장음표시 사용
271쪽
D OPPI I JUDI Is. 2δ92. In iudicando respectum personarum non habebit; quia in iud/eiis non 8 acceptio poryonarum habenda, Ill dicitur re9. 12 in 6. 3. Abstinebit a muneribus, ne venales sententias habeat et hinc non accipiet quidquam etiam ab eo, qui bonam causam habet , ut Secundum eam pronuntiet; quia justitia non est preti aestimabilis;
4. In discutienda causa veritatem se labitur et propterea cuncta rimari , ei ordinem rerum plena inquisitione debet disculere quousque ad rei veritatem perlingat, ut dicitur an judicaulem i.
5. Nihil ex arbitrio domesticae voluntatis aciei, sed ordinarie juxta leges ac jura pronuntiabit, praesertim in serio , nisi receSSum juris rigore aequilas suadeat; nam hujus magis, quam illius ratio haberi debel l placuit . c. do judic qu0d quomodo intellige udum,
6. Si causa civilis e parte unius litigantis appareat probabilior, et justior, quam ex parte allerius, in illius potius, quam hujus sa-VO rem Sententiam seret contrariam enim sententiam damnavit Innocentius XI dio 2 martii 679. 7. Si aequalis ex utraque parte sto probabilitas, rem lili sub-joelam aequaliter inter partes liligantes divide , si secundum pretium sit divisibilisci vel si divisibilis non sit, eam e con Sen Su Par-lium per sortes adjudicabit ut , Vel aliter partes inter SeSe componet , nisi alteruter favore posseSSionis gaudeat. 8. In criminalibus potius avebit ruo hinc si iste causam probabilem , etsi minus probabilis sit, nutria , condemnare illum non p0les , quippe quod fieri s0lum ex probationibus , luce meridiana clarioribus, poleSi l. n. c. si probat. 9. Nunquam judica hi in causa propria , nisi in casibus a jurupermissis , vel quando judex es princeps supremus ἰ nam Ste cau- Sas inter se , suosque subditos exortas potest cognoscere , et decidere , hoc ipso , quod judicem alium nullum habeat C. Cum o li*
Dub. I. an , et quibus casibus judex ex mei supplere possit, vel etiam debeat omissa a partibus litigantibus , vel earum advocalis 3 Resp. cum dis liticli 0neci nam ea , quae Sunt juris , Supplere p0leS 0n Vero ea , quae ad saelum pst clant , Sallem regulariter. Ιla gloss. in c. bona 3. V. curavimus allegar de OSlut praefat. Brunem tu . n. c. ut quae θSunt ado part jud. VPP. II aula tom. 5. et . D. 2. a n. 4ι. Pirhing. hi I9. Oni g. v. 's.
272쪽
statio primae artis est quia illa ad Meium judicis speciani,
cons in judicio n0s potes iudex millere Talia sunt examinare ibbellum ab actore obluium , eumque reiicere, si male Onceptus Sit, desere juramentum alumesae , dare dilationes parti petenti in sinuo secundae partu , quia judex ni,n debet assumere ossicium partium. Ei linc si pars milia excepit0ues pr0p0nere , pro dueeralestes, iustrumeuia , ei alias pr0baiisues, petere a judice sentetitiam ferri , vel aliquid aliud , quod in acta aulum consisti , regulariter inuendo judex illud supplere non debet.
l)i X re laril nam plures sunt casus , in quibus judex exsilici suo supplere, ct in medium proserre polusi, et debel etiam ea,
quae ad sarium spectani. Et talis est . si Delum si nolum ipsi ui judici V. g. ex attestalionibus, ut aliis actis in publicum judicium
deductis Brutiem. l. cit. n. q. p. si laclum sit olorium, quod nulla pr0batione indiget Hau nold. l. it. n. 54 et 53 3. Si ereatur periculum animae, ut requenter accidi in causis matrimonialibus La Im.m m bona Cit. Ca3 3. 4. si testes olori indigni si ut Abb. in .cit. n. 9. 5. Si in savorem boni publici , causa piae , vel miserabilium perSonarum cedat Brunem . . . . Quando judex contra ab- Seniem procedit in contumaciam ; lunc enim , ui justam serat Seniensiam , inquirere in jura absentis , ut ea etiam , quae facti Suni, supplere p0leS , ei debet Brunem . . . et alii cili. 24. Dub. 2. debea ne judex amplecti sententiam in expressa lege sun datam , quando Sententia contraria ipsi videtur aequior 3 Resp. ansirinali ve Ila LeSS. . . os et j. c. 29. n. 45. Brunem m. l. Provezi 12. f. PS I. f. qui, et a qui b. manumisS. P. Onis. hic n. 28. P. Schmier . it. n. 66. et milita aperte . pro 'pezil.
