장음표시 사용
421쪽
VRNETAE REI P. STATUTA NAUlUN.
XLVII. De nare naulizanda. Amrmamus, quod nullus, nisi qui navem juraverit, navem aliquam debeat nauligare. donee ipsa navis non fuerit nauligata usque ad tereium sui ex limacione. Quicunquo vero contra hoc fecerit, et navem nauli Zaverit, penam soldorum V per quodlibet milliaro incurrat de tanto, quanto navis fuerit extimala: quam penam nostri consules in Venectis tollere debeant infra dies XV. postquam eis dictum fuerit: et si accipere non poterunt, nos cum nostro conscilio infra dies XV. postquam nobis fuerit dictum, ipsam tollere vel tolli sacere faciemus: que pena in nostro c0muni veniat. Ipse. cum navem juraverit, astringi debeat sacramento; eum navem voluerit 3 nauligare, inquirat vel inquiri faciat sino fraude dilligenter, si cor reda illius navis, videlicet arbores, an tene, limones, timonarie suerint magagnale, ipsis corredis dilligenter cerealis. Cum ad partes aliquas navis fuerit nauligata, si magagna aliqua in ipsis corrodis inventa fuerit, vel sciverit, aut credetur, statim ipsam magagnam manifestabo η). quam scivero vel credidero, et dicam primis nauli ratis, tam si pro ipsis requisitus fuero. quam non; et si per eos interrogatus fuero, Si alicui navem promiserit, ipsis dicam, cui comisit. Similiter patronus, qui navem jurabit,
teneatur sacramento habere predicta coreda et varni menta suo navis, et eciam marinarios, quos secundum formam statuli habere tenetur: que sacramenta nostri Consules ab eo recipere tenentur.
Hoc intelligimus in nave et quolibet alio Iigno do milliariis CC
et inde supra. XLVIII. luod non pendantur neque alienentur sarcia vel corre
Precipimus, quod patronus astringi debeat sacramento, quod non vendat, neque vendi faciat, neque alienabit, neque alienari faciet modo aliquo vel ingenio illa sarcia vel correda, vel aliquid ex eis, quo in viatico, vel in viaticis pro sua navo habuerit, nisi causa meliorandi pro utilitato ipsius navis illa sareia vel correda, vel ad subveniendum in necessitate aliquam navem, cui necessaria suerint ipsa sarcia vel eorreda; de quibus licitum sit patrono, cum voluntate ot consensu maioris partis nauligatorum et marinariorum ipsius navis vendere ex
noluerit ms.; vol. Cane. Varia is personae. quae hie usque ad finem periodi Oeeurrit, sensum Iesia non interreriit. Cane.
422쪽
suis co redis vel saretis illi navi: ita tamen, quod illa corrada vel sarcia, que vendiderit ipse patronus, quam eicius poterit. per Sacramentum recuperiare teneatur. Patronus autem, qui contra hoc fecerit, in duplum valimentum corredi, quod vendiderit, debeat emendare
Et hoc intelligimus in nave et alio ligno de milliariis ec et iudesupra.
XLIX. De aliquo nou ponendo mper crucem. Item patroni astringantur sacramento, quod non ponent, neque poni facient, neque etiam poni permittoni aliquid super erucem. quod possit sacere aliquod impedimentum ad rectam mensuracionem faciendam illius navis. sub pena dupli de omni po. quod posuerint. Et si illius patroni, vel illorum patronorum navis non fuerit, sed illi fuerit comissa, et ipse. aut ipsi predictum penam solvere non poterit. patronus vel patroni, cujus aut quorum navis fuerit, nostro comuni ponam predictam debeat vel debeant emendare.
