장음표시 사용
2쪽
M nuper breuem quandam explicatiunculam sacerem utriusque belli Daci ci ,. a Traiano Cinsare consecti, quae in marmorea eius columna, Romae, inter paucas vetustatis reliqua as adhuc
superstite, scalpta est; tibi tiniim potentissimo dicandam censui, ut quale unque ingenioli mei primitias, ta ipse primus suscipias, cui imre subsum. &sub cuius regnum S protectionem disciplinas tum diuinas, tum numanas, non solum Hispaniae didici, sed S multos an nos professus sum. colossi namque. pyrami, des, reco imitae . stupendae magnitudinis, qualis hςc existit, non nisi magnis imperatoribus aut regibus erigi, aut dedicari soletit. Magnificentissim nim,& admiranda quaeque non nisi magnos & potentissimos decent. Praesertim eum iure quodam tibi eam vendices, qui multis nominibus successor Traiani Cesaris suisti. Hispanus ille, Hispanus& tu: ille Italicae ritus . tu Hispalix 'e illi proxima genitus: Rex ille Hispaniarum, tu regnum idem moderaris: ille medietati orbis praefuit . medietas etiam tibi sudest: ille inter ethnicos principes optimus . tu inter Christianos censeris. Ad te igitur, clementissime Rex. multa illius clarissimi principis monumenta attinent , & iure quodam ea ceu propria vendicare dc transferre legitima quadam successione& haeredit te potes. Pulchre praeterea&appositissime hqret, columnam Romς existentem, tibi piissimo&religiosissimo principi consecrari, quesbius inter Christianos reges, columna sis robustior, cui Romana ecclesia tulciatur. innitaturqire. Proinde loeta fronte suscipe hoc munusculum clementissime Princeps, in t rim dum tuis auspiciis libros duos ingentes paro: alterum, de gemmis, lapidibus, marmoribus, saxis, succis. metallis, rebusque cunctis metalliseris: quae laxime reges decensi quorum interest. thesauros in publicos usiis conseruare, qui gemmis prccipue, & metallis constant: alterum, bibliothecam uniuersa leni librorum omnium, tam eorum qui typis excussi; quam eorum, qui manu scripti diuersis in orbis Iocis asseruantur, nam ordine alphabetico, riim per locos quosdam communes Gramma tices, Rhetorices. poetices, historiae, coe
terarumque cunctarum disciplinarum, artiumque digestam, ut si qui libri, tim
3쪽
ter tot, desunt in tua ingenti instructi ina bibliotheca regii coenobii Sancti
Laurentii Scurialii, quam copiosissimalia ex toto teri una orbe colligis, ex nostra reficere S augere queas, locis indicatis ubi libri reperti transcribi possint: ingentem gloriam & famam ea in re supra unctos Hispaniarum reges concistiaturus, qui non solum armis religionem Christianam tueri, sed &libri bi-γue terrarum& locorum conquisitis, ut propria instrumenta,qitibus aduersus dei nostrae hostes pugnetur affatim et benignissime ministres: cunctasque disciplinas, & artes singulas eo modo conseruare cures, libris in quibus cripis Continentur, ne pereant, afferuatis,&in publicam doctorum x studio rum hominum commoditatem, δί utilitatem expositis: Vt omnis respublica lueraria, maxime tibi sit ob noxia & addicta, quae insignissimum, & regia intinificem tia dignum munus tua ex liberalitate suscepisse agnoscit, ut hinc immortalitas tibi eximia paretur,& perpetuus in mentibus & ore hominum erumtorum continu usque per cuncta foecula vciseris. Cuius regnum Deus optimus maxi
