Aphorismi de cognoscendis et curandis febribus

241쪽

matum.

4. Ah aere acri putrefaciente: hunc emendando accenso nitro, Pul Vere Pyrio, Vaporea celi, sale pruni S in Sperm. 5. Ab animi affectibus: hos sedando ratione, contrariis affectibus, varietate Objectorum, an Odynis , Optati S.

6. A cibis acribus acidis: id acre diluendo, de

pides animalium, terrae Pingue S, Sales 3I- catini fixi, volatiles, simplices, compo Siti id offieiunt. . A cibis acribus salinis : eam aerimoniam di-Iuendo per aquo Sa, tumque e Vacuando simul; demulcendo per lixivi Osa ex calce Vi V a. B. A cibis acribus aromaticis calefacientibus : diluendo per aquosa; corrigendo per acida; resolvendo et detergendo per saporia Cea aet-da: demulcendo per blanda gelatino Sa. Quum alca Iescentia acria huc spectent, et

illa hinc intelliguntur. 9. A cibis animalium ex partibus alcalescenti P 2

242쪽

FEBRIS IN DETER M. etc. bus: per aIimenta, Potulenta cito acescentia , actu acida Vegetabilia aut mineralia farinosa, Saponaeea abstergentia, astida Suh-

oleo Sa et C.

1 o. A cibis copia peecantibUS, Stomaehum constringentibus: dilutione, inedia, Nomitu, solutione alvi. 11. A potu acri fermentato , vel fermentante. acido, Ole OSO, aromatico, destillato vel

simplici inducta acrimonia tollitur iisdem remediis Nr. 5, 6, 8 hujus)12. A nimia vigilia: curatur iisdem, a C r. r,2, 5. hujus . 15. Si a retentis intra corpuS e Xerementi S, acrimonia alcatina, acida, oleo Sa, Sasona ea putrida: haec reddenda fluxilia; viae lubricandae; colatoria et emi SSaria aperienda; vires eXpellentes stimulandae, augendae; haec facienda per eXterna, interna. DCIII. lCOlatoria et emissa ia aperiuntur excipieti do , transmittendo, excernendo morbido Opportuna : hinc alvi 8, emissariorum Princeps, Ceterorum Nices Supplens, aperta Ser Vanda, remedio lubricante, ecco protico, Per OS as

243쪽

gosae, in perspirabilis fotu, balneo. ablutione ;

ictus idoneus in acutis constat cibis et po-ithus fluidis , facile digerendis, putredini ad- Versis , siti contrariis, appetitui citando ido-

ne is, causae morbi cognitae oppositis. DCV.Cibus dandus eo tempore, quo abest feb- . ris, aut quo ejus impetus saltem erit lenior. DCVI. Et quidem copia parca, Saepe repetita: ne nimis laborare cogantur Vi Scera, mutentur Ve. DCVII. Copia deler minatur, et vis cibi, 1. eX Praevisa duratione febris ad die8, 3, 4, I, 9, 33, 34, 23, 5ο. 4o, 6o: debet enim tantum dari, quo Vires sustineri queant, ut sussciant coetioni et crisi. Quo brevior morbuS , eo minu Set debilius offerendum, et contra: eo autem

244쪽

r EBRIS IN DETER M. etc.

hreVior erit, quo vehementior. 2. ex aetate aegri cognita: quo enim origini propiora, vel senectuti summae , eo difficilius inediam ferunt

animalia. 5. status et vehementia morbi si cogno Scuntur, Varium copia et virtute cibum postulant : in ακμ η tenuissima , et pauca ; in adscerisu et descensu eo plus , et meracius dandum, qΠΟ magi S ab ea di Stat morbus. 4. a Io-cO , quem aeger incolit: qui enim aequatori vicini, tenuem victum facile; polis autem propiores difficulter eum ferunt. 5. ab anni tem-Pestate, quum aestas tenuissima, hyems validiora petat. 6. a Consuetudine aegri, et tem perie ejusdem naturali: qui enim sanus lautissimis usus ea facile difflat, aeger pluribus eget, oh vasa et viscera his assueta. I. a SenSu te Vi, vel gravi, as Sumta Sequente. DCVIII. . Dein vero viri hus vitae consulendum, ut, quod haeret impactum, humoribus circulanti- ibus commistum, extricetur, et eliminetur per varia colatoria, Variis remediis, quorum primarium vis ipsius febris ita moderata, ut Valeat id integre perseere ; adeoque hue requiritur, ut sic temperetur impetus: a) ne inflammatio-

245쪽

minere docet vehementia symptomatum, maxime caloris, comparata cum Virtute Vasculorum,

b) neve nimio motu dissipentur liquida: id vero denunciat siecitas narium, oculorum, gutturis , linguae, raucedo, arida cutis , urina Parcior, Pulsus parVus, celer, inaequalis . c neque ut ante Coctionem torpeat nimis, ita ut materiem morbi non Valeat Subigere, moVere, secernere, eXCernere: id cognoscitur , si Ianguent actiones vitale S Omnino , necdum apparente signo pePaSmi. DCIX.

