Theatrum conuersionis gentium totius orbis; siue, chronologia de vocatione omnium populorum, & propagatae per vniuersum orbem fidei, christianaeque religionis descriptio auctore F. Arnoldo Mermannio Alostano. ..

141쪽

re ordinis dignis s. anno i agebanturin incidi linqua, in Reuerendii quenda canicie ac moribus patre snome mihi exci- dit ministru ut vocamus in ordinis S. FracisciProuinci Peroutanae Is referebati urima isthic esse piliscς & ab apostolis itisti tutae religionis vestigia, & hinc esse gen- .ltem satis morigera,tractabilem i. ac secilem ad fidei religionisi Christians reparationem . Ditione uero esse omnium M' opulentissimam rerum l. omnium locupletissimam, & amoenissimam pariter aetemperatissimana: deinde non insulam; sed terram firmam, continentemque affirmabar, sextuplo vastissimis illis Hispaniis patentiore , Vtrunq. poliana arcticum& antareticu hinc inde spectantem, ne l. Naiorem regionem Uno nomine comprehendi. Incolas illos inquiebat, ipsos esse Antipodas apud quos tunc se degere at bat,supra Perii , & quidem Oceanuin in . ter Hii paniam & illos populos interflue

re,quem haud temere vixque octo mensibus legere conscereve valuerat.Tot vero tantas i mihi allegabat suoru Antipo dum partim Geometricas, partim Astrologicas mathematicas probationes, ut cit

142쪽

.ex platove, Macrobio, M. Cice. Mela,D. En re Iactatio, S.Hieron. S. Augustino,Issidoro tradidit secus doctus essem,quu mihi demu Tapro VI. si ii ,hisana istic insulam nominaret, facile con- zz , c

cesserimin sententiam: tum otia quod ad Australe plagam esse memorarct, qua ob g. i. 'interfusum maximu immensissimum q. mare meminera oli in , M.Tullio auctore, mortalibus prorsus incognita: Sum atram utem, olim Taprobanam , diu antea ab

apostolis penetratam . Tametsi legere sit quosdam Augusti iram fugientes per ima

AEthiopiam de mare Atlantictim ad Ga - ei onerii vete-des Herculis enavigasse,& Carthagineim bitur μ' ses quosdam ab Herculeo freto in mare rubrum Arabicum. Alexandrum Mag. quoqile Persicum sinum, mare Indicum, Taprobanam,aliasque Ii dicas insulas ac terras armis explorasse, & partim arte, partim vi viam sibi aperuiue, ex historiis notum est. lSarrabat item ille R. P. apud istos Antipodes siue ἀντοι ους, exque di

metro contra nos positos,celeberrimum, frequentissimumque orationum studiu; ipsos vero adorare unum Deum trifrontem , cuius si quaeras rationem ignorant, nisi quod ita a maioribus acceperint, Vo

143쪽

344 CONVERSIONIS CENTI v MVoo monarcha,penes quem summa religionis &Reipub. semper fuit. De Antipodibus siquis plura desideret, reperiet pud Ioachimum Vadianum in Melam: nos ab Antipodibus inferis,ad supcros, Minstitutum vcla orationis vertim US. Caetcrum, ut iam ladem ex multis antecedentibus squae vocat M. Tuli. concludamus , & quippiam inferamus quodsrmum sit & solidum, nulla parte hians,

sibique inconstans, quaerendum ab aduersariis est, ctiauerintne Onanes istic apostolicae ecclesiae,an non Si aberrasse dixerint, inferendum certo certius. Christum non

satis stetisse verbis suis S sponsionibus S. j Petro, senatui apostolico,toti ecclesiae factis de paedotribu veritatis cum IasiitCI do,tum sempiternunt partibus sacros inctae ccclesiae ac velut lateri instar vel di cis vel viae comitis adhaesuro. Quod si e rauisse negent, sese toto cano solaque Via aberrare, dc quidem scientes prudeles is

verissimo dilemmate, tanquam cornutae acie,unde elabi nulla ratione queant, implicati,constringi, concludi confiteantur oportet. Hic igitur murus aeneus esto, ait conscire sibi ecclesiam,quae perpetuo C

144쪽

gnomento ac proprio Catholica nuncupatur, nulla pallescere perfidiae, lici rescωs, erroris culpa, hinc usque ad apostolos ipsumque adeo Christu. Quocirca

haec omnium populorum,omnium locorum,omniumque temporum,cum tanta ingeniorum S morum, quanta lingUM

rum,di similitudine in tantam eiusde plane fidei religionisque concordiam conspiratio , argumento est probatissimo; Omnes illos populos,sitis quosque & locis& temporibus, in eadem tamen schola, ab codeque didascalo ac pedagogo, haec tam prorsus eadem doctos esse debere.