mus talis δc diuturnum cum omni sobole di posteritate regia per multa tempora servet. Romae sIdus Octobris anno restituis salutis. M. D. LXXVI o T
Traiani Colim: ira; quae ultra bigentem
enu m lem, utriusque belli Darici .hssioriam multis simulachris scalptam habeat :vmaria quesirine vetu latis no iam complensitur: cy unde ita, talis uliti
mores, habitus, disciplina' arma, profectiones, castrametati es, frumentationes, pastat es , adaquationes, imperatorum adlacutiones, sacrificia, libationes, Nictimas, aras, odores, istori habitus, ministeria dr hi sacri cano ritus, Rot anorum o hostium signa, codressus, ρ si strages, victorias, legatori urbium, castirorumve conditiones, oppugnationes, expugiatione , dia reptiones , demoliuiones 'M cle re virorumque gena, pontes; fluuiorum tranationes, ni- .uium aedificationem, formam, nam amnem, trophaea, triumphos, gratulationes, congiaria, o
demumstipendiorum sol uriones dior endemus: σρ rima huiusmodi, pisantiquitatis stadiosi passim, elegantissimis simulachris assoluta ocebuntur: it bae sola columna cuncta ferme ob octu . ios ponat, quae inm varias antiquitatis reliquias sint et bique locorum di persa. Cum autem tot stricula nullus excogitasset, ' manum admouisset, ut baec in publicam prodirent; Raphael binas
celebenimus pictor ,ste: cipuli Iulias RoManes , O Ioannes Franciscus Pobdo rus, multa dinligentia , operaque adhibita, antiri pbiam huius eorumnae extraxere, multa ex ea in suos rilis picturas Q Etarum venustatem est ornaraema transferentes: Sunt em incohin Masrece netissimis artificibus singula ela rata, absolutaque. Franciscus etiam, Rex gallarum, ut ervi H istis ani , antiquitatisque nudisses, sub Pontificatum Tauri Tert crepit ex aere aliquot columnae por sttiunculus constare, ut integram ex cre sanis erigere siet, si aut magnitudine rei, atque dispen dij deterritus, uel morte pro mus , non potuit pescere μω c erat. Postremo Hieronymus h Idutian ictor Roma in ignissimus, in quo dpsius commendes, edi admireris , scias '. aut artis su mam peritiam, aut religionis obseruantiam, moress candidi nos , multasque alias aliam o corporis dotes, quibus ornatus exint i in publisara commoditatem est titilitatem pariter in aeseuncta coluinns simulachra exprimi O incidi fecit, multis sumptibus in ea refactis, mustisque laboribus o fatigationibus susceptis. Quo solo nomine cunm Budiosi , o lacrarum amatores , eidemi obnoxii , in perpetuum deum futuri egie deberens. - igitur precibus, amicorun que hor tatu, breues has leuitias O Neriles commentatiunculas confeci is columnam Traiari e δι Iussine ullo ad viculo destituta in lucem Arediret in quibus utique non potui non Ioepit e diuinare ohallucinari, quod res esset recondita O alsius fatis, commentarijsque bloriarum destituta. Pro
inde; η'scent, dabotiue uenia siquando impegerim resilua uero literarum di si, qui bonit e
4쪽
TAM I' TIMAE QSAM EXTIMAE FRONTIS
EXACTISSIMA ORTO GRAPHILrNTERIO RIS FRONTIS DESCRIPTIO.