cit ibi: Quod quidem perquam durum St, Red ita leae CriPt CSt. Rali est , quia si lex justa est, ut iam aequa eslo et uilici est lege non mulare , Sed applicare. Accedit quia si cuivis judici
obtentu aequi latis recessus liceret a lege , nulla lex laret a receS-S , et contemptu immunis. CiPitur . quando conflat mentem legislatoris SSe aliam nec Volui SS hune casum comprehensum Sua lege ; etenim e Summum jus si a summa injuria , utendum epithia erit, et relicti verbis , tanquam cortice , sequenda ejusdem mens , tanquam anima legi S. Neque opus est eo casu legislatorem , vel superiorem OUSulere , Ut quidam volunt: quia n0u opus es inquirere de mente, quando de ea cOLStal.
273쪽
D Orgiclo JUDICIS. 26 l cipitur ra. quando noti quidem constat , sed probabilius est
aliam legislatoris esse mentem , et re non alitur moram , ut Superior consulatur nam etiam Quuc contra reclam ualionem lare lxerba sequi LeSS. . it. n. 47.
cipitur . quando verba legis duplicem involvunt significationem , aut nonnihil obscura sunt , vel aliam legem obstantem habentri tunc enim triclum jus ex aequo , et bono interpretari oportet P. Schmier . it. n. S.
Diab. . a judex leneatur sequi communem sententiam, quando contraria ipsi apparet probabiliora Resp. nega live Constat ex variis lex libus , juris divini aeod. 23. . . canonici C. capellantiae 4 de ser civilis l. Deo author I. f. ed neque . C. de vel jur.
plures id volun , ut judex non allendat, quid alii judicaverint, sed
juxta propriam coDScientiam , et scientiam causam dirimat. Ratio est, quia judex secundum merita causa judicare debelo atqui lan-lo majora uni cauSae merita , quanto pro illa probabilior stat sen-
lentia : ergo quidquid alii judicaverint , non hi , sed illa sequendaeS , cum Saepe c0nlingat errare urbam.
privatam , quam Oblinilii Vis auditu vel alio Sensu P a vero publicam , quam comparavi ex allegalis , et probalis Certum δί I. quod judex non Os Si condemnare reum, quem privata scientia Scit certo nocentem esse, Si ille de crimine nondunt convictus , vel in judici sponte consessus est. Ita a uno id les lu
67 art. I. alio est , quia si judex id posset, vel judex inseri 0rpOSSel , vel supremus : non inferior; quia hic non habe poles late inliam , quam quantam ipsi princeps concessit. Atqui iste aliter p0lesialem judicandi judici in seriori non dedi , quam ut procedat Secundum allegata , et probala. Aon etiam hoc polo si istae uWrρ- mu quia nec iste majorem polesialem habet, quam quanta a Communi late in ipsum translata esl, a qua pro manat Omnis poleSlas principis Nou es autem credibile , quod commvn las potestalem dederi principi suo unius privat judicio sine publicis allegalis , et probalis reos absolvendi , vel c0ndemnanti nam haec polesta in publicum ore noxia , o lico ullam dare exercendi Irannidem evertendique judicia publica cuin rei p. damno maxi Ino aequo Ob-δω , quod alias dicatur testim0uium principis plurium estimonio Vel aequivalere , vel praevalere id uim ut recte adverti P. Seli-
274쪽
mier . Cil. n. 29. tuo stilum procedit, quando materia pendo aballi, principis domitii , ui c. g. Ouiiugii in testamentis , 0uali nibus te. Certum est l. quod jude debeas imbare media omnia , ii
