Fontes rerum Austriacarum. Österreichische Geschichtsquellen. Zweite Abtheilung, Diplomataria et acta

401쪽

omnia, que invenerunt, frangendo eapsellas et spoliando omnes de sorsida m) omnibus bonis suis, et nudos expellentes de ipsa. ita, quod damnifieati suere in Big. 7695, et pro damno, quo dicta tarida navigare non potuit tempore congruo, Z. 1000 ad gross., ut habetis in nota sigillati. Eodem modo, ut Consul, qui nunc est ibi, ad nos scripsit, dum tarida quedam nobilium virorum Joannis Superantii et illorum de ea' da Pesaro, de qua erat patronus Blasius Danti, foret in dieto portu Tunisii, quidam de castello de castro cum quadam navi et cum quadam galea et cum quodam galeone armatis damniseaverunt eam in mereationibus et rebus pro valore Big. 15 20 et milliares. 6.Ιt e in eum Marinus de Magnoeo de Ragusio, fidelis noster,

venisset in portu Τunisti eum quadam sua tarida onerata vino Greeo et aliis rebus, due naves de Sicilia, quarum una vocabatur Aquila, et alia s. Salvator, ceperunt dictam laridam cum rebus, que erant in ipsa; et quamvis dictus Rex quemdam ambaseiatorem Regis Sicilio, qui erat Tunisti. et Consulem Cate-lanorum ad dictam laridam mitterent, per sacere eam relaxari eum rebus dein tus, responderunt illi de duribus navibus, quod eam non redderent, sed eam conducent in Siciliam eum rebus. Et est possibile, quod eam illiae conduxerint. Sed sive in Stellium sive alio conduxerint, noster siletis nihil habere potuit, cujus damnum fuit, sine naulo, quod habere debebat de mercatoribus rinsecis de rebus, que intus erant, uncte auri mille. Unde

placeat domino Regi salissacere juxta pacta. Preterea eo tempore, quo fidelis dominus Miehael fuit Consul in Tunisio. suit vendita per Regem gabella vini cuidam Pisano, dicto Raynerio Martello, que pro neseia qua occasione postea Rex detinuit. et abstulit gubellam; et per dictam eap- parram dicitis Consul noster non potuit habere per illos sex menses 50 Big., quos dare debent Consuli Venetorum pro quolibet mense illi, qui emunt die luna gabellum pro eo, quod non

402쪽

debeat sacere vendi vinum in sonti eo Veneto; de quibus sex mensibus debet habere Big. CCC. Et ideo rogabitis eum, quod heredibus dieii Domini et Michael salissaei at illud, quod poteritis,

fideli nostro. Item nobilis vir Franciseus aulianus stetit in servitio dicti Regis cum equis et armis per menses 44, et debebat habere

in diem Big. 3, quod ascendit Bizant. 3860 l. 3960). De

quibus recepit in pluribus vicibus Bigant. 1800. Restat habere 2160. Et pro honore Regis ipse tenuit plures equos et maiorem familiam, quam alii ejusdem conditionis, ut scire potest per Christianos et Saracenos, ita, quod tota dicta pecunia suit

expensa. Rogabitis, ut satisfaciat. Item cum discretus vir Ioanninus Magistri Petri, gestor negotiorum nobilium virorum Marini et Joannis Superantii in Tun isto, magnas exercuerit ibi mercationes pro illis nobilibus, tam cum officialibus curie, quam eum aliis, et vellet de Tunisio discedere, ipse secit ante discessum rationem et quietationem cum omnibus creditoribus suis; et etiam ille, qui orat Messe- russus'), nomine Fachina Boam iram, secit dicto Joannino quoddam scriptum, conlinens, quod ipse Joanninus plene rationem omnibus secerat, et omnibus satisfecerat, quod debebat, et quod nullo tempore molestari posset; et dictus Faehinus Messe russus promisit solvere Philippo Bono Bisantios 2241, et mera ne-sertos l. milia regios) et dicebat, personaliter se soluturum dictam pecuniam, ducendo de die in diem usque per annum et ultra; et in fine se excusabat, dicendo, quod dictus Joanninus habebat de rationibus curie circa quantitatem predietam, et non solvit. Sed dicti nobiles miserunt die tum Joanninum adhuc Tun istum pro saciendo omnes rationes dicto Messerusso; et incontinenti fecit eum detineri, et constrinxit eum solvere sibi dictam quantitatem, licet dictus Joanninus se offerat,

Videtur signifieari omelum in re pecuniaria eonstitutum.

403쪽

Semper protestans, se paratum lacere adhuc omnes rationes

a capite usque in sinem. Sed nihil ei valuit; immo oportuit eum solvere. Et ideo rogabitis dictum Regem, quod faciat sibi restitui die tam pecuniam; et intelligetis dictam responsionem Regis, faciendo id boni, quod poteritis.

