D. Magni Ausonii Burdigalensis Opera

171쪽

Quid memorem pario contectum marmore fontem to Euripi servere steto quanta umbra profundit Quantus in amne tumori quanto ruit agmine praeceps Margine contenti bis sena per ostia cursus, Innumeros populi non unquam exhaustus ad usus lΗunc cuperes, rex Mede, tuis conjungere castris, a s Flumina consumto cum defecere meatur Eujus soniis aquas peregrinas ferre per urbes, Unum per cunctas solitus portare Choaspem. Salve, sons ignote ortu, lacer, alme, perennis, Vitree, glauce, profunde, sonore, illimis, opace. 3ra Salve, urbis genius, medico potabilis haustu, DivoNA Celtarum lingua, fons addite Divis. Non Aponus potu, vitrea non luce Nemausus Furior; aequoreo non plenior amne Timavus.llic labor extremus celebres collegerit urbes. 3 sUtque caput numeri Roma inclita, sic capite isto Burdigala ancipiti confirmet vertice sedem. Ilaec patria est: patrias sed Roma supervenit omnes.

Diligo Rurdigalam: Romam colo. civis in hac sum, consul in ambabus. cunae hic, ibi sella curulis. do

172쪽

LUDUS

SEPTEM

Ausonitis Consul Latino Drepanio Pacato Proconsuli. IcNoscrNoa isthaec, an cognoscenda rearis Aitento, Drepani, perlege judicio. Aquanimus fiam te judice: sive legenda, Sive tegenda putes carmina, quae dedimus. Nam primum est meruisse tuum , pacate, favorem et sproxima defensi cura pudoris erit. possim ego censuram lectoris ferre severi r Et possum modica laude placere mihi. Novit equus plausae sonitum cervicis amare et Novit & intrepidus verbera lenta pati. Eo Maeonio qualem cultum quaesivit Ilomero Censor Aristarchus, normaque Zenodoti. Pone obelos igitur spuriorum stigmata vatum palmas, non culpas esse putabo meas: Et correcta magis, quam condemnata vocabo . X sApponet docti quae mihi lima viri.

173쪽

Interea arbitrii subiturus pondera tanti, Opiabo, ut placeam: sin minus, ut taceam

PROLOGUS. SEPTEM Sapientes, nomen quibus istud dedit

Superior aetas, nec secuta sustulit, Rodie in orchestram palliati prodeunt. Quid erubescis tu togate Romule, Scenam quod introibunt tam dati viri pNobis pudendum hoc, non & Atticis quoque: Quibus theatrum curiae praebet vicem. Nostris negotiis sua loca sortito datae Campus comitiis, ut Conscriptis curiae Forum , atque Rostra separatis civium. Una est Athenis, atque in omni Graecia, Ad consulendum publici sedes loci: Quam in utbe nostra sero luxus condidit. Edilis olim scenam tabulatam dabat

Subito excitatam nulla mole saxea. Muraena sic, & Gallius: nota eloquar. Postquam potentes, nec verentes sumtuum , Nomen perenne crediderunt. si semel Constructa moles saxeo sundamine In omne tempus conderet ludis locum: Cuneata crevit haec theatri immanitas.

Pompejus hanc, & Balbus, & Caesar dedit

Octavianus, concertantes sumtibus.

Sed ego quid istaec non hac causa huc prodii ,

174쪽

SAPIENTES.

