Aphorismi de cognoscendis et curandis febribus

331쪽

DIIT RISIS PULMONALIS. 5i

DCCCX. Febris hectica ab ulcere pulmoniam orta, est frequentissima , maximeque exitialis ; atque idcirco pensiculatim consideranda. DCCCXΙ. Si uIcus puImones eXederit ita. ut totus inde habitus corporis consumatur, phthisis pulmonalis aegrum afficere dieitur. DCCCXII. Cuius ulceris Origo deducitur ab omni caum Sa, quae Valet sanguinem in pulmoni hus ita sistere, ut in materiem purulentam abire cogatur.

DCCCXIII. Hae causae possunt referri . I ad ipsam corporis lemperiem illam, qua vergunt in bae anopto en primo, hinc in ulcus loci erost. Ita euconsistitu in teneritudine Vagorum arteriosorum et in impetu acrioris utcunque Sanguinis COgnoscitur conspectu tenellorum Va Seul OPUm , et totius corporis; collia longo; thorace plano, et angusto: scapulis depressis; Sanguine Valdev

332쪽

513PΗΤΗ ISIS PULMONALIS. rutilo, tenui, dissoluto, acri, calido; colore valde candido, et amoeno roseo; cute pellucida ; hilaritate, et subtilitate praecoci ingenii. Praesente hac dispositione, saepe haereditaria,

eaque aetate, qua VaSa, incrementi apicem adepta, ulteriori productioni Suae re Si Stunt, adeO-que intra 16tum et 56tVm aetatiS annum sanguis augetur copia, aerimonia, impetu. h) in ea debilitate viscerum, qua ingeSin, sua indole nimis te uacia, Ob Structione S , Putrefactiones , acrimonias , SUScipiunt, hisque dein malis erosa vasa, POSt hae in Opto en eXulcerant : cognoscitur Ievi febricula, tussicula Sicca, calore majori, rubore labiorum, uris , genarum, auctis et in Surgentibu S, quo tempo-xe novi chyli in Sanguinem ingres Sus , facili sudore dormienti, debilitate, anhelitu ad minimum motum magno.

c) in ea conditione viseerum ventris imi, ubi sanguis venae portarum aut ob copiana,

Ientorem atrabiliarium , aut Oh ViSeera a causis praeviis obstruentibus impervia, tardius movetur, abundantius congeritur; unde ple- hora abdominalis: inde reliqui sanguinis ad Superiora nisus major, ejuSdem per Pulmona-

333쪽

PΗΤΗΙ SIS PULMONALIS.5 iis Ita vasa trans pressio Iahoriosior; in ea dera vis major; horum distractio, ruptura: inde hae-mOPto e. et quae hanc excipiunt mala.

en tricosi, opipare pasti, desidio Si, atque ex repletione hypochondriaci, haemorrhoidarii. DCCCXIV.

Hujus vero conditionis effectum, haemo stoen accelerant: I. Omne S CONSUetae excretiones interceptae, maXime Sanguineae, Ut liaemorrhoidalis,

uterina menstrua, Iochiorumve, haemorrhagia narium, missio sanguinis eo sueta, inprimis in plethoricis, vel truncalis membra. 2. Vis quaecunque magna pulmonibus illata, tu SSi, clamore, Cantu, CUI Su, niXu COI PD-ris ingenti, ira, Vulnere quocunque quacunque causa inflicto.

b. Victu acri, Salino, aromatico; PO tu Simili; vita; morbo alio, unde copia, acrimonia, et Oellas, rarefaetio , calor Sanguinis augetur; unde in fel, rihus acutis, peste, variolis, Seor hiato, toties contingit.

334쪽

Hinc DCCCIV oritur cum dolore levi, calore modico , angusta Oppressione in thoraee perceptis; eriit sanguis plerumque floridus, coccine US , Spumans , cum tuSSi, Strepitu pulmonis , sibris , membranulis , VRSeula, CRrungulas , referentibus; pulgia molli, ParVO, undOs O , anhelitu ; Sapore salSo in Ore antegre S So. DCCCXVI. Curatur I. venae Sectione larga , tertio

quoque die , ad quartam usque Vicem , repeti ta , vel donec signa vel ple thorae , Vel occultae peripneumoniae integre disparuerint. 2. medicamentis refrigerantibus , in crassantibus , demulcentihus , mulcilaginosis , lenientibus , diu usurpatis, intermiXtis subinde lenissimis diaco dialis. 5. sex rebus non naturalibus ita di rectis , ut adversissimae sint causis DCCCXIII, DCCCXIV enarratis: maXime Victu , Vitaque . Blandissimis semper continuatis ; quo Vegeta-hilis diaeta inprimis facit. 4. Corrigendo spe Ci- sicam naturam causae vel morbi singularis DCCCXIII. a, b, c).DCCCXVII.

