장음표시 사용
41쪽
alibi vero dum vivunt imperant, alibi etiam eum sit
prema potestate,alibi eum limitata. . 'a Secundo loco, suce essionis iure quandoq; acquiri-μlari ε' tur . ubi populi id genus imperandi admittunt, quod re fluer liret non sit ita persectum,ut electivum, eum hic να-
sonae quo tute pra stantes tantum eligi debeant, tamen id saepta. Mon doεν ob factiones, & seditiones, quae in electionibus saepem et tare eontingunt,potius est,& legitimum bi talis successioeli approbata, cum enim natura hominum avida sit Imperii,teste Salust in Iug.& cupido potentiae mort Iibus insita, ut dicit Tae. i l .hiit. & cunctis affectibus flagrantior sit,ut idem ait lib. II. Ann. per successione malis ob id oceurrentibus prouidetur,eum minore diserimine Princeps sumatur, quam quaeratur, ut dicie Tae.hist. II. &alioru spes cohibeatur, si successor non sit in incerto: idem 1 r. Annal. & filius proinde tali, futurus, aptius erudiatur,& imperi u rutius custodiatur; Sic Lacedaemones Reges duos saepe habebant nomine magis quam Imperio ex duabus, familiis, Proclis,NEuristhenis,& primus ex hii habebatur, qui maximus natu esset ex liberis eius qui regnans decessi siet, qui si absque liberis deeederet, eligebatur qui proximior esset consanguinitate, keminis exclusis, ut dicit Aemilius Probus in vita Agesilai. Sic orta lite Inter
filios Dauid de successione, statuit ut a Salomone inchoaretur, quo postea decedente, alii successere , ut habetur 3 Reg.cap I 8t II. Similiter regnum Maeedonum secundum genus deserebatur, ut dicit Diog. Laertius in Platone.&Iuilinus lib. I s. quod &apud Persas e Meruatum, ut dicit Strabo. lib. I s. & idetranslato regno ad Parthos est ueruatum, ut dicit Ioseph. lib. I 8 .antiquit.e. 3. quod & Aegyptii per annos tercentum quadragintaquinque seruarunt, ut ex eodegenere semper Reges essent, ut dicit Ammon lib. .de gestis Franc.c. x . & idem seruarunt Indi, Aphri,Τa
viri,Tureae, Galli, Hetrusci, & Hispani; & hoc genus
42쪽
regnandi probatur etiam Deut. cap 17. & Gen. η'. &probatur etiam in cilicet. de voto.in c. a. de suppl. ne-gi .prael. in c. ad apostolicae. de sent & re iud.in 6. & est via potior plerunque , cum populi facilius obediant Principi consueto, quam novo, & dissicile alienigenis subiiciantur,undeLicurgus sanxit ne peregrini in v bem admitterentur,quod & Romani quandoque lege Petronia, & Saxia sanxere, & Athenienses peregrinos semotos a ciuibus habitare iubebat, secundo,id expedit,quia populi nouis exactionibus no grauantur, sed in impositis a patre continuatur; rertio, quia sic vita Principis uiuentis est tutior, cum insidiis non patear, ut quado nescitur quis ex extraneis ei sit successurus adi etiam quia mortuo Principe electivo, Respublica vexatur, & ex mutatione Principum alterius generis, facile regna intereunt, &transeum in aliud nomen,&ditionem; Sic Arbaces transtulit Monarchiam ex Asinsirijs in Medos,quia ipse tunc erat praesectus Medoru: ut dicit Iustinus in I.&Cirus subacta Asia,&vniue se Orientcia Medis ad Persas,quorum Rex era Monarchi et nomen transtulit,ut ibi dicit Iustin. de Herod. Iib. I.& Alexader a Persis dominatum in Macedones transtulit, ut dieit Iustina ib. I I.&ia.& Romani regna subacta proinde, saepe nomine proprio priuarunt,&in
Prouincias,sub Romano nomine,c6 uerterunt; ex muxatione etiam Regum aerarium minuitur, δι iura Regni, dum sui omnia euertunt videntes Regem morti Proximum,nec eos successuros.
Quod si Regi decedenti plures filii extem , soluS 3 . .
