장음표시 사용
71쪽
emancipandum cogit , quia adros - eogitur ad emancipandum, sed accitionis e flectus interea in suspenio fuit. piendo ultro te ad id obitringit, quum Denique nee qui legatum vel num- legatum vel pecuniam potuisset repu- mos ea lege accipit, ut emancipet . diare.
us -- Morte hodienum soluitur patria potestas. Capitis deminutio ius do' paene ignota est. Ematici ratio vetus et Anastasiana duduni exo- ά ἡ euit. Iustinianea non quidem extra usum , sed tamen vel ideo hui paullo rarior est , quia liberi plerisque locis per nuptias separ tamque oeconomiam e potestate patria exeunt , saluis ac intactis familiae iuribus. Quem modum , Germanicae originis gentibus proprium, vulgo , sed parum concinne , vocant quas emancipationem , vel emancipationem tacitam. Cons. Elem. iuri Germ. Lib.
Separatio Quibusdam locis , maxime ubi ius Lubecense viget, nec non libero- in Nesiphalia, parens, ad secunda vota transiturus, liberis e priorerum se- susceptis matrimonio partem bonorum adsignat, interuenientibussu dum actis. Ii liberi tunc sub tutela sunt, et vocantur separati, et cum b.eε, se reliquis , nondum separatis, in bonis postea adquisitis non succedunt. Ius Lubee. Part. II. tit. a. art. 33. et ibi MEVlvs Stat. Hamb. Part. III. tit. 3. s. a. s Cons. Elem. iur. Germ. est. loe. S. I 67. I Tq. I
. CCI.M, Iximus, homines vel sui iuris esse , vel alieno iuri subiectos, num sit; l I et hos vel sub patria , vel sub dominica potestate vivere. iuris n unde alii filii familias, alii serui dicantur. f. Ia8. Quemadmou diui- dum igitur hactenus de partitione hominum alieno subiectorum
β' lini actum : ita iam sequitur diuisio noua personarum S VI IvRIs, quorum alii IN TUTELA vel IN CURATIONE sunt, alii NEvTRO IURE tenemur. pr. Ins. h. t.
72쪽
. S. CCII. Alterius tutela regi, aequissimum Videbatur , eos easque , qui Tutelae quaeue vel propter imperseetam aetatem , vel propter lubricita- olim ratem sexus sponte se defendere non possent. Hinc pupilli usque NpWbς' ad pubertatem ; feminae , quae in manum haud conuenerant. iii ' ς ις perpetua erant tutela. V Id. Antiqv. nosν. Rom. h. t. s. 16. seqv. sebetania Pulieres vel ob aetatem , vel ob alias caussas, rebus suis administrandis impares, non quidem tutelae , sed curationi tamen se erant. Sed feminarum tutela iam Iustiniani temporibus plane abvsu recesserat.
TvTELA ergo pupillaris , de qua sola agendum, Ut SERVIVs Tutelae definit, est vis et potesas in capite Iibero ', ad tuendum eum, qui definitio, propter aetatem suam se sponte defendere nequit, iure ciuili data aepermissa. S. I. Inst. h. e. L. I. pr. D. eod.
. Captit liberum est homo sui iuris.
GELia Lib. V. cap. 29. VLP. Fragm. sit. II. ν. F. Et videtur Seruius v
cabulum Me adhibuisse, quia tutelam generatim, non in spetae pupillarem, definiebat, ut illo vocabulo generali et pupillos complecteretur , et seminas, quas apud Romanos in perpetua tutela vixisse diximus. f. aox. Vir et potestas disserunt, ut maius et minus. Plus enim in ta est, quam in
potestate. Ita actum secundum, quem vocant philosophi, haee primum tantum notat. Hinc apud Tacirura vis
Quum ergo tutela fit sis et potesas iure eruili data ves per- Tu ἡlamisa : f. ao3. 3 collegerunt inde Romani ' , tutelam esse munus est mn
publicum. pr. IV. de excus tui. nus p - Μ unus enim dicitur, quod ueres pr. D de veis. Agn. L. 18. D. eos. N Drιo Obimus lege, more . imperioue eiur , et ibi Io. GO EDD. in Comm. p. 1 f. qui iisendi habet potesatem L. LIq. seqv. opponitue imagini potestafis vel imperii, Annal. Lib. XV. cap. I . nudo nomini, ibid. Lib. III. eap. 37. spe. ciei, Lib. III. eap. 3o. nudo honori,Mi. Lib. II. cap. 19. inanibus, Annal. Lib. XV. es. 3I. Vim ergo tutor eXe cet in infantem, cuius vice omnia agite potestatem in eum , qui fari potest, quique ipse agit, auctore tutore. L. I. b. 1. D. de iam str. ιω. f. s. Ins. de inutil. Aput. L. s. q. s. D. de reo iur. Quod et de tutesa seminarunν obseruandum' est, in quas tutores non vim, sed potestatem exercebant.
