Fontes rerum Austriacarum. Österreichische Geschichtsquellen. Zweite Abtheilung, Diplomataria et acta

391쪽

Alexit Calergi rebellio quam longum in tempus recedat, quam late serpserit, quanta fortunae vicissitudine processerit, id ut melius intelligatur, exhibemus hic. uti iam antea in pari occasione Dei mus eis. Tom. II, p. 166 sq. - particulam gravissimi auctoris Laurentii

de Mona eis. textu pro gustu nostri aevi politiori apparato. En ille p. 157 sqq. ita refert: Deinde ab anno 1236 usque in tempus Nicolai Narista ioso, qui fuit Ductu 126 1, nunquum defuerunt tumulius in aliquibus

insulae locis . tam orientis, quam occidentis. quos Buctae, Ruccedentes per tempora, dirersis modis es artibus reyressonunt. Tempore autem mynerii Geno. Ducis Venetiarum a. l249-1252 , dum quidum rillani de Turinis, Giees et Mirabelli facinoroso ausuiniecissent manus riolentas in Paulum Dono. Creten8em Dudatum. redeuntem de partibus Sithiae, dictus Meolaus Narista so. ne haec furilla maiorem ignem accenderet, mressus suis cum apparatu sentium contra ipsos villanos; sed ipsis cum eodem Puula Bono obviam Duchae pucifico venientibus et suppliciter misericordiam implorantibus, acceptis obsidibus cretisque oneribus eis impositis, renia datur. Sub Duce Lenotiarum praedicto eoque Ducha quidam Graecus. nomine Stengo, missus cum uno fusto armato ad partes Cretae per Michaelem Pulveoloso, qui se serebat pro Imperatore Graecorum , de portu Sudae in terram descendens au.vilio aliquorum rebellium expugnarit castrum de Lur miro, cui ob vehementem impetum boreae succurri non potuit. Castrum missumi o 'pugnatum fortiter est defensum. Tunc Alexius Culersti sonior nos curitie a Duehae, quod ille nuntius Pulveologi cum a rehontia Graecis

inierat secretum colloquium eisque praesensareres litteras Pulaeologi, continente8. - quod ip3c recuperarerat Constantinopolim; avumgonicho ssei l. sonicon J. id est patrimonium, intendebat recuperare insulum Cretae. et quod b llum morerent Latinis ipsosque de insulayellerent, quia mitteret eis exercitum in auxilium . Archontes autem revondisse. - quod erant sub iusto et potenti dominio; sed. si mitteret exercitum et oinceret, eo casu suu serrarent Praecνιαμ.

Alibi susta, speetes navigii hiremis. quam Venetiis saeeulo XV. in usum venisse opinantur. Cis. Venetia e te sue Lagune l. 2. 219.

392쪽

Constitit tamen . quod Alexius tacuit, multos ex eis iurasse sidelitatem dicto Pulaeologo et promisisse, decantare ei laudes. Eodem tempore Marinus Zane, castellanus Melipotami i. e. Milopolumi scripsit eidem Due hae . praefatum Alexium cepisse et interfecisse quemdam hominem franehum, nomine Lango. aeroitorem dominii, imoque retinuisse novem homines dicti Alexit. Ducha rescripsi eidem castellano, quod, si constaret sibi. dictum Alexium mori fecisse dictum Lango. suspendio intersiceret illos novem homines dicti Aleaeli. Constat quadam littera. aeripta per dictum Nicolaum Navigaioso. Dueham. Andreae Barbaries, Baiulo Nigropontis, consanguineo suo. ipsum Alexium cum fratribus fuisse rebellem. In dicta lutera sic inter caetera continetur: -uOva autem et con ditiones huius insulae volumus nos non latere, quod Alexiva Culemicum fratribus suis, et qui ad eum vectant, extra sidelitatem domini nostri Ducis exiverunt et nobis morerunt guerram, facientes et verantes illud malum, quod possunt, quod in suum damnum redundabit. Domino largiente Sub Laurentio Thopulo, Duce Venetiarum a. 1268-12753. et Andrea Geno, qui Bueha fuit, anno Domini 1271 ), aeditio eisilia et paene incredibilia cinitatem invasit. Homines duo de familia

