberculosis frequentior fieri deberet quod veritati opponitur. Stat ergo prineia pium theoxese praeticum, quod illa producta ino b a caveat Medicus ne vera tubercula eum gran lationibus miliaris adspectu eonfindat mox μω-gosi, mox ab alio sonte inflammationi non reserendo pomanent, et quidem a vitiato nutritionis magisterio Quapropter sub ho respectu nonnisi sub favente haereditaria aut aequisita aegrorum constia tutione ad servitulosam aut rhachiticam accedente, philtiados tubercularia exolutio coiitingere potest. Nilne Heriter expositis quae de tuberculorum origine atque phraicis characteribus erant dicenda, ad 'Impis i m xvi propria deveniamus.

9쪽

Magni quidem pretii signa incipientis hujus morbi haberi inerentur etenim, juxta Medicorum opis

monem, plurimum interest, phillisim antequam a cesserit praevidere, ut haec usque ab incunabulis congrivi avertatur medela Signa lanetionalia imgruientis pulmonum phthiseos se ae ne vix quidem certa ab omnibus considerantur Medicisci generatim enim aegrotantes ab initio de levibus conqueruntur symptomatibus, ut ex ex de recurrenti tussicula, aut de spirandi labore, aut de sanguine expuitione, quibus in casibus Messimis anceps evadit an in herba lateat anguis. Haec ipsa animadversio de sympto-tibus pliysicis est repetenda utcumque non raro Medicus ad diagnostin proserendam in his sacram inveniat anchoram. Ut clarius emergat philliseos tuberculosae nosο-

apbia symptomata lanetionalia et physio Hispathica atque a1mpiithica, eorum ae evolutisnem in singulis morbi periodis considerare oportet. Sed priusquam ad illa deveniamus, aliquidde habitu cor poris huic morbo plerumque obnoxio erit loque dum Futuram igitur phthisim portendunt ortus a parentibus hae labe defunctis, pectus angustius et depressius, humeri elati, collum longum et melle; ex quibus morbi evolutionem celeberrimus Andralaequentibus explicavit verbis Adiunιanta pubem

10쪽

lumen, etρarietes thoracis conor uam praeferre debent dilatationem quod nisi fiat, oesiculae mumnales aegre expanduntur; hinc aer difkeutier ad minimas usque ce las transi haematosisse sim sensinurue labefactatur, Vmρ resis Hisit lis intulmonum eo age reformatur, citi modo insurgit bronchitis, quae, furente aegri constitutione, in enarratastat morphoses nititur. Hisce accedunt statura procera, vox exilis aut clangos cutis mollis candicans, et color roseus; gracilis corporis habitus, praecox ingeniunt, spinae dorsi incurvatio, crebrae adsectiones casta rhales aut he hinises. Haec omia attentionein II dieorum sibi vindicant, etenim persaepe caeteris signis diagnosticis modo exponendis sulcrum addunt. Phaenomena, quae ineipientem phthiseos evolis tionem comitantur, sequentia adnumerantur: a) Respiratio di cιlu hspnoea),quod pliae me- non interdum plura alia serius evolutura praecedit. Clius haeret modo in congestione pulmonum, quas' longius perdurans, favente subjecti constitutione, si momentin occasionale pro germinis tubercularis evolutione; modo est symphoresis, aut vera iuss-matio dependens a tuberculis jam evolutis, et quidem ab eorum actione mechanica super tex niuia mohalem Attamen dyspnoea quoad gradum juxta varietatem tubercularis efformationis variare solet lexis in tuberculosi segregata, ingens in influata do-prehendixur sub corporis quiete, minor quam sub