장음표시 사용
4쪽
PHILOSOPHI, ET MEDICI BONONIENSISQγReliquiram malibus exunguibus libri quatuor, pia morem cius esiti Nempe
DE MOLLIBUS CRUSTACEIS TESTACEIS. ET ZO ΗΥTIS.
8쪽
DE ANIMALIBVS EXANGUIBUS RELIQUIS QVATUOR,
NIΜALIUM exanguium qintuor genera constituit Aristote- 'myra. Iesi Molle, Crustatum. Testatum&Inseetiim. De hoc autem poώ σε σώα stremo, conscripto a nobis volumine . nupetitue in lucem edito. - abunde. ni filior,dictum est: de reliquis tribus, quae pisces improinprie ih Plinio nuncupantur, nunc agomus. Nec erit praeter ratio. us s. nem,hoc eodem in tractatu. quae de Zoophytis hoe est ijs quae imire plantam de animal natura ambigunt authores scripsere& obseeuauimus nos ipsi,proprio etia libro docere:Quamuis enim propriε ramalia cilci non increanturi tamen cimi multa habeant cum exanguibus communia. ciet ominino hoc volumine complectenda veniunt. Aristot. in libris suis de Animaliburrum maturam perscrutatus es uicut multi quoque recentiores, Theophrastus vero fide. . limus Aristotelis imitator nullibi.quod stiam, in libris plantarum meminit. Undeas zm, Eoophyta rectius Animalibus, quam plantis esse annumeranda. A Mollibus exor- r,que,a haec primum inter omnia exanguia locum sibi vindicenti s ordini a nobilitate. io in omnibus sere nosti is historijs usi sumus, inhaerere velimuη. Eam autem, nota ab a atq; utilitate, ita enim conchyliati crustata praecederent, sed I corporis partibus dis
9쪽
metimur, quarum sand numero Se robore longe praecellunt Mollia. Sed de philosopho runa princeps & communis prςceptor Aristoteles hunc ordinem secutus filii,Mollia primo F Or. 4. loco nominans, uti i x his eius verbis videi e est: Nunc, inquit, Ordinem animalium quae U' ' funguino carcnt, perscquemur. Gcncra in hoc ordine plura sunt, primum quae Mollia ap- pellauimus, hoc cst quae sanguitie carcnt,dc soris carne molli obducta, soliduni intus mO- 'ν do tinguinci senexis continent,quale Sepia. Secundum que crustis tenuibus operiuntur, ν hoe est partcmsblidam soris, mollem carnosamq; intus continent. Durum illud eorum tegmen, non fragile, scd collisile est:quale Cancrorum genus de Locus arvin. Tertium que si licea resta concluta muni tur, hoe est quibus pars carnea intus, solida foris, stagilis atq; rupidis, non collisitis: quod genus c oncharum de ostrearum est. Ita cillera Neque ab ν, hoe ordine deflexit, quin Aristotcleua imitatus Plinius, Piscium , inquit, quidam sanguine ν, carent,dc quibus dicemus; sint aurem tria: in prirdis quae Molliri ipsi ellamur; d inde con- recta crustis tenuibus, postremo testis conclusa duris. ' ν,
. . . fio LLI: dicitur omne quod est tenerum tactuiq; cedens,eui contrarium, quod duru cst.Caeteriain quς Graeci μαλακια. Latini Mollia appellat sunt
M,λ dum superi us quoque a Philosopho dictum est. Dici etiam μαλααάδ, μαά. ti . Ait id Vii doli cu e contecta, quidam volunt, praesertim Theodoriis Gaza , de eum secutus si tibii Abis Rondelerius, ni minis astin te dccepti. Nam Hippolitus Salvianus, optimis sane Ari- .il stia, stolidis interpres & diligentissimus animalium a litatililatanditurae indagator, hosce non