Preterea debeatis eidem exponere alia damna et injurias, quas per Consulem nostrum dictum vel per alios intelligetis esse suetas nostris fidelibus, ut melius vobis videbitur convenire honori nostro, requirendo de omnibus emendam. Et si satisfaciet, Dei elis quietationem, si a vobis petit. Si vero denegaverit satisfactionem ae duceret in longum, aggravetis negotium Regi et aliis, qui habent locum; et intra alia grava menta dicatis, quod, si per eum non satisfiet, nos non poterimus pati, quod nostri eant in terras suas; et inde dieatis nostris, quod ita se parent de eorum negotiis, ut, quandocumque precipiemus eis discessum, ipsi ilico discedant sub penis, quibus nobis videbitur. Debelis habere pro vestro sulario hujus ambasciarie Z. 400. et habere sex servitores, de quibus unus sit coquus, et quilibet X grossos pro una robba, salvo. quod coquus et dispensator habebunt singuli vis gross.ltem debetis habere sacerdotem et 4 tubatores. quos debetis accipere, sicut melius poteritis. Debelis ire et stare ad expensas comunis Veneti, quousque vestram faciatis ambas eiatam. Sed ipsa facta habebitis a comune V., gross. pro expensis in mense, et insuper naulum, si redibitis per mare. Si vero rediretis per terram. debetis habere V.. grossos promense pro expensis, et insuper vecturas 8 reqv. ), et non aliud. Et si plus expenderitis, expendetis de vestro: et si minus, illud, quod superfuerit, deveniat in eo mune.

Sie; requirendum apud Marin.

404쪽

Dona. que nos mittimus domino Regi, presentabitis ei ex parte nostra. salvo, quod ex ipsis donis possitis dare, quibus vobis videbitur de curia sua, usque ad Z. 400. Dona vero, que recipietis, ad dueelis ad nostram presentiam. Et in vestro discessu. si diseedalis ab eo cum obtentu vestre intentionis, recommendabitis altitudini sue Consulem nostrum et alios nostros, qui erunt in terris suis. Et si aliquide nostris fidelibus essent in suis carceribus, rogabitis eum pro parte nostra, ut eos vobis donet. Observabilis omnia vobis commissa bona fide, et observabitis formas consiliorum de donis et gratiis, non recipiendis, nisi pro nostro eo muni, et de ratione reddenda, sicut ipsa consilia continent de scripturis curie nostre reddendis. Jurastis proficuum et honorem Venetorum stando, eundo et redeundo; et volumus, quod debeatis inquirere de omnibus nostris, qui iverunt ad castellum de castro post nostram inhibitionem, et nobis adducatis in seriptis, aut Omnes

sitit . . .

Paetam. quod habet dominus Tyri eum S.Idano de saeis easalis flatio Ieet allorum ea gallum.

Sino anno.

Rogistri dei Putii arcti iv. Veneti II, sol. 24. Extat etiam in Libr. Puet. Vindoli. l. 279. II. 29. l o anno liuius pacti ex ipso contextu nihil elucet. nec in agis. quae fuerint partes paciscentes. Casalia. do quibus hic agitur. memorantur in trougua Margerii hast. domina o Tyri viduuo Johannis de Monlosorie , cum Sullano Melik- Mansuroius suo si iis Melik-MDh et Melik-Aschr . saeta in decem annos 684 694 Prophetast. i. o. ad annum Chr. 128 5). Edidit. in Franeos, allieum tradidit ot explieavit lianc trougum Εt. Quatrem δre. - histoire dos Sullans Mamlnuhs de i Egypto Τ. I l. parite I. p. 17 a Appendice: trulle avec la Princesse de Tyr). lbi p. 216 haec leguntur: - in reine Murarit Marguerite . Muremin de Mur. Diqilirco by Cooste

405쪽

e t a a b e t a r . Νostrum paetum utrum huic trouguae tempore sit prius, an posterius, non liquet: illud probabilius videtur. Ν0s saeculo XIlI' asserero salis habemus. Singula ad liquidum perducere, non est nostrum.

Cest te ea pistro des X casaias Danches de mon seignor de Sur, alamonasse e la deuise, hambon habit eleeli, tu easemio.

Iediit, melilep, te ha boue, la hamadie, ras helam, la cor delospital, baliole, lagariddie.

Ε toet les X eas aus de deuant dites son de mon se ignor de Sur, a totes tur rai sons et lur devises, et toles lur terres et est qui eutre en tes devant di Z ea suus et ce qui se part

seignor de Sur si re Jacob Pori a as a miratis de Sased de parte Soudan por te lait dou casau de Butiole, que ii do vent )enquere dou fuit de la gasii ne et de lauire'), que te Solidandona add. utot) te casau de Balio te a mon se ignor de Sur so la tere esto it dei devant dit ea sau, et eo la tere doli de vanidit casati est prise et proprie ), et mis a la gastino. Et len- queste doli estre par droit et par raison, par les anciens gens de la tere et par la veginan se ), et que vos dei es ) onquere lini unquestre, se la tere est de natio te, si como et dice'). oudo la gastine. Et eo in tero est do la raison do Baliolo, ou do

406쪽

Appendix

407쪽

VENETAE RE P. STATUTA NAVIUM.