nemque diligeuitati adhibere ad liberandum reum illum, quem privata ei lia ei esse iuui,centem lia certum es apud inues. Media auium varia esse s silui. i. iterum , t exactius examinam i et iustrumenta, interm ullo circumstantias loci, temp0ris, etc. ut vel sic salsitatem testium deprehendas inquirere causas , Ob quas repelli piissi accusati0 5 dissimulauier purmillere , ut inii cens ex carcere fugias , modo id siue caudat fieri possit. A remittere causam ad judicem superiorem , et coram illo estim0uium ferre de iuu0centia ui sibi privatim cognita . . reum abSolvere perp0lesialem abs0lulum , si judex sit supremus, cum eliam omninor si aliquaudo poenam debitam condonare etc. 28 Certum 8 3. quod , si his , et aliis mediis adhibilis nihil pro-lleia , judex inseri0 per sententiam ejusmodi reum non possi absolvere , iii a Senientia ferri debet secundum scientiam publicam non privatam , ut iterum facile concedunt Omnes. Controversia in id recidit, at e casu judex reum , per allegata , et probata convictum , per en lentiam condemnare possio Iuqua ros omnino SUB DIJ. Seu lentiae. Prima negat universim , quod judex unquam , et in ulla causae demnare per Senientiam possi , quem privata scientia certo ei tinnocentem esse. Ita Abb. in . pariorum 28. f. quia vero num. S. deleg et alii apud Ova r. l. l. Nar. c. i. n. 3. UOS Sequitur Be80 id de proceδδ. . . H. I. l. 6. Oniu. . . Decr. til. 9. num 38. et novi Ssime P. Selimie l. v. n. 32. et Seqq.
Fundantur i. textu Laeod. 23 ubi inter alias leges judici Deus, Nouδt Rc, 'io , inquit, v9cem mendacii, nec in judicio plurimorum ac-
et Oudio tu . dicitur , injuδle Condemnari a judice, quem aeterni tribunal judicis reum non habet: alis autem utique S , qui privata scientia judicis certo innocens esse scitur 3. I. illicitas . g. veritas i. . do ossis praef. jubetur judex judicare secundum ea , quae probantur atqui ali casu n0n probatur judici , quod reus sit nocen ; probare ui Iu est judici dem sacere , quod repugna hoc casu fieri , cum certus Si de innocentia rei ergo ele. 4. inducta ad Unum esseclum, non debent contrarium ejus operari
Reg. i. in . nec oblent sine , allendi amplius media ordinata ad
275쪽
D 0gri in JUDicis. 63 illum sinem Arg. . . in . . do enator atqui actorum Observallo, et probali inducta es tanquam medium , quo constet de Ierilale l. 3. . et . . . de torti : ergo cessa , blenia a judice veritate , et non debet contra veritatem aliquid operari aut ad illam supprimendam usurpari a judice. 5. praesumptio cedit veritalici atqui allegata , et probala in judicium tantu in praesumptionem faciunt ergo casu , quo in mente judicis veritas est , quod allegata , et probata in salsa , non haec , Sed illa est
allendenda , ne judex contra conscientiam suam judice l. 6. occidere innocentem non est minus intrinSece malum, quam carnaliter O-gn0Seere nou suam; atqui nullo casu licitum est alicui cognoscerueam, quam privatim eri Scit 0Π SSe suam , quamvis per legi limos testes probatum Sit, qu0d sua Si , et judex pronuntiaverit matrimonium ipsorum validum esse ergo nec licebit innocentem oecidere , qui privatim alis esse scitur, licet per allegata probatus sit
Secunda sententia priori exire me contraria contendi posse, eleneri judicem semper proferre sententiam Secundum allegata , et probata in quacunque causa , etiam damnando in Bocentem, qui pr0batur nocens , Si aliud medium non Occurrat. la S. I hom . . .
