D. Magni Ausonii Burdigalensis Opera

201쪽

Alma Venus tantos penetrat secura tumultus Nec circumvento properans suffragia nato

Terrorem ingeminat, stimulisque accendit amaris Ancipites Furias, natique in crimina confert Dedecus ipsa suum: quod vincula caeca mariti

Deprenso Mavorte tulit: quod pube pudenda Bellespontiaci ridetur sorma priapit Quod crudelis Eryx, quod semivir Rermaphroditus

Nec satis in verb s. roseo Venus aurea serto Moerentem pulsat puerum, & graviora paventem. Olli purpureum mulcato corpore rorem Sutilis expressit crebro rosa verbere: quae, jam Tincta prius . traxit rutilum magis ignea lacum. Inde truces cecidere minae: vindictaque major Crimine visa suo. Venerem factura nocentem. Ipsae intercedunt Reroides. & sua quaeque Funera crudeli malunt adscribere sato. Tum grates pia mater agit, cessisse dolentes. Et condonatas puero dimittere culpas. Talia nocturnis olim simulacra figuris Exercent trepidam casso terrore quietem.

Quae postquam multa perpessus nocte Cupido Effugit, pulsa tandem caligine somni volat ad superos, portaque evadit eburna.

202쪽

AUSONIUS Patito suo S. P. D. ERvINCis tandem et & operta Musarum mearum , quae initiorum velabat obscuritas , quanquam non profanus, irrumpis, Paule carissime. Quamvis enim te non ejus vulgi existimem, quod H ratius arcet ingressur tamen sua cuique sacra et nec idem Cereri, quod Libero, etiam sub iisdem cultoribus. Poematia, quae in alumnam meam luseram, rudia , & inchoata ad domesticae solatium cantilenae , cum sine metu arcana securitate fruerentur , proferre ad lucem caligantia coegisti. Verecundiae

meae scilicet spolium concupisti; aut, quantum tibi in me juris esset, ab invito indicari. Ne tu Al xandri Macedonis pervicaciam supergressus et qui . fatalis jugi lora cum solvere non posset, abscidit:& Pythiae specum, quo die nefas erat patere, Pene travit. Utere igitur ut tuis, pari jure , sed fiducia dispari: quippe tua possunt populum non timere

meis etiam intra me erubesco.

Ut voluisti, Paule, cunctos Bissulae versus habes a Lusimus quos in Suevari gratiam virgunculae, Otium magis foventes, quam studentes gloriae. Tu molestus flagitator lege molesta carminae

Tibi, quod intristi, exedendum est: sic vetus verbum jubet Compedes, quas ipse fecit, ipsus ut gestet faber i d.

203쪽

Ad lectorem hujus libelluc AnMiNis incomti tenuem lecture libellum .

Pone supercilium. Seria contractis expende poemata rugis. Nos Thymelen sequimur. Bissula in hoc schedio cantabitur, aut Erasinus. Admoneo, ante bibas.

Jejunis nil scribo. meum post pocula si quis Legerit, hie sapiet. Sed magis hic sapiet, si dormiet: & putet ista somnia missa sibi. VII. Ausonii Bissula. Vbi nata sit , O quomodo

manus domini venerit.

BissoLA , trans gelidum stirpe & lard prosata Rhenum, Conscia nascentis Bissula Danubii, Capta manu, sed missa manu. dominatur in ejus Deliciis, cujus bellica praeda suit.

Matre carens, nutricis egens, nescivit herat Imperium. . . . Fortunae ac patriae quae nulla opprobria sensit, Illico inexperto libera servitio. Sic Latiis mutata bonis, Germana maneret Ut facies, oculos caerula, flava comas.

Ambiguam modo lingua facit, modo forma puellam, Baec Rheno genitam praedicat, haec Latio.

204쪽

DrticiuM , blanditiae, ludus, amor, voluptas. Barbara , sed quae Latias vincis alumna pupas, B:ssula nomen tenerae rusticulum puellae, Borridulum non solitis, sed domino venustum.

Ad pictorem de Busulae imagine. BissuLA nee ceris. nee suco imitabilis ullo.

Naturale decus fictae non commodat arti. Sandyx. & cerussa, alias smulate puellas: Temperiem hanc vultus nescit manus. Ergo age, pistor. Puniceas confunde rosas, & lilia misce: s Quique erit ex illis color aeris, ipse fit oris. Ad eundem Pirectar si nostram, pictor, meditaris alumnam. Emula Cecropias ars imitetur apes.

