장음표시 사용
21쪽
S Nitiones, ac Imperiorum euersiones unde oriaritur, & ut eis obuiandum, cum eorum remediis. 'pagina . ' sor. h. e. Spes vi incipi Christiano inesse debet. fas.αιά Subditi debent principi obedire in Latis , Rhilod pec- .catiam incurrant secus faciendo. 'i'. S1I .n. 1 Subditi debent principem reuereri,nee eum tristIt is anficere'. ' ' Subditi principem timire,& amare debentV 21 ε ,. 3 subditi debent principi opem sene , nec ei detrahere. Ia 6 7.n. .. pagina Subciti debent pro reis e Deum meare . fit 3 n. s '
THesauri s incipi sunt neeeffard ad principatum
tur. G. - 'Vi I33. r. 4 virtus eminens principi inesse debet,& quare. 9,. n. 1 virtutes quae praesertim in Pi incipe requiratur. 97 n. avirtutes in Principe ut augeantur. 117.D. 17
22쪽
LIBER PRIM US. ψ 4V o, DE IIS QUAE A SPrincipem, & Principatus essentiam ' ι pertinent, agitur .: t
Principatus iustus a Deo est. . Principatus quomodo introducti, is aucti.
ie principatu secum una se, eius origine, utilitate,& necessitate. ' cap. I.
ΙRvM quidem diligenter in- sspiciatur, hominis opificium,ut qui Principinad Dei Optimi Μaximi imaginem Natus, alia, coditus sit, ac duplici portione, ve viam homi-lut uniuersi compendium, Anima, num seram scilicet & Corpore constet,vi corpo iarium miris ratione rebus omnibus corpo- rum Iure eis praeellet, & animae vi cunctorum naturam perno rat.:eret, Susque ad primam causam cognoscendam,con A tandetera.
23쪽
' scenderet, & in eius amore exardeseeret, & illa demo. in coesis frueretur. Inter homines vero, Principes ipsi, velut Sol inter minutiora astra, refulgent; sunt enim . velut caput ad corpus, in quod influxus, & motu im-- mittit, velut manus ad opus,& quodammodo velut
Deus iii mundo,unde & in sacris literis Dii appellantur. Psal.8 I. & Ps4'. ut exponit Theod. l. 47. in Gene. Eo quod. Dei ministeriocin terris fungantur: & apud Homerum Iliados lib. I. dicuntur PastoresIeo quo populos pascere debet, & Patres, quia subditos alere,
S in bonum dirigere habent, ideo de ipsis, in hoc sa-
aerarissimo die, quo Deus summus carne nostra indutus in terris apparere dignatus est, cuius boni Principes imitatores, & eius gloriae defensores esse debent, ad ipsius gloriam, initium huic operi faciens'. - . . l. Primo loco de Principatus origine pertractando, - νβt aduertere Iieet, etsi initio homines liberi nati esset,
libertas etenim a natura , seruitus a iure gentium est. - . Et introducta,eum tamen ii dispersim habitarent, necessi nae 3 t tatis iure,&societatis mutuat ossicio.qua sibi intricem ημε, Cr opem praestarent,adigente, ciuitates extruxere, ut ibi γοε M. coniunctim viventes virtutem colerene,& quasi membra membrii sibi inuicem inseruiret,ut inquit Philoisi hus I. Polit. lib.Cum vero multitudo sine rectore cege dirigi non possit, eadem necessi tale impellente, di iure naturae docente, quosdam virtute praestatiorec viros, Duces,ae Principes,a quibus dirigeretur, & de fenderentur , & ad virtutis bonu oromouerentur, sibi ipsis conitituerunt, ex quo factum est, ut qui ante liberi erant, alienae poteliati subiicerentur, & qui anre sibi ipsis legem dicebant,ius eondendi in se lege qua dirigerentur,& vi coactiua in officio continerentur, meosdem Prinei stra stulerint,ita ut a populo ad Principes,& dominium politiesi,& ius condendi leges esteran statum, ut inquit Philosophus lib. i. dc 3. Polit. ει Iuretans in l. r. isde oris. iur. α Iuip.Instu.tit.de iure
24쪽
:ent. & civ. Aecedit, ut inquit exeelIentissime D. .de regimine Principum .lib. I. pust.c. I. nam inibus quet ad aliquem finem ordinantur in quibua. irigit nc & aliter proeedere, opus est aliquo diri e,per quem ad debitum finem perueniatur, ut e nauis,quae secundum diuertorum ventorum ima in diuersa loea ferri contingit,ad destinatum si-ι risi perueniret, nisi gubernatoris industria ad poeoptatum dirigeretur, sic hominis est aliquis finis
luem tota eius vita,& actio ordinatur, cu sit agens, intellectum, cuius est operari propter finem; con-:it vero homines diuerso modo ad fine tendere ob ersitatem humanorum studiorum,& actionum,e .
