Opera C. Cornelii Taciti

11쪽

PARS SECUNDA.

13쪽

BREVIARIUM

LIBRI UNDECIMI.

1. VALERIus Asiaticus, Vitellii Poppaea Messalinae artibus VertUntur. 4. Equitibus Romanis perniciem adfert in8Omnium. 5. In advoc torum perfidiam ex Cincia flagitatur pocuniis, qua Caperent, ΡΟSitUS modi18. . arthi discordant Bardanes peditur regnat OinrZOS. II. Ludi seculares. 12. Insana Messalinae o Silii libido. 13. Claudius, matrimonii sui ignarus, muni Censoria Surpat ire novas literas addit. 15. Senatusconsultum de haruspicum disciplina. 16 CheruScorum gens regem Romu petit. 18. Corbulo Chaucos reprimit alia molitur IS, CBPSO Gannasco, ni liuidius, diicis virtutem Veritus, novam in Germanias vim prohibuisset. 21. Cum iii Rufi obscuritas et incrementa. 22. Cn. OViUS Cum ferro inirincipem deprehensus. QuaeStUI MOrigo ac vices 23 De supplendo senatu agita-

14쪽

BREVIARIUM.tur Galli civitate Romana pridem donati, jus adipiscendorum in Urbe honorum, CauSam eoru III orante rincipe, ad Sequuntur. 25. LUStrum Onditum. 26. Messalina Sili palam nubit Claudius trepidat libertorum tamen impulsu in Xorem et libidinum ministros animadvertit. 38. Decreta Narcisso quaestoria insignia. Haec gesta annis ser duobus.

. - Ti. Claudio Caesare IV.

15쪽

LIBER UNDECIMUS

A. U. C. I. C. 4 . l. AM VALERIUM Asiaticum, bis consulem, fuiSSe quondam adulterum ejus ' credidit pariterque hortis inhians, quos ille a Lucullo coeptos ' insigni magnificentia extollebat, Suilium' accusandis utrisque immittit. Adjungitur Sosibi-

Num Valerium sicliserim. Initio hujus libri desunt nonnullu, quae SuppleVimus. Vide Supplementum Annulium XI P. Valerius Asiaticus bis Consul iterat. Primum suilhctus tantii in A. U. C. 799. De hoc consulatu plura diximus in suppl. Ann. X. 26 ct

Adulterum euus. Ad ultorum Sabina Poppaeae, itatis Suoesa mi-rias pulchritudine supergresSin, infra Ann. XIII. 45. A Lucullo coeptos L. LUCUllus, militari laudo, dein luxu clariSSimus, ingentes opes bellis soliciter gestis partas impcndit in deambulationum, stineorum Subinstructionos, in tabulas, statua ac maXime hortos, qui ipsa Plutarchi aetate, adultoque luxu inter Prin

τοις αριρμῶνται, Plutarch. in Lu

cullo p. 18. Iorti illi crati in clivo collis hortulorUm, nunCTrimi di Monti. Vide Donatum de urbe Roma III. 23. Suilium. De hoc terribili et venali homine plura insta AnPal.

16쪽

C. CORNELI TACITI

A. U. C. 800.

us, Britannici educator, qui per speciem benevolentis moneret Claudium, cavere vim atque opes principibus in- fensas praecipuum auctorem Asiaticum interficiendi Cae-- saris, non extimuisse in concione populi Romani fateri, με gloriamque facinoris ultro petere ' clarum ex eo in Urbe, didit per provincias fama, parare iter ad Germanicos eX2rcitus quando genitus Viennae, multisque et validis propinquitatibus subniXus, turbare gentiles natione prom-- tum haberet.' At Claudius, nihil ultra scrutatus, citis cum militibus, tamquam opprimendo bello, Crispinum praetorii praefectum misit a quo repertus est apud Baias, Vinclisque inditis, in Urbem raptUS. 2. NEQUE data senalsis copia intra cubiculum auditur, Messalin1 coram, et Suillo corruptionem militum, quos με pecunia et stupro in omni flagitio obstrictos' arguebat, exin adulterium Poppaeae,' ac postremum mollitiam corporis' objectante. Ad quod victo silentio, prorupit reus, et Interroga,' inquit, Suili, filios tuos, virum me esse fatebuntur: V ingressusque defensionem, commoto majorem tu modum Claudio, Messalinae quoque lacrymas excivit quibus abludndis cubiculo egrediens, monet Vitellium, ne elabi reum sineret. Ipsa ad perniciem Poppaeae

