장음표시 사용
21쪽
Ciurat, nisi ad publicam utilitatem illas omnium oculis Valeat Ostentare. Ii nobis conversari datum cum docto illo Montis Cassini archivista ecclesiasticam doctrinam quaerentibus non parum commendabili, cum Patre illo Frangipane, decem S. Augustini us Iu adhuc ignotorum Sermonum editore , qui a quadraginta et amplius annis lectioni et meditationi vetustissimorum codicum addictus,
quidquid a majoribus acceptum, quidquid a semetipso
studio habuit comparatum, nobiScum Communieare, XCeblentissimus magister, non dubitavit. Inde si quid bonum, si ciuid sapiens, si quid doctum, in hac nostra collectione, reperiatur totum illud non labori nostro, sed ejus consiliis potius referendum libenter declaramus. V. Post celebro illud Montis-Cassini archivium, celebrem pariter pariterque divitem Laurentianam-Mediceam Florentiae bibliothecam, annuente supremo ciVitati et regni Duce, favente autem illustrissimo ejusdem bibliothecae rectore D. Delfuria, invisere et explorare nobis ConceSSum est cujus quidem laboris, jam ab annis quatuor incoepti, nondum penitu ConSummati, Sed ConSummandi celeriter, quasi praelibamentum hodie proserimus. VI. Non praetermittenda insuper Excellentissimi Principis higi Romae bibliotheca, necnon et archiVium Sanctae Crucis in Ierosolymis , unde pliu es eruimus beati
Habendum cst illud S. Augustini supplementum ad complendam ejus editionem Stam Italum est Iomae an. 8i9, edente Octavi Fraja-Frangipane. Addenda tiam Dionysii uitio viginti- luatuor ejusdem Octoris Sermonum Viennae typis mandatorum anno II9 2. IIo Sermones huic nostra editioni adjungere Curabimus. Bibliotheca Sessoriana, sive SanctoΡ- ucis in Ierosolymis multa I ossidet adhuc inodita , quae reverendus hujus monastelli archivisti, D. Leander de Corriori in publicum omittere jamdiu sibi proportebat, quando morte prae Ventus est. Staiiapis jam supposuerat tres Sancti Ambrosii Sermones Carterorum Promulgationem non possunt non vehementer exoptare docti onmes Ecclesiae
alumni, ut utinam illa nobis etiam rescribere liceret l
22쪽
Petri Damiani Sermones, ita ibi iscum docti illius Cardinalis operum editio plenior et persectior evadet. VII. IIaec Sunt autem opera iVe si agmenta, qUiae X di versis illis doctrin: sbialibus lanii Ra in pul)licum emittere Statuimus. 1 Quidum multi sancti Λus ustini sermones hucusque inediti, tuorum numerum SSerere laUC USque non POSSUIBUS, Una Opi Starum al)or non sit adhuc ad sinentUS lue perductus. Sulliciat annotare jam in isto volumine SeXaginta et amplius Sermone beati Doctoris Contineri, ciui cluidem omnes aut sere omnes ex hibliotheca Montis- Cassini prodeunt luinctuaginta alios, ex eadem bibliotheca depromptos et ad nos a Roma missos , nostri juris jam factos esses pluresque a bibliotheca Florentina sperari, cum a tril)us anni Constanter rescribendo incumbant nonnulli amanuenses 2 alii quidam sermones eidem S. Λugustino non merit tributi, sed, utpote anti pii et inessiti, non omnino rejiciendi; ' nonnulli S. Chrysos tomi Sermones, tuorum sola Versio latina nobis occurrit 4' S. Leonis Papae sermones duo ' epiStola, Una et quidem pretiosissima, S. Bernar si , ' fragmenta cluaedam B. Petri Damiani, pubus adjungulatur ejuSdem preceS, Se mones et Instolae, ab Eminentissimo Cardinaliauria, Sanctae romanae Ecclesiae olim Vicario nobis communi-
Cato, , ' S. Hieronymi si agmenta ' S. Hilarii de Laudibus Pauli S. Maximi epistola . 10 lauti diaconi
fragmenta, et alia minoris momenti. VIII. Primum cluidem volebamus horum Sermonum promulgationem differre , usquedum complet penitus opere, Omnes Simul ad lucem dare in promptu emergeret. Sed nova recentius publico promissa S. ugustini clitio nostram ejusdem Doctoris editioirem anticipancti causanipri ebuit, imo et factis comprobanssi, quanto pretiosior novis illis thesauris haec nostra evaderet, unde in hoc Volu-
23쪽
naen coli ginari s xaginta et ampli ius SQ rmones aut lienti eos S. Λugustini Hipponensis, necnon et plures sermones eidem salso tributos, quos in appendicem ejecimus, etcterix uS-dem octoris inseditis oporibus ad aliud tempus, et quidem proXimum, dilatis, servatisque aliorum atrum sermonibus ad complendam uniuscujusque editionem, nisi prius brevem ineditorum illorum operum collectionem
adunare jucundius arriderol. IX. Notandum est interea, et illud o praenotatis evidenter derivatur, omnia illa non parem inter se habere auctoritatem, ideoque necessarium suisse severam hic critices manum, quanquam non SeVeriorem, admoVere . Haec