A. d. 1255. 6 August.

Benevolos nostrae collectionis lectores eum pretiosum Venetae antiqui talis monumentum . quod ad illustrandam et supplendam historiam aliquammultum conferre videtur, ab hoc Corpore diplomati eo abesse minus bene laturos esse putemus, en illud ipsum in medium proferre non dedignamur. Est autem Capitulare nauticum si vo Statuta et ordinamenta super naribus; in quo libello non tam jus stricti sensus maritimum doeetur. quam politia et disciplina navigantium omnis generis, qua qua Versus spectans, exponitur. Operae prelium

duximus. Andreae Danduli verba de hac re allegare Seripit. rer. Itali. XII. 363): Tertio anno Duae . nasigantes congruis legibus ressulare cupiens, Meolaum ouirino, Petrum Baduario et Marinum Dandulo elegit, qui utilia statuta condit runt; et illa Duel exhiabita , auctoritate majoris et minoris consilii et publieae concionis approbata sunt. Ubi signis eatur annus Domini 1253, Ι ux vero Baynerius Zeno, qui regnare coepit anno 1252. In hoc capitulari minus

novam legislationem introductam esse videmus, quam antiquiora statuta pro ratione temporum emendala et in alius ordinis compendium redacta. coli. titulo opusculi, ubi opo studioque triumvirorum ibidem memora lorum Statuta et ordinamenta super navibus emendata es composita esse dicuntur. Hunc Statutorum nauticorum codicem insequentibus seculis publica auctoritate gavisum fuisse, nulli equidem dubitamus, quamquam alias subinde consimilis indolis eonsiliique Collectiones disciplinares in ejus locum successisse arbitramur, quas in Ve- Stigare et examinare aliorum esse ingenuo salemur. Quid Τ quod anno demum 1792, id est paucis annis ante finem interitumque ipsius reipublicae Venetae. noster libellus typis impressus suit. Eurn edidit vir summe reverendus Paulus Caneiani, clerieus Venetus, de studiis 26 Diqitired by Cooste

408쪽

medii aevi bene meritus. et quidem ex codice Andreae Quirini. senatoris Veneti . in tonio quinto diplomatarii ab ipso curati, cujus titulus: Barbarorum leges antiquae ceti. Venet. 1792. Νotas pauculas, mere eriti eas. b. Canciani addidit. ab exegelieis, quibus libellus, innumeris obsitus disii cultatibus tenebrisque, maximopere indiget.

summo legentium incommodo prorsus abstinens. Quam laeunam recentioris aevi editor quodammodo pxplere conatus videtur Franco- Gallus d. M. Pardessus, vir clarissimus, cui specimen quoddam commentarii in egregium vereque singularem libellum debemus, et quidem in ipsius collectione legum nauticarum. cujus operis eeleberrimi inscriptio: Collection de lola maritimes anterieures auae XVIII siecie. Tom. V. 18 39. Satis multa ibi quoad nomenclaturam mercatorum et nautarum medii aevi marisque mediterranei valde abstrusam et obscuram e Ducangio potissimum secundum untiquiorem textum

Glossarii latini nova editio anno 1840 pro dies occoepit) illustrata et

enucleata videmus: longe tamen plura inlaeta dolemus suturisque interpretibus commissa et relicta. Quos tandem aliquando in ipsa Venetiarum urbe exorituros esse. etiam atque etiam nos quidem speramus. - In nostra libelli editione textum Canctaneum diligenter

expressimus: eum ex codice melioris notae manasse. doctiores ieetorum, vel nobis non monentibus, facile sibi persuasuros esse eonfidimus. Hoc sunt statuta et ordinamenta super navibus Et

lignis aliis, que de mandato do in ini Raynerii Geno. Dei gratia ineliti Venoetarum. Dalmaeis atque Chroacis Dueis ). eum suo conscilio, emendata et composita suerunt per nobiles viros. Nicolaum Quirinum. Potrum Badoarium et Marinum Dandulum . per ipsum dominum Ducem et suum eon se ilium majus et minus. et quadraginta laudata. et in concione publica approbata. ot voce Veneti populi confirmata: currente anno ab incarnacione Domini nostri Jesii Christi MCCLV. indictione prima. die VI intrante Augusto, in ecclesia beati Marei.

