장음표시 사용
21쪽
usque ad hoc tempus criticum secundum morbi naturam, omnium rerum habita ratione, rite perductus est. Quae conditiones Si omnes adsunt, vis medicatrix naturae sufficiens, libera, lacilis ad removendum morbum manifestatur. Symptomata Omnia inter se consentient. Principalia corporis Systemata, SyStem a nerVOSUm, VaScUlosum et respirationis, haud vehementiorem subibunt mutationem. Itaque pulsus plenus, frequens, neqUe durUS neque tenSUS, Semper autem elatus i deliria et convulsiones aut omnino aberunt, aut non vehementes eXiSient. Excretiones criticae commemorata coctioniS Signa praebebunt, atque extemplo aut post effectam dijudicationem in pluribus casibus per organa a natura eXcretioni constituta e corpore rem OVentUr. Crisis per se cie infausta seu perniciosa ii- menda est: Si morbus est gravissimus, ab initio magna cum Vehementia incedit, nec solum complura organa, Sed etiam Unum vel complura systemata afficit; si haec organismo maximi momenti et ad eum conservandum prorSUS ne-eeSSaria sunt; si utraque jam ante morbum incipientem illegitime formata, aut morbis praegressis eorum StrU-ctura texturaque valde erat mutata, et causae morbi, Vel42.
22쪽
latentes vel manifestae, removeri non poterani, aut tales sunt, ut brevi tempore paralysin systematis nervosi et dissolutionem sanguinis, Sicut venena, proVocenti Si aegroti res familiares adversissimae, nec licet eum illis eripere; complicationes malignae ab initio adsunt, sed tamen brevi accedunt, quae morbi normalem decursum valde perturbant; genius epidemicus perniciosam vim in morbum exercet, Organismus ab Origine, quod vires attinet et materiam vitia magna praebebat, aut liaec aetate provecta, dyScrastis gravioribus, rebus familiaribus adversis simis acquisiverat, et morbi decursus omnibus in stadiis usque ad hoc tempus conira morbi naturam, neque omnium rerum habita ratione, perductUS est. Si omnes aut plures harum adsunt conditionum, vim naturae medicatricem morbo omnino superari necesse est, atque totius aut partis corporis mors Succedit. Symptomata omnino inter se dissentiunt, principalia corporis systemata Valde commutata sunt, et signa dissolutionis ac . paralysis in partibus omnibus apparebunt. Ergo pulsus frequentis8imus, celer, parvus, Vacuus, digito animadvertendus; in vasis parvis, in quibus sanguinis debilis propulsio ad nihil sere reducitur, hyperaemiae paralyticae
existunt, quas telarum decompositiones, mollities, Sep8is, decubitus, transsudationes et ecchymoses Sequuntur; linguae superficies ex collapsis pupillis fit laevis, arida,
23쪽
fisSa, neque membrana mucosa neque glaudulis salivalibus excernentibus, qua re lingua Sine praesidio, aeri exsiccanti atque interno ardori exposita, sit fusca, nigra, iremulat, Vix aut omnino non ex Ore profertur; oris quoque membrana mucosa est Sicca atque tegumine nigro
obiecta, laetorem putridum exhalans; spiritus est frigidus
et laetorem edens. Licet autem lingua sit arida, tamen de siti aegroti non conqueruntur; senSus communiS Vehementer usque ad apathiam affectus est, musculorum debilitas ad extremum pervenit, functiones animales omnessere desierunt. Unde haec Observantur Symplomata:
Omnium organorum collapsus, facies decomposita, oculi defixi, pupillae dilatatae, tremor artuum, subsultus tendinum, Sopor, Varia phaniaSmata, Surditas, coecitas, olfactus gusiusque amissio, asphyxia; excretiones omnes dissolutionem manifestant, saepe in loco formationis manent, ibique vel majorem vel minorem destructionem efficiunt. Crisis imperfecta imminet: Si morbus inter leviorem et graviorem medium ie-net, ulteriori tamen propi0r est, satis extenditur; si morbus locum habet in organo aut systemate non mulium quidem corrupto, sed aut ab origine debili aut prioribus morbis debilitato, aegroti res familiares non secundissimae
