Ulpiani liber singularis regularum ; Pauli libri quinque sententiarum ; fragmenta minora

3쪽

Iuris Anteiustiniani sylloga quam hic tonius complectitur

continuari uolui Gaianarum InStitutionum editionem anno proximo a Gulielmo Studemund mecum curat8m: 3b80luetur autem tota collectio librorum iuris Λntoiustiniani tertio quiquam proxime fieri poterit edetur tomo, quo Vatios a fragmenta et Collati0 a Theodoro Mummsen recensita. Consultatio et Codiolim Grugoriani et Hermogeniani reliquiae et Appendices Legis Romanae Wisigothorum a me recognis Re contine-

huntur. I

De condicione fragmentorum quae hoc tomo exhibuntur eum exposuerimus in praefationibus uel adnotationibus quae singulis praemissae uel 3dneXae Sunt, h0c loco pauca in uni

Hono collectionem qu9m Ius in Soh0l0rum usui destinaui muS, t3men plena Supellectile critica instruximus neque do lectu uariarum lectionum contenti fuimus nisi in fragmentis ex oliis libris petitis, quorum criticae editioneS uel extant, uelut Digestorum Iustinianorum, uel in tertio tomo exhibe buntur. ceterum t3m ex his collectionibus quism ox ΙuSti Diana compilatione excerpta iuris Antiqui in hoc secundo tomo non repetiuimus nisi ad Pauli sententias ot Vlpiant Iibrum rogularum redintegrandoS, ut omnibus horum operum, qune et ipsa Seorsim tradita sunt. fragmentis compositis genuin30orum forma aliquo modo re ut BrarcttUr.

In contextu editionis inclinatis litteris ea expreSS3 Sunt, in quibus uel a tradita lectione recedundum erat uel lectio ipsa propter mUtilam conisextus condicionem supplendi officium p0stulat,di, id est in eis opusculis, quae uno codice S0l0Seruata Sunt. 3tque quo facilius in his loctionis hiatihus codicis condicio ex ipsa editione cognoSceretur, Singulorum CD

dicis uersuum fines linea l, paginarum fines Iineis it non Secus atque in Gai editions indicauimus, et ubi hiatum satis

4쪽

certa conieetura explere n0bis Ποn contigit, singulis littoris quue perierunt stellulaS SubStituimUS , misiores hiatus, qui quot litteris constiterint certo Sicliui non potest, lineis expressimus. contr9 3lii S StelluliS, qu ue Supra lineam qui, ni dicunt coll0cata sunt, eis S Pauli SententiAS quae in Logem Romanam Wisigothorum recePicte Π0D SUnt, et ea Vlpiani re guturum fragment8, qu3e in epil0ma VctiiDBna non extant, in clusimus, uelut in p3gina 46 uersus 5 sqq. In adnotatione critica codices ad textum constituendum

adhibiti singulis litteris inclin3tis et post codicum lectiones collocatis indicati sunt quae quid in quoque Script0re Signi

scent, in praefati inibus unicuique opuSculo praemiSSiS ex pitcntum est. ceterum nota C, Si quod opus uno codice solo traditum est, Θd hunc si guificandum usi sumus, uelut in Vlpiani regulis et in fragmentis de iure fisci. littorulis ' h eodi cum notis postpositiS distinguuntur codiciS Scripturae primi liua u. g. C' et emendata Cy . silentio praetermisimus pascodicum lectioneS, quae uel in orthographicis uel in uerborum diuisione a nostro contextu recedunt: ac ne in discrepantibus quidem lectionibus exscribendis eam uerborum diuisi0nem quae tibi uriis placuit mutare dubitauimus, sicubi hoc modo sucilius demonstrari posse uidebatur, quibuS uerbi S uollit seris discrepantia effieeretur. Praeterea p3Ssim his seripturae compendiis usi sumus

Cod. - Cod ex Iustinianus Coll. Collutio legum Mosaicarum et ROrnanarum. C0ll. P eSi eiusdem Codex Berotinensis, olim Pithoei, Coll. V codex Vindobononsis, Coll. V codex Vercellensis nS. - Consultatio ueteris iureconsulti Di9. - Digesta Iustiniani F - Digestorum codex Florentinus Gai. - Gai Institutiones Paul. - Pauli sontentiae Vat. - Vaticana fragmenta ΥΦ. - Vlpiani liber singularis regularum

In hoc tomo porficiendo diligentissimam opem, ut Soletumi eis, mihi tulit Guil simus Studemutid. Regimonii die x m. Iulii 1878