. Ex quo sequitur , I. ut et filii familias tutelas recte suscipiant. s. 1 9. pr. Insi qui resam. tui. dari posi. a Ut contra nee Qv et serui, L. aa. D. de test. tui. nec peregrini , nec mulieres tutores ' Α
73쪽
esse possint. L. vis. D. h. t. L. a. D. de rex. iuri Excipiuntur tamen per Nou. CXVIII. cap. s. mater et auia, quas reliquis etiam agnatis
praeferri iussit Iustinianus. g. CCVI. a.d, Quumque tutoris sit, pupillum , qui per aetatem sponte seeutoris defendere nequit, TvERI : A. aO3. sequitur, ut tutela legiti- admini- ma et dativa impediatur , et testamentaria saltim suspendatur' μο I per minorennitatem , f. II. Bis. de exeus rur. a per furorem luci. A et insaniam , ta penult. D. h. t. 3 per surditiem et impotentiam suspendi loquendi. L. I. g. a. 3. L. mmis. D. h. t.
Quibus- Quia porro ei potestati subest rapiat siserum: o. aos. eo
οδ don sequens est, I. ut tutor primario personae, non rei, detur . V xv g resam. tur. L. II. L. Iq. D. de res m. tur. a Vt nec V patrem habenti tutor detur , L. a39. pr. D. de verb. AD. pr. In h. t. L. 6. s. vis. D. b. t. nec seruo. Neuter enim est sui i ris , g. 228. adeoque nec caput liberum. s. ao3. 'P Immo ε nec peregrino tutor ex iure Quiritium datur, quia is non ga det libertate Quiritium , ob quam capita libera censebantur. CICERO pro A. Caecin. cap. 33.
. Secundulo tamen tutor etiam - ων. dar. Immo si magnae sint ρο- rem pupilli administrat. Immo aliquam pilli facultates , et res Asticanae, do et ad certum actum datur, velu- Syriacae, cet. tutores dantur. L. I s. ti ad hereditatis aditionem L. Io. r. D. de test. in. L. x . pr. D. de ras. D. de tes. nu. L. I . g. r. D. de dat. At proprie ne tune quidem ruina elis. L. f. L. II. pr. D. de uia. tor rei, ita personae datur.
Tu es Ceterum quum lege XH. labb. cautum esset: PATER FAMILIAsheredii. VT, LEGASSIT SUPER FAMILIA , PECUNIA TvTELAvn svAgii com - , ITA IUS ESTO : VLPIAN. Fragm. tis. II. S. I a. ICti Ro- Parata. mani tutelam considerabant, tamquam hereditatem. Quemadmodum ergo te mento scriptus heres excludit legitimum, qui alias ab intestato successisset: L. 3'. D. de adquir. hereae ita te mem- raria tutela reliquas omnes, id est, legitimam et dativam, excludit. L. II. pr. D. de tes. tui. Et quemadmodum aliquando pra tor bonorum possessionem dat secundum vel contra tabulas: ita et deficiente tutela testamentaria vel legitima tutorem dat praetor.
Seruauimus verba TvTELAvasvAE D. de vera. skn. et alibi passim ha-RE1, quia et apud ULNANvM , et in bentur, et nihil habent absurdi. Filii pr. Inst. de leg. Fala. et in L. I . enim iamilias erant res mancipi: g.