Primogenitus in Regno succedit, nisi mos contrarius Princreceptus, vel lex Regni aliud exposcat, cum eiusdem γέμrei duo in solidum domini esse non possint l. si ut cer- to. g.s duobus. Tcommod . idq; ex consuetudine omia r j a V nium sere gentium seruatur, ut unus tantum sit Rex, p t δ
rea. de probibita seu di alienat.per Fred. Sic tamen, ut
43쪽
aliis filiis,integre seruato Ρrincipatu, de pensionibus,
vel alia re, ne egeant, prouideatur. Abb. in cilicet. devoto. Card. cons. I 37. Anch.conc239. Sic Lacedaemo ne, Cleomaenem Regis filium etiam non compotem mentis alijs filiis praetulere,ut refert Herod. in s.& videtur id etiam insinuari. Deut.2I.& Gen. 9. quod &Parthi seruarunt, ut primogenitus regnaret,ut dicit Iustinus lib. I.8t Macedones Diod. Sicul .lib. I 6. Liuius lib. o.& Abraham Isaac primogenito cuncta quae habebat praecipua dedit,aliis munera tantum. Gen.4' &apud Lacedaemones maior natu imperabat: ut dicit Plut. in Agesilao. Sic Cirus moriturus regnum Cambysi primogenito dedit: ut dicit Xenophdn . lib. 8.Paediae Ciri. Et si duo gemini nati sunt, prior editus
in lucem .succedit. Genes. χ s. & si id dubitetur, prior masculus praelii mitur genitus. quam is mina. l.s fuerit legatum .s .fin.de rebus dub. licet vix fieri possit, ut
unus prius es io non natus sit, cum natura no patiatur duos simul edi uno impetu. l. arethusa. fide stat. h m.
quod si ex secto matris vi ero nati sint, rei res est committenda, vel erit locus gratificationi si pares sint m vitis , ut dicit Io. And. in addit.ad Spec. lib. pay. 3. c. de Dudis.l .siquis seruu. f. si inter. F.de leg. 2 alias est dandum in dubio honestiori,& prudentiori.e.fin .dist.' . alias si primogenitus postponitHr , multa mala oriuntur, ut narrat Ioseph. lib. . de bello Iud. c. . 8c s.
ingentes clades ob id secutas. & Paulanias in Atticis, S lustinus lib. 34. Si vero filius primogenitus mutus, vel surdus sit,
aut aliter inhabilis ad regendum, hon ideo primo enitus excluditur, unde in Pannonia Colomanus gibbosus,luscus, claudus,& balbus prelatus est Alino secundo genito, ut dicit Michael Ritius. Sic Candare regnauit,licet uno oculo orbata, ut S Philippus Rex rvt dicit Volat. lib. i 8.& Iustinus.Sic osias leprosus regno non est priuartus,licet eius filius pro eo regnu a min,
44쪽
ministrarit. . Reg. I s. 1. Paralip. c. 26. & Toloclib. I s. via. de Republ. dicit, quod lieet Papa possit deponere Imperatorem inhabiIem, secus esse de alijs Regibus ob id solum.' Spurii tamen ad successiones regnorum non admi runtur, i uxta probabiliorem semen usu mr v de in regno Sueuorum, Nomegiorum, & Gothorum Rere exclusi spurii, ut etiam lesitimatis per subseques matrimoniu plene non obedierint, ut dieit Olaus Magnus.lib. 18 e. s. cum &spurii non possint diei ex sti pe regia legitimi, cum no fini nati in matrimonio,vbi est tantum coniunctio Iesitima. Exo. χo. Marci Io. MI S hi soleant esse saepe imitatores incontinentiae paternae, unde S a dignitatibus ecclesiasticis, & etiam eluilibus, nisi urgeat iussaeausa in contrarium, quae sua- . . deat eum iis dispensandum, repelluntur. cap .cum in cunctis.c.innotuiti de elect.c.filii .c.pen .de fit .presbyt. I. 3 .f.spurios.l.spurii. T de decurio.& sae pe huiusmodi homines legitimis dominis necem parat, ut domineatur,ut fecit Phraatates notus Phraatis Parthorum Re
Iis, qui patre intersecto, regnum occupauit, ut dicitabel l. lib. I. Aenead. . sic Iugurtha expulso Adherbale, Numidarum regnum occupauit, ut dicit Sallust. in bello Iugurti Quod si Rex ante adeptionem regni filium suste- perit,& post alium, praeponi debet natus ante, cu non sit spectanda ratio temporis adeptionis dignitatis, sed 'naturae, sic natus ex Senatore etiam ante adeptam Senatoriam dignitatem,dieitur Senatoris filius. ita Hotom. lib. 2. Ιl.'. e. 29.l.senatoris filius. fide senat. se Da rius duos habens filios Artaxersem ei genitum homi- ni priuato, & Cyrum Regi, de regno inter se contendentes, pro priori sententiam tulit,ut dicit Plut.in Artoxerse. & Diod.Sic.lib. I .
