Matthiae Neoburgensis Chronica : cum continuatione et Vita Berchtholdi de Buchegg, Ep. Arg. = Die Chronik des Matthias von Neuenburg

181쪽

Matthiae NilWenburgensis Chroni ea.

Juli 19. Juli

et alii multi barones. Miserant autem quedam civitates vicine populo Leodiensi XL milia peditum armalarum, qui Se posuerunt in locum judicii qui extra muros civitatis suit, Se circumvallantes ne ibidem posset episcopus presistere. Cum autem extra locum illum presidere episcopus niteretur, habitisque sinter partes tractatibus volenteque populo restituere clerum in personis et rebus et super injuria satisfacere ad arbitrium meliorum episcopi adjutorum, episcopo autem contra consilium Su0rum omnino presidere volente, eeee quidam ribaldi de populo impetum facientes in aciem equitum, qui verSuS Stratam Io ubi popularibus patebat exitus fuerant ordinati, e0Sdem equites ad ingressum per eandem stratam ad p0pulum proV0earunt. Et ingredientibus circa quingentis galeatis occisisque in impetu multis de populo non armatis, p0pulo vero armato in equites impetum faciente, multisque occisis et precipue domino de Val- Hkenburg valentissimo, quingenti ingressi, cum alii n0n sequerentur e0s, prout poterant evaserunt t0taque acies episcopi statim consusa recessit. Juliacensis autem in l0co libentissime

permansiSSet. Venientibus autem rege Bohemie et filio fgu0J Treverim, statim venerunt nova de transitu regis Anglie in terram ruFranci, Francusque B0hem0s pro adjut0rio deprepatur. Qui illico Franciam sunt profecti. Anglus autem Normandiam partem Francie ingrediens, aliquibus egregiis victis civitatibus, aliis vero m0dicis omnino destructis, spoliisque Angliam destinatis, terram illam per LX miliaria in circuitu ignis incendio 1, devastavit. Post hec ad civitatem Parisiensem ad unum miliare

182쪽

Matthiae NuKenburgensis Chronica.

transivit ibique multis diebus glorians multaque Vastans, non audente Philippo cum longe majori gente Parisius egredi contra ipsum, tandem pre desectu victualium versus civitatem Ambianensem descendit. Egrediebatur autem Philippus sequens s eum cum gente innumerabili equitum et peditum ad quatuor dietas, et ubi Anglus precedente nocte jacuit, se posuit Francus sequenti. Senciens autem Anglus illos sequentes uno die eo vel0cius quandam silvam transivit, mane juxta silvam quasi

Se0nsus se ad c0nflictum disponens. Transiens autem Franio cus cum exercitu suo cum credidisset Anglum ad unam diotam transiisse, ecce, reperit eum ad conflictum paratum. Anglus enim OmneS equos suos cum gargionibus a Se juxta silvam rec0ndens pedestribus se commisit, curribus Se circumdans, ne equites Franci alibi quam in cornu anteriori inVadere eum Av. 1345.1 Ρ0ssent, ante se et milites suos premittens XXX milia sagitia A π λβ tariorum; Francus autem premisit decem milia sagittariorum et gentem innumerabilem CCC milia peditum ae baneria fratris sui c0mitis, item comitis Flandrie, ducis Lothoringie et aliorum; post illos p0nens Boemos et Alamannos - nolebat enim etsi honorem pregrediendi dare Alamannis; ita se Franci crediderunt securos - manens ipse Francus cum exercitu suo circa XVI milium equitum. Congredientibus autem primis ad conflictum circa meridiem sabbato post Bartholomei anno Domini M'CCC'XLVI diuque certantibus sagittariisque Franci d0 ars vertentibus ac cum populo fugientibus, ista Franci acies sugam dedit, eo reelamante diuque cum paucis manente. Diu autem

eumque paue. manente. A. 1. datastana 2. phylippo non audente, stanta iamen eum ete. 4. am-

183쪽

122 Matthiae NuWenburgensis Chronica.

in certamine remanserant Alamanni; ita quod multa milia sunt occisa. Et ceciderunt inter alios Iohannes rex Bohemie cecus,