Si itaque exorbitare deprehenditur; moderamen sit abstinentia, Nictu tenui, potu aquae, aere frigidiusculo , animi affectu leni, Venae sectione , Clysmate refrigerante , medicamentis blandis , aquosis , glutinosis, refrigeranti-

bus, an Odynis. DCX. Si segnior apparet; excitabitur Ope cardi- aeorum desumtorum eX etho, potuque meracioribus, aere paululum calidiore, animi a1fectu magis eXcitato, medicamentis acrioribus, VO-

246쪽

Iatililius, aromaticis, Iermentatis. frictione, ca-Iore , motu musculari, balneis, fomentis.

DCXI. Deviae quo liae et aberrantes Vitae vires

sunt reducendae, reprimendae, si nobilius viscus validius impetant. Fit id fotu vario , em OI- Iiente , discutiente , repellente , calido , frigido; scarificatione Sicca, eruenta; phlebotomia; hirudine: situ corporis erecto ; revellentibus , sinapis ino , vesicante ; Sectione ; ustione ; eneniate; purgante ; eme Si; aliisque pro ratione

affectae partis, et materiae afficientis. DCXII. Symplomata e X febre acuta singulari orta inprimis haec sunt: frigus, tremor, an Xietas, sitis, nausea, ru CtUS et flatus, vomitus, debilitas, malignita S, calor, delirium, coma, Pervigilium, Status nervo SUS , COIIvul Si O , Sudor, diari ho ea, e Xanthemata, aphthae. DCXΠΙ. Quae Omnia orta eX febre , Ut Sua eaUSa. hac ablata cegsabunt; adeoque, si ferri queunt tam diu sine periculo vitae, singularem Curationem vix requirunt.

247쪽

DCXIV. Quin saepe oriuntur eX ennatu Vitae raedis ponentis ad crisin , vel ad materiae criticae excretionem; tum hanc prZecedunt, comitaΠ-tUr , Sequuntur, nec turbari dehent. DCXV.

Si vero intempestiVa , nimi S Sae Va , quam ut ferri a vita pos Sint , aut ab aegri patientia, vel aliud gravius malum productura sunt; tum singula sunt lenienda suis remediis propriis, habita Semper ratione causae, et Status morbi ipsiuS. DCXVI. At princeps canori esto: medendum Symplomati sine dispendio virium vitalium , nisi id ab harum excessu pendeat , ut effectuS a Sua

FRIGUS FEBRILE.

DCXVII Frigus in febrium acutarum initiis ponitali ritiam liquorum in se mutuo , et in Va Sa, minorem; motum cireulatorium imminutum; Iiquidum ad extrema stagnans; cor minus con-

248쪽

254.

FRIGUS FEBRILE.

tra tum, minuS evacuatum ; superficiei cutaneae VaSorumque extremorum SP a Smum.

DCXVIII. Efficit, si diu manet validum , polyposas invasis majoribus, circa cor, con Cretione S; in encephalo vero compresso, liquidorum ara fluxu congestiones i hinc multa, et gravia mala in utroque. DCXIX. Frigus cum horrore, frequens in astutorum principio, maXime pleuritidum, Peripit eum Oniarum; in exordio intermittentium, remittentium; instante partu, crisi; inflammatione in

absce S sum, gangraenam verS R.

Diu per septimanas et menses fere semper interdiu frigere, velut ab aura frigidiore, cum morositate, irritabilitate mentis aucta, noctu vero inquietum e Sse , incalescere , Vigente inriteri in appetitu , febrim gravem, putridam, nervosam futuram portendit. Frigus a medico quidem, sed ab aegro

cum sudore frigido, roscido, in facie prae primis , jugulo, sterno; pulsu tenuissimo, dehi lissimo , celerrimo; facie hippucratica; indu

249쪽

FRIGUS FEBRILE.

255 lentia post dolores; mentis praesentia , quin et hilaritale; prompto responso; spe certa salutis in aegro , est brevi et certo letale. Idem frigus, cum sudore universali iri mor-ho non inflammatorio, aegro irritabili, crisi facta, ceterisque honis e Si mere spasmodicum, et adflantes frustra terret. Frigus stato tempore revertens Iatentem aut complicatam intermittentem indicat, aut alicubi abseeSSU m. Frigus Validum, Ossa concutiens, diUlur-

num in quartanis, valde periculosum maxime senibus; ad apopleXiam pronis. Frigus, horror febrim praecedens in infantibus, pueris, irritabilioribus adultis saepe

in convulsionem universalem abit. Horripilationes vagae vespertinRe, sub Sequente calore, sudore, et maXima remiSSione sub auroram, post dolores absque benigna So- Iulione , aut crisi, suppuratum Significant. DCXX.

Hinc patet, quid designet, quid praesagiati et cur, quo majus initio frigus, eo periculosior febris l

250쪽

255 1 REMOR FEBRILIS.

DCXXI. Id frigus omni eo , quod Valide stimulat, quocunque demum titulo, tentatum dedit saepe insanabilem postea inflammationem : hinc salina acria , aromati ea, oleo Sa, Vesicantia, et Similia , damno Sa Sunt. DCXXII.

Optime autern curatur potu aquae calidae, nitrosae, cum pauxillo mellis et vini; halneo, Vapore, fotu, lotione per similem liquorem; frictione hianda. DCXXIII. Quibus statim applicatis saepe maxima mala illico curantur.

DCXXIV. Tremor ponit musculurum vacillationem, causas tendentes et laxantes brevi, et in voluntarie. Sihi mutuo Sue cedentes , motusque spa- Slieos nune cGntingentes , nunc ab Sente S. DCXXV.

Inde diagno sis liquet: progno Sis autem Va-