Si praeterea,Rex defunctus,relinquit ex filio primo enito praemortuo nepotem, di proprium alium filiu
45쪽
ρ ρ at superstitem , magna est controuersa quis praeseraturanMisit A & Greg. Tolol.lio. . de Repubae. Io.inclinat in sente b. ρ V' tram quod nepos praeseratur. arg. c. I. S. si quis igitur. Vo myr aut la. de haere. ab intest .venien. f. cum filius.Initu. de νμst, ποιμ' haere.quae ab inisil.Lex quibus causib. d.si quis pri tis. C. de secun . nupt. idq; fuit iudicatum in Anglia, D με. N Lusitania, ut idem refert, licet non desint & exempla in contrarium, ac authoritates, quae intelliguntur ubi iura regnorum aliud no dii ponunt, ut ibi dicit T losqui & cap. D.proponit quaestionem an torminae,udo proximiores sint capaces Principatus, & inelinat Pr,i,M.,ο si DL capaceβ , tr aliud leges regni non disponant, ubi G pro νxxaque parte pulcherrima argumenta, & exem minis .bi. pi Hucit, S haec ecunda opinio eii magis contona, i .His iuri, cum iure communi foeminae succedant ubique, si ' ius particulare non repugnet. f .f. Instit .de haere.quae ab intesta.s defunctus. U.de lai,, & leg. haered. l.cum antiquitas .eod.l. illam. . de collat. an vero politice id expediat, arbitrarer i s pendere ex qualitate subditorum, ubi enim sint fideles,&obedientes, sentirem id
I 6 repugnare, alias res no videretur periculo carere.
Turtio, acquiritur quandoq; Principatus iure hae-ὼs primi- reditario,ex testameto,vel ab intestato, in quo aduerpinu visue tendum,'aliqui Principatus, ut & lauda, dicunture datin ex antiqui,in quibus descendentes,& collaterales succ re meto, dunt, alii paterni, in quibu, descendente tantu succe-
via ab into dunt, etiam si haeredes aliorum bonor si ultimi pollenstate . soris defuncti non sint; alii haereditam i, in quibus sue-
cedunt tantum qui haereditatem nanciscuntur, vel ex
teii amcnto, vel ab intestato; Vnae aliud est succedere, in regno lure haereditario, aliud iure legis proximita-- . tis, vel primogeniturae, quando enim regnum desertue
iure haereditario,& nouum,vel acquilitum est,de Quo defunctus potuit disponere, nisi aliqua lex resistat, tuc qui proximiores sunt defuncto, Iucced ut ab intellato,
etiam si plure, satia eodem gradu,nec tunc licet reis. pudiare
46쪽
pudiare reliquum haereditatis defuncti, retento Principatu, nec cotra,cum pro parte non liceat adire, pro parte non .l. I.& 2. fide acquir.hqr.Quando vero Principatus antiquus iure regni debetur proximiori, de antiquiori,licet ei recipere Principatum reiecta haereditate, nisi ei se obligarit.c licet.de volo. & tune Principatus debetur proximiori etiam non haeredi. Ioan. And. in addit. ad specilib. .partic. s. in rubr. de sevis dis. facit u .uniea. g sed & s. C.delat.lib. toll. Vbi vero Principatus est nouus, vel haereditarius, ut supra, licet de eo disponere, vel si populus consentiat, unde Constantinus magnus, tres filios haeredes Imperii, populo consentiente, cui multa acquisierat, reliquit, ut ait Teodsib. D.hist. ecci e sn. Russi. lib. I. hist. che. D. Sic Attalus Pergami Rex, filiis carens, populum Romanum testamento suo haeredem instituit, ut dicit Iustin. lib. 3 6. pariter Augustus, Tiberium hqredem Imperii instituir,& post longam dispatationem , approbatus suit, ut dicit CornΤac. lib. I. . An n.& Suet.in Tiberio.cap. 14. & in Augusto.c. IOIOS Alexander dignissimum haeredem nuncupauit, Morta contentione quis is eiset, cum annulum Perdicae
tradidi flet, annulo exemptum, is prelatus est aliis, ut edicit Iustin lib. iet.&alij multi . Prinei ast Quarto, ex emptione quandoq; acquiritur Princi' an atom patus,vi fecit Pelops,teste Tucid.in I.quod intellis it ιων p. .is modo tale sit,i.quaesitus, ut de eo libera sit dispositio. p ion.m. Quinto, sorti quandoq; etiam adeptio principatus , est commissa. Sic ante confirmationem regni ista J, ἔγνincipat serte diuina, Regnum Israel est delatum, post vero iure successionis. I. Reg.c. Io. Sic Atius Rex Maeonum enitis Lydo,&Turrheno filiis, sorte iacta, Lydum elegit, ut dicit Lesbius lib. de bello Pelasgico. & Iustin. lib. I.& Herod.lib. 3. reserunt Darium sorte electum, Quod eius equus primus vocem edidi idem Iusti.