Hoc intelligimus in navo et alio ligno de milliariis ec et inde
L. De tollendo sacramento a marinariis navium. imponimus, cum patroni alicuius navis, vel alterius ligni de milliariis CC et indo supra pro sua nave aut ligno acceperint marinarios. et cum aliquo illorum fuerint concordes, talle accipiat ab ipso sacra
Hec est forma sacramenti, quod sacere debeant marinarii. LI. Capitulum sacramenti, quod faciunt marinarii. -Juro bona fide, sine fraude, quod navem et corre da et avere, quod erit in nave, cujus sum marinarius, custodiam et salvabo: et in vi ago isto non surabor, nec surari saeiam ultra sol dos quinque denariorum Venetorum parvorum in ipsa navi. Si vero per totum istum via gum aliquem scivero, qui defraudabit ultra sol dos quinque denariorum Venetorum parvorum in ipsa nave, ipsum . quam cito potero. patrono vel patronis istius navis aut nauclerio vel minus quinque de nauligatoribus, si tanti erunt in ipsa nave, et si quinque non erunt, illis, qui erunt. manifestaro non tardabo. Et si aliquam magagnam sei vero in arboribus ipsius navis, vel timonariis, limonibus, ipsam magagnam nauclerio et penasio et quinque nauligatis, si tanti suerint naul irati in Diqilirco by Cooste
423쪽
ipsa navi, et si tanti non fuerint, illis, qui erunt. quam eicius potero, dicam et manifestabo. Similiter et, si de saorna projectum fuerit extra navem. postquam fuerit saornata, avocatori ) comunis, si in Venectas intravero, manifestabo; et si ad partes aliquas ibo, in quibus fuerit Rector pro domino Duce et comuni Venectarum, quam eicius potero, di eam Rectori ibidem moranti, nisi esset laetum de eo muni utilitato et voluntate maioris pariis illorum . qui sa ornaverunt ipsam navem, aut pro cambio quatuor rerum . que in serius continentur. scilieet serri, stagni. plumbi et rami non laborati: dicendo mercatoribus, avocatoribus comunis vel Reetori supradicto, quanta fuerit illasnorna. bona fide. que extra navem projecta fuerit. Et manifesta hopatrono, vel patronis. scribuno navis. nee non Bajulo vel Reetori, qui pro domino Duee et comuni Venectaria in in loco extiteri l. in quo navis portum secerit. et in Venectis avocatoribus comunis in reditu meo. omnes laetentes contra tenorem si aluti de nave, postquam ipsa ineundo modulum transierit saneti Νicolai. vel antequam navis sit infra modulum predictum in redeundo. qui tenentur flare in ipsa navo secundum formam statuti. Et habebo arma in isto vi uxo. sicut in statuto comunis Venoetarum continetur. Et si in illa navi ellectus fueroti in onarius. non recusabo, nisi justum habuero impedimentum, a marinariis illud preeium habendo, quod quicunque senteii et aliunt, vel maior pars illorum, qui navem habent regere. Et si navis illa frangeretur. quod Deus avertat, ad reeuperandum navem, res et merces et co reda ipsius stabo per quindecim dies . nisi remanserit per mercatores vel majorem partem eorum. De rebus. quas recuperabo. percentenarium tres habebo. et non plus.
Hoc intelligimus in nave ot omni ligno de CC milliariis et in iis
LII. De scribanis habendis. Mandamus. quod quelibet navis aut lignum de milliariis ce otinde supra duos scribanos habere debeat. qui scribere debeant, omnes
merces et numerum et pondera. que in nave carieabuntur, signo signantes: qui constitui debent. si accepti fuerint in Venectis, per nostros Consules vel maiorem partem eorum. Si autem accepti fuerint in locis, quibus per nos existit RectorJ ). constitui debeant de voluntato
424쪽
majoris pariis spatronorum navis et mereatorum et ipsius Rectoris ibidem existentis. Et si fuerint aceepti in loeo. in quo pro nobis
et comuni Venectarum non fuerit Rector, constitui debeant de voluntato maioris puriis patronorum navis et mercalorum. patronus tanquam unus ipsorum in ipsis eomputatus. Qui cum non fuerint examinati. accepti examinentur, si ad istud officium suerint sum cientes et legales. Patronus autem vel patroni, qui aliter seribanum vel scribanos aeeipient vel accipiet, nostro comuni pro omni scribano emendare debeat vel debeant libras centum pro omni scribano: quam penain nostri Consules in Vendetis infra dies XV. postquam eis dietum fuerit. excutere teneantur. Similiter et Rectores dicium penam teneantur exeutere in omnibus locis, quibus fuerint, infra dies XV, postquam eis dictum fuerit, et accipere. Et si predieti nostri Bajuli et consules ac Rectores ipsam penam non poterunt accipere, nos eum nostro conscilio infra dies XV. postquam nobis dictum fuerit per nostros consules.