festinat, subditis, qui terrore carceris ad voluntariam mortem propellerent adeo ignaro Caesare, ut, paucOS OSt dies epulantem apud se maritum ejus Scipionem percunctaretur cur Sine uxore discubuisset ' ' atque ille func- tam fato' responderet.

Ultro petere. De his jam dictum in suppl. Ann. IX. . Astuticium Valerium, ait Caligulae anai-

CUm, utSS 'ferocem Tim , et viae a quo animo alienas contumclitis la

tiιm doqui Senseon de constant Sapient. VIII. Quam injuriam

caligula ci intui rit ibid in narrat.' Ipud Baias. In Campania.' a'; fus t tus Interroga sili OS tuos, mollitie libidinoquo inlamos

me virum esse fatebuntur. Forthfiliorum Suilii vitia quondam Riguerat Asiaticus, Vir ConSularis.' Discubuisset. Ex more Romano de quo Cornelius Nepos, pries vit imperat Quem enim IRomanorum Intilat Xorem ducere in convivium Vide et Ciceron Ep. ad Atti C. V. I.

17쪽

J C. 47.

ANNALIUM LIBER UNDECIMUS. S. SED consultanti super absolutione Asiatic1 flens Vitellius commemorata' vetustate amicitiae, utque Antoniam, Prin- cipis matrem, pariter observassent,'' dein percursis rasi- atici in rempublicam ossiciis recentique adversus Britanniam militia, quaeque alia conciliandae misericordiae videbantur; ε liberum ei mortis arbitrium V permisit et secuta sunt Claudii verba, in eamdem clementiam. Mort ntibus dehinc quibusdam inediam Τ et lenem exitum,' remittere beneficium Asiaticus ait et usurpatis quibus insueverat eXercitationibus, lauto corpore, hilare epulatus, cum se honestius calliditate Tiberii, vel impetu C. Caesaris periturum' dixisset, quam quod fraude muliebri et impudico Vitellii ore caderet, Vena exsolvit viso tamen ante rogo, jussoque transferri partem in aliam, ne opacitas arborum vapores igni mi- nueretur. V Tantum illi securitatis novissimae fuit.

4. VOCANTUR post haec patres, pergitque Suilius addere reos equites Romanos inlustres, quibus Peti' cognomentum ;ε ac causa necis, quod domum suam Valerii et Poppaeae congressibus praebuissent. Verum nocturnae quie-

Absolutione Asiatici. Loculia

hunc ni te soli Citniit, ac miri utant interpretes Plana tuni in omnia, et legantur dicta, Si ad montem Taciti et historiae serio m nitori El-tur. Scilicet ni seri Asiatici do-ssensione commotus ClaudiuS, SUI Crabsolutione consul tui. Tum Subdolus Vitellius, quem Messalina monuerat ne elabi cum Sineret, sen Commoniora Suum cum Asiatico amicitiam, Utque AntoniΗm, Claudii matroni, puriter ObSCTVRS- Sent. Deinde percurrit varia ASiatici in rempublicam fiscin, C- contemque in Britannia militiam, et alia, Vae OnCiliandae miSericordia videbantur. At Veterutorvitum Asiatici non rogat; Sed, quas magna: CSSet Clementiae, per-VOL. II. mittit Claudio mortis arbitrium, modo hera sit. Et quod Chiu-diana in rebus gerondis imbecillitati urgumcntum CSt, CC Uin Sunt ejus verba intamdem cle montium.

ljnde merito diXit Asiaticus Sehon 'stius calliditate Tiberii, velim potu Cui Caesari periturum, qualia quod fraude muli bri, et imi uilico Viicilii oro caderet. Antoniam. Vide stem. S.