Riehisidae, relietae muli Dono, eae numero illorum, qui serviunt in vannitionibus. guos sol derisa vocant, trucidarunt nefario modo in ruga magistra Candidae, in conspectu Iohannia Secreto et Leo- nardi Contareno. consiliariorum, Marcum Seleva, silium Iohannis Simeonis Seleua; et paene in eodem momento intersicitur quidam Marcus Novello, barbitonsor. qui mortem Selensae altis vocibus aggravabat. Sequenti mane commota ciestate Iohannes Selensa, parer intemeeιi, cum aliis tribus siliis flagitat. sieri iusti iam . tam contra interfectores. quam contra Laurentium Bono et Leonardum Putrino et Richioldam praedictam, quorum subornatione silius suus ritu sicario fuerat interfectus. De interitu vero Maret Novello

neque accusator, nec testis erat.

Ducha. ut par erat tanto aceleri, sub tali inquisitione formato processu, mandat Richioldae, vi manifestet Girardum et maealinum. 8Ol derios suos, eius seeleria patratores. Assensrante illa,

Aut in Dueha, aut in anno εrratum. Hageea pars narrationis fuleitur epistola. quam dedimus supra p. 102 sqq. ipsius Andreae Geno.

393쪽

Candidae. Hula Ducta mandat per riparium. ne transeat scala8. Non paren i Iohannes Secreto, consiliarius, missus a restimine,

iussit Alexio. ut sub poena amissionis se domum et debito iuramenti

dissolvat congregationem et reneriatur ultra scalaa. Respondi , se non moniasse nec venisse contra statum dominationis, sed occasione enormia caecessus . commissi in pergonam propinqui sui, ut de eulpabilibus siue iustitia: nam in promissionibus fetidatorum continetur, quod dent furorem es auxilium Duchae et consiliariis ad eomplendas iustitias. Dietus Alexius post duos dies retrocessit, nulla alia nonifato sequuta. Misso auxilio gentium, armorum et pecuniarum de Henetiis. cinitas in statum pristinum resimatur. Idem Andreas Geno eum suo eonsilio eostyli Michaelem Scordili Haru-meligo. dum esset Candidae. dare decem vades seu si iussores. quod nec per se, nec per suos homines sieret aliqua violentia Geor-9D Cortaeti. nec suae genti, qui gula dissensionibus rebellionum pericula seminabant. Ducante autem Laurentio Thetipulo et praesidente Duehatui Cretae Marino Geno anno Domini 1273 Latinam discordiam rebellio Cortariorum excepit. Georstiua et Theodorus Cortari. fratres, inter Graecos nobili ale savuinis eminentes, adorsi sunt, extirpare Lenetam dominationem de insula. Discursis igitur multis locis insulae cum praedis, incendiis et caedibus, collegerunt se in partibus Pimiotissae ), et occuparens angustias de Xilodema. et ibi multos arma os in insidiis collocarunt. Contra eos Marinus Geno cum exercitu et multis nobilibus equi arit; sed intrantes inexplorato loci angustias ab insidiatoribus profligantur. Trucidati sunt in ipsis insidiis Ducha et tinus eae consiliariis Petrus, et Nicolaus Connario. tres de prole Abranis. quatuor de prole Gradonica, duo de prole Fuscula. Andreas Fusearinus, Iohanues Tovisto. Nicolaus et Iohannes Uuirino. duo de cu' Faledro, unus de prole Gisia, unus δε ea Iusto. tinua de ea Pantatio, Marcus Tonlato. Nicolaus Sesendulo. Angelus nudaro. Iohannes Pusquasi fl. Pusquali . Iohannes Grimani. Murinus Lucari. Nicolaus Vido multique populares. Laurentius Theupulus mae serens frunissime hanc eladem mittit in Cretam Murinum Mauroeeno Durham in a. 1274 eum eopia equitum. peditum et balistariorum multaque pecunia. qui