Sunt autem regulae, quas ad dijudicandam talem tantiquo momenti litem adhibere justum aequinque duximus. res scilicet conditiones ad demonstrandam licujus si agmenti vel sermonis authenticitatem requiri et susticere nobis visae sunt nempera' ut Veteres codices nomen sancti cujuslibet doctoris aut explicito aut implicito praeserrent; ' ut nihil quod aut ingenio aut stylo scriptoris repugnaret deprelienderetur ira tandem ut etiam plura CC Urrerent, quaecum nolis ejusdem cogitationi laus, et communi dicendi genere concordare Viderentur majus quidem triplicis conditionis veritas vel paululum attendenti paucis elucidata patebit. X. Primo quidem requiritur ut veteres codices aut Oxplicite aut saltem implicite sancti doctoris nomen praeserant. Nam etsi aliquando fieri possit, ut fragmentum
Dico severiorem, quia inuoli debita chim reverentia audacior sorte pro- sero hi Iaurini in quibusdam non ab onani suspicione alieni habori possunt, utpote qui novis emoribus viciniores Severiorem iis , quae 'ecentiori eorun O-gilandi Diodo non plane favebant, ianum adhibere videantur , quod quidem x variis nolis in o nostrum villumen, necnon et in praecedentia ut se-
luontia insertis, sacillimo at obit.
24쪽
aliquod arit S.Iugustino, aut alii cuilibet ex ovidenti cogitationum et styli consorinitate non in probabilitate vindicetur, satendum est tamen ex e maxime creScere et sirmari certitudinem, si veterum codicum testimonio genuinus talis talisve scriptoris partus asseratur illud autem testimonium dicitur explicitum, quando in principio sermonis aut fragmenti ipsissimis verbis legitur Sermo S. Augu3tini miscOPi, sitit Sermo S. Chro SOStomi, aut SE OS Leonis, et sic de caeteris quibuscumque implicitum Vero nuncupatur, aut quando in titulo scriptum habetur Sermo unde Susera, et supra reperitur : Sermo S. Augustini vel aliorum' aut quando extrahitur sermo ex
codice, qui nihil omnino aut pene nihil quod ad S. Doctorem non pertineat, Complectitur. Ide prima huic regulae insistentes nullum omnino Sermonem Varii Scripto
ribus tribuere praesumpsimus, qui firmo illo quasi sigillo
impressus non fuerit et ConsecratUS. XI. Secundo,Vult insuper certae Critice SeVeritaS, Sermonem ipsum nihil continere quod aut tempori, aut ingenio, aut stylo scriptoris contrarium deprehendatur. Multos enim videre datur codices, qui ob temporum aut Scriptorum ignorantiam uni tribuunt quod ait ri fuisset ascribendum. Unde codicum auctoritas prol)abilitatem assert magnam , non abSolutam certitudinem. Certior autem evadit sententia, si nihil repugnet ingenio scriptoris , si nihil illius d0ctrinae contradicat, si nihil stylo ejusdem notissimo aut temporum circumstantiis adversetur. Hinc secundae illius regulae semper et ubique fideles, fragmenta varia, quae . Ugustini nomine luxuriabantur, idem nihilominus abjudicavimus, quia nonnulla hinc et indescaturiebant, quae a doctrina aut ingenio sancti Doctoris
omnino aliena non immerito videbantur. X I. Tertio si non ita stricto Xistendum Salu'm anxie
25쪽
desiderandum doctis mentibus apparebit tertia, quam
statuimus, conditio , nempe Ut etiam plura inveniantur, tua cum uniuscujusciue doctoris cogitationibus et communi dicendi genere Concordent. Quamvis enim regula illa non sit in omnibus omnino Gerius adhibenda, praesertim cum agitur descriptoribus, quibus, ut S. Augustino diversum in diversis temporibus Variis lue longioris vitae gestis stylum adhibere contigit, utpote qui modo laici,
modo sacerdotes, modo neophyti, modo pontifices, modo iuniores, modo aetate provecti, Oe O humana adhuc doctrina imbuti modo in divinis scientiis persecti scripserint;
vere tamen est Onsitendum in omnibus istis varietati bus originale semper aliquid et Piasi personale deprehendi, quod