'sent aliquo dirigente ad fine. Et si homo aliis horibus non egeret, tfi lumine rationis si* diuinitus, ito ad debitum finem dirigeretur, sed quia est anil sociabile, aptum inter homines vivere,ut habetur . de Civit. Ilist. iam edito, oportet in societate,&h. nibus aliquid esse per quod multitudo regatur, ali- multis hominibus existentibus,& unoquoq; quodi est congruum prouident multitudet in diuersa di:rgeretur,nisi aliquis esset, qui eorum quae ad bona altitudinis attinεt,euram habere ut & corpus ho in is deflueret, nisi esset aliqua vis regitiva in corpoexistens, quod perpendens salomon ait: ubi no i gubernator , populus dissipabitur, non enim idemi quod est proprium, & eommune, seeundym pro tum enim diuiduntur , secundum commune ver 1iuntur, oportet ergo praeter id quod mouet ad pro rium bonum uniuscuiusque, esse aliquid quod mo-
eat ad bonum commune multorum , eorpora enim celestia diuina prouidentia per unum reguntur, & o. nnia corpora per creaturam rationalem, in uno etiam lomine, animus regit corpus , S inter animae parte rascibilis ει eoueu piscibilis ratione reguntur; Continiit velo ia ijs quae ordinantur ad finem, aliqua recto Aa ti
25쪽
S non recte procedere, unde eget aliquo restὸ dirigintire ad finem, &se bonum commune; Accedit,nam Pplures homines uni se subdant regendos, ex naturali. Tatione contingit,nempe ex voluntate qua plureS alieni se subdunt,quod vero a voluntate procedit, a prin. eipio intrinseco,& libero emanat, ut dixi tract. ce VoIuntario, & Inuoluntario, & declarat Philolophu5 3. .
Eth.lib. quod vero tale est a natura procedit, ergo na-:
urale est,ut homines alteri voluntarie se subdat; prae, terea inter homines sexus muliebris adest infirmus,&imbecillis,pueri,senes,& multi timidi,& imbelles, ergo aliquo egent sorti,& robusto, qui eos nedum a naturalibus iniuriis, sed etia holt ibus ex terni S tueatur, id fieri vero no valeret,nisi multitudo ei se subi jceret, obediret,& opem serret; praeterea hominum multitudo praesidio legum destituta, esset effera, & insana , ut dixi supra tract.de Legib. Est docet Sophocles, ergo
pus est,ut aliquis fit qui leges decernat, id ad Principe spectar, ergo. Ulterius lex est per se muta , nisi quis
vim natiuam sibi impertiatur,& executioni mander, id facit Princeps,ergo Tolle principatus e mildo,conssisa omnia erunt.& iniustitiis reserta, alienum quili-het sibi usiarpabit, sola vis, ae libido dominabitur, at
Princeps animata lex omnia sedat,componit, ac intra fines suos, suppliciorum metu, ac praemiorum exhibitione,manere eogit, unde nedum natura ipsa, sed &necessit is mouet, ut alicui homines,a quo regantur, kbdi debeant; Praeterea nedum voluntarium dicitu S perinde naturale,non solum quod est tale ablolute, sed etiam secundam quid, ut eius qui proiicit merces in inare,ut se saluet,vi inquit Philosophus 3. Ethic. li. cetergo in libertate vivere omnibus sit optabile,secu. dum quid tamen homo alteri voluntarie tubditur, vel quia rudis si,& sie subiicitur sapieti, ut ab eo erudia tur, ut ait Philosophus r. Polit. S in prooemio Met
Idrysicorum, lacundo, ea dccidenti ob maius bonu δ
26쪽
timo liber alteri homini subditum, & hoe pacto graritia vitae seruandae homo se vendit alteri ad pretiu participandum, ut in famis necessitate se seruet, ut habetur Exod. 2I. Leuit. et . & habetur Institui.tit. de Iure pers& l.1.C.de patrib. qui fit. propr.distraxerunt. αInstit.de patria pol.vel cum quis ab hostibus capitur, quorum potestati volunta jese homo subijcit, di iuris dissinitione,ut incolumis seruetur. I libertas. E. de st tu hom. & Instit.tit.de iure Pers. si ergo ex causs praedictis potest homo alteri homini subdi,sic etiam mutatitudo, ut se seruet ineolumen, iure alteri subditur. unde &Cicero lib. 3.de Legib.alsis ne imperio enim, quod est certus ordo in iubendo,&parendo nec do
mus vlla,nee civitas, nee gens, nee hominum uniuer sum genus stare,nec rerum natura omnis, nec mu dua