Quibusdam inediam Fori quia bu1 iam ad inediam. Dixit tam eii Tullius utilin. I. 2. quod te am

D equitibus illustribus dictum

Supra Ann. II. 59.

18쪽

s C. CORNELII TACITI A. U. C. 800. tis species V alter objecta, tamquam vidisset Claudium spicea corona evinctum, spicis retro conVerSi r eaque imagine gravitatem annonae dixisset. V Quidam iampi- neam coronam albentibus foliis visam,' atque ita inter- pretatum V tradidere vergente autumno mortem Prin-- cipis ostendi. V Illud haud ambigitur, qualicumque inSOmnio, ipsi fratrique perniciem allatam. Sestertium quindecies, et insignia praeturae Crispino decreta. Adjecit Vitellius sestertium decies Sosibio: quod Britannicum praecep- tis, Claudium consiliis juvaret.' Rogatus sententiam et Scipio : cum idem,' inquit, de admissi Poppaeae, Sen-

iam, quod omnes, putate me idem dicere, quod omneS. Eleganti temperamento inter conjugalem amorem, et Sen toriam neceSSitatem.

5. CONTINUUS inde et saevus accusandis reis Suilius, multique audaciae ejus semuli. Nam cuncta legum et magiStratuum munia in se trahens Princeps, materiam praedandi Patefecerat nec quidquam publicae mercis tam venale fuit, quam advocatorum perfidia : adeo ut Samius insigni eques RomanuS quadringentis nummorum millibus ' Suilio datis, et cognita praevaricatione, ferro in domo ejus incubuerit. Igitur incipiente C. Silio, consule designato, cujuS de potentia et exitio in tempore memorabo, consurgunt patreS, legemque Cinciam ' flagitant qua cavetur antiquitus, me inuis ob causam orandam pecuniam donumve accipiat.

' uadri igentis nummorum mil-tibus Angi. 3333l. 63. d. Memorabo li)fra cap. 12 et 35. Legemque Cinciam. Logem illam se donis et muneribus tulit M. Cincius Alimentus, tribunus plebis, A. U. C. 50. Sempronio ct Cothogo consulibus. Vide Antonium Augustinum de legibu p. 47. Eam antiquatam non modo restituit Augustus A. U. C. 732. sed, qui aliquid merCcilis accepissent, quadruplum pendere jus

sit teste Dione, LIV. P. 533. τους

19쪽

J. c. p.

ANNALIU. I LIBER UNDE CIMUS.

G DEINDE Obstrepentibus his, quibus ea contumelia parabatur, discors Suilio Silius acriter incubuit, veterum oratorum exempla' referens, qui famam In posteros, praemia eloquentiae cogitavissent pulcherrima. Alioquin et bonarum artium principem sordidis ministeriis foedari: ne fidem quidem integram manere, Ubi magnitudo quaes- tuum spectetur. Quod si in nullius mercedem negotia sint, pauciora fore nunc inimicitias, accuSationes, odia, et injurias foveri ut, quomodo Vi morborum pretia In dentibus, sic fori tabes pecuniam advocatis ferat Memi- nissent C. Asinii, et Messalae ac recentiorum Arruntii et Esernini: ad summa provectos incorrupta ita et facun- dic: ' Talia dicente consule designato, consentientibus aliis, parabatur sententia, qua lege repetundarum tene- rentur: cum Suilius, et CosSutianus, et ceteri, qui non

judicium quippe in manifestos sed poenam statui videbant,

circumsistunt Caesarem, ante acta deprecantes. Et posta quam annuit, agere incipiunt.