B ulos et Rectores. illam penam tolli faciemus predietam: de qua pena, qui aeus abit. libras X denariorum debeat habere. Qui scribani
in hune modum jurare debeant et sacere sacramentum. LIII. Sacramentum scribanorum. - duro ad sancta Dei evangelia, quod scribam numerum et pondera et omnes merces, que caricabuntur in naVo, cujus sum scribanus. legaliter et bona fide; et omni ebdomada ), usquedum navis non fuerit caricata, concors ero cum socio meo seribano de omni, quod
in quaterno meo scriptum habebo, et quod socius meus in suo quaterno scriptum habuerit, et quod ponderatum et caricatum erit in ipsa nave, aut positum Sine pondere, quod propter desectum statere non posset ponderari, vel quia totum conveniens non fuerit ponderandi: et in quaterno meo scribam omnia, que socius meus scripta habebit in quaterno suo. que michi ad scribendum dabit; et que ipso presente ponderata fuerint et caricata. scribam: et nullam ) mercem scribam in quaterno meo, vel dabo socio meo ad scribendum, nisi illa. que, ut dictum est. fuerit posata. vel de coneordia patroni ut mereatoris in nave fuerit posita, que non potuit pesari pro eo, quod statera haberi non potuit, vel que non fuit conveniens ad pesanduin, sicut sal,
425쪽
VENETAE R Ei p. STATUTA NAPIUM.
mandule . Falania. granum, nuces, nueele et res consimiles, pars quarum ponderari debeat. Et cum merces caricabuntur et pesabuntur, aut ponentur in nave de concordia patroni et mercatoris, me presente vel socio meo, scribam in quaterno meo nomen illius, cujus mercessuerint. et signabo signum illius, quod erit in colo suo i). aut lasso, vel bala. Et dabo et presentabo omni mercatori et marinario, si Voluerint recipere. scriptum omnium suorum colorum. lassorum et ballarum et omnium aliarum suarum rerum, sicut scriptum habeo in quaterno meo; et dari faciam socio meo infra octo dies. postquam navis vellum secerit. Et si oro ad partes aliquus, in quibus non fuerit Rector pro domino Duco et comuni Venectarum, ipsam navem, eum caricata fuerit, mensurabo simul cum scribano, socio meo. et duobus
mereatoribus illis. qui deputali fuerint ad ipsam eari eandam et Saornandam. Et si navis ipsa ultra statutum erit caricata. tolum illud. quod plus caricatum fuerit de statuto, quanta miliaria suerint vel cantaria, cum eis legaliter extimabo: et scribam in quaterno meo ipsam quantitatem, que ultra statutum plus fuerit caricata. Et infra octo dies, postquam in Venectas intravero, domino Duci et ejus consilio inscriptis presentabo. Et si ad aliquem locum navis portum secerit.
t ubi esu ) Reeior pro domino Duce et comuni Venectarum, dabo inscriptis ipsam quantitatem ipsi nec lori. qui ibidem steterit et suit ).
Dum scapulus suero. si requisitus fuero de aliquibus rebus. quo ad meum officium pertinebunt, secundum bonam meam conscientiam veritatem non tacebo. Item pes abo omnia, que a patrono et mercatoribus fuerint presentata, ipsis presentibus vel ipsorum nunciis pro utraque parte, legaliter et bona sile. Hoc intelligi inus in nave et omni ligno cooperto de milliariis ecet inde supra. LIV. 9uod merces iterum debeant pegari. Precipimus, quod merces omnes debeant iterum pesari. que in alia nave caricabuntur, presente uno de se ibanis; et omnes merces in nave posito eam arato computentur in milliariis vel eaniariis D. Si esset per desectum statere . quod tantum statera simul non levaret
loeo ms.; eolo cune.. qui addit: voae negoelut ornua usitata. 3 ubi est supplexit Cane. Post fuit comma ponti Cane. Ceterum lege: fuerit. Post eunt. eomma ponit Cane.