Ruodolsus dux Lothoringie, comes Flandrie, comes de Blas S. 137- nepos Franci, S. comes de Salmis, dominus de Rodebaeli, item fHeinricusJ Monachi di Basilea, Heinricus de Klingenberg smilites, Heinricus de Rafgenhusen et alii plures electi. C. 74. Qualiter rex Anglie doluit de occisione regis

Boliem te et Alamannorum. Anglus autern post recessum inimicorum, videns B0hemum occisum dolens super eum dixit: Alter lectus Bohemiis restem io decereis celebransque solempnissime exequias ipsum in Lut-Zeinburg cum XII dextrariis habentibus arma Bohemie deorsum versa transmisit. Doluit autem de Alamannis dicens: Et bene hi perstunt in moriem cum Franco qui eos odio persequitur, nec eis quicquam largitur; et ego eos ditissens largirer eisdems Kar0- 1s Ius autem cum armis imperialibus fugiens de conflictu cum aliis cum a Franeo aliquid peteret saltem pro Alamannorum expen- Α'. 1346. sis, nil dedit eidem. Dicebatur autem qu0d Francus magnam

4''SR peeuniam dederit Johanni Boemo patri pro stipendio Alaman

n0rum, quam ille, eis non assignans, Coloniensi archiepis- auc0po pro coronacione filii destinarit. Filius autem Franci aedux Burgundie existentes in Maseonia cum XX milibus, in

olino Vornamen. s. Angi. aut. Merarum inimicor. videns et homum 14. prosequitur 15. largitus atim 21. iastinatu 22. Meuntes in Maeoniam

184쪽

Matthiae NilWenburgensis Chronica. 123 obsidione cujusdam municionis optime per comitem de Herbe

capitaneum Angli viete treugas secerunt cum comite, animo subveniendi Franco. Set antequam advenerunt, Francus victus est ut presertur. Recerat autem Francus Robertum comis tem Atrebacensem, Sororium et consanguineum Suum, de comitatu pro eo quod dixerat: se scire, juvenem quem Secum

tenuit Anglus fuisse filium qu0ndam Κaroli regis Francie, et ob quedam alia, conserens comitatum duci Burgundie cujus Sororem habet Francus. Qui Robertus Anglo serventer adhesit. io C. 75. Qualiter rex Anglie in reditu ad mare invenit reginam portantem sibi victu alia.

Anglus autem post victoriam rediens ad mare obviam in-Venit reginam, que cum Victualibus transierat et cum gente Obsedit autem civitatem Kalis maritimam, habentem portum tra. 258. D propinqui0rem Versus Angliam, ex qua dampna plurima est per- A'. 1346.

pessus. Que est de comitatu Atrebacensi predieto et duci Burgundie est subjecta. Licet autem ab antiquo inter Anglos et Franeos super terra Wasconie Iis suerit inmortalis, causam tamen specialis discordie horum Philippi et Eduardi super regno sto Francie - digrediens a materia - duxi breviter exprimendam. Olim Philippus Pulcher, rex Francie, qui regnavit tempore Clementis pape Vu et Helyrici imperatoris, quique omnes Iudeos de terra Sua expulit eorum thesauro retento, quique ordinem

meinc. s. aduenerint C. 2. secerunt. amodo subveniendi 3. eo tenerunt i Urst.: eo nonaristi Der

185쪽

124 Matthiae NuWenburgensis Chronica. Templariorum propter eorum potentiam et divicias pro quibus aspiravit, confictis in eos quibusdam turpibus, ab ipso papa destrui procuravit - quorum domus Hospitalariis sunt unite, per quod modicum profecerunt - habuit statrem Κarolum hujus Philippi de Valosio regis patrem. Item habuit tres sfilios: LudoWieum, Philippum et Kar0lum, quorum primus et