394쪽

sestis multis praeliis cum rebellibus rariis erentibus repatrianis, non imposuo sine rebellioni, quae nec est sinita sub Petro Geno succe8gore. Sub Iacobo autem Confureno. Duce Venetiarum a. 1275-l280). Marinus Gradonico mittitur cum aliis copiis armatorum anno Domini 1279. Hie inter alia peracta certamina grani praelio visit Georgium Cortari et Theodorum fratrem, versus Candidum hostiliter venientes, et tandem illos cum principalibus aequacibus extra insulam exire coegit; reliqui rebelles misericordiam implorantes, remissis ofensis, datis obsidibus pro conditionibus, suscipiuntur ad gratiam, inter quos fuerunt aliqui Seorditi et Agiost uniti. Tradunt aliqui, elam fecisse scribi litteras suprascripto Georsio Cortari, quae sibi mittebantur a Constan inopoliatano Imperatore, in quibus hortabatur eum accedere Constantinopolim; nam daret albi coniugem quamdam neptem suam et cum subsidio salearum et gentium mitteret eum potenter in Cretam: et quod hac spe illectus et astu deceptus cum dicto fratre ei aliquibus ex principalibus suis sequacibus, transfretaris Constantinopolim.

Dietum fuit, quod quoque J Alexium Calersti, complicem suum,

persuasisse dictis Cortariis sub dolo, ut irent in Romanium, et ob hoc rediisse in gratiam L netorum. Praesidense autem dicto Marino

Gradonico ob rebellionem illorum de Arna et syrii eastrum Sellini Selini aedili fur. Dueha autem Cretae Andrea Dundulo cirea annos Domini 1282 sedata fuit quaedam rebellis turbarum Chiasumi et Arenae Arnae) per tractatum cuiusdam Sarachin poli. et certis habitis condisionibus dimittuntur obsides de Anapoli et Cato- et Apano-Sivritorum. Calamo et de districtu Rethimi atque Suhitio 33. Rebellio Alexit Calergi coepta est sub Iaeobo Bandulo Ducta. qui ereditur Mae ille Alexius. qui rebellaru sub Nicolao Xarigaioso :nam solus eae Aleaeiis pulso cognominulatur I Inligo, et antiquus inscribitur in pactis secuti concordii. me primo adhaesit Cortariis: deinde eis fuit adrersus. unde aecedens Lene ias sub obtentu sidelitatis suscipitur honori e. moersus in Cretam prolabitur in rebe Iionem. Duplex suis fama de eo. 9uidam tradunt, quod per ambiationem sub dolo funerat expulsioni Cortariorum, ut primus esses inter Graecos. luidam dixere, quod Graeci male disposui. non

3 De his locis eis. Τom. Il. 143 - 145. 236. Supra p. 3 9.

395쪽

habentes fune alios, quos dignarentur inter eos habere primatum - nam quidam Vehari Cortari, qui remanserat in insula, tantae rei impar videbatur - fraxeruns eum ad se dulcedine huius honoris. Utcunque fueris, mastna industria atque arte hanc rebellionem initiatus est. Illum ante suspectum, quam detectum dominatio Heneta per regimen Cretae capi iussit. D quando supereenit tale mandatum, casu erat Candidae; reditus praenisus a quodam Graeco, qui renerat cum nare, quae detulerat mandatum . mox insalutato recessit hospite. Monestir placidis verbia, ut Candidum veniat: dum nollet, iubetur ad omnem tollendum suspicionem, ut mittat ad cinitatem loco obsidum uxorem et filios. Idem mundatum H Georgio Scorditi, complici suo. Dum nedum i. e. nec tum) parerent, sed verbis proferentur et aridus detegerent se rebelles, statuitur publice pretium interficientibus rei praesentantibus eos viros in potestas regiminis. Adhaerent Alexio D etrius et Georgius Elasto; at Geor

stius Morditi ad sidelitatem rerertitur. daturque sibi pro risio aes ipendium, et militat eontra rebelles. Iohannes Delphino, consiliarius, cum equitibus et peditibus mittitur) Milopotamum. Statuuntur signa in multis locis insulue. vltra quae nullus sidelis audeat habia

tare, et prosternuntur monastreia, alia ultra gigna praedicta. Mandatur castellanis. ut deseribant omnes masculos tib annis XVIIIa pue ad XL, iubeturque: nullus habitet nisi in locis munitis. et tolluntur animalia de Largiti. Eliguntur armigeri de omnibus ea na- Ieriis; Marcus Lenerio et Antonius Uuirino elisuntur et equitant

cum exercitu ultra acalus.