talis aut talis auctoris Vel Stylum Odoretur, Vel prodat ingenium. Quod ut nostrae collectioni saVere evidentius pateret, diversis notis collegimus non omnes quidem , sed aliquas ex aliis sancti Doctoris perilaus depromptas similitudines, ut cogitationum stylique consormitate melius appareret veritas tituli in codicibus reperti, cum non modo non in dubium adducta scribendi varietate, sed in certitudine confirmata dicendi paritate videretur. XIII. His ergo regulis innixi, noVam hane Augustinianorum ermonum promulgationem fiducialiter in lucem edere non dubitamus, doctum lue lectorem advertere precamur, triplicem hic Sermonum Speciem ejus oculis suppon, primam quidem, quae sermones beati Doctoris penitus ineditos complectitura Secundam, quae CXhibet tractatus novis lectionibus correctos, aut novis ditatos fragmentis ' tertiam, qua Sermone non Solum incorrectos, sed codicum desectu perpcram in appendicem a Maurinis rejectos, nostrorum auctoritate Codicum beato Doctori non immerito vinclicantur. In Uni USCUjllS IU Sermolliam M'incipio breves nota prasiximus, quibus indicantur. 1 co-
26쪽
licos,'inde sermo aSSumitur 2 aut lientici talis argumenta; 3 locus, quem tractatus tenere letaeret in Maurinorum ditione Se luitur synopsis, tua, ad majus legentis commoduni, praenuntiatur quid tu id in variis capitulis sive numeris continetur. Λd calcem Vero paginarum reiecimus variantes codicum lectiones, et sanctae Scriptura librorum et Versuum indicationem. XIV. Unum autem nunc superest, scilicet ut pauca de
codicum Vetustate, side et correctione praenotemus. Vetustatem plerorumque ad Undecimum Ieculum reserendam putamUS, quan plana plurimi antiquiores possint judicari, iit videre est ex tabula codicum infra stampata. XV. Fides autem, ex anti piitate jam iis asserta major adhuc ex eorumdem cum aliis multis variorum Europaelbibliothecarum consorinitate Vadit; sic pleraque Sancrum doetorum stampata hue USque opera, PalleiS, et saepe non immerito , Variantil)us, in iis nostris Occurrunt manuscriptis sic in illis legitur, paucis mutatis, duodecim sermones, pii a Dyonisi ex Venetiana bibliotheca nuperodita fuerunt i sic plures in hil)lotheca Laurentiana lorentiae reperiuntur, et cum Montis, Cassini lectionibus lectiones Florentiae non inutiliter aliquando contulimus. XVI. Quoad Vero eorumdem correctionem, nullus est doctus, qui nesciat quantis Saepius mendis Veteres eaturiant eo lices, ita ut amanuenses modo similitudine litterarum decepti verbum unum in alterius locum posuerint; modo autem involuntaria negligentia, aut praemeditato errore laborantes, Uncta ex uno loco in alterum non sine sensus pris udicio transtulerint modo mentis distractione praeoccupati non Verba Solum, Sed et lineas, et in t grasententiarum membra tranSCenderint; unde Codices nunc
roscribenti cuilibet non parvum opus in umbit, Veram seu variorum collatione Codicum , seu profunda Conte tus
27쪽
modi taliono iii publicum emittere VerSionem. Quanta autem Ura, quanta Prudentia, luanta, Ut ita dicam, religione, in ta in sacro tam tu dissicili lal ore usi fuerimus ad lociorum judicium pertinebit ut lue illam certius necnon et facilius erre valeat sententiam, omnes Omnino diversorum codicum lectiones, etiam ridiculas aliquando et absurdas positis in paginarum me notiS, referre curaVi-mUS, Ut clupe bene et certe correcta approbari, quae dubie et prol)abiliter emendata ponderari, quae Ver male et audaeius mutata, si quae sorte istiusmodi non ultro emissa
nostram fidelitatem sesellerint, reprehendi possint et iii
XVI. IIabes igitur, lector amantissime, totius propositum normamque laboris, quem non injucundum per volventi tibi evadere considimus. Et quomodo silium non
juVaret inVenta nuper atavorum suorum, et quidem doctissimorum sanctissimorumque cliarta perlegere Θ Quomodo
non exultaret patrum discipulus deperditas diutius magistrorum uorum elucul)ratione attenti percurrendo oculis, attentiorique mente meditando. Quot et quanta millis opertis eliciter illesauris Ecclesiae alumn non miranda modo, sed et delibanda evolvunturi Hic S. Λugustini doctrina modoorinitatis mysterium, Incarnationis veritatem realem Christi in EucliariStia praesentiam asse rentis, modo neophytos Simplicibus imbuentis lectionibus, et persectos ad grandia Virtutum exliortantis opera, modo sanctorum divina exempla laudi l)us exaltata Omnium imi tali0ni proponentis. Hic brevis quidem et alieno idiomate deformata, sed nobilis adhuc et admiranda Chrysostomis acundia hic gravis et concisa S Leonis papae locutio; hic dulcis et mellilliuis, sed religiosiae disciplina Seml ter addictissimus S. Bernardi dicendi modus' lii non contemnendi recentioris luidem, Sed non minus scientia quana
28쪽
lignitato conspicui S. Petri Dainiani cardinalis sustius. Hic scientis si,leniloi ilui mentes illuminoi , hic elo luentiae fontes, sui ingenium Oecundent; hic cliaritatis nidor, qui corda Succendat. Lega S, Precor, et it dices.