qu. . Dicast. l. 2. D. I. . . . dub. n. 68. et alii ab his Q. Niluntur 1. exlii Deus. 7. ibi: in ore duorum, vel Irfum le8lium peribi , qui interscietur. 2. c. paStorali 28. . quia vero do os . deleg ubi decisum cxla , quod judex ordinarius debeat exequi Senientiam delegali , oui cia ρεε in 3lain: ergo oliam surru illam poterit , si is , in quem sertur per allegata probatus sit nocens. 3. Judex est persona publica el ut persona publica judical: ergo etiam Secundum scientiam publicam , ita ut scientia privata ad officius judicis impertinenler se habeat , neque ab ipso si allendenda . . si scientiam publicam, ex allegalis , et probalis acquisitam , sequi judices in judicando non deberon , occasio praeberetur judicibus , ulpecunia c0rrupti nollent eum, per uri dicas probationes convinclum, condemnareri dicere enim possent , quod privata scientia noverint eum certo innocentem eme . . non debet plus credi uni esti, quant duobus , vel pluribus : hoc fieret, si judex in judicando sequi deberet suam polita , quam aliorum lustium scientiam, et asserit Onenti 6 potuit Deus judici dare potestatem , ut Occidere , et condemnare. etiam innoceutem secvudum allegatari e probata p0ssit et eam da-
276쪽
2M P, ps IV. Tri I T XXXII. lam eidem esse prsia necessitas , ne facile iudex suam unius opini0nem communisus alii rura sententiis auidpitueres, sicque iudici
cens non amplius est , ilia testibus ei aliis probationibus publicis uxicius est nam secutidum scientiam publicam judicis noedus est
causis civilibus quidem eriminalibus minoribus cuni pri in affirma iudicem posse ferre sententiam secundum ni legata , et probata contra privatam suam scientiam ; negat auleni in causis criminalibus majoribus, ubi agitur de poena mortis , vel muli lationis , quo casu istius sententiae patroni Volunt , judicem , si aliter declinare condemnasi0nem innocentis nequeat, teneri politis cedere ossicio Suo,
iunesiue ibid. n. si is alii ab ipsis cit quibus subscribo.
Ratio primae artis est, quia res p. ex gravi cauSa pr0plerbonum commune potes disponere de honis externis subditorum, hisca ausere nil , et transferendo ad alios malis causa justa , et uss- iens Videtur esse in Ostro casu , ne ordo , aut forma judiciorum
publicorum pervertatur , aut impediatur , quod Deile fieri p0ssel, si privatae scientiae praetextu judex aliter judicare posse , quam qu0- modo deberet secundum allegata , et probata ergo etc. Neque hoc ullus civium merito aegre erre potes , a queri sibi injuriam esse faciam a judice per talem sententiam, cum videat se ab illo juvari non OSS , nec Ar Sse , ut judex adigatur ad desere dum ossicium, quippe cum rei p. pluris intersit bonos habere judices , quam tali casu subditorum bona defendici praesertim cum probabile admodum sit , per hujusmodi sententiam materialiter injustam ip0le quae salsa praesumptione nititur, dominium rei , in mul clam adjudicatae alteri , non milli , sed jus recipiendi illam ab eo , cui adjudicata est, relineri a pristiuo OSSessore, ita ui si aliter recipere illam ab eo nequeat , Occultae compensationi locus sit. Eaecipitur , si in b0na publica rei p. ut ossicia , beneficiari nam in his ecclesia , Vel re Sp. liberius disponere , quam de bonis privatorum potest proinde quando aliquis per sententiam , legi limo juris ordine observato, Sti privatur, eliam dominium illorum amisisse censebitur, ut aliis cit advorti Less. l. it. n. 8.