426쪽
merces, aliquod non poterit ponderari. merces ille ponantur in nave. sieut patroni se cum nauli ratis concordabunt; et si aliquo mercessuerint, que omnes non essent apte ad portandum i). sicut sal, mandule . va lania, granum, nuces et nucelle et res consimiles, pars quarum debeat ponderari. reliqua vero computetur et ponetur in nave secundum racionem partis ponderate. Patronus, qui contra hoe secerit, duplum quantitatis nauli posite in sua nave sine pondere, vel aliter, quod dictum est. nostro comuni debeat emendare. nos tenentes semper ad earum nabulum. quod in ipsa nave fuerit nauligatum.
Hoc intelligimus in nave et omni alio ligno de milliariis CC et
inde supra. LV. ouando consules mensurare tenentur nare8.
Affirmamus, quod nostri consules vel major pars ipsorum in Venectis teneantur et ire debeant extra portum Rivo alti ad mensurandum naves secundum tenorem nostri statuli, postquam fuerint carieale causa suum vi acium faciendi; et si ultra statutum navem aliquam invenient caricatam, illud plus, quot milliaria fuerint, extimabunt; et omni milliari de toto illo, quod ultra statutum plus caricatum fuerit, duplum nabulum a patronis ipsius navis exigere debeant otaecipere. Et si penam illam auferre non poterunt, nobis nostroque conscilio debeant declarare; et nos cum nostro conseilio infra XV dies, postquam nobis dictum fuerit, penam dictam auferr vel accipi sacere teneamur, nos tenentes ad carius naulum . quod in ipsa fuerit nauligatum. Hoc intelligimus in nave et ligno alio cooperto de CC milliariis ot inde supra.
LVI. luod Potestates. Duees, Bajuli, Castellani, Constites debeam
Decernimus, quod Potestates, Duces, B uti. Consules et Rectores. vel ipsorum conscii iurii, qui et pro nobis et comuni Venectarum fuerint in terris, quibus naves Venectarum fuerint. debeant ire ad mensurandum naves, postquam fuerint carieate causa suum viae tum faciendi; et si plus navem invenient caricatam de statuto, illud plus extimabunt, quot miliaria vel cantaria suerint, et totum superfluum in duplum nauli accipere debeant a patrono navis. semper se tenentes
tonderu=ulum mavult Cane. Recte.
427쪽
ad carius naulum . quod in ipsa nave fuerit nauligatum: quam penam nobis pro eo muni Voneetarum mittere hona fide, quam ei eius poterunt, teneantur. Si tollere non poterunt penam illam, nobis suis litteris intimabunt: et nos infra XV dies. postquam se iverimus. diciam penam a patronis. quorum naves erunt. vel ab illis, quibus eo misso fuerint,aeeipere vel tolli laeere teneamur: videlie et a navibus . que carieabunt in Romaniam. sol dos XXXII i perperorum pro omni iperpero: et a patr0nis navis. quo caricabit ultra mare, pro omni bigaticio sol dos XXVIII: et a patronis navium, que caricabunt Carbo vel tu Barbaria, soldos XVIII pro omni bis anelo: et a patronis navium. que caricabunt
in Citieiam flog. SiciliamJ et in Calabriam et in Apuliam . pro omni uneta auri libras VIII l. Si vero predieti Reetores vel conseiliarii
eorum ire non poterunt ad mensurandas naves . sicut superius continetur, duobus legalibus hominibus vel i) comitiant. ub eis sacramentum accipientes. quod naves ipsas bona si de legaliter mensurabunt: et si ultra statutum navem aliquam invenerint caricatum, superfluum caricatum, quot miliaria vel cantaria suerint. extimabunt, dantes eis in seriptis totum illud superfluum. Tunc autem Rectores nostri penam ipsam ii patronis accipere debeant. vpi nobis significare, ut est superius denotatum. Et si isti duo predicit ire recusabunt ad naves mensurandas, tunc nectores nostri possint ipsis penam vel penus imponere et auferre; et si tollers non poterunt, nobis debeant suis literis intimare; et nos cum nostro conscilio infra XV dies, postquam nobis notis ea verint ). penam illam vel penas tollero vel tolli sae ero teneamur. Si autem aliqua navis ad talem partem venerit, in qua nector pro nobis et comuni Venectarum non fuerit, duo mereatores. squiJ Jad navem saornandam fuerant deputati, et duo scribani ejusdem navis navem ipsam debeant mons urare. Si vero navem ipsam ultra statutum invenerint eari calam, quot miliaria vel cantaria suerint, illud super nuum, quod fuerit caricatum, extiinabunt. et illud ponentes in scriptis. in suo reditu in Venectas nobis infra octo dies. postquam Venectas intraverint, presentabunt. Et si in viatico illo Veneeias non venerint, nobis suis litteris. quam eicius poterunt, denotabunt, et eci una Recto-
Dei superfluit. Cane. Aliis post rei ali in id exeidisso videatur. quod Cane. hie et ut ibi. 3 uotisserereri Cane.' qui supplevit Cane.