7. QUEM ILLUM tanta superbia esse, Ut aeternitatem

λευσε. Claudius tamquam legis austeritatum moderatus, capiendis pecuniis posuit modum etasque diluna sestertia, quem egreSSi repetundarum teneretitur, ut dicetur cuP. I. Arruntii et sernini Jam memoruti Supra Annal. III. 11. Cossutianus. Me quo plura infra Annal. III. 33. Quem illum. Quem Oratorem adeo Ilperbum Ss , Ut Spe pra)SU-mat aetornitatem sani Hominum lSUi, rebuS ic publicis subsidium in arte oratoria praeparari, ne qUiS, Oratorum uti Nilio destitutus, potentiorum injitriis pateat obnoXius.

At utilissimum illiini eloquentiam gratuito non contingere ipsa familiares curas omitti, ut orator se alienis nos otiis intendat. Ceteros homines vel militia, vel eXercendo agros, Vel aliis artibus vitam tot rarae nihilque muneris a quoquam mortalium suscipi, nisi cujus fructu aliquos ante praeviderit. ΡΟ- tuisse, et quidem facile, tum Asu

miis bellorum, quae Antonium inter et Augustum Karsere, tum Eserninos et Arruntios, ditium sa- miliarum heredes, magnUm ni

muni induero. At sibi quoque

codibus P. Clodius, aut C. Curio,

CRusus gere soliti sint. So, modi-COS Pnatoros, nulla, in hac reipub'licae tranquillitato, ni Si paci emolumenta petore. Domum Princeps cogitaret plebem, quae tog 1 Cui-

20쪽

io C. CORNELII TACITI A. U. C. 800. Dinae spe praesumat i usui et rebus subsidium praeparari, in quis inopia adVOcatorum potentioribus obnoxius sit. Neque tamen eloquentiam gratuit contingere omitti curas familiares, ut quis Se alienis negotiis intendat multos militia, quosdam Xercendo agro tolerare vitam nihil a quoquam Xpeti, nisi cujus fructus ante providerit. M Facile Asinium, et essalam, inter Antonium et AuguS- - tum bellorum praemiis refertos, aut ditium familiarum heredes Eserninos et Arruntios, magnum animum indu- - isse Promta sibi exempla, quantis mercedibus P. Clo- dius, aut C. Curio, concionari soliti sint se, modicos se- natores, quieta republica, nulla, nisi pacis, emolumenta petere cogitaret plebem, quae toga enitesceret: sub- latis studiorum pretiis, etiam studia peritura.'' Ut minus decora haec, ita haud frustra dicta Princeps ratus, capiendis pecuniis posuit modum, usque ad dena sestertiae

quem egressi repetundarum tenerentur.

S. SUB idem tempus Mithridates, quem imperitasse Am

mensis, et ad praesentiam Caesarii vectum memoravi,' monente Claudio, in regnum remeavit, fisus Pharasmanis opibus Is rex Iberis, idemque Mithridatis frater, nuntiabat discordare Parthos summaque iis perii ambigua, minora sine cura haberi. Nam inter Gotarzis pleraque Meotesceret. Sublatis studiorum praemiis, etiam studia, ac maxim apud plebem, peritura. Porro hac

aetate eo magis Consulcndum erat

plebi, quod nobiles ac divites,

luxui voluptatibusque dediti, oratoriae artis labores dedignabantur.

Positi modum. SenatuSConsulto, de quo Vide not. et emend. ad Annal. I. p.

Ad dena sestertia Angl. 83l. 6s Id. Haec quidem non in omni bus causis accipiebant; sed O- dum illum ne in gravioribus quidem egredi poterant. Unde in Digost. lib. L. Tit. 13. de NirROrdinariis cognitionibus Leg. l. NUlpiano Licita autem quantitaSinfelligitur pro singuli cauSi us

Cloesaris. Cui Caligulae.

Vectum memorari. IIaec Annalium pars periit. Nos diximus in Suppl. AnnZl. VIII 34.

Annal. VI. 32.