lib. II. dicit, Gordium electum, quod decretum esseo
47쪽
eum eligendum Regem quem primum reuersi in templum Iouis euntem plaustro reperi stant, quem regem salutauerunt, & alij multi, quae tunc probari potest quando paritas meritorum adest,nec constat quis primogenitus sit,quod duo simul sint nati,ut supra est dictum,vel alii in pari gradu sint,vbi lex primogenitum non existe,& regnum diuisibile non sit, iis tamen consentientibus, vel arbitris se decernentibus ad mala fu
r o Sexto, quandoq; etiam per contractu s principatus ne at ' desertur, ut M. Antonino cum Faustina uxore est deIaan preeon- tum imperium, ut dicit Iulius Capitolinus in eius via reactias δε- ta: Sic Alphonsus Rex Lusitaniae, ducta Beatrice filia se iuri is Alphon si Castiliae Regis, regnum Algarbiorum in doquomoda. tem accepit, Vt d. Vasaeus in Chron. Hisp. anni i 16 Sie Tiberius Constantinus Mauritio cum filia in matrimonium ei locata,imperium dedit: ut dicit Ammonius de gestis Franco.lib. 3.cap. 3 s. & alibi saepe, modo regnum in foeminas trans re possit, S de eo possit disponi, alias non, ut supra, & docet Tolosd .lib. .de
. νη . Septimo, bello legitimo acquiritur etiam principaarimc me tus, scilicet acquisitus erat de iure bellum i AEn Oellom serentis, vel erat Christianorum a Turcis possessus,su - - , quia tune ex commiani consuetudine, fit oecupantis et Cy 1Μο. ut dixi tract.de Bello .sic in bello licet adiuuare iustam partem foventes, qui si principatus sibi ante debitos consequantur,si dent eorum partem iuuantibus, pota sunt ea legitimὸ retinere,ut legitur R Omanos fecisse . Ex eo autem, ν aliqui sint infideles non licet eos spoliare dominio,quod iure gentium possidet, de quare late dixi tract. de Infidet. & tract.de Bello, modo non sint subditi Christianis, per aecidens tamen in aliquibus casibus,de quib. ibi, possunt bello impugnari. Haemici vero bello, Papae authoritate impugnari
posiunt. modo quo dixi tract.de Haresi.
48쪽
- Generaliter vero noxiu est nouo se Principi,omisso δ veteri. biicere, ut pluribus probat Greg.Tolo d.lib. ' T. de Repub. c. I9. cum nouitates in Republicissem ηρ pr per sint periculosae. . vetera, nomHi sunt modi praecipui, legitime adipistendi prin si θηεrmcipatus,vi eos omitram qui illegitime,dolo,vi,vel ali- ater eos adepti. sunt, quorum multa exempla recenset idem excellentissimus Tolosanus in d. eius admirando opere, quod ob miram eruditionem, varietatem, ac copiam rerum , cymbalum mundi non immerito vocari potest, in eius 7.lib.praedicto.c. I 3. IT.& IS.sVM MARIUM.. a PolitiMum, seu Principatuum stetaei qua Est, is quo qua qualibet. a Potitia qua inter alias sil potior. 3 Potitia ut inter se permutentur, Θ eommutentur . Politia ut corrumpantur, ct conseruentur. s Politia qua cuique genti magis accommoda sit. s Potitia qua optima sit . Principatus es levismus,vel Ti anuleus. - δ Tis annis quid sit, ct ex quibur dignoscatur, ct quam
s Grannidis signa qua .s o Regiminis iussi signa qua.
x x Principatus non ambιendi, eum exemplis eorum qui illos rennuetaoni.
De diuisione Principatus, aut distinctione Politiarum. Cap. IIII.