O L v M N A M marmoream cochlidem Romae in medio Traiani soro erectam nunc etia extantem. cxxVii LPed. altam, ad cuius fastigium per clxxxiiii. gradus conscenditur, lucem senestellis xliii. ministrantib us. S. P. R.Traiano Augusto, bellis Asiaticis implicito, dicauit. In cuius extima supersicie quicquid optimus princeps gemina in Dacos expeditione praeclare &seliciter gessit ad posterorum monumentum insculpsit. Quam licet morte prquentus non viderit,ipsius tamε cineres in urbem relati, intra auream pilam in eiusdsi fuere summitate reconditi. a Intimam columnae faciem prior figura ostenditi sicut extimam posterior. Totius amrem&sing aru partium mensura ex subiecto climacis indiculo facillime agnosces.s Constat tota huius columns moles ex xxxiii an armoreis lapidibus stupendς magnu tuditiis, ita ut basis ex viii. ex singulari laurea corona supet stans, ex xxiii. totide gyrii per interualla in ipsam et columna conspicui , ex uno capitulum, supremus ex altero apex consurgat. Romana: Vtique potentis de splendoris argumentum, de moles adeo. sum uisa, quς cum Memp ticis pyramidibus sicile certare posset. Longitudinem huius columnae licet cxl.Ped. Eutropius&Cassiodorus prodantae blius tamen Victor aliam sortasse mensure ratione sequutus, cxx iii. non excedere tra. MLquod & nunc etiam deprehensum est. Gradus autem non ut id RVictor clxxxv. Sed elimili'. nec senestellas xlv. Sed xliii. hodie comperimus. Basis autem singula latera xx Ped. Rom. habent: id est simul lxxx. quos ego exacta mensura deprehendi. s C qumna altera ad Gep Iar huius facta, quam M. Aurelius imp. Antoiuno Pio Aug. in Campo Martio Area Flaminii dicauit, quae adhuc Rodia: visitur rimis dehiscens, ignique parumper de formata, Traiani columnam xlvii. Ped. lon itudine excellit. 1. utpote quae alta sit Ped. clxxvvi gradus habeati ccvi. senestellas vero Li. P.Victore atte stante. G aditu autem numerus hodie. eprehendi non potest, neque ad columnae fa-
stigium p*rueniri, inquo colossus ingens fuit, qui imaginem ipsius Antonini pij rese
rebat, ut ex nummis antiquis colligitur. Qui tame odie nonexstat.
6 Columnae huius erectio ideo 1 senatu populoque Rqmano sacta,ri optimi principis.. cunctis que Carissimi, memoria susteresset terna. rei umque gestatum gloria, atq;. ferocium gentiunt victoriae ad posterorum ita notitiam peruenirent: ipsiq; praeterea
5쪽
assentarentur, in urbem ex Asia redire paranti: &vt forum, quod ipse omnium elega.
tissimum construxerat complanarent,& undique conspicuum redderent, monte tamiae alticii dinis; quantς columna existit, inde egesto: utque ea moles illius post obitum cineribus recipiendis,usui esse posset: non secus atque Memphiticae pyramides in re gum AED1ptiorum, mausoleum Augusti, sua postea moles Hadriani, columna altera Antonini Pii, de septizonium demum Septimii Seueri Pertin is sepulchra cessere.
EXTERIORIS FRONTIS COLUMNAE ORTO GRAPHIA.
N basi quoquo verssi huiua marmoreς columnae trophaea insculpta sunt ide superatis hostibus parta inter que visuntur labaru, signa draconum tinbe, tunica: ν paludamenta,Dacorum genti propria, Sal , loricae, thoraces, scuta, clypei, hastae, gladij, acynaces, pugiones, clauae, secures, taces,mili' lares, arcus, pharetrς, & sagittae. Aquilae signa Romani exercitus felicia, trophaeis superstini: quarum ductu 3c auspiciis victorie partς, hostibusque prsda adempta. Ης sertum ex quercu factum, unguiabus tenet, ex quo corona ciuica in circulu itorqueri posset, caputq,victoris redimiri, vittis utrinqiae pendentibus, quibus ad sinciput alligaretur. QEa cmel accepta,perpetuo uti licebat. Corona Iaurea Traiano de Dacis3c sarmatis triumphanti, a senatu Romae de more data. Coronae autem triumphales primum ex lauro, de in ex auro purissimo fieri pK: unde aurum dieitim coronarium, quod esset omnium probatismum. Dion cassius GKcus author censet columnam hanc ab ipsemet Traiano constructa &ptiusquam ad bellum proficisceretur Parthicum, factam: neutrum tamen antiquae inscriptioni, basi columns superadditΠconsentit: quae a S. P. PR.&ipsius etiam sumptibus erectam aperte profitetur. Cumque id acciderit xvii. Traiani plebis tribunatu. liquet eius imperii anno xvii fuisse dicata.Totidem n1que annos tribunitia potestate ares stincti, quot imperio prisuere. ' certe tempore Traianus italia aberat Parthico& Armeniaco bellis distentus: Incidebatque in annu ab urbe codita Dccclxvii Christi autem civ. Pan uini fastos, si probatiores sequam .Q. Minnio Hasta & P. M nilio Vopisco coss. Simulachra, in hac Traiani marmorea columna incissa, parum a superficiem inent, duorumque circiter pedum longitudinis existunt: sed quo magis a basi versus capitulu procedunt, eo grandiora evadunt: adeo ut quς capitellum proxime perti gant, eandem quam inferiori magnitudine serme ostentent, quod dupla sis propo