Vnde enim tanta nostrorum dogmatum, rituum q. antiquitas, nisi a Numine quodam praeside Vnde latae antiquitati, tanta cum omni posteritate consensioZVndetant consentioni, tam Vetustar, tam bene aequabiliterque , non cum Vna tantum

gente,sed cum omnibus , non semel. sed semper, non hic tantum , sed ubique, qua orbis patet, conuenit Z An haec sine numine Diuum , an casu, an arte euenire arbi rabimur e Certe quo antiquius quid, hoc, si Tullio credimus, diuinius ; quo communius pluribus, co

145쪽

melius ι quo sibi semper& in omnibus seu locis, seu populis, seu aetatibus similius, hoc perennius, Deoque sempiterno

sibi semper in omnibus simili propii

quius. Ita nimirum mirionibus illis in actis apostolicis satisfecit S. Petrus ; S: Contra eos, pro se s uis a. intulit: Hoc opus ob

quod obstupescitis,non humanu inquit)est, sed diuinum,no dolo malo, sed uiuianis promissis conceptum & fultu,non hominum malitia sed Dei bonitate plenu. Mirabantur illi cos de hominos citis deninationis, eisdem linguis, cadem, sed diuerso modo & idiomate disserente loqui non disserentia. An non si boni antim

tores esse velimus) multo amplius mirandum istuc videri debet, tot ingenia,tantam hominum varietatem , tam diuersas linguas,tam diuersa idiomata, tanta pra 1ertim locorum δc temporum intercapedine dirempta,tam paria .ia aequabilia, tam cadu prorsus sonare ξ Hac credimus Sanctorum communionem, in qua cc sos dicimus beatos ; non censos, damnatos perpetuum. Hax est Ecclesia,contra qua: portae inferorum , quibus sunt mille no

condi artes, incassum nituntur l Haec est

146쪽

tu EAT Ru M. I Pholuma x firmantem in veritatis, a quo se avelli Christianus quisque aegrius mo-Iestiusque sinere debet, qua vitam ipsam

eripio quo vel latum culmum s quod in-

quiunt recedere, perire est. In arca salus, extra arcam exitiu est In Ecclesia cathol. cum metu& tremore adhibitis sacrametis, salutem quis'. sua operari potest; extra ecclesiam sa cram cta esse possunt,prodes e non ita. Quum igitur iam ab aduentu Saluatoris usque ad nostram aetatem,id

est, ab apostolis usque ad nostri temporis

faecem,quomodo& per quos Christi Ec- u - .ita clesia nata sit 3c adulta, persecutionibus. μμ creuerit, martyrijs coronata sit, confessionibus ornata,& illis quidem tanquam rosarum, his velut liliorum sertis redimita, habeamus , postquam ad Christianos principes venit, potentia equidem & diuitijs maior augustiorque, sed virtutibus metitisque facta sit minor, &suapte mluna feliciore, coeperit esse infelicior, mimasque beata, Quum unqua Ecclesiam

catholicam a Christo suscitatam, ab apo stolis per orbem uniuersum propagatam, ad nos usque porrecta , derivatamq. ostenderimus, fidei regulis notisque ceu tesse-Κ Σ ris

147쪽

1 8 CONVERsio Ni s GENTI UMris quidem parem,sed non item fidei operis & actis : quis ferat haec putidissima vi-ths saecula sui S. Paciani in Pyrenaei iugis Barcilonae episcopi verbis utar in sacros ca--ἡ uli. nos apostolici verticis euellere niti Z Ex il di et Iz lo tempore quo Christus, quo apostolit f., i. .h, vixerunt successio vel series episcoporum tinataui. non est interrupta,neq. ab aliquo alio,nisi j et , et ab Ecclesia per episcoporum ubique successiones tenemus has vel illas scripturas