LIςην Reipublicae nomen sit unum, modi seu princi
tamen administrandi secundum diuersam patuu θε- rationem, diuersi sunt, unde omnis politica ciesqsint, administratio, vel nutu unius pendet, & di s quot, et
itur Regalis,vel Monarcbicrivel Paucora,& dicitur et qualibet. satus
49쪽
satus optimatum,vel Aristocratia,vel plurium,& diacitur Respublica absolute,quando scilicet modus administrandi est penes populum, ita ut ad ea tam pauper,quam diues,nobilis, & plebeius bonus admittatur,cui aduersari videtur democratia, in qua solus populus, exclusis nobilibus,& probis imperat. Aristoeratia compofita est ex exiguo numero nobilium , & bonorum qui imperant,cui opponitur olisarchia , scilicet paucorum potentum dominatus,qui omnia ad sui potius utilitatem. quam publicam, regunt.Monarchia
est eum unus tantum ad utilitatem publicam potius, quam suam imperat; aduertendum enim,quod principatus politicus, principatui domestico respondet, in domo vero est duplex principatus, dominativus, &iconomicus: primo,dominus principatur servis r secundo, paterfamilias liberis dominatur, ut vir uxori, α filiis,qui principatus disterunt, quod in primo dominans intendit per se utilitatem propriam, per accidens vero utilitatem subditorum .in lecundo, econuerso dominans per se intendit utilitatem subditorum, &Per consequenS propriam, quatenus regimen illud ce dite iam in bonum dominantis,sie in ciuitate, Principes, quandoq; intendunt per se utilitatem subditoru, S propriam per aceides,& hic dicitur verus,&iustus principatus,& proprie pol sticus, quandoq; principantes intendunt per se propriam utilitatem, S non lubditorum, S se habent ad eos, ut domini ad seruos, ct hic est iniustus piincipatu s,rum ciuitas sit communi- ltas liberorum, per hune vero dispoticum sit communitas seruoru r ut dicit Arist.lth. 3. Polit.c. F.& 8. Mor. lad Nicomach. c. Io.Unde surgunt aliae politiae, ut aliast iussa,alia tirantea, de quo infra: & se Mona chica aequiparatur si b. na est regimini patris erga filios, si mala.& se tirannis regimini domini erga seruos, optimatum status est. vi regimen viri erga uxorem,cui cudignitate imperar, sic optimates statuum qui populu
50쪽
iaeent. Hinc surgunt aliae duae speetes politiarum, seu licet potentia paucorum, ubi censu valentes regunt, quae est pessima, & est fimilis societati fratrsi qui sune aequales, nisi quatenus aetate distant, unde si aetatibus valde distant, inter ipsos fraterna amicitia non eli, deest pessima,quia non ex virtute,sed ex diuitiis, & potentia aestimantur, & dicitur oligarchia, alia omnino popularis, ubi non sesi boniex populo, sed indiserete omnes ad resime, boni & mali, pauperes, &diuites, plebei & nobiles admittuntur, Blest mala,&adest in iis regionibus quae sine domino sunt, ibi enim omnes sunt aequales. Plato. ex Diog. in eius vita, diuidit poliistias in quinque species, legitimas S illegitimas; stiliacet popularem, ubi ad imperium multitudinis res aguntur,&eius nutu magistratus eliguntur, S leges seruntur: dc optimatum,ubi nec diuites, vel inopes, plebei, vel nobiles dominantur,sed ij soli, qui in ciuitate optimi sunt; S statum paucorum, quandoa censibus magistratus eligurur, qui sunt pauciores pauperibus; ει regnum secundum leges; ac tirannidem, ubi vi eiu es ab aliquo reguntur.
Postunt vero hae politis simul iungi,eum magistratus, populus, dc optimates sunt participes honora sub una suprema potestate,quae eis impartitur praedictam potestatem,& haec etiam est bona politia, cum ab una potestate pendeat,nee politiae confundantur,quod Α-rist. i mprobat .Polit. e. F. 6.8c T. Haec vero diuisio tulta esse videtur distinctio principaxuum , semotis populari, paucorum , & tiranniaca r nam politia est ordinatio su premi principatus in ciuitate, si ergo in ciuitate est aliquis, qui excedat alios virtute, pareit eum perpetuo dominari in politia Regali , & bonorum , nam is inter tales debet principari, m magis aecedit ad principatum naturalem, ει uniuereti, rnde cor in animalibus principatur omniis