Chronographia regum Francorum 13801405. 1897

91쪽

Sabriensis, Albericus nomine . et obtulit ei servicium suum dux autem non annuit ei, de quo non sapienter egit. Hujus causa comes Albericus indignatus abiit ad Karolum de Pace ac se obtulit ei quem gaudenter suscipiens arolus secit eum magistrum et gubernatorem exercitus sui. Dux autem cum suo exercitu a

Bononia recedens, transeundo patriam abiit in mamchiam Anconitanam , que est de patrimonio Sancti Petri, ubi a gubernatore nomine Radulpho de Camerino, qui condam de familia Johanne regine extitit, fuit granditer receptus. Dimissoque hic de duce Andegavi et ejus processu, dicendum est de Parisiensibus. Itaque die xviij dicti mensis mali anni supradicti . Parisienses miserunt responsionem suam regi, qui erat in Sancto Dionisi ad exequias amarete, comitisse Artesii et Burgundie matris comitis Flandrie , dicen

92쪽

tes quod civitas et diocesis Parisius solverent unam

lailliam de octoginta milibus rancis, de quibus ipse

haberet ad suum proficium duodecim milia, et octo milia exponerentur in reparationibus civitatis residuum vero poneretur in manibus eorum et distribu retur soldariis regis quando exirent contra inimicos regni, et per hoc remitterentur omnia ab eis orcsacta a die prima marcii et citra, quod clam rex tolleret

Suos homines armorum, ac daret eis litteras continen

tes quod tempore suturo nullum populo preiudicium

saceret atque quillaret omnes impositiones et auxilia . Eo tunc, rex abiit Suessionis et vocavit ad se omnes nobiles et clerum regni sui; cujus mandati causam nullus sciebat, sed suspicabantur multi quod hoc esset ad subjugandum Parisienses et ceteras villas regni. Hiis diebus in Franciam advenerat comes Licte, dominus Mascaudii in dyoces Cathalanensi , filius con-

. est a cos propositions pocuniatros quo Piorro Cocho saltallusion dans sa Chroniqua normande p. 70 mias u los placo a

uno dato et dans des circonstances inexactes.

93쪽

dam Johannis d'Enghien, comitis Licie qui, ut dictum est supra olim Hanoniam igne et cede vastavit . Hic, sicut celeri de regno Sicilie, Karolo regi uramento astrictus erat et in sesto sue coronationis inter hastia ludiantes tanquam potior hastiludista precium obtinuerat; sed juramentum suum violans, pro duce degavens juravit, et juramenti violati ex parte Pape Clementis dispensationem sibi sponte oblatam obtinuit: acceptaque conjuge sorore atrandi, comitis Sancti Pauli, cum ipsa non multum post in comitatum suum rediit et duci Andegavie, contra prelatum Karolum de Pace, quantum potuit, adjutorium impendit . Postmodum, xxiij die mensis augusti , rex venit Parisius et locavit se in Lupara. Postea die Sancti Ludovici, venit in aulam palacii cum ducibus Burgum die et orbonii, conestabulario de Cliconio, comite

Augi et pluribus aliis quibus supra pedes existentibus, supra mensam marmoream secit ducem Burg

die pronunciare, quod cum Anglicis non poterat pacem nec inducias obtinere et quod per ejus consilium ordinatum fuerat quod iret in Aquitaniam ad faciendam guerram contra Anglicos et essendendum patriam suam, quibus tamen obtulerat pro pace obtinenda xxij civitates in regno suo . Necnon instituit suum

94쪽

locumlenentem Ludovicum de Valesio, fratrem suum . quem Parisiensibus multum recommendavit, eisdem audientibus in eadem aula palacii. circa medium septembris sequentis cometa apparuit in Francia, que habebat caudam tendentem Versus

Franciam; erat enim circa partes Ormannie. In mense octobris sequentis , convocavit rex

magnam gentem armorum ut ejusdem mensis die xx convenirent in villis de Corbeia et de Perrona ad eundum contra Flamingos. Eodem mense, Ludoricus,

comes Flandrie, secit homagium regi in Attrebat de comitatibus Flandri et Arthesii, qui per mortem

matris sue nuper sibi obvenerant, Nivernensisque et Rese ac aliis terris quas tenebat in regno' quod

95쪽

sacere renuerat, multum seu distulerat Κarolo patri eiusdem regiS. Item in eodem mense abierunt ornacum, missi a rege, episcopus Laudunensis , dominus Arnoldus de corbeia primus presidens in Partamento , Radulphus dominus de Ranavalle et plures alii ad tractandum cum Flaminos et precipue cum Gandavensibus cumque plures littere clause per prefatos de consilio regis et ex parte ejusdem Flamingis Gandavensibus mitterentur, noluerunt tractare cum ipsis nec consentire paci, nisi prius villa de Audenarda, quam cum quatuor Xe

citibus, scilicet ipsorum Gandavensium, Brugentium, Ypprensium et aliorum Flamingorum et cum capit neo suo Philippo de Arthevella obsederant, cum villis et castris de Flandria que claudebantur contra eos, ad

eorum voluntatem aperirentur.