205쪽

VIII. Precatio Ausonii Consulis o signati, pridie Ralendas Ianuarii fascibus sumtis.

JANE . veni: novus anne, veni: renovate veni Sol, Consulis Ausonii Latiam visure curulem.

Ecquid ab Augusta nunc majestate secundum quod mireris, habes Roma illa, domusque Quirini,

Et toga purpurei rutilans praetexta senati, sΗoc capite aeternis signat sua tempora Fallis. Anne, bonis coepte auspiciis, da vere salubri Apricas ventorum animas, da roscida Cancro Solstitia, & gelidum Boream Septembribus horis. Mordeat Autumnas frigus subtile pruinas; a Et tenuata modis cesset mediocribus fistas.lementem Notus humificeti sit Bruma nivalis Dum pater antiqui renovatur Mattius anni. Spiret odorato florum nova gratia Malo. Julius & segetes coquat, & mare temperet Euris. Is Sirius ardentem non augeat igne Leonem. Discolor arboreos variet pomona tapores. 'Mitiget Autumnus, quod maturaverit IEstasi Et genialis Iliems parta sibi dote fruatur. Pacem mundus agat: nec turbida sidera regnenti ho Nulla tuos, Gradive, offendat stella penates, Quae non aequa tibi; non Cynthia; non celer Arca; Finitimus terris; non tu, Saturne, supremo Ultime circuitu. procul a Pyroente remotus Tranquillum properabis iter. Vos cominus ite et i

206쪽

Stella salutigeri Iovis, & Cythereie vesper Nonnunquam hospitibus sacilis Cyllenius adsit

Iane, veni: novus anne, veni: renovate veni SOLIJostibus edomitis, qua Francia mixta Suevis Certat ad obsequium, Latiis ut militet armis: ao qua vaga Sauromates sibi junxerat agmina Chusti, Quaque Getes sociis distrum assultabat Alanis.( Roc mihi praepetibus vietoria nuntiat alis .)Jam venit Augustus, nostros ut comat honores . Ossicio exornans, quos participare cupisset. 3sJane, veni: novus anne, veni: renovate veni Sol Aurea venturo, Sol, porrige gaudia Iano:

F scibus Ausonii succedet Caesar in annum, Quintam Romulei praetextam habiturus honoris Ecce ubi se cumulat mea purpura ( mitibus audi da Auribus hoc, Nemesis post me dignatur oriri Augustus Consul. plus quam conserre videtur Ne sibi: qui jussit nostros praecedere fasces

Iane, veni: novus anne, veni: renovate veni Sol.

Coge secuturos bis sena per ostia menses. di Tu tropicum soli da cedere; rursus & illum Terga dare, ut duplex tropicus varietur ab astro . Et quater a ternis properet mutatio signis. Estivos impelle dies, brumamque morantem Noctibus acceleret promissus Caesaris annus.. Illum ego si cernam, tum terque quaterque beatus . Tunc ero his consul, tunc tangam vertice coelum.

207쪽

IX. Item precatio Aalendis Ianuariis. ANNE. bonis coepte auspiciis, felicia cernis Consulis Ausonii primordia: prome corusclim, Sol aeterne, caput: solitoque illustrior, almo Lumine purpureum jubar exsere lucis eoae. Asne, pater rerum, quas Iani mense bifrontis Volvis in hibernum glaciali fine Decembrem, Anne, veni, & festum veteris novus aspice Iani. Sollemnes pervade vias, bisse natue mundo Curricula aequatis varians per tempora signis, praecipitem aeterna perser vertigine cursum Sic prono raptate polo, contraria phoebus Ut momenta serat servata parte dierum. Et novus hiberno reparet sua lumina pulsu

Menstrua ter decies redeunt dum cornua Lunae, Exortus, obitusque manu volvente rotabis,

Legitimum phoebi cohibens per signa meatum. X. Ausonii Mosella, TRANsirnAM celetem nebulo so lumine Navam .

Addita miratus veteri nova moenia vico,

A quavit Latias ubi quondam Gallia Cannas, Infletaeque jacent inopes super arva catervae Unde iter ingrediens nemorosa per avia solum, Et nulla humani spectans vestigia cultus, Praetereo arentem sitientibus undique terris

208쪽

Dum nissum, riguasque perenni fonte Tabernas.