29쪽
Hanc abulam, adjuncto etiam fideli quorumdam scripturae exemplari, hic ideo praefigenda in duximus, ut illa perspecta, melius pateret nostiorum liorumce sermonum aulli enlicitas, cum indumanifestum fiat, et codices ad Venerabilem referri velusialem, et iisdem contineri simul flampata jam prius opera, et opera nunc flampi Supp0nenda. Cod. XI. alias VIII, in-sol membranaceus solior. 276, characteribus omnino longobardis, sed qui saeculum II indicanti conlinet Homilias et Sermones sancti Λugustiui. Vide Moulsauconium in Bibl. bibliothecarum sub e0dem numero. Cod. XII, alias L in-sol membranaceus solior. 45, characteribus longobardis Isaeculi, poSi medium. Continet Serm0nes sancti Λugustini. Vide IIonlsauconium sub eodem nulnero. Cod. XIV, alias XLIV in-sol membranaeeus, solior. 225, charac-ieribus longobardis I saeculi 0nlinet decem priores libros de Civitate Dei. Sub e0dem numero nolatur a Moulsaue0nio. Cod. V alia CCXXIX, in-sol membranaceu S, solior. 570, charactoribus longobardis, qui finem saeculi X astruuii l. Continet libros sancti Λugustini contra Faustum Sub eodenam uiner notat illum
30쪽
20 CODICI M MONTIS-C sSINICod. xvi, alias X ci II in- sol. Ino in branae iis, solior. 359, cli araeteribus longobardis ad sitie in X saeculi conqcriptis. Continet sancti Augustini I pistolas, et Solutiones qilarumdam quaestionum. Cod. VII, alia cxc, in-sol membranaceus solior. 450, characleribus longot,ardis saeculi fortasse II. Continet sermones sancti Λugustitii de Verbis Domini. De illo loquitur sub eodem numero M0nllauconi US. Od. XVIII, et Cod. XIX, alias iv, continent libros sancti Λugug-tini de Trinitate. Cod. autem Ixin-sol. membranaceu S. solior. 270, characteribus saxonicis scribitur juxta specimen datum a Mabil- Ionio de ne diplomatica libr. V tabul. IV, p. 55l n. 2, licet Pau- Iulum scriptura sit diversa. Cod. XX, alias X cIX, in- sol membranaceus solior. 486, characleribus longobardis saeculi XI, post modium. Continet libros sancti Augustini de Consensu Evangelistarum. Cod. XXI. alia LVI, in-lal membranaceus solior. 460, characleribus longobardis saeculi XI, post medium. Continet primam partem Commentariorum sancti Augustini in Joannem, videlicet
Cod. x II, alias LI, in-sol membranaceus, s0lior. 455, characleribus longobardis, saec. XI, post medium. Continet alteram partem Commentariorum in Ioannem Mem0ratur sicut et praecedens a Monisauc0nio. Cod. XXIII, alia cLXXIII, in-s0l parVο, membranaceus, tali 0r. 20 characteribus l0ngobardis I saeculi. Continet sancti Augustini in Epist0lam Joannis Comment tria. . COd. XIV, 3lias XLIII, membranaceus solior. 479, characleribus longobardis xi saeculi. Continet sancti Λugus lini Explanationes in Psallerium et in Epistolam Joannis primam. Cod. XXV, alia cxcI. in-sol membranaceus, solior. 211, charactoribus Iongobardi xi saeculi, initio Continet libro XIII 0nsessionum sancti Λugustini. Cod. XXVI, alias XVII, in-sol membranaceus, s0lior. 12, characteribus longobardis saeculi XI. Continet partem primam Expositionis sancti Augustini in Psallerium Secunda pars continetur
in Cod. XXVII. Cod. XXVIII, alia cxcIV, in-sol membranaceus solior. 588, characteribus longobardis xi saeculi, temp0re hu0bald abbati cas-