277쪽
parum ecundam probant argumenta allata pro prima senten-lia , maxime . . et . conantur quidem respondere ad ii Ia ad-xersarii ; sed responsiones illorum facilem aliuntur impugnationem. Dicunt . e casu non innocentem, Sed nocentem Occidi; nam secundum allegata , et probata est publice nocens. Sed contra est quia aliorum opini , et calumniae non poSSunt aliquem nocentem ex innocente sacere alias etiam Susa una suime nocens, quam lamen scriptura innocentem vocat Dan. IS. Dicunt . hujusmodi caedem aut mutilationem innocentis lan-lum indirpcle esse voluntariam , et per accidens sequi, qualenUSjudex directe intendi recte exercere judicium , et servare publicum judiciorum ordinem , cui inui recte , et per accidens conjuncta est occisio innocentis atqui occisio innocentis in directa, si sat ex causa justa , culpa caret , ut patet in obsidione urbis , in qua emissis globis , saepe innocentes pro nocentibus seriuntur. Sed negatur paritas e occisio innocentum in obsidione urbis in directa est, quia directio lormenti versus urbem obsessam , quae directe intenditur, est actus separatus, et distinctus ab oecisione innocentisci cum e contra sententia condemnaloria ad mortem sit aclus cum occisione innocentis moraliter Sallem conjunctus , et ab ea inseparabilis , ut proinde non videam , quomodo non etiam ipsa directe intendatur. Dicunt . quod occidere innocentem non si ila intrinsece malum, ut non poSSi ex gravibus causis cohonestari; si enim ob bonum commune , ne perturbetur resp. et via injustitiis pandatur, magistratus verum dominum , quantumvis innocentem , Oles privare
bonis alioqui propriis , quare non etiam ob finem eundem vita Sed storum negatur parila ; nam in bona externa subditorum reip. compelli dominium allum, in vitam vero , e membra hominis dominium soli Ε proprium cs est igitur causa, quare cum ita b0num rei p. exigit, Subditus innocens spoliari bonis externis possit cum hoc sit esseclus dominii alli reip. competentisci non ero Sicausa , quae licitam iacia directam occisionem invocentis, qui Scitur talis esse , et certo.
Fumenta ecundae gententiae non sun ita ossicacia , ut non ad illa competens solutio dari possit. Adi ibi solum praecipitur, ne aliquis condemnetur, nisi duobus, vel tribus lestibus convictus sit, n0n ero , Ut condemnetur semper, quem duo, et ire reum leSlanlur, eum nulla intervenire pom in , propter quae du0rum lestium estimonium non sufficia ad serendam condemnationis Sententiam. Ad 2.
ibi solum agitur de poenis min0ribus , quas dixi a judice seclaudum Schmatvruebor om. I. Id
278쪽
allegata . ei probata inferri etiam tuo est posse agitur enim iueo textu de judice ecclesiastico, qui in pausa sanguiuis non liguo scit. Deinde esto ueraliter tutelligendus sit, exponendus es docasu . tuo sententia delegali 0n es injusta notorie suu eniim judex ordiuarius potes judicium suum delegato submittere , es credere . quod juste , ei licite sibi executiouem inaudaverit. Id a publiea illa scientia judici ausi in miles ait serendam euien iam lam- diu , quamdiu praesumere poles id , qu0d publice probatum est
esse verum atqui hoc praesumere non P0les amplius, quando privata scientia certo Iovi reuna , qui publice probatus Si esse no-ceus , inuocentem esse ἰ ergo etc. Id 4 impriinis idem, vel majus periculum est in adversa Senientiari posse enim judex Subornare leSles , ut dicerent eum Sse , que in ipse oppressum Vellei. Deinde hoc periculum non habet locum , quia in foro externo ipsi judici , dicenti reum publice convicium innocentem esse, non debet
haberi fides , nisi id probe ; sed potius puniendus est propter publicae jus liliae ordinem , Seu processum non Servatum P Unde non facile ei periculo se exponet , nisi propria conseieulia Urgentur.
Ad 5. 0 est contra rationem credere magis sibi ipsi, quam millelestibus , Osit , quod quis n0n nudam fidem , Sed certam Scientiam habeat; nam haec praevalet mille testibus , qui solum fidem, non videntiam rei faciunt. Ad . pale ex responsione ad 4. idem, vel majus subversionis judiciorum periculum esse in adversa Senientia : unde donec hujus patroni probent, etiam in nostro casu concessam judici potestalem auferendi vitam homini, in posseSsione manebit praeceptum negativum non occides. - . qui per allegata probatus est nocens , Solum ali est praesultipliν , quae praesul Plio contraria veritate lollitur.