Lirines.Basil. esse canonicas aut apostolicas. unde igitur

tincto ast im niti ab eadem Ecclesia, cliperarum sacra-Pon: Aleiad. rum sensa petenda sunt Z Illa enim quae zut Maz' non scripta, sed tradita custodimus,quae

lib. i. decui- Quidcin toto orbe seruantur daturantelli

tu imaginum. I

gi,vel ab ipsis aporiolis, vel plenarijs concilijs quorum est in Ecclesia saluberrima auctoritas 2 commendata ac statuta retineri. Nam traditionem apostolicam refutare magnam euangelij ipsius testibus D. Ireneo Lugdunensium, & D. Basilio Cappadocum , episcopis adeoque ipsius Christi qui traditionum euangelicarum. est auctor, est abrogare & conuellere at ctoritatem. Quantum vero, non dicam temeritatis sacrilegς non dicam extremqdementiae, sed fanatici furoris insit illi veteri

148쪽

teri haereticorum cauillationi , 'ostiat,

reliquique non intellexerunt diuina oracula . Nobis Deus per Spiritum serum reuel. uit nuper , nemo ignorat. Quid enim e si quid cotrouersiae nascatur, siquid in qua ilionem nouam recens veniat, nonne adaptiquissimas quasque ecclesias recurreridum est, in quibus sunt versati apostoli, quas tanguine dedicarunt, & ab cis accipiendum quod certu,quod Verum, quod liquidum iit Z Quid vero Zii neque apostoli

nobis scripturas reliquissent,nonne oporteret traditionis ordinem sequi, & cx illis quaerere quibus ecclesias commiserunt ZS. Augustinus profecto istuc detulit Eccle Contrae M.

si eum Ecclesiae commouisset auctoritas. Scripturas enim in libris,xaquam in alboribus folia, in Ecclesia sensum intellectum esse sciebat, easq. ii5 in legendo,sed in intelligedo consistere. Multo sane elleboro opus est,mae eq. no sustucerint Anticyrς eius insano curado capiti, qui post apostolos, post tot martyrii confessoru q. myriadas, post tot ecclesiarum omnium pastores, doctores, episcopos, sibi semper adhuc quippiam ceniet perquirendum,

149쪽

IN CONVAE R SIONIS CENTIUM& indicandum . Te pacatum itaque reddat inquit D. Basil. que D. Theodoritus

lumen orbis terraru vocat traditio. Dominus ita docuit, sic Apostoli praedicauerunt, Ita Patres obseruarunt,confirmavit martyres Eufficiat dicere,Ita edoctussiun Si quando alia quisn didicimus , a nou toribus suggerantur; hac machaera, ceu H ei culis claua, retundenda sunt,& istoc antidoto aduersus vitilitigatores Vtendu, gh a. ,a auctore S. A thanas. Patres & maiores iam

G. I: stros non ista sensisse, non ita docuisse,no

sic scruauisse. utroque ergo tempore siue aiant, siue negent quippiam haeretici secus atque traditum, & hactenus in ecclesiis apostolicis traditum ut per episcopo rum, doctorum, pastorum succcssionem perpetuam diffinitu habitiamve est, hoc 1ingulari umbone excipiendum, repCrcutiendumque est, ne syllabam quidem Ap d me Vnam, preteter ea quae accepimus ut indu iis quit Basil. commutanda, aut in dubium vertcdam. Id nobis persuasum esse debet, nihil magis nefarium esse,quam transgr di terminos a patribus positos. Si enim . Terminus ille nulli Deorum sibi cedendum putaui de quo Ouid. a. Fin. quis ita sacra

150쪽

sacra profanis miscere audeat, ut rituuma Epiphat,.3. religionum q. modos ac sines, ultra quos s citraque nequit consistere rectium,immutet,irasserat,inuertat3 Hanc nostram esse mentem alte animis repositam,hanc solidam stare nobis,firmamque sententia dicendu,quicquid illi,siue minas, siue blandicias crepent. Neque illorum odium magnopere metuendum,neque studium affectandum aut captanda beneuolentia, aut eorum timenda malevolentia, a quit bus vituperari maximae laudi; amari, Virio a probis quibusque vertitur . Puer rum est istis moueri: eum veto qui bene' ac probe diuinis literis enutritus sit,nutilum genus mortis potius detrectare opor fitet, quam religionibus sacrosanctis min- cium remittere. Nihil ego prorsus nou torum istoru cavillis oportunius respondendum duxerim,nisi istuc Pauli apostoli dumtaxat, An a vobis verbu Dei processit,aut in vos los peruenitZvertim quod de Petiliano Donatista dicebat August. litigare belligerari volunt isti, non dis

putare. lib. 2.cont.lit. PCtil.cap. lai. D. A- thanasius iustituturus in catholica fide .i tauutiuui