74쪽
iis. Ju Ex paterfamilias, dum tu- nu mortuo demum patre intipiebat. aetem illis dabat , legabat de tutela postquam iam persona, vel caput limseae rei X dominus tutor dabatur berum esse coeperat filius. per mei l . xor. 1. quia eius mu-
Πplex itaque est tutela: ΥΕsTAMENTAR A , de qua titulo Tutela XVU MGITIMA , de qua tit. Q. et seqv. et denique ex lege triplex. Atilia et Iulia Thia inuecta in subsidium, DATIVA , de qua tit. XV agitur.
s. CCX. OVia pater familias potest legare super tutela suae rei e Tutelaec j. m8. 9 explorati iuris est axioma e pater liberis , in ρο- testamen- restate sua constituetis, S. I 39. 9. 9 et in alterius potesatem non tariae τε recasiuris, s. an. a. tutares totamento, vel eodicillis te memo μ' eonfirmatis, dare potes. L. I. r. L. 3. pr. D. de tesam. tui. S. 3. hist. de tui. L 73. F. I. D. de reg. iuri
Quamuis testamentaria tutela ex filisse , patet exempla L. Tarquinii hac lam xu. tabularum liquido fluatr Pristi , quem Ancus rex Iiberis suis in illo. D. de verb. An. eam tamen tutorem testamento instituit, teste Lis iam ante decemviros Romae receptam vio Lib. I. cap. 34.
Fundamentum ergo huius tutelae est patria potestas. g. I 39. Eiusdem S. L. T3. g. I. D. de re . tu . land S. CCXII. mentum. Ex quo principio sequitur , I. ut pater solua Vel avus, uiabus. qtii liberos in potestate habet, tutores dare possit, non mater nam tu. aut auia, nec alia extranea persona. L- I. pr. D. h. t. a. tor testa- Ut idem tutores det liberis, non emancipatis , sed in potest, mentote sua Constitutis, utriusque sexus, d. L. I. pr. D. h. t. 3. 4ς tetiam exheredatis, s. I92. 3. 9 L. q. D. b. t. Cons. ZACH. HVB. Dissere. Lib. II. dis . IIII. S. 28. p. 33 I. immo ex b nigna iuris interpretatione etiam postumis ' , dum in ea caussa int, Vt vitio patre nati, sui heredes, et in eius potestate fuissent
75쪽
sent futuri. g. q. Ins. de tui. L. I. s. I. L. 6. D. h. t.
Liberorum nomine etiam nepotes est ratio interpretationis extensiuae , utriusque sexus , Alarum nomine po- quia nepotibus vel per legitimum ,stumi et filiae , non vero nepotes, vel Per dativum tutorem latis pro- continentur. L. 6. ει L. 26. D. h. spicitur. i. g. vh. Dis. h. t. Quamuis enim alias . . Postumi enim, quoties de com- obtineat aliud r L. 8 . uina. L. I. modo eorum agitur, pro iam natis D. de verb. Ign. nulla tamen hic sub- habentur. L. r. D. de s . hom.
p. CCXIII. Quomo- Quumque haec tutela sit instar hereditatis r f. Io8. s
do et quitur, I. ut tutor ordinarie dandus sit testamento. a. Vt quin/m et eo dieillis testamento confirmatis vel ideo dari possit, quias bE , tutela Veluti tutoris committitur. L. 3. pr. D. h. t. 3. ab alii Vt recte tutores dentur omnes, quibuscum est testamenti factio, possini' dum habiles sint muneri publico obeundo, S. aO . seqv. ὶ L. a I. D. h. t. veluti serui cum libertate dati, quae libertas data praesumitur in seruis propriis , s. I. his. h. t. silii familias, S.Ios. I. magistratus, L. IO. S. E. D. b. t. furiosi et minores, quamuis, dum hi impediuntur, c S. 2O6. I. 2. interea tutor a magistratu detur. L. LO. q. T. D. de exeus Vt tutor dari equeat persona incerta. ' L. ΣΟ. pr. et L. 3o. D. b. t. In eo tamen hie singulare quid occurrit, s. quod tutor non solum pure et sub conditione, verum etiam a certo tempore, vel incertum tempus , testamento recte detur. L. 8. f. a. D. b. t. S.