428쪽
ribus ipsarum terrarum. et nobis. Et eis carius naulum . quod in ipsa fuerit nauligatum i). ipsi Reetores secundum ipsum naulum teneantur et debeant duplicem penam a patronis, qui plus caricabunt. excutere et aecipere; et si excutere non poterunt. nobis teneantur suis litteris denotare: et nos cum nostro conscilio die lam ponam infra XV dies. postquam notis caverint, accipere vel accipi sacere teneamur. Iloe intelligimus de navo et ligno alio cooperto do milliariis ecet inde supra. LVII. Si nares mensurari non poterunt. Precipimus. ut omnes predicti. qui naves mensurare lenentur. ordine η) premisso eas iverint mensurare, impediento mare vel alia juSta causa non poterunt mensurare, ipsam debeant hona fide legaliter extimare: et si plus ipsam invenerint caricatam, secundum modum ipsum superfluum ex limabunt, et ordine superius comprehenso.
Hoc intelligimus in navo et ligno de milliariis CC et inde supra. LVIII. Si navis fuerit mensurata. quod nichil in nare potest poni. Inponimus, qu0d, postquam aliqua navis, ut supradicium est, suerit extimala vel mensurata, si aliquid in ipsa positum fuerit. patronus navis illius duplum recepti 0 nabuli pro quantitato posita post
mensurationem nostro comuni cmendaro debeat, nos ad carius naulum semper tenentes, quod in ipsa suerit nauligatum.
Hoc intelligimus in navo et omni ligno do CC miliariis et inde
LIX. Ouod inter duas corretas nichil habeat caricatum, nisi tantum imbolium. et victualia non debeat habere. Mandamus. quod nulla navis inter duas coopertas caricatum habeat, nisi tantum imbolium. exceptis victualibus, quo ponuntur in glavam pro illis hominibus, qui sunt in nave. Super coverta de supra nulla merces mittatur, nisi gambetoli et opera de seta; quo omnia supradicta super eouerta do supra cum voluntate mercaloris et patroni fuerint posita, in patronorum custodia non debeant permanere.
Hoc intelligimus do omni navo et ligno do CC miliariis et inde
supra. Sie apud Cane. . haud dubio eorrupte. Logo talo aliquid: Et nobis et eis tenendum est ad earius naulum . . . naulizatum. Ipsi R. ete. 3 Deseit at vol simile quid ante v. ordine. 3 emti Cane.
429쪽
VENETAE REl P. STATUTA NAVIUM.
LX. De riemalibus ponendis inter duas conertas. Volumus, quod, si navis aliqua de victualibus carieabitur in aliis partibus hujus mondi i). lieitum sit patrono illius navis. duas covertas ponere de victualibus . favu non impediente, per nostria statuta ordinata.
Hoe intelligimus in navo et ligno alio de miliariis CC et indosupra.