Traiani Augusti serum, in cuius medio h c Hetrusco opere columna eminebat, i ter Capitolium, collem Quirinalem de serum Nerus, ab Apollodoro petitissimo artisce tecto eneo super imposito. uchrum fuit. In quo palatium Traiani vado ex ma more, statuis S picturis ornatum hymnasium, bibliotheca, arcus triumphalis ob s Deratos Dacos Sarmatas, p-ticus amplissimis excelsisque opere Corinthiaco columnis, magnis epystiliis adiunctis ut gigantum potius quam coeterorum homina moles crederetur ualua equestris ipsius Traiani in medio porticus atri columnis altissimis super posita. Huc ά plerisque salibus illustrium hominum status translata non paucis dicats nter quas Claudiani poets esiam insignis suit. In huius tari minis.
6쪽
ssimachus Romanus pontis edenadmo Basilio sacram construxit; licui& Boni sa-cius viii. tres turres excelsas. Quarum, cuς media est, militiarum ideo dicta. quod in ipsis Traianorum militum stationibus super dificata fuerit. Haru rerum auctores existunt, Dion Cassius in vita Traiani, Ammianus Marcellinus lib. i 6 . Gellius lib. 13. cap. Σ3. Blondus lib. 3. Romyinstaurais, Martianus lib. 3. cap. I 3.1 3 Cancelli aenei capitellum columnae ambientes,ita ut spatium tutum circum tramseuntibus relinquerent, nunc non extant. Magare non leui se periculo exponunt i , qui summitatem qolumnae conscendentes, capitellum ipsius circum ambulant repagulis destitutu. fieri enim sicile potest,ut vertigine correpti in ima precipites labatur.Tutius igitur erit intra senestram se continere ad quam gradus terminantur; S inde ut cunque prospectare quam soras cum tanto periculo erumpere.
ι Celebris hcc Traiani columna in fastigio colossum habuit super impositum, id est,
statua ipsius Traiani immodice proceritatis erectam : cuius rei fidem faciunt eiusde , qui visuntur, numi. Erat autem statua hutnsmodi paludata,thoracata,& ocreata: Ο bem stupilam auream tenebat in dextra, intra quam ipsius cineres reconditi asseruabantur: sceptrum in sinistra, sinite iis, quibus Hispani hodie iudices pro insigni utu- tur. statua autem hec, vel a barbaris urbe vastantibus demolita, vel tempestatis vi ali- cuius deiecta : na illius caput. cum basis ruderibus purgaretur, repertum; SI in aedes quondam Cardinalis dicti de la valle, translatum. Pedes autem fastigio columnς adhaerentes adhuc visuntur. Fuit aurem colossus hic longus pedes ri. Romanos: nam caput auertice ad mentu duorum pedum quatuorque unciarum existit, quod non a x totius corporis pars esse solet. Decretae autem in columnis statuae a senatu plerisque suerunt. In sepulchris vero, neque no monumentis reliquis columnarum ratio fuit, ut cuius nomini dicatae essent, gloria supra coeteros mortales attolleretur. Hinc illa Ennii de Scipione verba . Quantam sta tuam faciet populus Romanus3 quantam columna quae res tuas gestas loquatur' vel certe quod maioribus mos fuerit principes viros sub montibus sepelire. At cum montes sepulchris excitandis ubiuis non sum cerent, pyramides, altasque columnas super cadauera erexere vel ipsa potius cadauera. super columnas de pyramides recondere curarsist. Solus autem inter imperatores, teste Eutropio, Traianus in urbe sepultus sui L Na Mausoleum Augusti, moles Hadriani, de columna Antonini pij extra urbis habitationem fuere. i Prioris belli a Traiano Aug. aduersus Dacos suscepti, initium. Qui postquam Italia
excesserat, Alpibus traiectis ad Noricos, nunc Styriam de Carinthiam cum copiis per uenit per eandem enim viam iter secisse ab urbe in Germaniam cum a Domitiano κ
sare Romanis legionibus praeficeretur, Plinius in Panegyri auctor est.