3. bist. h. t. Quod in hereditate secus se habet. g. s l.
raria. legitimae non est lacus. Confise matione tutoris
Φ Nam eodem iure et circa institutionem heredis olim Hebantur. ίν. si I. et 13s,
Ex eodem principio fluit, 6 etiam quod ad tutelam attinet , neminem posse pro parte testatum, pro parte intestatum decedere, L. T. D. de rex. iur. s. F. Ins. de her. insit. adeoque, si vel semel ad testamentarium deuoluta sit, vel saltim adhuc speretur tutela testamentaria , locum tunc non habere tutelam legitimam. L. II. pr. s. I. D. b. t.
Quamuis ergo expediti iuris sit , nec I. patrem emancipatis , vel naturalibus , f. a I a. a. θ nec a. matrem vel perio nam extraneam liberis vel impuberibus heredibus , g. 2IT. I. Plutorem dare posse , nec 3. illam tutoris constitutionem recte
76쪽
tεste fieri codicillis testamento haud confirmatis: g. III. I. tamen his casibus CONFIRMAT Io solet accedere magistratus .- quae est astus , quo id, quod tutoris dationi testamentariae rdeest, a magistratu suppletur. L. I. ν. I. D. de eons tui. S. vis. l. de tui. L. 32. D. de exesi. Unde et pro testamentariis habeatur tutores sine inquisitione confirmati. L. 3. D. de cons tui.
Eaque eonfirmatio fit vel sine inquisitione, quando pater non Quomo. reste tutorem dedit, veluti filio emancipato , vel naturali in- do fiat 'stituto, vel per codicillos testamento non confirmatos: g. vis. In de tutet. L. I. g. I. L. 3. L. 6. D. de eous tui. vel eum inquisitione, aut, si minor magistratus confirmet, eum satisdatione, L. F. D. h. t. si mater , vel extraneus impuberi instituto , vel pater naturali, non instituto, tutorem deuerit. L. q. D. de tes. tui. L. I. 3. 2. L. a. L. T. D. de eonis tui. Si mater non instituto tutorem dedit, non debet quissem, sed solet tamen, tutor confirmari eum inquisitione. L. q. C. de tes. tui. ubi euoluendus BYNXERsΗ. OU. Lib. II. cap. IT. Ceterum quum hi tutores non tam ob testatoris iudicium , quam ob inquisitionem confirmentur, pro dativis habentur. L. s. D. de cons tui.
. Attamen et hie disquirendum , inimicitia cum patre, aut damnosius an duraverit patris voluntas quae cum filio contractus. L. g. s. Io. D. durasse non creditur , si in tutore emese de cons tui. L. 4. D. de tes. tui. serit celata morum improbitas , aut
Ceterum hodie omnes in uniuersum tutores, siue legitimi, Usus sue testamentarii, in Germania confirmantur ob Rec. IN. anni confir . I et moribus Frisiae 00 βPanae lib. XXIIII.
Is 8. tit. II. et anni ISTT. tu. 32. Obtinere, obseruat V LR. HvBERvs Praec adsit. q. g. q. quamuis hic legitima parentum Id. ibid. s Cons. Elem. iur. Germ. Lib. I. fit. Heineeeii Elementa Iuris.
77쪽
legitimaesedunt propinqui, et quidem iure Vetere agnati
quando tutela lese XII. tabularum desertur proximis as natis locus sit' vel omnino, vel certe, quod ad tutelam , c f. ao8. S. a. Ins. h. t.
Vemadmodum, ubi intestatus quis decessit, ex lege succedunt propinqui,
intestatus Ita et, si pater deces1it.
Seeus, si tutor testamento datus scriptam. His omnibus enim easibus vel exculetur, vel remoueatur, finita non legitima , sed dativa tutela Ioeum nondum tutela, vel si impediatur den, habet, ob principium , explicatum g. que tutela per aetatem, surorem, 2 l . 7. L. II. D. de tesam. tui. - diem vel conditionem testamento ad-
Tu es.. Hinc axioma et ubi sueeesionis es emolumentum d ibi et tui Iegitimae lae onus esse debet, dummodo persona sit habilis obeundo mu--da- neri publico. S. Io g. vii. Ins. de legit. patr. tui. L. 73. Prime Πxum, II de rex iuri Ex quo axiomate fluit tutela legitima AGNATO-
Quinam Quum nimirum lex x II. tabularum post liberos vocet agna- ad legiti-tos et sentiles: VLP. Fra n. tit. 26. s. I. conseqUens est, λη - r. vi iure vetere hi soli etiam fuerint tutores legitimi. m. α hiu S. 1--λ t. 6 a. Vt proximi agnati excludant remotiores, et 3. si plures eodem gradu sint, omnes ii tutelam nanciscantur. q. vlt. IV. de cap. dem. L. 9. D. h. t.