tertius duas sorores de Burgundia, mediuS Vero de . . . . habuerunt uxores. Habuit eciam ipse rex filiam, reginam Anglie, matrem predicti Eduardi. Hee p0st nativitatem Eduardi veniens ad Philippum patrem, Eduardum maritum suum de Sodo- Iomia deserensi ipsum de patris auxilio captivavit et usque ad mortem tenuit captivatum. Quo deiuncto hic Eduardus preclarus regnans matrem captivavit et detinet captivatam, mul-t08que qui in nece patris aspirasse propter reginam adulteram dicebantur occidit. Hee Angla antequam di Scederet a curia is patris nedum maritum de sodomia, set et tres uxores fratrum Suorum de trium militum adulterio accusavit. Captisque militibus et ux0ribus ae militibus excoriacione extinctis, LudοWiei quoque uxore extincta, idem Clementam filiam Icaroli III regis Cecille, neptem Ru idola Romanorum regis, duxit uxorem. ro Quibus LudoWico et Philippo post mortem patris Successive regnantibus et sine prole defunctis, cum Karolus frater eorum regnaret, Venit ad eum ducissa Burgundie mater uxoris ejus capte, timens similiter huic fitie mortis periculum inminere,

B. q. Dioselbe Lucho naeh -vero de μ findet steli aucti in A. C. s. iaaritia 4. qui Philippus habuit 5. Ipse habuit et. medius nero da

labit. 17. suorum militum do euria aecusavit da adulterio, Me resaueis, nisi d eollatione I Urst.: d Pollutiat uxoribus, militibus exeoriatione extinetis 19. Clemonium selili. 22. eum iam Karol. 24. stia

A. p. 3753 3. quorum domus et bona hospital. ordinis saneti Johannis, khrosolimitania sunt unita, feritque idem papa quosdam fra rea eiusdemorianis templariorum ad instinetum franei igna eremari. 4. per quod tamen fratres therasolomitani mod . prosec. q. ist, wio in B, surden Namen Mum gelassen I Urst. : llega nael, Cusp. die Worte rmedius e ro δε - ausi 13. delimii 15. dioeederat si) 16. a sodoin. 20. quondam Ruud. in uxorom 22. sine lueris

186쪽

Matthiae ΝllWenburgensis Chronica

dicens ei: 'ceani, domine, jungens foobisJ matrimonio filiam meam quam pater vester de sacro fonte lepaniti Et adducens dueissa quosdam testes repertos ad Clementum quintum, gaudente rege divorcium per papam fieri procuravit regique Κarolo filia quon-s dam Heinrici imperatoris, soror predicti regis Bohemio, data Α'. 1321. est in uxorem, que formosa valde omnes virtutibus et mori-- bus antecesSit. Transiens autem quadam vice rex et Robe S. 138. tus Atrebacensis causa venaelonis juxta castrum in quo prior uxor m0rabatur captiva, missa familia in silvam ipse et comes Io sunt caStrum ingressi. Illa autem existens in locione capitis fugiente familia viso rege se in m0dum crucifixi ad pedes regis prostravit; timuit enim ex aliqua delacione clam regem iratum venisse. Erat autem pulcra et amabilis valde. Rex autem elevans ipsam, egreSSO comite ipSam repente cognoScenS, reis cessit. Ex quo illa impregnata 80li comiti nunciavit, rogans ut ipse virtute sua vite mulieris et partus insidias preeaveret. Que pariens masculum, eo clam subtracto, alienum submisit. Verus autem filius ex ordinacione comitis ad amitam suam, predictam reginam Anglie, est transmissus, que eum clam delicate nutri-eto vit; putativus autem filius breviter expiravit. Dicebatur enim Karolum patruum predictorum trium filiorum ), curam quasi regni gerentem, ad regnum aspirasse et ob hoc filiorum regum mortem petisse. Mortuo autem eodem Κarolo et post eum Κarolo regα γ, ex uxore sua de Luitaeinburg nulla prole relicta,

B. 1. eohia aus A ergkngi. C. I. dicens eis: Pureaιia mihi, dominer ego jungam mutrim. 2. pater motis a. eapertoa nd Clem. papum V. 6. Omnes alios 8. Atreb. eomes s. familia sua ipse reae 11. viso autem 13. erat enim 14. eam rep. 21. filiorum regis A. 1. iungens totis 3. quint. papam 4. Gro ι ι 5. Johannia reg. Boli. - eat e data 6. que eititit formosa I. mulieres antee. quadam esea Rhit. 8. eomes atrebat. 13. ei ut autem ipsa 18. Ilias sebit.