24쪽
sunt neque corrigi possunt; complicationeS malae adsunt, genius morbi epidemicus dijudicationi persectae minus favet, aegroti vires jam ante morbum per desecium illarum
conditionum ad sanam Vitam neceSSariarum, aut per morbos magnam relinquentes debilitatem, ut bienn0rrhoeas, sanguinis profluvia, ali08que discussae sunt; decursus morbi per omnia stadia non apte administratus eSt. Quibusdam aut omnibus his conditionibus oblatis vis naturae medicatrix efficax quidem existet, Sed tamen ejus conatus ad persectam dijudicationem non sufficientatque statim neu Salus restituetur, nec mors Sequetur, Sed imperfecta Salus, aut morbi posthumi restabunt. Sympi0mata omnia, quae tum praecipue in Systemate nervOSO, Vasculoso ObServantur, debilitatem magnam
Qua de causa pulsus frequenS quidem, Sed minus
magnus et plenus. Sensus communis Valde affectus, ergo Iassitudo magna, convulsiones et deliria; excretiones Signa incompletae coctionis praebebunt et tarde per organa excretoria normalia ejicientur, aut saepe in locis aliis deponentur.
25쪽
Crisis persecte fausta, celeris sperari potest: Quando morbus ad leviores reserendus, minus late patet, organa vel systema assecium minoris est dignitatis, utraque in apta vitae norma versantur, causae efficientes morbum in medio sunt sublatae, aegroti res familiares laetae, complicationes desunt omnes, genius epidomicus huic dijudicationi lavet, organismus aetati et sexui conveniens est larmatus atque morbus apte curatur. His conditionibus non majore vis naturae medicatricis intentione ad morbum removendum opias eSSe Solet, quae etiam libera expeditur. Symplomata cum illis persecte lausiae diiudicationis Supra memoratis conVenient, atque omnia praevalentem vim naturae medicatricem ostendent Crisis persecte infausta metuenda est: Quum morbus incipiens gravioris momenti magna vehementia totum sere organismum, aut certe Organa et systemata ad vitam maxime necessaria, ut centra nervorUmet respirationis vel cor affecit, aut quum jam ante morbi initium vis vitalis erat minima. Τum vis naturae medicatrix ad defensionem colligi
26쪽
non poteSt, Vel prorsus deest. Symptomata cum illis persecte infaustae crisis adlatis congruunt, omniaque paralysin et dissolutionem humorum indicant. Crisis lenta, pr0 tracta Seu lysis exspectari pote St: Ubi vis vitalis morbo exhauSta est, organa, quibuS
natura ad morbi residua remoVenda Utitur, non Sunt ta-Ιia, quae celerem eXcretionem impediant; morbus satis
Iate patet atque potissimum in organis reproductionis consedit; corporis constitutio torpida, temperamentum phlegmaticum eSt. Quae quum ita Sint, naturae vis medicatrix longiore
coctionis tempore opus erit. Systema nerVOSUm, VaSCU- Iosiam 'non vehementer excitabuntur, reSidua morbi paullatim et vix notabili m0do e corpore remOVebuniUr.
Hoc dijudicationis genus saepissime in morbiS chr0nicis inventiUr. Crisis interrupta prospicitur: , Si m0rbus magnum ambitum capit, Organa momenti gravi0ris infestat, res samiliares, genius epidemicus minus curationi favent, complicationes infaustae decursum produ-
27쪽
cunt, organismi vires jam ante morbum dobilitatae et exhaustae SVnt. Quasi si ita se habent, vis naturae medicatrix continuo efficax esse non Valet, sed per intervalla refici debet. Omnia symptomata roboris consumptionisque vicissitudinem manifestabunt, signa morbi post virium contentionem unamquamque inclinabuntur, atque residua morbi eodem modo interrupte excernuntUr.
