Novi Commentarii Academiae Scientiarum Imperialis Petropolitanae

581쪽

erit GZ o. et 8 1 I OIn praesenti hypothesi incrementa graduum Meridiani ab Aequatore proportionalia sunt biquadratis finitum latitudinum Quocirca, cum excessii ultimi gradus latitudinis supra primum aequatur 9s heXaped.

longitudo gradus Meridiani 'sub Tarallelo Petropol s 29 I, 23 heXap. sua inmventa radius huius gradus DG per sequentem analogiam innotescet: ut a. 3ο sa

583쪽

cum radio terrestri constituit, ' 6 . aT I, et radium ad centrum Terrae ductum a 276 Iaa hexaped. Datis nunc distantiis locorum a Centro tellitri, Una cum angulis, quos formaPt Vetticale lineae cinxi radiis terresti ibus, ad loca proposita e Centro teriae ductis, Lunae in Meridiano versantis ParallaXis, siue horizontalis, siue altitudini alicui visae cognitae respondens, sequenti methodo facillime determinari poterit: Repraesentet ER Meridianum terrestrem peti XIV. lacum in superficies Telluris datum trant euntcna '

584쪽

ACQ Aequatorem, et C Centrum dirae Duear tu tangentes L ad I adium terrestrem J C, et I adverticalem lineam R loci , ad orbitam lunarem

Vsque productae. Erit itaque angulus, quem constituit Verticalis linea cum radio terrestri, angulo PRC, siue S RS, qui vocetur II, posito radio I et distantia Lunae a Centro terrae CLII CI d. Quo facto habebimus Parallaxi Lunae hornontalem ad verticalem

lineam ST, siue sinum anguli IC a cos Π sinum

vero arallaxeos Lunae origontalis ad radium te restrem C, tanquam omnium maximae, siue n. ang.

RLC T. Ponatur iam altitudo Lunae Neridiana victIRP, C eritque λ C sin. λRC RC: sin. CλR, vesd: cos. ΓΦΙΙ r sin. Parali altitud in Meridiano, adeoqlle in Parallaxeos altitu cost v II . Si nunc dicamus radium terrestrem alius cuiusuis loci in superficie telluris , angulum, quem format amdiu iste cum verticali illius loci m et altitudjnem Lunae meridianam visiam V, erit similiter in Parall. horiZ. maXimae III et n. arali altitud in Meri diano ma cos. V - π). Quodsi itaque e binis locis sub eodem Meridiano sitis distantia Centri LuAae culminantis a stella quadam fixa secundum declinationem observata fuerit, locaque illa adeo ab inuicem fuerint dissit , ut distantiarum obsieruatarum differentia aequetur summae Parallaxium Lunae in altitu linem , facili segotio Parallaxis Lunae origora talis ipsa ex obseruationibus definiri poterit Vocetur enim distantiarum secundum

585쪽

e dum declinationem differentia obseruat. A, eritque in hoc casse a cos. σ-b II cos. V - π Λ, siue si ponatur in prodibit cos. O in ini f. V 4- π)ma, hinc Parallaxis Lunae horiλontalis ad radium terrestrem , siue is i. dij. v Eosi. o ita , ut Parallaxis horigontalis ad radium terrestrem , vel x

Secundum sormulas hasce iam leui negotio Paral, IaXin Lunae horizontalem eX, nostris obseruationibu de finire valebimus, statim ac differentia distantiarum Lunae, secundum 'declinationem in Mella' quadam rixat Lunae prΟXima in Promontorio Bonae spei et in i loco 'sub eodem cum Promontorio Meridiano, in Parallelo Petro politano sito obseruatorum et altitudine Lunae Meridianae visae in utroque loco ex obseruationibus cibidem' peractis determinatae suerint Ad hoc itaque efficiendum portet prius, ut altitudines Lunae Meridianae Petropoli obseruatae ingulae Tabularum Astronomicarum ope ad Meridianum Promontorii Boni spei reducantur, deindeque distantia visa centri Lunae culminantis a stella. fixa iunae proxima , secundum ieclinationem ad momentum culminationio Lunae tu, Meridiano Promon

tori, pro Vtroque loco recte definiatulo Antequam Vero calculos hoste pro singulis obseruationibus supra relatis instituam , e re esse Videtur, nonnihil circa veram diametri lunaris mensuram modere , eamque ex nostri Obseruationibus, quantum fieri ps terit, exactistane eruere. Ad hunc finem notandum

vi, me quidem diametrum Lunae apparentem per tu m

586쪽

S pedum, micrometro anglicano exquisitissimo munitum, quo uti soleo, Ian. Obseruare non potuisse, eam vero ad culminationi Lunae tempus d. Ian. X mora transitus disci lunaris per filum verticale quadrantis circa id tempus obscruata deduxisse maet .set quae, cum sit diameter Lunae origontalis , facili negotio, additis Is pro Variatione diametri Lunae horizontalisa ad I. Ian. ex tabulis Halleianis desumta, reducitur ad diametrum Lunae origontalem tempori Obseruationis lunaris Ian. respondentem IT 33 ' . Porro accurate obseruaui diametrum Lunae apparentem Per tubum 8 ed. micrometro angi instructum hebr. 1 sa in altitudine Lunae visa 4 '. aes 3 D. 2'. Odemque organo . DFebr. in altitudine Lunae visa so*ἱz a 3 . 8 8, ita ut diameter Lunae horizontalis ex hisce obseruatis ad tempus culminationis Lunae deducta

Hisce de diametro Lunae Petropoli obseruata dictis, ad inuestigationem iam Parallaxeos Lunae origontalis

methodo supra exposita instituendam reuertor, e singulis obseruationibus respondentibus ea , quae ad calculum hunc subducendum necessaria iudicantur, sequenti rationes definiturus.