Ut expedirem, quis theatra, quis sorum, Quis condidisset privas partes moenium: Sed ut verendos, Diisque laudatos viros, Praegrederer, ac referrem quid vellent sibi. Pronuntiare suas solent sententias, Quas quisque providentium anteverterit. Scitis prosecto, quae sint: sed si memoria Rebus vetustis cludit: veniet Ludius Edisserator harum, quas teneo minus. Itidius, D tinnis Solonem scripse fama est Atticum. Trtadi et retietur quod Latinum est. Nosce te. Multi hoc Laconis esse Chilonis putant. Spartane Chilon, si tuum . necne ambigunt, Quod introfertur, opes; et lare poυ Ioue, Finem intueri longae vitae quo jubes. Multi hoc Solonem dixe Croeso existimant. Et pitia cum dixisse fama est Lesbium ,

Ti μωσκε καιpop. Tempus ut noris, jubet. Sed ilia b c iste, tempestivum tempus est. Bias prieneus dixit, u ,πλs Tos RoLRoί:Quod est Latinum, plures homines sunt mali: Sed imperitos scito, quos dixit malos. IIIελετη To ναν , Periandri est Corinthii, Esse meditationem totum qui putat. Upimop lucet op esse dixit Lindius Cleobulus; hoc est, Optimus cunctis modus.

175쪽

Thales , ἰνγυα --εστι -n , protulit. Spondere qui nos, noxa quod praesest, vetat. Eoc nos monere, foeneratis non placet. Dixi; recedam : legifer venit Solon.

Di more Graeco prodeo in scenam Solon , Septem Sapientum fama cui palmam dedit. Sed fama non est judicii severitas. Neque me esse primum horum nec imum existimo Equalitas quod ordinem nescit pati. Recte olim ineptum Delphicus jussit Deus

Quaerentem, quisnam primus Sapientum soret, Ut in orbe tereti nomina eorum incideret; Ne primus esset, ne vel imus quispiam. Eorum e medio prodeo gyro Solon:

Ut quod dixisse Croeso regi existimor, Id omnis hominum secta sibi dictum putet.

quod longius sit, si Latine edisseras:

Spectare vitae jubeo cunctos thrminum. Proinde miseros, aut beatos dicere Evita: quod sunt sempet ancipiti flatu.Id adeo sic est. si queam. paucis loquar. Rex, an tyrannus, Lydiae Croesus fuit Bis in beatis, dives insanum in modum , Lateribus aureis templa qui Divis dabat. Is me evocavit. venio dicto obediens.

176쪽

S PIENTES.

Meliore ut uti rege possint Lydii. Rogat, beatum prodam , si quem noverim.Telana dico civem non ignobilem. Pro patria pugnans iste vitam objecerat. Despexit. alium quaerit. inveni Aglaum, Fines qui agelli proprii nunquam excesserat. At ille ridensi quo dein me ponis loco, Beatus orbe toto qui solus vocor Spectandum dico terminum vitae prius: Tum judicandum, si manet selicitas. Distum moleste Croesus accepit. at ego Relinquo regem. pellum ille in persas parat. prosectus, vilais, vinctus, regi deditus. 3 s

At ille captus, laneris ipse instar sui.

quin flamma totum se per ambitum dabat, Volvens in altum fumidos testu globos. At paene sero Croesus ingenti sono,

O vere vates, inquit: o Solon, Solon. Clamore magno ter Solonem nuncupat.

Qua voce Cyrus motus, exstingui jubet Gyrum per omnem, & destrui ardentem pyram et Et commodum prosulas imber nubibus Repressit ignem. Croesus ad regem illico sDeduitiis lectam per ministrorum manum, Interrogatus, quem Solonem diceret, Et quam ciendi causam haberet nominis, Seriem per omnem cuncta regi edisserit. Miseratur ille: vimque sortunae videns, is sor 13

177쪽

AUSONII

I A Laudat Solonem: Croesum in amicis habet. Vinctumque pedicis aureis secum jubet Reliquum quod esset vitae, totum degere. Ego duorum regum testimonio

Laudatus, & probatus ambobus sui. s sQuodque uni dictum est, quisque sibi dictum putet. Ego jam peregi, qua de causa huc prodii. venit ecce Chilon. Vos valete, & plaudite. Chilon.

LOMai sedendo. oculique spectando dolent, Manendo Solonem quoad sese recipiat. Ilui, quam pauca quam diu loquuntur Attici lUnam trecentis versibus sententiam Tandem peregit, meque respectans abit. 3Spartanus ego sum Chilo, qui nunc pro eo.