Prima disquisitio medico ante instituenda, quam medicamenta adhibeat, est haec: quaenam signa Sint morbi, quaenam vis naturae medicatricis p His diligenter exploratis accurateque Separatis, vi naturae medicatrici, Omnibus e medio sublatis rebus, quae morbum suStentare aut etiam augere possint, certamen contra morbum lacilius reddere studeat. Tum ad rationem vis medicatricis ipsius animum Veriat: quam, si omnibus in partibus ad morbum subigendum sufficit, in ea conditione servari curet, Omnia quidem removens, quae ejus liberam actionem praepediant. Si vero systema nervosum aut vascul OSum Valde praeVa-
28쪽
leti ei moderetur, ne recentes perturbationes provocentur. Sin auium vis medicatrix debilior apparet, videndum est, num vere sit debilis an tantum suppressa. Vis debilis apta cura tolli debet, Virium suppreSSarum caUSae explorandae ac removendae sunt. Dijudicatione persecia vinaturae medicatrici favente effecta, morbi residua aut adsunt aut desunt. Si adsunt, curandum est, ut viis . aptis excernantur. Aledicus plerumque a natura oblatis indiciis uiatur, quae quidem non semper valde sunt manifesta, quamobrem medicus animum intendat, ut etiam Iovissimas notas cognOScat. ΝOn Semper excretiones statim fiant necesso est, Ut neqUe etiam dum sanitate fruimur, materiae inutiles modo formatae e corpore ejiciantur. Ideo medicum non omnibus in casibus sestinare oportet. Porro non Semper nece8Se, imo Saepe non salutare, ut illae excretiones continuo Sint copiosae, quoniam etiam ad excretionem faciendam viribUS opus eSt, quae SaepenUmero morbo exhaustae sunt. Aledicus his conditionibus excretiones augens, in multis casibus noceret. Excretiones topicae saepe universalium Vice languntur, atque Universales Iocalium partes suscipiunt. Itaque quum excretiones una tantum via sunt, aegrotusque in meliori conditione versatur, medicus eas etiam alia Via proVocare non perseveret. Sin oXcretiones per inierValla Sequuntur, causa est exploranda. Jacente causa in viribus diminutis, au-
29쪽
geat viros, jacente vero in debilitato ei torpore organi
excretioni servientis, hunc apto modo removeat. Ubi autem organon ipsum invenit morbo laborans, omnibus Viribus eo nitatur , Ut excretiones alia ad loca adducantur. Saepe quoque organon eXcretorium praeparationem desiderat, quam apte fieri curet. Si morbi residua subita magnaque copia organo alicui excretorio influunt, in hoc animum intendat medicus et inflammationem prohibere Studeat, quae Sanguinis impulsu magno irritatione nimia facile exoriri possit, unde eXcretiones ipsae oppri-l triantur. Sed etiam materiarum et excretarum et quanti
i tatem et qualitatem respiciat. Si tales sunt, quales ad saustam dijudicationem esse debeant et prius jam me moraiae indolis, nulla adhibeantur medicamenta. Quando
vero excrotiones saustae crisi non sunt aptae, uti humores corpori utiles et neceSSarios secum trahentes, causae et explorandae et tollendae sunt.
Persecto infausta imminente dijudicatione et ita qui deni, ut mors prohiberi non possit, medici est, quam sa-cillimas aegroto reddere horas ultimas. Quapropter neque internis neque extornis adhibitis remediis gravioribus, ejus desideriis non omnino nocentibus indulgeat. Ita autem lacta dijudicatione inlausia, ut pars aliqua
morie afficiatur, hanc a vivo removeat atque jacturam quam Optime naturae aut artis ope suppleat.
30쪽
Si dijudicatio imperfecta est sacta, qua SanitaS in completa aut morbi posthumi reStiterunt, utrique Secundum indolem cnrari debent. Quod ad incompletam spectat sanitatem, medici est, homini solitorum vitae irritamentorum quantitatem et qualitatem praescribere, usque animum ad ea Vertere, quae potissimum ei vitanda sint, ne in pristinum vel alios morbos incidat.