279쪽
De majori late, et obedientia. Inter ecclesiasticus judices , ut vidimus , aversi sunt gradus pro qu0rum diversi tale diversa es horum excellentia, et pro excel-Ieulia diversa debetur reverentia , et obedientia. Hinc merito ad calcem quartae hujus partis praesens subjicitur litulus , cujus rubrica bipartita cum sit, ideo eliam ter du0s 3 explicabitur.
i Capita , quae majoritate 3 Protonotariorum apostolicorum tribuunt. 9 CCtesiariam, et clerico iam inter se s Quae abbatum Praeeminentia ac suis controuersiarum an hac 7 suae vicarii generialis materia ortarum judex IQuaeritur . quid si maiorita8, et unde desumatur in clericis Resp. majoritas in genere , ut Vallens hic. n. I. cum aliis explicat, est excellentia unius personae. In clericis variis modis po-les contingere. I. Et ante omnia allendenda es excellentia dignitatis Iu hoc ordine primum tu orbe christiano locum obline suminus pontifex et qui absolutam , o loto orbe dissusam potestatem habet, qua celeras potestales omnes, et ipsum eliam imperatorem excellit. . pro- Simo a poni loco consi Slunt s. r. e. cardinale , ad quem dignitali gradum , ut lil. i. n. 2. dictum est, circa tempora Bonifacii VIII. et lumentis V ovecti sunt quidem merito quia cum poΠl. gubernant universam romanam ecclesiam , et unum cum eo corpus conStiluunt. 3. cardinales subsequuntur patriarchae , et primates
bos archiepiscopi sl0s episcopi , aliique praelatici et demum e teri clerici
280쪽
eui cardiuales episcopi , secutidum cardinales presbJleri, ac demum ordinales diaconi. sdem de jure dicendum ore de canonicis occlusiarum cathedralium , ei collegistiarum Do jurae , inquam nam de coiisuetudine vel e particularia locorum ualuin hodie passim prius
recepti canonici , elsio osterius receptis inferiores sint ordine istos iam via praeceditui loco iis lue praeseruntur in conseque udis praebendis.
Siqui dignitate , o ordine plures sunt , de juro nam in praxi parum hoc observatur aliendi deberet ad dignitalem Vel praecedentiam Ordinautis, aut certum gradum conserentis. Iine . qui a Summo poni. e. g. Ordinatus es sacerdos, praeserendus est reliquis sacerdotibus ordinalis ab episcopo c. per tua r. h. tit ut in Ordina D exhibeatur honor, et reverentia ordinali. 2. Similiter episcopi, o prae tali exstin pli in synodo provinciali praecedunt epi Scopo , et praelato non Xem plus ary. c. ι apostolica privit in . ubi dicitur , quod abbates exempli , dum sunt in Suod , uti OS-Si ut Stra pretiosiore , quam u0 exempli. . adem ex ratione ἀ- cepius in canonicum authori late papae in asseculione praebendae ante serendus est recepto ab alio in seriore licet ista si prius receptus capit hi qui 2 de praeb. in . 4 Si celera omnia paria sint , majori talem , Seu prae eminentiam dabit antiquitas , sive prioritas temporis, ita ut is, qui prius Ordinatus , aut institutus es in ecclesia , celeros post ipsum ordina-lOS , vel institulos iu sessione, processionibus, suffragio, Subscriptione , sigilli appositione ; et aliis ejusmodi praerogativi praecedat, ut habetur C. Cum certam . . ID . et docet magister usus. Et Suffici . quantumvis in possessione capienda uno tantum die , hora, Vel momento praecesSerit , ut aliis cis adverti P. I viesiner hic. n. II.
Denique praecedentiam tribuit privilegium. Sic inter cardinales episcop0 primus eminet hos liensis; quia ipsius est papam consecrare, et imperatorem inungere. Sic inter patriarchas alexandrinus pra cedit antiochenum , et utrumque , quamvis posterior Lmpore , 0n stantinopolitanus eae decreto concin con8lant. I. an. 5.
Quaeritur 2 quis in dioecesibus post episcopum honoratiorem locum obliveat Non conveniunt D. aliqui enim hunc tribuunt Vi-