Dum vero ad Alexium Calergi plus. quam credebatur, cou- querent insiniti villani et archontes multi. rebellesque omnia occupassent praeter municipia a Milopotamo uaque ad caput insulae occidentis, et multos passus ab oriense. Ducha et ambo consiliarii equitane cum ingenti exercitu ultra scalas. pugnatumque est hinc inde variis eventibus. Iohannes Bandulo, Dux Venetiarum. cum

consiliis ordinatis scripsit Petro Iustiniano Buehae, deinde Andreae de Molino, quod Alexius Calersi. Demetrius Georgius et Fimi Hasto, Masilivs Hurugha, Georgius Garam bannirentur cum suis

heredibus in perpetuum, nec unquam possent hab re concordium cum commune Venetiarum aut Candidae. ει ut hanc perstringam materiam. et sequentes Duchae,

396쪽

ceno. Hermolaus Iusto, Andreas Dandulo. Iacobus Theupulo Mopulo vi decretarent terra marique cum dictis rebellibus . tam cum Cretensibus militibus, quam cum aliis armigeris et balistariis. stipendio conductis de extra insulam, et de Henetiis missis. Aliqui tractatus de pace habiti propter e.cerasinas petitiones Alexit essectu earuerunt. Iacobus Thopulo Ducta scripsit Petro adonico, Duci Lenetiarum . quod dirigis exeretinus in dioersis

locis insulae fortissime dimicabas. et quod multi ad sidelitatem

rediissent, nisi Alexitis. gummis curis in contrarium vigilans, eos prece . pretio, minis in sua sententia retineret, et quod bellum. quod tunc inter Lenetos ac Ianu ges erat acerrimum, ipsum Alexium ab concordio retrahebat.

Tandem. XVIII. anno rebellionis, Lualis Michael Bucha anno Domini 1299, tertio die exeunete Aprilis, revocata parte loquente in confrarium, in perpetuum cum dicto Alexio simavit coneordium, incluso in eo xkhaele Cortari et aliis sequacibus. D eonfirmatis

disto Alexio suis ea natariis et concessis sibi multis praeelaris immunitatibus et praerogatinis in pactis. loquente Ducta sicut inferit a continetur: is Tu vero iurasti sidelitutem domino nostro Duel Henetiarum et nobis et sucerasoribus nostris in perpetuum et de obediendo praereptis praenominati domini nostri Ducis, nostris) et successorum nostrorum. et amicos Innesorum Pro amicis habere es inimicos Henetorum pro inimicis, et si reliquid. quod ait contra honorem domini nostri, Ducis Henetiarum, nostrum

es successorum nostrorum et bonum statum huius insulae Cretae scieris vel tractari cognororis . absque mora dabis operam cum

refectu turbandi illud atque impediendi toto tuo posse, et quam cito poteris, id nobis et successoribus nostris in notitiam dabis.

Nos autem cum nostro consilio per nost et successores nostros iurarimus. omnia et singula suprascripta tibi attendere et oba rrare. donee domino nostro Duci Venetiarum, nobis et successoribus nostris sidelis et obediens eris . Praefatus Alexius hoc semper concordium illibata side serrarit. adeo, ut nulla unquam fabula alicuius insid litatis aut minimae suspicionis emerserit et illum ferrorem rebellionis perpetua pacis obfrenantia et sidelitatis munsuetudine supera norit. Conciliaritanimos multorum Graecorum potentiae Henetorum, aliquas detexit insidias. nonnullos motus suis viribus in ipso ortu repressit.

397쪽

Pax inter Venetos ae Janile ge . A. d. 1299. dio 23. m. Maji.