409쪽

. lualiter patroni nares et alia ligna cortatas ) debeant habere. Statuentes statuimus, quod patroni navium debeant dare naves

suas hene corgatas et caleatas de foris, ei paredos, et ambas coli operturas, et vannum, et superVannum, et eo redorium, et an dicta, scermum

et barcham et gon dolam, sub pena librarum denariorum Venetorum XX pro quolibet centenario milliari do eo, quod navis fuerit extimata: que

pena in nostrum comune deveniat.

Et hoc intelligimus do nave et quolibet ligno eolioperto. II. Ouod naves et ligna cohoperta debeant palmiaari.

Amrmamus. quod navis et aliud lignum coli opertum palmigetur, si eut patroni fuerint eoncordes eum nauli χalis. sub pena librarum Venee. L, quam penam patroni solvero dobent: ot deveniat in nostrum comune ipsa pena. III. ouod naves debeant momari. Statuimus, quod, cum navis fuerit mercatoribus nauligata, debeat saornari. Patroni voeare debeant mereatores, qui sunt ituri in sua nave, et ab ipsis duos mercatores petere debeant, qui pro parte mereatorum navem debeant saornare; ot ipsis assignatis . navis expensis patronorum debeat saornari, sicut mercaloribus et nauclerio et uni ex patronis videbitur convenire. Et si de hoc concordes non poterunt esse, unum quintum elligant, quem voluerint, in concordia; ita navis debeat sa ornari. Et si de quinto tollendo non eo ne0rdaverint, nos Dux. aut Bajulus. sive Rector Venetiarum, qui fuerimus in ipsa terra, in qua navis fuerit, ipsum quinium, quem voluerimus, eis dare debeamus. Et si in eo loco fuerit Rector pro nobis et eo muni Venectarum. et non fuerint alii mercatores navis, illum quinium. quem voluerint ). eis debeat assignare. Et sicut omnes vel maior pars ipsorum in concordia venerit, ita patroni navem debeant saurnaro sub pena XX sol dorum Venetorum pro quolibet milliario, de eo, quod navis suerit extimata; que pena in nostrum comune deveniat. Et putroni, antequam navis sit sa ornata. non possint, neque debeant evri eum reeipere, nee imbolium. nisi de consensu et voluntate predictorum, vel maioris

partis eorum. sub pena predicta. Et si quintus ille, vel aliquis illorum

supradictorum quatuor ad navem saornandam esse recusabit. Rector eorialaa Cane. Forte voluerit Cane. Reete.

410쪽

noster illius loci. in quo navis fuerit, debeat et possit illi vel illis

Pena in imponere, quam voluerit, et auferre. Et si navis fuerit in to eo.

in quo Rector pro nobis et comuni Veneriarum non fuerit. sol aliquisJ )predictorum ad saornandum navem esse recusaverit. penam librarum XXV incurrat; que pena deveniat in nostrum comune.

Et intelligimus hoe de nave et ligno quolibet coli operto.

IV. 0uod adstringantur sacramento, qui in saornanda nare fuerintellecti. Mandamus, quod omnes partes predicti. qui naves saornabunt. ustringantur sacramento, quod bona fide, Sine fraude, navem saornabunt. sicut ipsis bonum videbitur pro salute navis in viatico, in quo debeat ire, et ipsis videbitur eonvenire. Et eciam, si fuerint alique partes, in quibus Rector non fuerit pro nobis et comuni Veneriarum. predicti duo merea lores, qui pro parte mercatorum navem Saornaverint, ipsam mensurabunt et extimabunt simul eum seribuno ipsius navis secundum tenorem de mensuracione statuti nostri; exti inacionem ) navis et omnia alia saetant, quo continentur in ipso capitulo. Et lieo intelligimus de nave et omni ligno cohoperto. V. De gaorna non accipienda de nanc. Precipimus. quod δ), postquam navis predicto ordine fuerit suor-nala. nihil do navo per aliquam personam do ipsa sa orna extrahatur vel minuatur modo aliquo vel ingenio: et si de ipsa sa orna fuerit aliquid minuitum vel extra navem projectum, patronus vel patroni ipsius navis nostro comuni emendare teneantur sol dos XX denariorum Venetorum parvorum per quodlibet milliare, quod navis fuerit exti- mala; nisi causa necessitatis ad intrandum in portum nivoalti . vel per voluntatem illorum, qui navem ipsam habeant sa ornatam. foras projeetum fuerit de sa orna: et patroni nihil de pena teneantur. Et hoc de nave intelligimus ot omni ligno coli operto. VI. De ferro, plombo vel stagno es ramo ponendo pro sa orna, quod tantum de suorna foras extrahatur de nanc. Statuimus. quod, postquam navis fuerit suornata. si patroni navis plumbum et rame non laboratum, flagnum, ferro, vel de omnibus

) et aliquis des. apud Cane. ) extimaeione Cane. ) quod des. apud Cane.