pliki. . sine ratione reprehendit in sua de Aquatilibus historia . ait enim μαλακοδερμα , hoc est. G ες mollem cutem habentia ab Aristotile vocari cartilagincorum piscium oua . Cum enim fideleti, dixisset ' Philosophus, Cartilaginea vero de Viperae cuni intra te tua gencrent, mox ani- G r. mal foras pariunt; pta lictum aurem generant ouum, ita enim mouo animal gignitur, ex gm, impellecto nullum c xtta autem non patiunt oua. a uia nati: ra stigula satira 3e non quia ca- Ψ Iida, ut quicta volunt; statim subiiungit, in δερώα γ vita . δὰ γώ - δεουα.ου ξπαί- αυτων ὐ ptimi τὸ arον διἱμ- e civi το'd υχρά δεα , μαυ-δερμα γε raiam, δἰ δ' τὰ Pi- ρμα ἰυ Θοραθ. διψΘπρετο γαο ἄν. Quae quid cin erba mouit Saluianus J nequc a superioribus listi baione capitis undecimi separare debebat Theodorus ; cum eorum,quae in illis dicuntiar,caussam reddam; ncque sic veraere; cute molli intecta gcnerant oua; uod cnim caloris cxigui sunt, ultimuin sit c ac natura eorum no potost; quia igitur frigida lunt,molle geracrani: quia molle, non cxtra, pcijret ςnim propior suam mollitiem: seci sie potius, Molli igitur cute tecta generat oua, quia cinum pauci sunt caloris, non exsiccat eorum natura adin idum. Quoniam ergo frigida sunt, cuic molli lccta ge nerant ; quoniam vi ro molli tecta sunt cute , non extra; pcrirent enim utique. Athen usMαλακια otiani τευειώδη hoc cst LOligini sit nilia vocat Mollia. Mαλσria aulcm cur vocentur,nobis Lis ι de manifestauit, Gesenus, dum inquit: Mαλακια, id est, Mollia vocamur neque squainam, olimcu, D' neque asperam,neque testaceam cutem habentia ed mollem perinde ae in hominibus cae η Vt Polypodes, Sepiae, Loligines, quae tangenti quidem mollia vidcntur: quia ncque squa-Q' ' i' mas neque asperuiu .ntq; testaceum tegumcntum habeant,durae autem sunt carnis. Apud. i ,' Aristotclem citanic Allienaeo Molliarunt Πολυποδες, μυλη, ελεδωνη, τψως, hoc cit4 , , , Polypi, Oχaena Helidonc, Sopia, Loligo ψ Alibi Mollia scribit esse Polypos, Sepias, Lolle ρ girit s. Plinius Mollia, inquit,ti: nt Loligo,Sopia, polypus, de catera eius gcneris. His ab ' Lι o. y. a. alius annumerari vidco I cporc ni marinum & Vrticam, quam posti cinam nos intcr Z a S, phyta di his sinulta recensebimus, quamuis persectum Zoophytuna licua sit. Mollia autem Zoophyta non esse clarum est: nam nequc solidam inius habent subitantiam , quae ossi pmportion tur, ut pler.iq; Mollia licet alioqui ossa, teste philosopho,minime sint, vi mox patebi0 nec Ccio pcdos, nec musiin , nec atramentuin, nec caput intra alucum,ncc quasvis sere alias . partes,quibus Mollia praedita esse deinceps probabimus. Quocirca qui Viticam de Lep res marinum inter Maia retulerunt,mmis laic vocem eam usurpaucic, d quaevis asti. milia
10쪽
A nullaad tactum redentia, molliei; came praedita, Mollia nuncuparent. Nos autem eo cisius propriusque, Philosophum imitati,sumimus hane vocem,& de omnibus,quae Mes libus proprie dictis conueris uataee in genere stabimis.
. DESCRIPI IO. ET PARTIUM ANATO ME.