. Sunt vero AGNATI et GENTII Esper virilis sexus personas cognatione iuncti. L. 7. D. h. r. f. I. Inst. h. t. COGNATI , qui per seminini sexus persionas cognatione iunguntur. F. 1. In h. t. L. Ici. g. 2. D. de grad. et ad . Agnati vero et gentiles ita differunt, ut illi sint eiusdem cognominis et is miliae ; hi elusidem nominis et gentis,e. g. C. Iulio Caesari agnati erant omnes caesores e gentiles omnes Diti, quorum maiorum nemo seruitutem seruierat. Nam id addendum ideo, quod et liberti patronorum nomen assumere solebant. I. III. Vid. Cic. Tσις. cap. 6.
78쪽
Quia vero agnatorum et gentilium discrimen Praetor: agna- Iure ti torum et eognatorum differentiam Iustinianus Nou. L. cap. uo et cos sustulit, hosque cum illis promiscue ad successionem admisit ignRuiunt iure nouo cognati, modo idonei sint . una cum agnatis ad ζ α.tutelam legitimam vocantur. Nou. I. cap. J. Quin idem ;ci, Iustinianus y et matrem ac auiam admisit, easque Omnibus a mater, relatere cognatis , ipsique auo paterno praetulit, dum renuncient auia. secundis nuptiis et S C. Velleiano. ueli. CXVIII. eap. s. Quo iure utimur, nisi quod renunciatio iureiurando fieri non soleat. Cons. Elem. iur. Germ. Lib. I. fit. s. g. 3FI. I
Ceterum inter agnationem et cognationem etiam hoc interce- Agnatio-dit discrimen, quod haec, tamquam naturalis qualitas, minima nis et co caeitis deminutione tolli neque ait illa tamquam ciuilis, omni capitis deminutione perimatur. S. vlt. Inst. h. i. g. 6. IV. de cap. dem. Vnde hic , loco licet non satis idoneo , inseritur titulus Qis,Mur
DE CAPITIS DEMINUTIONE. F. CCXXI II.
CAput nimirum Romanis vocabatur status ille triplex , LI- Quid BERTATIS , CIVITATIS, FAHiLIAE, p. 76. quia secun- pintdum illos status capita referebantur in tabulas censuales. Antiqv. Rom. h. t. f. a. seqv.
. Unde evita libera, homines sui et iudictum publicum eapyale . non iuris . I. xo 3. capite censi, quorum solum , quo vita, sed et quo libertas solum nomen, sins re et prole in ra- vel ciuitas adimebatur. L. a. pr. L. f. bulas censuales reserebatur , GE . g. vis. D. depore. Inde ergo et phra. Lib. XVI. eap. i o. eapite desit uti, ser- ies: captu de riuitate eximere, L. E. D. Lai, S. 4. Inst. h. t. capis is poena , de pubi. ius. nec non capite deminui.
Est itaque CAPIT is DEHINvTio status prioris mutatio . pr. p u B L et L. I. D. b. t. deminu-
79쪽
capite deminuitur. Sic seruus manu missus capite non minuitur. I. 4. Inst. h. t. Iauno ne deportatus quidem . vel ab hoste captus, si esuitatem vel libertatem recuperat, quia in eo statu Caput , quod amittere possit , non habet. . Addunt multi in deternu, uti et THEOPHILvx h. t. et ATTAMOT. Θ-
non ris. 3. ιιι --Sed non opus videtur ista lacinia. Qui enim libertatis , ciuitatis, vel iurium familiae non est particeps, iste nec caput habet, I. 223. adeoque mutato statu nec
Quumque caput vel satus sit triplex, libertatis , civitatis , D miliae S. 223. triplicem etiam esse oportet capitis deminuti nem, Μ AxINAM, qua libertas, adeoque et iura ciuitatis et famitiae ; ΜEDIAM , qua , salua libertate , status eluitatis ; et HlNlΜΑΜ , qua , salua libertate et diuitate, iura familiae perimuntur. pr. In L. vll. D. h. t. Maxima et media , quia eam passi personae esse desinunt, f. 76.9 morti comparantur , et hinc mors elusiis vocari solent. L. IO9. D. de rex. iur. S. I. Ins. quib. moae ius patri
Itaque ΜAx IN AH capitis deminutionem patiebantur I detrusi in serim ut em ; sue per captiuitatem, siue pM modum poenae in hane calamitatem inciderint: S. 8a. 83. a serui poenae, f. 83.