Finem imposuit haec pax Mediolani firmata bello, inter duas invidiosissimas civitates diu vehomontorque grassanii. In ipsis condicionibus sunt. quao ad Romaniam omnino atque ad rationes Venetorum et Imperatoris spectant. Ideo adiiciemus. quae tamquam ex ipso viso instrumento protulit Laurontius do Monacis p. 205:-Dum Veneti ingentem galearum classem praepararent, inscr- ponensibus as summo Ponti De i. e. Bonifacio VIII). Carolo II. Reyo Meiliae. Matthaeo, Viee-Comi e Mediolani. pax concluditur

in hac forma: Quod fiat pax. perpetuo inviolabiliter observanda. Captivi relaxentur, rem ii tantur damna, offensiones et iniurie et excessus hine inde et iniurio et damna illata in partibus Romanie, nee Imperatori aliquid peti possit. Item, si per Venetos fieret aliqua oecupatio de aliqua terra Imperii, quam tenet Imperator Grecorum, si danuenses resisterent dicte occupationi vel invasioni. non intelligantur sacere eontra pacem; et etiam non intelligantur Veneli sacere contra pacem, si offenderent Ianuenses, taliter resistentes. Quod durante guerra, quam Veneti habent eum Imperatore Grecorum, Ianuenses non possint navigare ad aliquam terram, quam teneat Imperator intra Culsum ): et etiam, si habebunt Veneti guerram cum dieio Imperatore vel eum aliqua civitate vel comunitale, que sit in ira Culsum, seu cum persona habente aliquam iurisdietionem intra Culsum. Et e contra, quandocunque erit guerra inter comunia Janue et Pisarum, Veneti non possint navigare Pisas nec in Sardiniam neque a Civitate Veteri usque Nixam, pena constituta marchiel. argenti.

398쪽

D. Andreae Dan id illi chron. l. l. p. 409. Le B re i l. p. 643. 646. Documentum Itali eo ediderunt Marin V. t 27 sq. et Romani ni. l. II. 337 sq. Hujus pacis instrumenta invenies locupletissima in Libr. Pael. III, 99 sqq. CD. Nos in libro is dor Dogo Andreas Dan dolound die vota ilim angoleglen Urkundensam iniungen Abliandi. dorbayer. Ahad. l855 . p. li 5.

Petri 6 radoniel, Daris, eum missIo pro sarino de solino, ambaggadore ad Regem Tanisll

Sine anno.

Cod. bibliotheeae S. Marci diplomaticus Trevi sanus . cl. X. eod. CLXXXI, sol. 283: superseri plo: eae quadam commissione in pergameno in rotulo. Edidit Marin VI. 322, qui de hoc memorabili diplomate latius egit ibidem pag. 259 sqq. In cod. nostro anni corta significatio deest. Marin profert v. 1300. Νos singulare hoc exemplar, naevis multis antea remotis. tamquam in corollario positum noluimus desiderari.

Νos Petrus Gradonicus etc. vobis Marino de Molino committimus, quod ire debeatis in nostrum nun tum nil serenissimum dominum negem Tu nisi . Sed volumus, quod antequam loquamini eurn eo, loqui debeatis cum viro nobili Angelo Marcello, Consule nostro illie, et aliis nostris fidelibus et c., et sumpta informatione postea, quando vobis videbitur, accedatis ad Regem; et salutato et expositis verbis benevolentie, decenter significate ei, quod facta sint sub suo dominio contra nostros fideles molesta et gravia, que illi displacitura firmiter credimus, et convenit etiam, quod amicitiam inter ipsos et nos diminuet. Nam vir nobilis Marcus Carosus emit olim gabellam vini

Tun isti a domino Rege predicto pro Bisantiis It ) per unum annum eum conditione, sicut accepimus, quod non debebat eiaeeipi dicta gabella per totum annum predietum, et quod tot

l. a. triginta quatuor milia.