Brevitate nota, qua Lacones utimur Commendo nostrum di di irgae uetor, NOSCE TE,

Quod in columna jam tenetur Delphica. Labot molestus iste, fructi est optimi, io Quid serre possis, quidve non , dignoscere. Noctu, diuque quae geras, quae gesseris, Adusque puncti tenuis instar quaerere ossicia cuncta, pudor, honor, constantia, In hoc, & illa spreta nobis gloria. I sDixi. Valete memores. Plautum non moror,

178쪽

obulus. CLEOBULUs ego sum , parvae civis insulae, Magnae sed auctor, qua cluo, sententiae: Apicreto p μgetporum quem dixisse existimant. Interpretare tu, qui orchestrae proximus, Gradibus propinquis in quatuordecim sedes: Apicreto p μέτρον, an si OPTIMUS MODUS , Dic. annuisti. gratiam habeo. persequar per ordinem. poeta dixe isthoc loco Aser videtur vester, UT NE QUID NIMIS. Et noster quidam, si es p. huc pertinet Uterque sensus. Italus, seu Dorius. Fandi, tacendi, somni, vigiliae est modus, Beneficiorum. gratiarum, injuriae, Studii, laborum, vita in omni quidquid est, Istum requirit optimae pausae modum. Dixi. Recedam, ut sit modus. venit Thales. Thales.

Miresius Thales sum: AQUAM qui principem

Rebus creandis dixi, ut vates Pindarus.

Dedere piscatores extralium mari. Namque hi jubente Delio me legerant rQuod ille munus hoc sapienti miserat. Ego recusans non recepi: at reddidi

179쪽

AUSONII

Ferendum ad alios, quos priores crederem. Dein per omnes septem sapientes viros Missum, ac remissum, rursus ad me reserunt. Ego receptum consecravi Apollini.

Nam si sapientem deligi phoebus jubei;

Non hominem quenquam , sed Deum credi decet. Is igitur ego sum. causa sed in scenam fuit Mihi prodeundi, quae duobus ante me, Assertor ut sententiae fierem meae. Ea displicebit; non tamen prudentibus, Quos docuit usus peritos reddidit.

Per mille possum currere exempla, ut probem praedes vadesque poenitudinis reos: Sed nolo quenquam nominatim dicere. Sibi quisque vestrum dicat, & secum putet, Spondere quantis damno suerit, Sc nato. Gratum hoc ossicium maneat ambobus tamen.Pars plaudite ergo: pars offensi explaudite.

Malos sed imperitos dixi, & barbaros, qui jus, & aequum. & sacros mores negligunt. Ram populus iste, quo theatrum cingitur,

180쪽

Wius bonorum est. hostium tellus habet, Dixisse quos me creditis, plures malos. Sed nemo quisquam iam malus judex fuat, Qui non bonorum partibus se copulet,

Sive ille vere bonus est, seu diei studet. ara fugit illum nomen invisum mali. Abeo. valete, & plaudite, plures honi., Pittacus.

Altrictrum, otiundus pittacus sum Lesbius,

Ti νωσκε καιμν qui dixi sententiam. Sed iste haei be, tempus ut noris, monet et Et esse aeretporum, tempestivum quod vocant. Romana sic est vox, VENITO IN TEMPORE. Vester quoque ille comicus Terentius, Rerum omnium primum esse tempus autumat,

Ad Antiphilam quo venerat servus Dromo Nullo impeditam, temporis servans vicem. Reputate cuncti, quotiens offensam incidat, Spectata cui non fuerit opportunitas Tempus me abire, ne molestus. Plaudite. Peliander. EppvRA creatus huc periander prodeo,

Ma fetu et, reaedi qui dixi: & qui dictum probo MEDiTATIONEM id esse totum, quod geras. Is quippe solus rei gerendae est essicax, Ausonius.