quamuis haec seruitus poenae in fauorem cognatorum a Iustini no sublata sit. Nou. XXII. ev. 8.
MEDIAM contra patiebantur I ii , quibus aqua et igni imterdictum , et ca deportati, qui et EXSULES dicebantur : L. F. pr. D. s. a. Ins. b. t. L. I. S. I. D. de poen. 3 transfugae , vel hostes iudicati, L. F. I. I. D. h. t. non Vero cI RELEGATI , quippe qui, saluis ciuitatis iuribus , urbe tantum vel prouincia exesse iubebantur. s. a. Ins. h. t. et S. a. Insi quib. moae ius patrimi. sola.. Nemini ciuium Rom. iura ciuitatis adimi inuito poterant, nisi ipse
auctor fieret. CI e. pro dom. cap. 7 L. Quia tamen statim ea amittebantur,
fimul ac quis alii diuitati adscribi se
passiis erat, Idem ibid. eap. 8 I. siquidem nemo iure Romano duarum Guitatum ciuis esse poterat: CORN. NE . vir. Attici eap. 3. hine aqua et igninterdicebatur reis. quos ciuitate priuatos volebant. Nam simul ae illi . hae adacti necessitate, lolun verterant, et in aliam ciuitatem se receperam: Romanam ipso iure amissile censebam tur. CIC. pro dom. cf. o.
s. CCXXVIII. Diqitired by Cooste
80쪽
MINIMAM denique capitis deminutionem patiuntur I arroga- Minima, vi , quia ex patribus familias fiunt filii familias. f. 179. g. 3. inst. n. 3. pr. g. I. D. h. t. a arrogatorum liberi, qui patrem sequuti , familiam mutant. S. I 8o. a. L. s. D. de adopt. i legitim xi, inprimis per subsequens matrimonium, quia sui iuris ei; desinunt , ITa. I.2 et ει iure veteri etiam emancipati. ν. . Dist. h. t.
- Quia emancipari nemo poterat, quum ob No . CXVIII. cap. 4. et s. 'urn in imaginariam seruilem caussam etiam emancipatis iura successionis et deduceretur. f. ys. L. 3. g. I. D. familiae salua sint. h. l. Quod cessat iure novo, maxime
Capitis deminutionem maximam hodie obsolevisse , omnes fa- Viri do teritur. Μediae in Germania comparant proscriptionem , Vel ban hbd; tium imperii, et relegationem cum ictu fustium. HERM. STANN. huc de seruit. persen. Lib. I. tit. q. num. I 6. seqv. In aliis prouinciis ex- filium vel condemnationem ad triremes perpetuam , et cum publieatione bonorum coniunctam , eidem similia statuunt. VINN. ad h. e. Sed dum similia haec aiunt capitis deminutioni mediae, simul agnoscere videntur , quod omne simile quodammodo dissimile, et saltim non idem sit.
TIT. XVII. DE LEGITIMA PATRONORVM TUTELA.
ALtera species tutelae legitimae est tutela PATRONORVM. Legitima ν. a I9.ὼ PATRONVs est , qui seruiιm , sue proprium , siue P Ion alienum , mammisit. L. 3. S. I. seq. D. de suis et legit. her. L. 3. V D. de iur. patr. te
Quia ergo huic libertus debet , quod persona esse coeperit, Patroniquum antea esset in classe rerum, s. 77. et hinc olim Iiberti tamquam pater et proximus agnatus credebatur: f. m. legibus x II. ta- gn tihularum patronus eiusque liberi, tamquam proximi agnati, Vocari 3 bantur