Prosectionem vero Traiani Augusti in Daciam quarto imperii sui anno extitisse fa-
.ssoru monumenta prodiit: & dum aetatis ageret xlviii. Nam xlv. imperare coepit, non ut Dion cassius scripsit xlii. quod neutiquam temporum erici cohaerere poterat. Cuenim ipse vixerit annos lxiii. Men. ix. DL iv imperaueritque annos xix. Men. V. Di. m. . consequi necesse erat aut xxiii. annos ipsum ita pe ea ut certe Ixi. obiisse. utrunque' tamen a res veritate abest. vi ex historia ipsius & fastita, publicisque tabulis potest coegnosci. Nec incommodii fuerit hic adnotasse, quongo diligentissime inuestigaui, Traianu Italicae urbe, Hispali proxima vii .idus Nouebris natu.vi Kal. Februarii in perare coepisse, & vi .idus Augusti diem ultimum obiisse. Erat autem Italica' urbs Hispaniae Bςthicae, ad ripas Baethis stutiij sta,decem ab Hispali milliaribus distans. euius . nuncruinaeamplissimae visuntur non longe ab oppido, quod Alcata dei Mo dicituri. Λ , ubi
7쪽
vbi Hadrianus Theodosius Imperatores etiam orti. Cause huius belli suscipiendi Traiano Aug. suere: pecunia grauari, qua quotannis Daci capiebant: illorum copias in dies Sc vires augeri , efferatiorique subinde animo fieri: prouincias finitimas in amicitiam populi Romani, fidemque susceptas, iis summopere infestari: gloriae auiditas , qtia supra maiores ea sibi via comparare tentabat vindicadae iniuriae dedecorisqtie abolendi desiderium, que ex profligato nuper exeo citu signisque legionum amissis, conceperat. Dacia, regio olim fuit situ munitissima, trans Danubium collocata media Tibisco flumine alluente; pirouincias complectitur,nunc Transiluaniam Uualachiam.&Moldauiam dictas. Ab ea sarmatiae parte, quae nobis. Russa de Podolia est; Tyra fluuio diuidi veteres geographi scripsere. Ab inferiori autem Moesia, quς nunc Boma& seruia existit, Istro amne disiungitur. Circuitus eius patebat, Dione, Ammiano Marcellino. δc sexto Russo auctoribus, decies centena millia passuum: id est mille milliaria
Italica, quς conficiunt ccl. Leucas Hispan cas, S totidem milliaria communia Germanica . Regio plurimum montosa arduisque alpibus cincta, fodinis auri, argentique Maeris ab uno ans,frumenti, armentorum & pecoris ferax.Dacis per id tempus Decebalus rex praeerat, qui Oppium Sabinum virum consularem,S Cornelium Fuscum prςsectu cohortium pretorianarum, duces a Domitiano C sare, cum ingentibus copijsmissos, turpi clade delauerat. Daci unus populus eademque gens csi Getis suere; licet strabo lib. .seductus diuersam censuerit.Hos namque fuisse veros Getas sicut&Dacos.a Germanis S Gothis originem traxisse, e scandia prodijsse insula : Herulos abegisse istri ripas habitantes . inibique cosedisse, neque semel occupatas sedes unquam mutasse, alioue concessisse,&Iornandus in historia S diuus Hieronymus super Eusebium attestantur. Germanis preterea eosdem annumeratos illorumque lingua fuisse locutoς: Plinius item.&Iornandus prodidere. Neque audiendi sunt, qui vocum affinitate de epti; existimant Danos esse Dacos, vel Daniam, Daciam. Nam Dania eadem est quς Cimbrica Chersonnesus, hodie Deiam a rex S I uitlant, SI corruptius dinamarcha appellata:
Ioh gissime a nostra Dacia dissita. Est enim Damia septentrionalis Oceani peninsula
maritimae saxonis lateri adherens quam olim Cimbri habita isti quos postea Marius deleuiti in Italiam irrumpere conantes: de quorum spolijs trophaea Mariana dicta. Romae excitata fuere. Daci ratem, de quibus nobis in presentiarum est sermo Pannoni js dc sarmatis sunt contermini,Transylvani.Uualachi, S: Moldaui hodie dicti olim ac rimi& pugnacissimi milites, qui so e multum detrimenti Romanis intulerunt. sub Cotisone enim r se in Unonias& Moesias irrupebant cocreto gelu Danubio. Contra quos Cornelisia Lentulus ab Augusto missus, tres eorum duces cum magnis copijs deleuit: citeriorem ripam presidiis muniuit, fatis victoriarum putans, posse illos prohibere. Dein Augustus eosdem coercere parans, qui se in Pontum & Thratia effuderat morte prquentussit Mox Domitianus per Alpes Iulias itinere facto biennio Pannonios domuit, cum nullus ad eum die ausus fuisset ad Danubium arma trans serre quamuis seepe insultanti biis barbaris; cum Dacis tamen bis infeliciter congressus duces & signa amisit, lice, e ijs Romae, victus potius quam victor irrumphauit. Subsecutus Traianus, Dacorni insolentiam haud diutius serendam ratus,aduersus eos arm3 mouit,duabus factis inpeditionibus.
Sub priorem ad pacem petendam suplices compulit Sub posteriorem multis prolijs attritos se dedere, Decebatumque ipsorum Regem in desperationem lapsum ma
8쪽
ditissimo imperatore Dacia amissa est. Aureliamus demerans retineri posse, omnem Daciam trans Danubium, sublato exercitu prouincialibus reliquit: abductosque ex ea populos in Moesiam collocauit, appellauitque suam Daciam quae duas Moesias diuitaret,serviam Bulgariam hodie dictas,ut Vopiscus in A ureliano scribit. Nuc Daci partim Tur rum regi tyranno subsunt, partim proprium principem agnoscunt, quem vulgo Valuodam vocant. Ex Asiaticis Parthi, ex Europaeis Thraces & Daci, molestissimi & acerbissimi Romanis hostes suere. Daci autem adeo strenui erant ut musto pluresael ades Romanis intulerintiquam acceperint: gloriabantur enim Martem, quem bellorum deum vana gentilitas credidit,uium incolam suisse, Cui rei allusit virgilius 3. AEneid. dicens.
Multa voluens animo Nymphas Venerabar agrestes, . . LGradivumque patrem, Geticis qui praesidet aruis. Cuius etiam rei meminit VegetiuS lib. I. cap. a 8.as Dramis fluvius Germanis Dragdictus, in signis . nauigabilis e Noricis Alpibus ortus, rapidus, & violentus, in Dan nubium recta sertur meridiem versus, ad cuius ripas exercitum Traiani Augusti primum consedisse, aliquot coniecturis colligimus. Noricum autem appellabatur, quod nuc stiriam S corinthiam dicimus: in descemsu Alpium regiones suppositas, per quas ex italia ad Germaniam S inde ad Pannonios S: Dacos iter compendiosius existit. a.