Pule hei, regis η'ὶ Nam liehr Kaeolo de valosio patruo et garolo Ivl rege nepote.

187쪽

Matthiae NilWenburgensis Chronica.

1346.

eeee hie Philippus antiqui Karoli filius ) sibi regnum usurpat. Qui omnes reges Francie a tempore Karoli Magni divleiis et potericia antecessit. Mortuo autem Eduardo Anglo in captivitate ei qu0que Εduardo succedente preclaro filiumque Karoli avunculi

sui ) secum habente, victoque per eum rege Scotorum, idem An- sglus eum predicto Philippo litem pro regno viriliter est ingressus, non pretendens tam avunculi filium - propter sentenciam pape - quam se predicto ultimo regi Karolo proximiorem heredemi eum Francia a nullo haberi dicatur in seudum; quamvis econtra nullus per semininam lineam in regnum successisse dicatur. io

C. 76. De empcione opidi dicti Muin ster et eas triSehar plena te in per Albertum ducem Austrie in Bris gaugia i). Predieto anno XLVI' Albertus dux Austrie, emens a Johanne de Stoussen oppidum Muinster Brisgaugie sqncti Trut- asperii feri castrum Scharpsenstein que a duce tenebantur in seudum, eidem Johanni et uxori sue castrum Werre eum quibusdam redditibus pro vite tempore assignavit. Verum Friburgenses de mense Septembris, cum ante castrum confregiSSent,opidum similiter eum domibus destruxerunt, asserentes in eis roobligata nee tempore Statuto redempta.

sub Alburas eastrum eum oppido eo regerat, asserena sibi Obligata nec temp. St. red.

188쪽

Matthiae Nuwenburgensis Chronica.

C. 77. Qualiter rex Seotorum ivit ad expugnandum terram regis Anglie, ipso rege existente in obsidione Κ alis. Existente autem Anglo in obsidione Κalis, predictus comes A'. 1346. , de Herbe in aequisicione multarum municionum iterum egregie triumphavit. Anglo quoque in obsidione occupato, rex Seotorum ex instinctu Franci latenter ut credidit Angliam est ingressus. Anglus autem monitus Acripsit Anglis. . Qui in- Oct. 17.grediente Scoto oecisa omni gente sua ipsum ceperunt. His io temporibus scilicet dominica ante Martini papa in consistorio predictum Karolum 'ὶ in Romanorum regem sollempniter appr0- Nov. G. havit. Qui, cum Aquenses et Col0uienses ipSum non receperint, in Bunna ab archiepiscopo Col0niense dominica ante Andree extitit coronatus. A quo Col0niensis, Treverensis, Gedi Nov. 26. ab lacus de NassuuWa provisus M0guntinus archiepiscopus, item Monasteriensis, Metensis, Leodiensis et Virdunensis episcopi de suis tunt regalibus investiti. Existentibus autem simul duce Burgundie et Johanne de Gabilone cum Franco, in servicio Franci, ducissa Burgundie castrum predicti Johannis Salis obse-αο dit. Quod conquerens Johannes Franco in presencia ducis et

C. 4. Der erste Sata ἡExistenta - triumph. - Rhit. 6. Anglo illis lampo-rihus in obsidione occupato I. eae inati uetiona ut ereditur 8. Inglua munitus s. ingred. rege Seotorum Hisdem tempor. 10. ante natum Martini in dominiea 12-14. quam Aquens. et Colon. non Neepia seni, nisi tu B. ab areh. Col. eaetitisael coronatus; ει ab ipso Colon. Treverens. archiepiscopus IVrat. : arehiepiseopq 17. Der librige

Thoil des cap., voti .Existentibu, an, sellit. A. 4. Der Ausang des Cap. soliti bis l. 10: Iliis temporibus sellieet tinno dom. Moerari dom. a. festum S. Martini episeosi elemens 1a vestum stetit gwar auel, in C, sellit aber, ebenso wie liter, 14 voe Andrea, solbst im Texto des A. J 10. eons. publieo

firmavit. -

189쪽

Matthiae ΝllWenburgensis Chronica. illo dicente se non sacere, Johannes recessit, et composicione inita quod castrum duci, ad ejus graciam. traderetur, dux retinuit ipsum castrunt. Unde postea ipso Johannes recipiens ab Anglo IX milia aureorum grossorum cum auxilio Theobaldi comitis Novi-Castri et aliorum ac civitatis Bisuncte, existente sduce cum Franco, terram ducis ignis incendio devastavit, aliquas eciam municioneS eXpugnans. C. 78. De condolore regis Ungarie pro fratre suo

Andrea rege Apuli e jugulato per Gallicos

nequis Simo S.