OL LIA ossibus & visceribus orere, qualemq;Ihabeant carnem,his ver- Ossibus dabis docet ' Aristoteles:V identur, inquit, nihil ossis, nihil terreni discretum V I rib ua habere, quod dignum effatu sit; sed mollia fere tota, carnosa & tactui ce- P
dentia. Ne tamen corpus eorum facile pereat, modo illorum quae carne lassulunt,naturam inter carnem&neruum obtinent. Mollis enim vic ro est, sed intendi potest, ut neruus. Fissilis autem caro eorum non in diis rectum, sed in anfractum: ita enim ad vires commodior esse potest. Sed loco ostium ha-ς bene quod piscium spinis proportionetur omnia excepto Polypo; Nam Sepiae habent Sepium quod sepium vocant & Loligines quod gladioIum,ut postea probabimus, quavis quidam si pariem hanc duram ac Blidam os appellare voluerint. Exteriores partes omnibus sunt tres praecipuae,caput φαυρὶ pedes ω πο δρὶ siue brachia, quae quandoque Aristoteles 'η--τήν- uocauit. Gara crura,barbas,cirros interpretatur, tum etiam τὰ κύτος αδιο ςον, 'id est alveus indiscretus, seu sinus eodem interprete . Non laudat Zoographus quibus Cirri ut seri cirrhus cum aspiratione scribitur,quod huius vocabuli origo Graeca no videatur, nisi quis Madumia . sorte a verbo deducat, siue quod capillamentum huiusmodi tonderi idoneum sit , ω unde di utpote prominens vel pendulum siue contrario sensu, quod minime tondeatur. Unde ei- ς- --rim vel cirrhidem auem aliqui notam volunt. 1vior quidem Graecis color est, quem LM tine gilvum dicimus. Idem Zoographus recte putat κῆτος apud Aristotelem non bene pe-nanflecti,quanquam & in alijsdocis saepius, tum in Aristoti iis, tum in aliorum libris, m do penanflexum,modo paroxytonum inueniat. Sed quoniam penultima breuis, omnino peracuendum censet. Caput vero omnibus contra quam caeteris animalibus inter crura Caput. C continetur & ventrem, teste Philosophor Unde '' Plinius de Mollibus loquens sumnatim: Lib. s. e. is His, inquit,caput inter pedes&ventrem. in capite os est&in hoc bini dentes. Ut ex hi- 18. see Philosophi verbis patet. M- δἰ mile πο δἄe ν κέκλη μι, ἄπα-- ἐν μων των ' . O p . ποδων eia καλου δύων --ανὼν . ταύrae δρ -- aa, ἐν ἁ νω δύο ὐδρme. - - put omnibns inter brachia:eius pars oris habitus est, in quo dentes duo. Quae Aristotelis verba, Athenaeus sic transcripsit. Tlta σ-αν, inquit. --. λει φησὶ π, δας QKν rurita ν τους orro καΘω δύο μοι Me, προβοσκίδαρ δύο . κώ-ἄυτων το- οφ Θα ουe χαῖeoua. ἔχα δἰ -' οδοντας διn, H, HV a ,του δἰ κατω. Sepiae scripsit Aristoteles octo Pedetipedes esse iit, his duos maximos, scilicet promuscides duas, inter hos vero oculos & Os,a ue dentes duos,altorum superiorem, alterum inseriorem. Caeterum rostrum rectius, osentesq; appellanda sunt, uti doctissime Rondeletius disseruit. Est enim haec pars s os nimirum & dentes in adunco carniuorarum rostro perquam similis ex partibus duabus com Rostium. polito, superiore,& in1eriore,cOmnaissura pyxidata, ut loquitur Ronaeletius, ita ut inferior intret in superiorem . Partes itaque huius rostri, superiorem scilicet & inferiorem dentes D videtur appellasse Philosophus. Sed cum immobiles sint, neque firme innitantur ad laniandam & retinendam praedam, non satis proprie dentes dicentur, sed potius i. Carent lingua Mollia, sed vice eius carnosum quiddam in ore gerunt, quo voluptatem Liην discernant esculentorum, uti apud 4 Philosophum scriptum reperio. Insuper habent in capite oculos binos grandiusculos, quibus ciscrimen exigua quaedam praestat cartilago, '
se continens cerebrum paruulum. Pcdes quoque Omnia obtinent in parte priore, cuius cau- o l .sam hisce verbis tradidit Aristoteles: Pedes habent parti priori vinctos circum caput, I edes clieis infra oculos circa M.& dentes. Sed eum caetera animalia quibus pedes, aut parte priore in pari is posterioreve eos habeant,aut latere,ut ea quae multis pedibus innituntur, & sanguine ca- priore. reni,hoc unum genus Molle nimiriam parte,quam priorem in eo capimus,omne centinet. Cuius rei causa est,quod pars eius posterior, ad priorem adducta est, extremaq; coeunt &M confunduntur, quomodo Turbinatis inter testata accidit. genus enim testatum omninori partim Crustatis,partim Mollibus smile est. Qua enim soris terrenam portionem, intus,, carne.im habent,CruItatis assimilantur: qua autem fornia eiusmodi corporis constaticum