Arvaque Sauromatum nuper metata colonis:

Et tandem primis Belgarum conspicor oris Nivomagum , divi castra inclita Constantini. Purior hic campis aer: Phoebusque sereno Lumine purpureum reserat jam sudus Olympum. Nec jam, consertis per mutua viscula ramis, Quaeritur exclusum viridi caligine coelum:

Sed liquidum jubar, & rutilam visentibus aethram Libera perspicui non invidet aura diei.

In speciem cum me patriae, cultumque nitentis Burdigalae, blando pepulerunt omnia visu, Culmina villarum pendentibus edita ripis, Et virides Baccho colles, & amoena fluenta Subterlabentis tacito rumore Mosellati Salve amnis laudate agris, laudate colonis, Dignata imperio debent cui moenia Belgae: Amnis odorifero juga vitea conste Baccho, Consi te gramineas amnis viridissime ripas: Naviger, ut pelagus; devexas pronus in undas, Ut fluvius; vitreoque lacus imitate profundo; Et rivos trepido potis aequiparare meatu, Et liquido gelidos sontes praecellere potur Omnia solus habes, quae sons, quae rivus, & amnis, Et lacus, & bivio refluus mana mine pontus. Tu placidis prolapsus aquis, nec murmura venti. Ulla, nec occulti pateris luctamina saxi.

Non superante vado rapidos reparare meatus cogeris, exstantes medio non aequore terras

Interceptus habes: justi ne demat honorem

209쪽

Nominis, exclusum si dividat insula flumen. Tu duplices sortite vias, & cum amne secundo

Dessuis, ut celeres seriant vada concita remi: Et cum per ripas nusquam cessante remulco Intendunt collo malorum vincula nautae. Ipse tuos quotiens miraris in amne recursus ,

Legitimosque putas prope segnius ire meatus Tu neque limigenis ripam praetexeris ulvis, Nec piger immundo persundis litora coenor

Sicca sed in prima aspergis vestigia lympha. I nunc, & phrygiis sola laevia consere crustis ,

Tendens marmoreum laqueata per atria campum.

Ast ego despectis, qnae census opesque dederunt ,

Naturae mirabor opus, non cura nepotum,

Laetaque jacturis ubi luxuriatur egestas. Ille solidae sternunt humentia litora arenae Nec retinent memores vestigia pressa figuras. Spectaris vitreo per laevia terga profundo , i secreti nihil amnis habens: utque almus aperto Panditur intuitu liquidis obtutibus aer, Nec placidi prohibent oculos per inania venti; Sic demersa procul durante per intima visu Cernimus, arcanique patet penetrale fluenti icum vada lene meant, liquidarum ti lapsus aquarum Prodit caerulea dispersas luce fguras: Quod sulcata levi crispatur arena meatur Inclinata tremunt viridi quod gramina lando. Utque sub ingenuis agitatae sontibus herbae Vibrantes patiuntur aquas: lucetque, latetque Calculus: & viridem distinguit glarea muscum.

210쪽

Nota Caledoniis talis pictura Britannis, Cum virides algas, & rubra corallia nudat Astias, & albentes concharum germina baccas, Delicias hominum locupletum, quaeque sub undis A ssimulant nostros imitata monilia cultus. Haud aliter placidae subter vada laeta Mosellae, Detegit admixtos non concolor herba lapillos. In tentos tamen usque oculos errore satigant Interludentes examina lubrica pisces. Sed neque tot species, obliquatosque natatus . Quaeque per adversum succedunt agmina flumen, Nominaque, & clinctos numerosae stirpis alumnos, Edere ses. haud ille sinit, cui cura secundar sortis, & aequorei cessit tutela tridentis.

Tu mihi flumineis habitatrix Nais in oris, Squamigeri gregis ede choros, liquidoque sub alveo

Dissere caeruleo qui tantes amne catervas.

Squameus herbosas Capito interlucet arenas Viscere prae tenero sartim congestus aristis, Nec duraturus post bina triborie menss. Purpureisque Salar stellatus tergora guttis, Et nullo spinae nociturus acumine Redo, Effugiensque oculos celeri levis Umbra natatu.Tuque per obliqui sauces vexate Saravi, qua bis terna stemum scopulosis ostia pilis, Cum defluxisti famae majoris in amnem, Liberior laxos exerces, Barbe, natatus. Tu melior pejore sevo: tibi contigit omni Spirantum ex numero non illaudata senethis. Nec te puniceo rutilantem viscere, Salmo,