LXI. De mercibus in nare recipiendis. Injungimus, quod, quando mercatores et marinarii juxta navem et scalam voluerint conducere suas merces, et ipsas patronis ad carieandum dare, antequam fiat hoc, ut convenienter possit recipi de noli ei a patroni, tunc patronus vel alius pro ipso permanendo eas recipere teneantur, et in navem petam caricare suis sexpensis. Similiter suis expensis teneantur patroni suas naves discaricare, et dare mereatoribus et mercatoribus integro suas merces . et in nave vel plato ponere. ubi navis discaricabitur. Patronus autem, qui contra hoc fecerit. in duplum emendaro teneatur mercatori vel marinario de omnibus, que expendiderit pro suis mercibus tam carieando, quam disearicando. Et si patronus illud duplum emendare mercatori vel marinario recusabit. nos eum nostro conscilio, postquam nobis in noti ela datum fuerit, infra XV dies illud duplum tolloro vel tolli sacere. et dare mereatori vel marinariis teneamur.
Hoe intelligimus de nave et omni alio ligno do ec miliariis et
inde Supra. LXII. Puod patroni habeanι in custodia merces mercatorum vel marinariorum per 8criptum. Dicimus. quod, postquam merces in nave fuerint posite secundum tenorem et ordinem statuti, vel buronavo et alio ligno de Cemiliariis et inde supra, in patronorum custodia debeant permanere: et sicut in patroni custodia per scriptum merces receperit, ita eas per scriptum mercatori cum integritate restituere teneatur, excepto per forcium, per ignem. per sortunam temporis. aut quod extra pro-joete suissent.
430쪽
426 APPENDIX. LXIII. luando mereatores debent accipere merces Ruω.V0lumus. quod, postquam navis vel aliud lignum de ec miliariis et inde supra in aliquo loco portum feeerit, in quo debeat disearieare, patronus. cum properaverit merces mercatoris ad portum addiscaricandum, nolis et mercatori. ut suas merces recipiat; et tune ipso die, vel alio. suas merces reciperct teneatur. Omnis mercator.
qui hoe non Deerit, libras III omni die, quod plus steterit suas merces recipere, patrono illius navis solvere teneatur, salvo per impedimentum mali temporis: et de mercibus vastalis, quod in Venectis nostri Consules, vel extra Venectas nostri Bectores debeant diffinire.
LXlV. De vastatione mercimoniarum. Volumus. cum merces mercaloris. postquam in nave vastabuntur. si de restauratione dampni mereator concors esse non poterit eum
patrono. tunc nostri consules et Rectores illius loci. in quo navis fueriti illud dampnum, antequam merces extrahantur de nave . videre debeant, et stimare dampnum, quod sit. Si vero dampnum in nave Stimare non poterunt. merces discaricari faciant. ut illud dampnum stimare valeant. Faeta existimatio no log. stimatione ). tunc dicti Consules vel Bectores do illo dampno possint et debeant sacere satisfieri mercatori, secundum quod ipsis de jure videbitur convenire. Salvo, si patronus posset probare, quod illud dampnum fuisset occasione ignem extinguendi vel fortunam temporis habuisset, propter quam patronus penam aliquam non incurrat: que probatio seri et cognosci debeat et determinari per Consules vel Rectores predictos. Si vero merces aliter vastarentur . et videbitur supradictis, quod occasione patronorum evenisset, illi, cujus merces fuerant. laetant satis- seri secundum stimationem dampni. Et si dampnum aliquod in oleo. vino. melle et Eucaro vel aliud liquidum eveniret, si videbitur supradiclis, quod occaxione patronorum eveneri l. ipsi secundum stimationem dampni facient satisfieri. Et si aliter extraherent Suas merces, nulla restauratio fiat eis. Si Rectores illius loci, in quo navis fuerit. non poterit ) satisfacere lacero mereatori. nobis debeant suis litteris. quam eicius poterunt, intimare; similiter in Venectis nostri Consules infra XV dies nobis debeant declarare: et nos cum nostro conseilio
ruaraverit Cane., reelo, ut videtur.
) risit poterunt satisfieri Deere cane. Reete; saepius in his peeeatum fuit.