se potest:& Seneca idem vocat spiritum vitalem per equem Respublica cohaeret. lib. I. de clem. O .. Et nedum principatus ex iure naturae emanat, sed
etiam a Deo, si iustus sit, authoritatem sortitur, li- A icet enim dominium tenere si proprium solius Dei. δ' quod ius sibi vendicauit in rerum e6ditione, quarum merito dominus est effectus, eius tamen nomine homines hominibus praesidere, & dominis rerum habeo rea diuina procedit authoritate a qua omnis potestas dependet, se enim Spiritus sanctus Prouerb. 8 .air, Perme reges regnant,&legum conditores, vel,ut aliat ictio habet) Drineipes iusta decernunt , & idem Salomon. 2. Paralip. r. Fatetur se regem a Domino constitutum, non enim est potestas, nisi i Deri S Deus ipse Deuteron. I 6. constituit iudices, vel Magili ratus conristitui .iubet,ubi ante non erant, S Sap. 6. . & Deus i pis rae feCit populo Moysem, Exodi i 8.&Dauu quoque liuina ordinatione est electus. a Reg. I 6. & prositio, luod homines liberi uni homini subdantur a quo relantur, est quaedam diuinae potestatis participatio, cuilina ivse.oninimodam tu homines habe*t potesta er-οῦ μ δε 3
27쪽
re quo ad animam , & quo ad eorpus, quosdam inter homines esse voluit quibus delegationem suae potestaeis in hominibus regendis visibiliter participaret, retanti apud omnes fierent,ut eis eaeteri obediret, quod fieri n6 valeret,nisi diuino instinctu id hominibus impressum esset,ut uni homini ipsus viees gerenti e teri obtemperarent,quod nequaquam eontingeret,nisi divina authoritas accederet, eum alioqui homini simis pliet eaeteri homines, nisi hoe lumine ducti,non subderentur, nee ipse maiorem caeteris, eum naturae conditione caeteros non antecellat, obtineret authoritatem,
nisi diuina authoritas naturaliter indita non acced ret,unde & pro radice omnium malorum ponitur, c non sit rex in populis.Iudicie. I .& in ultionem stet
. rum idem minatur boni Prineipis priuatione.Isa.c. 3. methais Principatu igitur sic naturi lumine,& Dei manda. eis innodia eo constituto, imperandi potestas per temporum Ἀ- m. Oam terstitra inerementa suscepit, principio namq; distin- est humana politia per domos,generationes,& l ea habitationum electa, ante Diluuium enim distincti sunt Principes generationum, & per familias eo situti.Genes4.εt s. post Diluuium etiam inter gen vationes Sem, Cham,&Iaphet, filiorum Noe, divisae uni familiae,& gentes per orbem terrarsi.Gen. Io. I GRursus ex duodeeim filiis Iacob,vel duodecim Patria archis,totide diuisiones senerales sunt factae, quae de-Nuo per cognationes,& familias sunt exactae. Exod s. 2. Pares .e. I.c si seq.i& Arist. lib. I. lit. e. I. efert ex Homero, incrementa regnorum orta suisse ex domibus primum, & familiis, quibus praeerant seniores, deinde constitutos pagos ex propagatione familiarum,& omnem domum dicit consuetam nube nari a seniore, & primum sub regibus ciuitates fuisse, nune autem & gentes,quibus reges iura dedere., A principio etiam exigua erant regna, & fines an
gusti, populis volse subiicientibus, qui eos diligenter
28쪽
curabat,absq; ambitione sibi subiiciendi alienigenas. νt ait Iustinus in prine. qui dicebatur saepe reguli paueis contenti, cu & narurae author regionibus uros temminos praestituerit, fluminibus, lacubus,vel montibus interiectis, ut ita videretur sat esse si quis certae angustae testoni recte praeesset, ut & post confusionem Babilonicam variae linguae sunt ortae, ut indiearetur Methini linguet sat esse si unus recte dominaretur.postea ve=δ malitia hominum erescente, & regnandi libidine, orta sunt bella, unde potentior infirmiorem sibilabitrere conatus est,unde imperiorum fines dilatati sunt, R diversae rerum publicarum administrationes exoristae,& populorum ciuitatum oppidorum,®norum societates: ut dieit Greg. Tolosde Republ.lib. I .cap. 2. quod & post,usa rerum teste, expediens fuit,eii enim malitia hominum exereuerit,isellius homines in Officio eontinentur, S a prauis deterrentur, si lati sint
imperii fines, ut quibus post patrata scelera nullum fit perfugium; modo imperium legitime sit acquisitu.