7쪽

Anno 154 9 Iohannes Τilius titulos eae corpore Ulpiani uno cudine solo usus Parisiis edidit . qui codex p0Stquam a. s 576 a Culacio Parisiis denuo examinatus ΘSt, eius me muria periit, donec F. C. de Savigny pum in bibliotheca Vaticana inuestigauiti . atque leguntur in codice Vaticano reg. 4328, qui Saeculo X in Gallia exaratus est, tituli eae corpore Vlpiani Legi R0manae Wisigoth0rum adiecti. 3p0graphum codicis Vaticani ab Henrico Brunn fideliter con sectum. typis mundavit Eduardus Boocking j Ρorlinure hos titulus ad Vlpiani librum singularem re

gularum ex C0llatione 6, 2 Vlp. 5, 6. 7 et Digestis sustinianis 22, 5, 37 Vlp. 20, 6 constat. preSSe nutem

secutum esse Vlpianum in libro Singulari regularum com-Ρ0nendo Gaianarum institutiunum ordinem docet materiae ob Vlpiuno tractatae dispositio, nisi quod paussa iuriS cu pita a Gaio prasetermissa diuersis locis in Seruit δ . quae cum ita sint, ex Gaian3 dispositiono Oserta ooniectura Colli gitur rogularum Vlpianarum n0n solum initium periisse, Sed ea qu0que omnia desiderari, de quibus Gaius inde a 3, 53 egit: eamque coiitecturam insuper confirmant fragmenta Vlpiana in Vaticano c0dice omissa et o Collatiorio Digestistio adlinem nosti Re editionis reStitut9, quae Gaianis 3, 224. 225.

8쪽

4 2 5 respondoni. Deo tamen in biS tantum labem contraxit liber regularum, sed passim intra iPSOS qui in codice Vaticano extant titulos argumenti coneXUS hiat j, Ut mngis excorpia Ox Vlpiunt regulis quam ipS3S regul3S tenere uideamur. qu0d si quaeritur, quo temΡ0re t cleo Epit0me laeta sit couitare non licol de ei S temp01 ibus, quibuS Legi Romana si Wisigothorum et appendice S ex genuiniS i UriS Romani lan tibus compilutae acceSSerunt λ et Ritu 3ddit 3menta, qua6 6xΤhoodosiano Codice , Novelli S, Pauli Sententiis petitu et in

ipsum Legis contextum receptR SUnt. HiX enim illa saecula noui ia aut Latinos cur3bant aut eoS qui deditistiorum nutam or0 sunt aut alia nec pauc3 Epitomae V3 ic3nae capita. itaque consideratiS tam eis quae omiSSa Sunt quam eis quae remanserunt Momm seri pr0habiliter coniecit Epitomsiti n6n

eSSe, Ut e3 Sola eXcerperentur, quae u Sui larensi inseruire poSSe uiderentur, omitterentur Butem diui Sion uS iuris, quas

ut apud Gaium ita in Regulis olim extiti Sse Dig. ii, 7. 250Stendunt, neque minus ea qu3e in deSuetudinem uenissent.

Epitomator id unum uidetur egisSe, ut opus Vlpianum in breuius redigpret: nam qu0d Lachmann ad 26, 1 u0eem gentiliciorum in Collatione traditam ab epitomatore 4n in

98nuorum mutatam eSSe censuit, quasi Vlpianus illam eo dem ssensu atque hanc usurpare potuisset, id mihi n0ΠPerSUB Sit . e3 autem, quae re uera in Epitoma Vaticana mut3 3 Sunt, non opitomatoris manum produnt, Sed librari0rum neglegentiae uel fraudibus accept0 ferenda Sunt nonnulla Sane menda inde orta Sunt, quod notae iuriS,

quibus usi sunt librarii uel ipsius archetypi uel unius alteriu8ue ex eis exemplis quae ex hoc de riuota sunt, a P0 Steri0ris temp0ris librariis aut moles explicatae εὶ aut 0miSi In hisce hiatibus dotegendis post Boockingit et Monamsoni curus diligentissimam operam collocauit Vahlen in oditione supra laudat'. ηὶ Cf. Lex Romana Wisig. ed. Haenei p. 4 52-455. - Vlpiani fragmenta ecl. Boecking. 4 855. p. 4 Sqq. j Ita constanter scribitur ius Quiritium pro iure Quiritium et a cis pro Aelia Sentiae praeterea cf. 6, 3. 20 institutus pro item) 6, 6 ver*9r0 rei uinoriae 7, 4 concionis pro condicionis et ciuitas reddatur pro Oi uitaε Romana datu 8, 4. 22, 32 data et dantur pro dumtaωαψ 33, αβ s tunc Pro testamento E0, 3 6. 24, 28 praetoriani pro populi Romani)- 8i mi , errori tribuerim, quod bis i 20. . 28, 3ὶ pro secundum legitur ud