399쪽

non erat quasi vinum in mari; et procuravit vinum conduci in copia, et a sex mensibus ultra. quibus modium vini suemat ibi,

ita. quod dicit se perdidisse in dietis sex mensibus de gabellaei rea Big. r. Fecit tantum vinum conduci, quod securus erat, quod restauraretur de eo. quod prius amiserat, et etiam de lucrari, si eam tenuisset pro anno Big..Verum quando scitum fuit per dominum Rogem tantum vinum esse in Tunisio, ad

sugestionem alicujus voluit, quod gabella auferet, et dedit eam euidam Pisano per Big. II ultra illud, quod dedit ei de illa Marcus predictus. Et nos per nobilem virum Marinum Michaelem, quem omne 9 Consulem nostrum in Τunisio. misimus litteras dicto Regi; qui respondit Consuli nostro, quod commisit cuidam osse tali suo, qui dieitur Ben Mochim, qui satisfaceret ei. Et Consul fuit sepius cum dicto Ben Mechim. qui ita produxit laetum in longum, quod dictus Consul complevit suum Consulatum. Quare nomine nostro rogabitis Regem, ut satisfaciat de Bizantiis tἴ domino Mareo. Sed si intelligeritis in Tunisio aliqua,

per que videretur vobis dictam quantitatem maximam esse, diminui te petitionem, ut vobis videbitur. Item discretus vir Clemens Bonde minus, fidelis noster,suit in portu Tun isti per Pisanos derobatus, et notum est Regiet aliis de Τunisio, et de modo, et damnifieatus de ligno combusto per eos, et de mercationibus suis in ligno, et de arnesiis et marinariis solutis pro tempore non servito usque ad summam

Big. et 26, et per Consules sententiatum est in Tun isti doana. Verum per die tum Regem satis laetum est ei de Big. I et 200, et non permittebatur disce n)dere, nisi saceret quietationem de toto damno predicto; unde, cum contineatur in pactis, quod alta sua potentia debet satisfieri sacere de damnis et injuria nostris saeta a Saracenis et a Christianis, qui sunt in sua pace, requiretis et rogabitis, ut saeiat satisfacere de toto, quod restat. Τamen si plus obtinere nequibitis, si iis contentus in sine de eo, quod restat de sententia consulum. Sed si dictus Clemens

400쪽

vellet sacere quietationem de minore quantitate, debeatis esse

contentus.

Item eum nobilis vir Νicolaus Coni arenus. fidelis noster. de proximo mense Septembris elapsi cum quadam sua nave onerata frumenti ivisset de Sicilia in portu Τunisii, et vendidisset ipsum frumentum in Tu nisi O. et de parte recepisset solutionem, et deberet recipere de integro, commisit nobili viro Michaeli, tunc Consuli, quod dictum reliquum exigeret a debitoribus, et de eo solveret debitum suum de lana, quam emeret valentem pretium dicti frumenti non soluti; et cum secisset onerari in dicta navi lanam dictam. do hanerii Regis dixerunt. quod solveret medium drictum eurie Regis. Et ipse respondit. quod non debeat solvere, quia lana erat empta de denariis frumenti, quod est Danelium in introitu et exitu: et Consul nolebat, quod solveret. Sed do hanerii retinuerunt dictum Nicolaum per dies tres et ultra, et coegerunt eum solvere Big. 377 et miliarisios septem. Unde dieatis. quod nostri debent esse salvi in habere et personis et honorati in suo dominio, et quod grave habemus, et quod satisfieri faciat de dicta summa dicto nostro fideli, et reprehendere die tos dolia nerios, et ordinare, quod de cetero similia non contingant. Sed si dictus Νicolaus vellet sacere quietationem de minori quantitate, sitis contentus. Item cum die primo Februarii nuper elapsi tarida Simeonis Boni et Petri Vieturi, si delium nostrorum, existeret in portu Tun isti, duc galleo et unus galeonus, quorum armatores fuerant Guillelmus non dolio et Jaeobus Vincentius de Finari et Venturinus de Plumbino, accedentes ad dictam laridam, dederunt ei plura pretia, in quibus dictus Simeon fuit occisus, et ascendentes tandem ipsum laridam occiderunt pedolum ' ipsius, et

vulneraverunt ambos pennenses ) et sex ex marinariis, deruhantes

3 Somavera: ye tu, Pedoto, suida per mare, πυθότας. Henseliel: renue is, qui Mereet Ufletum voelarii seu nautae, cum dormit aut Paeat.