D. 1346. Predicto anno XLVI in mense Julii Rarolus rex Ungarie, io de jugulacione statris dolens, cum magno exercitu Scilicet LXX milium equitum Aquilegiam est ingressus, patriarcham cohercens, ingrediendi Apulliam viam querens. Intromisit autem se de defensione Zadem, civitatis maritime, quam olim Venetis subditam tunc rebellem Veneti obsederunt, cupiens HApril. ibi portum maris habere. Et eum diu rex in terra, Venetiauit. Vero eirea ipsam civitatem jacuissent in mari, Venetorum exercitus latenter de navibus egrediens magnam occidit multitudinem Ungarorum.. Triumphaverant enim anno preterito Veneti eum d0mino Mediolanensi in Veronensibus, ita quod ropotentes fuerunt. Sicque Ungarus, juvenis et licium inexpertus, suo frustratus proposito insecto negocio Ungariam est ingressus, Veneti autem civitatem vicerunt. Papa enim, Sciens sibi adversari Ludovicum principem et Ungarum, cum Medio- Ianensi antiquo hoste sedis apostolico amiciei e ligam firmavit. Is

C. 13. intromisit autem se defensioni Rhodia si quam olim Vonati obaaderant 18. da montanis 19. anno prefertio sol,lt. 20. et Veronensib. 21. ais quod 22. frustr. proposito auo et negotio 25. antiquo host foedus amie. ligatis.

A. 8. Cap. 78 sehit his aus den Sehlusssata l 23), den er mit propter quod eiuslibet. 24. eum sellit.

190쪽

Matthiae NilWenburgensis Chroni ea. 129 C. 79. De ingressu comitatus Tyrolis per Ludo Wi eum pri ne i pem cum Ludo Nico et Stephano filiis suis. Eodem mense Julii LudoWicus princeps cum Lud0Wico et Ast. 1346. Stephano filiis suis e0mitatum Tyrolis ingressus in Tridento, , quod sibi et filio raelone ipsius subesse credidit sicut ante, cum Ungar0 et Mastino Veronensi habere eolloquium nitebatur. - k ' Episcopus autem Tridentinus, ad preces regis Boliemi e sedis provisus, assumpta sibi gente Mediolanensis Tridentinos a predicti Ludowici marchionis dev0eione retraxit et custoditis

io montanis ne illi convenire 90SSent preeavit. C. 80. De electione Κaroli regis per quosdam prin- ei pes, imperat 0re Vivente. Licet autem scriberetur principi de predictis principibus Aq. 1346 electoribus quod ad eligendum regem terminum statuissent,ri credere noluit, presertim de Treverensi et duce Saxonie, quousque veritatem percepit. Et veniens SWeviam sibi comites et barones attraxit. Marchioni qu0quo Missenensi filiastro 8. 139. Suo, cujus uxor relictis pluribus liberis e0dem anno obiit qui filiaster in lite quam cum Moguntino habuit de principe χο querebatur - magnam ut c0ntra eum n0n esset pecuniam assignavit. Convocatis quoque civitatibus Spire, ipsas concorditer reperit in sua dev0eione serventes, ita qu0d nec una Sept. earum Reni SWevie vel Franconie electionem Karoli nec pape proceSSus curavit, nec quisquam illarum parcium aliqu0sas contra principem publieare processus n0n audebat. Basilien-

C. 4. est ingressus. 8. Oeessa sibi gente Mediolanonai s. denominaeis 10. impediet 1. Cap. 80 soliti. A. 3. Eod. menso anno dom. MCCCXLVII' 5. ipsius eo fultis. 8. M

ati te