29쪽
LvuIBvs Principes, . ob gradiis praerogatiuam, vel aliqua accidentia, nominibus sunt appellari Primo enim is dicitur Drinseps,clvas primum caput , vel .praestans idtςU --lios,&pi incipatus status est,& dign-tas eius qui primus, S praecipuus est. Et licet Prinς pis nomen simpliciter de Deo dici nossi siqui est primcipium,& finis omnium. Apocal Gs. tamen in regno, vel imperio, cum fit sermo de Principe intelligitur dς Rege, vel Inaleratore. g. sed & quod . Instit. de itur. nat. . I. u. de consili. princ. cap. unico.de sacra'ncti rive de capite Reipublicae in eis, qui praesuqx uniuerso p pulo,& quadoq; alios Principes habet sub se Exo. 22.,Alii Principes qui ex aliis pendent, di cupi seu cum ad ditione, ut Principes Impeta j, Principes Regni, qui habent Ducatus,vel Comitatus ab Imperim vel Regno,& illis subditi sunt, sic Rex N in iu itarum dicit edictum cum Principibus constituisse. Ionae A. dc Nabuchodonosor conuocasse Principes regionum, Dan. 3.&Hssuerus conuiuis in Principibus eiu s praeparasse. Esther I .& 2.qui habent principatus a superioribus, Se
Secundo, Prnicipes quandoq;. hm sunt Dii.Ps-.. Qiloniam Dij sortes terrae vehemente celeu ti sunt. Principes Exodi . Ecce constitui te Deum Pharaoni , & c. 21. Mandoque Psal. 81 .Deus stet it in senagoga Deorum; qu i non est ' se potestas,ohs a Deo permisit veget per cRncessionec , Puo, RG m. I 3. ut indicetur sicut populus principi obedire o Pare. debet.d. c. I 3. Rom.Sicininceps Deo: ut djcit Christici Psal. 1 3. ab Homero Principe di runtur Aue e i
ib& a Menandro dicuntur mago avimata Deiriquo
30쪽
st asserit Plutar. in Themistocle.& Tert. lib. ad scapic/am. vocat Imperatorem hominem a Deo secundum, unde sceptrura erat Regum insigne, quod erat Dei in-sgne, ut dicit ouid .i. Metamorph.& 3. de Am .eleg. I. unde & dicitur Princeps victi Dei fungi in temporal, Las.l. I. Ede ossi c.eius. l.quod meo. fl.de GPii .pos . dc . S.I.nOue . 3. de instr.fid.& caul. dicitur Deum de coe .la imperium constituisse,& Imperatores dicuntur san idissimi,& eorum responsum inde ite oraculum .l. nullam.vbigio, de sacr.san.ecel. Ltitia. s.fin. de leg. 2. & .
etiam dicuntur semidei,ab Hesiodo.& Statio in a. Terub aliquando Principes djcti sunt Iudices, Vς 3 . paleia ibi Iudic. S sic dicti sunt usque ad S muel. Ge- Principes nec I 8. I. g.7. Act.c. I 3.& 2r.Iudic cum proprium dicti su Regis sit facere iudicium,& ius itiam. cap. regum ossi iudicer, ocium. 23.q. p. quod &Dauid rogabat. Ps. I. 3.Reg. 3. quc re. R Ciς.li a.dicit, iustitiae facie dae causabeo e moratos reges olim constitutos , & Arist. 3. Polit. c. I I .dicit, PRex Dux est belli, St Iudex controuersiarum, & alibi idem in sacris literis habetur 3. Reg. IOMIene. 22. Pro U. . uerb.w. . e solium Principis dieiturse la, vel sedes . honorabiliori ubi tu maiestate ius dicit ; 8e ideo Prina ceps debitor est iustitia facere, ut dicit Lucas de Penna in l. neminem . C. de suscepti S archar.lib. 1 o. & ob id ei redditus dati, ut dicit D. NE 2.1iq. 63.Mc. 1. Ma
Hinc est, quod olim Principe, ius dicebant, vel alii iudices eorum nomine, iis impeditis ς ut dicit Athen. lib. I a. c. hunde Persarum Reges, licet deliti jsd titus in aureo solio, re throno purpura ornato dicebar, idem ibi cap. 3. quod & Indi Reges servabant, ut dicit Curtiv lib. 8. quod &Ianus laciebat,teste Beroso. lib. 4.& Seuerus Imperator,ut dicit Ηςrodianus lib.& Mitridates Rex Ponti, ut dieit Plin.lib.7. cap. 24 Nlib. 2s .c. a. G ibb. II .c. II. Viales. siti R.c.st.&Herodis