rc Horrea, instar paruorum castrorum, aggere & vallo munita, frumento, omnis generis commeatui reponendo, & hinc ad castra, prout necessitas posceret, in mili tum alimenta perducendo, veteribus procestria, quasi castris proxima, dicta. Horrea
nos vel repositoria frugum sub castrentia appellare possumus.17 Procestria h. ec loco montoso Sc aspero extructa, tam munitiones ter ripam Drauissuminis perductae,quam militum custodia tuentur. ε8 Strues lignorum, ad munitiones castrorum, cibos condlandos, impedimenta beblica,pontesque conficiendos collecta, & ordine.quodam disposita S astemata. 9 Foenilia, seu palearia in pabulum equorum , iumentorumque castrensem asserva'ta, in eamque formam composita, ne ab imbribus corrumpi aut ventis visit pari posisent, utque a coeteris nocumentis dc iniurijs immunia essent, in castra prout occasio
diposita, editis aspς isq; collibus ripi raui fluuii imminen
tibus, Vallo, aggere, S sta munita, praesidioque militum tenta, interim a um locus opportunus metandis castris occurrat, ut si quae hostium irruptio fieret, intercipiendi commeatus gratia; tempestiue occurri queat, Quod egetius lib. 3. cap. 8. in hunc modu edocuit.Si non reperitur antiqua muniti opportunis locis, circundata maioribus sessis tumultuaria castella firmantur. Nam a castris diminuto vo bulo sunt. nuncupata castella. Intra quae in angarijs aliquanti pedites, equitesque degenteS; tutum iter commeatibus pnestat. Dissicile enim hostis ad ea loca audet accedere, in quibus a fronte & a tergo nouit aduersarios commorari.
9쪽
ri Faces aeceii sat per senestras castellortim productae, quibus nocturn hostium insidiae,vel incursus, si qui cssent, e plorani, praesentiri, dc mature praecaueri possent.1 Prctoriantis miles ante sores castelli seu potius angariis, vigil, intra quod tandimTraianus Augustus consederat,quandiu castra loco opportuno figerentur. In edi oribus autem locis excubant, quo eminus hostes obseruare valeant. Fides autem & vigilantia militum; sicut SC complexu manuum ita digiti erectione significabatur. Qui mos est hodie receptissimus. Moties autem milites inducuntur, indices eleuantes, pretorianos eos esse, stirpatoresq; corporis Augusti,custodiamque eius per uices agere Sc serie s mulachroru huius columnae deprehendimus. Cum aute haud fieri pone videretur in sp ulis per totam noctem vigilantes singulos permanere, ideo in qua tuor partes ad clepsydram sunt diuise vigiliae,ut non amplius quam tribus horis nocturnis necesse sit vigilare. A tibicine omnes vigiliae committuntur: & finitis horis a cornicine reuocantur. Idoneos tamen tribuni S probatissimos eligunt, qui vigilias circumeant, S renuncient, si qua emerserit culpa, quos circuitores appellantias Liuris peculiaribus annotabantur quotidianae in pace vigiliae, item excubiae siue angariς de omnibus centuriis SI contubernijs, quς vicissim milites faciebant: ut nequis contra iustitiam pregrauaretur, vel alicui praestaretur immunitas. Na de singulis centurijs quaterni equites & quaterni pedites, qui excubias noctibus facerent, et,gcbantur. Equites extra vallum nocturnas excubias agebant. Per diem autem castris positis, alii postmeridiem, propter fatigationem hominum, equorumque angarias faciunt. Nomina corum qui vicibus fungebantur suis, breuibus inserebantur. Si autem exibant milites ad vigilias vel angarias faciendas,tubicine uocante operabantur, S rursum tubicine admonente cessabant. Auctore Vegetio lib. 2. cap. I-a a.dclib. s. cap. 8 .a Munitiones per Draui fluminis ripas usque ad castella perductae, ne hostes per alueum amnis nauigantes;subitam aliquam incursionem in procestria vel castella molirentur.
a s Galea seu cassis, capitis armatura enca subter mentum alligari solita. Consueu rant vero milites omnes, pileis, quos Pannonicos Vocabant, ex pellibus uti. Quod propterea seruabatur, ne grauis galea videretur homini in Praelio, qui gestabat aliquid semper in capite,Vegetio attestante lib. i. cap. 1 o. Crediderim aute huiusmodi pileos galeis assutos ne aes caput offenderet cum intercederet mollius aliquid.