Primum itaque incidimus in obseruatione d ζ Ian. I set habitam , in qua Luna comparata sui cum alblicio. Obseruata nimirum est

587쪽

In romontorio Bonae spei.

Αltit Merid appar limbi Pae borealis 1'. 4 . 22 circ. t. V. refracti, subtrahenda T. I . Altit Merid appar limbi Paetorealis refractione correcta . 38'. II . 2 Semidiam Lunae apparen. secvn- dum ea quae supra de diam diximus I6. sAttit Merid. apparens Centri Paerefractione correcta SI'. 18 . O . Altit. Meridiana apparens Talilicii T O'. in refractio subtrahenda' T. 9. sAlt. Merid Palilicii refractione correcta T O. 4. Altit Merid. apparens Centri aerefractione correcta 38. 38. a L. Distinii apparens Centri a culmi -- nautis a Palilicio secundum declinat I'. et r. 23 V 2BOr. ers.

Simili modo in obseruatorio Petropolitano.

588쪽

IIaec autem altitudo Meridiana Lunae Petropoli obseruata , ut ad Meridianum Promontorii Bona Spei, siue ad tempus culminationis Lunae sub Meridiano Promontorii reducatur, ex Tabulis lunaribus depromtus motus Lunae veru in declinationem sequenti iam modo adhibeatur necesse est: Tempus culminationis Centri ae

Tempus culminat. Centri Pae in

Promont ad Mer Petrop. reduct II. 5a a Tempus culminat. Centri Iae inobseruatorio Petropolitano a. in

dit serentia Cl. S Motus Lunae verus in declinationem pro 'O mimptim temp. X Tabulis Halleianis supputatus, aequatur 3 austrum Versus , hinc motus Lunae verta indeclinationem Tro 9 . 8 temp. erit In M. uem μ. . , quibus subductis ab altitudine Merid. appar Centri Iae Petropoli observ. 6'. 8 . a Iri I. remanebit altitudo e rid appar Centri ae sub Meridiano Promontorii B. S. im Parallelo obseruatorii Petropolitani 6'. I Propter decrementum declinationis aehorealis pro aucta parallaxi Lunae altitud. subtrahenda sunt O.

Altitudo merid. apparens Ventri ae sub Meridiano Promontorii Bonae spei in Parallelo obseruatorii Petropolitani cor

Altim

589쪽

titudo Nerid. Palilicii Petropoli

Obseruata 6'. I . 28 /. refractio subtrahenda O. I. IAItit. merid. Salilicii restactione ' a G. a . O. a correcta Altit Merid appar Centri ae sub Merid. Promontorii . . in Parali obseruatorii Petrop. correcta T 46. I9. IUinc distantia apparens Centri a cul nantis a latilicio sec. declinat ' SO'. I Aust versui. Distant apparens Centri a culmia nantis a Palilicio secundum declinationem eodem tempore in Promontorio obseruata. II. a. 2 BO Vertus. Distantiarum apparentium itaque differentia, siue summa ParallaXium et 28 . Ia

Habebimus rigituri iucundum jormula supra tra-

590쪽

illigimus itaque e praecedenti calculo pro ten pore obseruationis lunaris . uesan I set in hypothesi terrae ethpsioidalis Parallaxi Lunae inrigontalem sub Parallela es obseruatorii Tetropolitani, siue a 49 . 57'. 9.eodemque modo Parallaxis Lunae hori natalem sub Paralles Promontorii tonae spei siue I GO . 5V 2, Si admittere placet hypothesilia Mel. Bougueri circa fi

que Parallaxis Lunae origontali pro tempore obseruationum clunarium i Ian. si Parallelo obseruatorii Petropolitani Go et pro Parallelo, obseruatorii Cel de a Caille in Promontorio Bonae spei m. 6o . 9 . . In hac obseruatione Anomalia Lunae vera erat G . 29. Argumentum annuum I . 23'ἱ et distantia Lunae Progredior iam ad secundam obsieruationem luna, rem respondentem d. ἶ Man. I set habitam. Quamvis enim Petropoli stellas Parallelo Lunae proximas isto die, nubibus impedientibus, obseruare non licuerit, ns eandem ob cauitam determinatio Parallaxeos ex hac obseruatione aeque certa videatur , ac illa, quae observationibus d. Ian. et . Febr. nititur , nolui tamen obseruationem hanc praeterire , quin eam ad Parallax in Lunae definiendam una cum reliquis adhiberem, aut saltem Xperirer praecipue cum periculum in hac Parallaxeos lunaris computatione sola hypothesii , quod errore diuisionum instrumentorum pro maiori interuallori limbo mai0res esse possent, totum innititur Huius

vero