Quia igitur Flamingi nolebant tractare cum rege Franci et comite suo et clam sederati erant cum Anglicis , idem rex elegit esse caput ejusdem uerre; et licet multos nobiles secum haberet, tamen duo postmodum secit mandata, unum post aliud, ut omnes

96쪽

nohites regni sui confluerent ad eum . Tunc de Francia, Burgundia, cquitania, Britannia, Normannia, Picardia et clam de Imperio nobilium permaxima multitudo ad illud convenerunt mandatum'; qui Pica diam, Laudunencium sis), Suessionensium sis et

multas alias partes vastaverunt bona rapiendo, mulieres violando et maritos eorum occidendo, necnon multa malorum genera committendo. In principio mensis novembris', rex cum Suo exemcitu abiit Insulas et xx die ejusdem mensis inde abiit ad pontem Comminarum qui est introitus Flandrie, ubi ore visi Flamingos obvios habuit, qui pontem custodiebant β. Quibus pro majori parte occisis et ponte

97쪽

conquisito, specialiter a Johanne, domino de SempeΤΟ, milite, tunc ex parte regis capitane Picardie, qui cum suis hominibus armorum usque ad numerum fio Vin-ginti lancearum vel circiter, per halellos ad unum latus dicti pontis de nocte flumen Lisiam transivit et eos audacter improvisa irruptione usque ad intern tionem delevit, paucis per sugam salvatis, et conestabulario Franci cum suis Britonibus ad sibi auxiliandum in conflictu advolante, rex cum omni suo exercitu pontem libere transiens Flandriam intravit δ. Hoc audito, illi de Yppra statim miserunt claves villasve regi. Deinde rex abiit Yppram, ubi mora iiij' di

rum peracta , recedens, versus Cortracum perrexit.

98쪽

Porro die ovis sequenti, scilicet xxvij die ejusdem

mensis, rege cum suo exercitu in campis existente, Philippus de Arthevella capitaneus Gandavensium, et sere Lx Flamino qui obsederant Audenardam ven runt versus exercitum regis, in loco qui dicitur Roa

tegardiam vero exercitus regis faciebant prelatus conestabularius et duo marescalli Francie, Lud vicus de Sacrocesare et Muto, dominus de B llainvilla cum magna multitudine hominum armorum retr gardi vero preerant Iohannes de Arthesio, comes Augi, Guido de Castellione, comes Blesensis, Walra dus de Luxemburgo, comes Sancti Pauli, cum magna milicia. In exercitu quoque regis erant tres avunculi ejus, Biturie, Burgundi et Borbonii, comitesque Flandrensis, conversan dominusque 'Enghien causa de Patre nepotis sui domini 'Εnolen a Gandavensibus perempti Rupertus, dux Bavarie cum pluribus Te tonicis viris nominatis, Iohannes comes Marchie et Iacobus Boctoniensis, germanus eius, comes SacmCesariensis cum aliis comitibus haronibusque et militibus ac aliis in gravi multitudine' dominus autem o

99쪽

chiaci, tunc capitaneus Acquitani pro eodem rege, et dominus de Sem yo capitaneus Picardie in modum duarum alarum, unus a dextris et alter a sinistris exercitus regis cum cuneis suis gradientes . Hoc igitur ordine transierunt per quemdam distri tum cum maxima dissicultate in quo equi eorum inis hant in lutum usque ad ventrem. Cum pervenissent

jam ad pedem montis qui dicitur Der , Flamingi exi

tentes super illum montem, ut satia, unasimul descenderunt contra illos de antegardia et acerrime pugia verunt contra eos. Tunc illi de retrogardia confestim appropinquantes, a tergo invaserunt eos, sic quod unus super alterum ascendebat prenimia pressura.

100쪽

Victi sunt ergo et consutati, pluresque ex illis mortui et suffocati sunt magis pressura, quam ictibus Fran

corum .

Qui si remansissent in monte Franci cum maxima difficultate eos impugnassent. Mortui sunt itaque tunc

ex illis cum Philippo de Arthevella, capitaneo suo,

sere ac ceteri fugati sunt spacio unius leuce. Rege ergo remanente illa nocte in campo victorie, Franci accenderunt ignes plurimos ex eorum baculis per totum exercitum ad calefaciendum se adeo, inquam, campus ille cruore predictorum Flamingorum madefactus est, ut rubrum pelagus appareret , arm que et cadavera in modum collium tumulata campum repleverunt. De Francis vero occisi suerunt in inicio

belli ex imbriunculis si Flamingorum et Ganda vencium, quibus prima fronte aggressi sunt Francos,