26 Clypeus ereus trium pedum longus, nonnunquam duorum vel minimum vivus dc semis, militi Romano olim in usu fuit. 17 Chlamys ι vestimentiani ilitare, laxum. nodo uel fibula connexum, quod supra
humeros 3 et in alteruisum latus reijcip qterat, a Numa Romanorum rege primo rep erium,auctore Suida.
8 Sagum , vestimentum militve perbreue,&succinctum, non guens,sed artus undique ex primens, quod candidum fuit, & index belli, sicut toga pacis: sicut ex 8. Ciceronis Philippica colligitur : quod Hispani &itali fatum vocant, manicas illi super
addentes,quibus antiqua Sagamilitaria destituebantur.utebantur autem Omnes milites sagis in bello: exceptis viris consularibus. Licet aliquibus id genus vestis c riaceum videatur, quod Hispani Cucra, Itali coletio nunc vocant. Climpe
10쪽
Campestre vestimentum militare ab umbilico ad genua, & parum infra deses dens.quod pudenda de s mora tegebat: subligar alias dictuma bracis eo differes. quod breuius&strictius, bracae autem diffusiores&Iaxiores erant. Italum vul usbragne vocant, sicut Hispani Zaragueles: nam eos qui iis usu nautis sunt ampliores, proprius Caletones appellant. Caligς tefiumentum tibiarum militare ad medias duntaxat tibias pertingens. nila
I tuus tibi aba dictum: Italis de Hispanis, Calae, dicti. R 3 a Caleei militares, qui teretibus habenis astricti in cancelli sermam pedibus nectetabant solas plantas munientes. soleae et crepidulae aliis nuncupati. . 3 a se spatha genus gladii quo milites nonnulli, spatha breuius,utebantur.Spatha.
enim longior erat, & eadem cum gladio. quam diuus Augustinus fiameam dc ron phaeam dici asseriLHispani & Itali spada vocant. Hi autem tres milites per interualla dispositi excubantesque,in angarijs persistere dicuntur, Nam per diem alij mane, alii . post meridiem, propter fatigationem,quam pauci perpetua durare non poterant, am' garias faciunt: iuemque prorsus per noctem 31 Clipeus veterani militis aereus, quem catenula circum ambit, storibus Morbim Iss quibusdam distinctiis: vel ornamenti gratia ita factus, vel ob egregium aliquod facinus comissum concessus. Aut certe,ut Vegetius dicit libro. i. cap. 18. Ne milites aliquando in tumultu praelii a suis contubernalibus aberrarent diuersis cohortibus diuersa in scutis signa pingebant: quae ipsi digmata nominabant. sicut S in aduerso scuto uniuscuiusque militis, literis erat nomen ascriptum, addito ex qua esset cohorte, qua ue centuria.
3 Scapha, seu fluviatilis nauis e procestriis vel castellis potius vinum 3d acerum tram sportans, in militum usum, qui iter agentes ripas fluminis tenebant, quos alimenta de coetera necessaria per annis alueum nauibus sequebantur. Scapham hane vinariam recte ab onere dicere possumus. 1 s Cuppae, similes prorsus iis quae nunc ubi libet, in usu sunt,vinum x partim acetum eontinentes, quas milites ex ca stellis extractas a ripa in vinariam nauem transferentes
, s Scapha, seu fiuviatilis nauis frumento onusta. quod intra saecos,suniculis seu Gondis ades ligatos, e Castellis in castia perducitur annonam exercitui siturum..1ν Clauus gubernandae naui idoneus, senilis iis, quibus nune latas navitii
38 scapha alia, .seu nauis vinaria fluviatilis altera, vino onusta, ex castellis i astra anautis militibus perducenda. ' Danubius, fiuviorum omnium Europae maximus so. tinnibus minoribus auctus, medio serme eorum numero nauigabili, non secus ac Nilus. Egyptius fluuius, septuostiis in Euxinum Pontum descendit:mille ducentis milliaribus an eius sente de cursis. Plinius censet oriri eum in iugis Arnobae montis Germaniae exaduerso Raurici.
Galliae Oppidi, lib. . cap. 11. Cum tamen non e monti: Abnobae, ita enim in Plinio legendum