9쪽

sue sunt ij. ac De in rubriciS quidem ipsiuS epitomatoris libidinem grassatam eSSe crediderim: quamquam in his sunt quae eo ostendant, qu0d uel male conceptae sunt 2. 7 49. 27 , uel non recte indicant ea quae ipsis titulis conti nentur 3. 22. 23j, uel ad multo minores iuriS particulas pertinent, quism qu0S ab ipso Ulpiano distinctas fuisse cro dibile sit 46. 38 , uel materiarum conexum m3le interrumpunt 2. 7. 27 . 3tenim non hae Solae, Sed omneS rubricae non minus ab Vlpiani regulis uidentur alienae fuisse quam a Gai institutionibus, in quibus rubricae tam

eae quoe a libr3rio quam ene quae a correctore codicis Veronensis interpositae Sunt isdem uitiis 0mnibus laborantqu30 SUpra enumernuimUS. et quemadmodum Gai Vero-nsensis rubricae non CODSentiunt cum eis quae in Gai epi

toma Wisigothica extant, it3 diuersae originis uestigia in Vlpianis rubrici S agnoscuntur et eo, quod in Collatione 6, 2 titulo de nuptias adscribuntur eu quae in codice Vatieano ii tuto de his qui in potestate sunt Subiciuntur, et eo, qu0d C0llai io 46, 4 rubricam de legitimis hereditatibus citat, quue Epit0mae est ce legitimis heredibus. sane ex his Collati0tiis locis colligi nequit rubricas ab ipso Vlpi9110 insertas eSSO nam Gai qu0que cupita Collatio rubricis praemissis citat 36, 2 it Aque eum quaedam rubricae 30. 13. 44 Donuere sea indicent, quae liodie in Epitoma leguntur, Sed Ρ0 lius integrum Vlpiani 0pus respiciant, rubric3S priuSqUBm

Epitome conficeretur operi inclitas e SSe consent3Deum eSt. Initium operis in codice Vaticano singularem in mo dum consuSum est. nam post titulum inci p. situli ex corpore u inni Sequuntur uerba huius oditionis p. 5 u. 31m0riS Sic codeXJ ... 45 inueteratus: hos excipit index rubricarUm Operis, hunc ipse primus titulus quo agitur de manumissionibus et de libertis, attamen hic tractatus dolibortis in media sententia p. 6, 3 abrumpitur, et c0ntinuo sequitur fragmentum de legibus initio mutilum p. 5, 2- 3 , quaSi hoc eiusdem tituli partem efficeret, tum

tractatus de libertis eo tinuatur, ita tamen, ut praeter ex trema uerba Sententiae Supra abruptae alia quaedam intercidisse palam Sit . quae confusio quemadmodum enata Sit, Hommsen ingeniose demonstrauit . is enim, qui primuSEpitomen legi Romanae adiecit, Epitomae codicem initio

10쪽

mutilum adhibuit, cuius solium prirnum e Vetere compago solutum in pagina recta haec uerba 5, 2 prohibet ... 3 prima lege, in pagina uerSa haec moris Sunt . . . inuetera tus et praetersea tituli de LatrmS HIbricam initiumque usta quo ad 6, 3 eon'mat complecteb3tur: idque folium isthinuerso ordinρ ita descriPSit, ut uer83m P0ginam sacoro frootam. postea tituliS numeri AEdditi Sunt, ut titulus delitertis primus fieret, et Ante huiUS tituli rubricam ad si militudinem logis Romanae titulorum indeX Praefixus ost,

uerba 3utem m0TeS . . . inuemratuS, quippe quae ad in soriptionem Epitomae pertinere uiderentur, in fr0 te oporis retenta Sunt . in eo tantum a Momm Seni coniecturarocedo. quod is hietatum qui inter 3, 9 et 10 in loreodii minimum esse putans ad Alterum Epit0m3e solium in fronto dotritum trahit, mihi folii primi pars inferior mutila fuisse uidetur, ut tam inter 1. 9 et 3, 10 qu3m onte p. 5, 44

plura interciderint. In edo do Vlpiani regularum libr0 rubricas propter allegandi usum retinui, Sed ut appareret euS Vlpiani non e SSe, uncinis quadratiS S3e9Si. indicem titulorum codicis Vaticani. qui adeo cum Epitom3e ipsius rubricis consentit, ut eum ad proximum huiuS c0diciS Archetypon compositum

osse uerisimile Sit, Don rece Pi. in conteXtum regularum es Squoque locos, qu0S 3b Epitoma omiss0S C0lluliu uol Digos a Servarunt, stellulis adpositis restitui. Epitomen ad fido mupographi Brutiniani p. l not. 2 edidi: nonnullos lamen tu eos dissiciliores ipso Romae a. 4868 in biblioth se ea Vaticano ex Aminaui . in notis uarias e0 dicis Vaticani C lectionus omnes praeter orthogrηphica S iudicoui, intortium no i ei equidem litterarum commutati0nem practeri ro uolui, ubi deuora lectione dubitari posse uideretur.

ij In correctionibus cocli is C, ubi lieri potuit, adnotaui, utruΠ ipsi librario an alteri manui quae fero a qualis est debeantur' non' nulla a manu saec. XVI ads ripla EsSe suo JOCO OOmnion OPIbo.