Ubi semel accidit, sedatumque est DCCCXVI ,

335쪽

ΡΗΤΗ ISIS PULMONALIS. 5ax quibuslibet 6 mensibus per aliquot annos mittendus sanguis , aut etiam Saepius , copiam tamen minuendo. DCCCXVIII.

Si vero ob magnitudinem mali DCCCXV .stiptica male applieata, neglectam e Veram medendi methodum DCCCXVI , Post sputum Sanguinis Oritur dis pnoea , a Ssiduo increscens ;horror Vagus , calor ruborque genarum; tus sicula sicca; febricula hectica; sitis major; debilitas; gravitatis in thorace Sen SUS; Signat, vulnus haem Opto es jam collectam circa labia sua, et sui, crusta arefacti cruoris, materiem mutare in pus, collectionem abire in vomicam tectam, qua rupta, in ulcus pulmonum aper

tum.

DCCCXIX.

udo. Oritur itidem collectio hae epuris, Praeter causas dictas DCCCXIII, DCCCXIV , a pleuritide, et peripneumonia quacunque, terminata in apostema CXLVI ad CL : cognoscitur iisdem signis CXLVI ad CL).DCCCXX. Sinisti Quin empyema CL) ortum pote Si rodere, eliquare, consumere pulmonem; ut sat

336쪽

3aa ΡΗΤΗΙ SIS PULMONALIS. idem morbus , ac si proprio hic ulcere absumeretur CCXV ad CCXVIII, CL, Nr. 4 cognosciturque signis ibidem positis. DCCCXXI. Unde liquet , quaenam signa Sint cognoScendi ulceris pulmonalis, etiam lecti; quot diversae ejus cauSae, quam diVersae species, ut

et quam diversa phthisis 3

DCCCXXII. Effectus vero ulceris pulmonalis jam facti, sed tecti, nomine vomicae, hi fere Observandi: Puris acrimonia, copia, putredo quotidie auctae: membranae hoc coercentis dilatatio, corro Sio , maceratio: VaSOTUm Sanguiferorum, bronchialiumque conversio in pus: totius pulmonis, Vel alterutrius Iobi consumtio purulenta: tussis fere perpetua sicca, Vel Sputa SDIO concussu tus Siculos O abrasa promenS: Sanguinis in ulcus affluentis conversio in pus : Omicae propagatio in pulmone: vomicae hujus perruptio in laryngis lub Os: puris suffocans aliquando secretio, vel quotidiana cum tussi, ingens, in aqua subsidens, coacta, dulcis, Pinguis, foetida, atha, rubra, sava, Ii Vida, cineritia, strigmentosa, igni imposita carnem

337쪽

PΗΤΗ ISIS PULMONALIS 5as assam spiratis foetidam: VOmicae perruptio in CaVum thoracis, unde respiratio difficillima, Phaenomena empyematis, CL, Nr. 4, 5 . Τum respiratio pessima; consumtio Omnis sanguinis, chylique in pus; nutriti vi praeparatio sublata; solidorum consumtio fere integra; febris hectica cum pulsu parvo, languido, calore ad superiora acri, genis rubentibus , fasti e hippocratica ; an Xietas inexplicabilis circa Vesperam plerumque ; sitis magna sudor nocturnus ingens ;PUStulae rubrae; pedum, manuumque inflatio a parte affecta; debilitas summa; VOX rauca; capillorum de fluvium; Pruritus toto corpore, cum pustulis aquosis; diari ho ea flava, foetida, purulenta, cada Verosa, frequenS, tene Sm OdeS, debilitans; sputi suppressio; mors. Unde regimae hae perspiciuntur: DCCCXXIII. 1. Phthisis haereditaria Omnium pessima, neu sananda, nisi cum praecautione haem Opto e S. 2. Phthisis ab haem Opi Oe per Vim eX ternam, sine vitio interno praeeXis lente, levi S Sima est, ceteris paribu S. 5. Phthisis II . in qua subito rumpitur vomi ca, eXSpuitur pus album, coetum, aequale,

338쪽

facile, respondens copia ulceri, sine siti, cum appetitu, digestione, Secretione, eX- cretione bona, difficulter quidem, tamen sanari potest. 4. Phthisis ab empyemate insanahilis. 5. Sputa gravia, Solida, olentia. dulcia, cum signis ultimis DCCCXXII), desperata. DCCCXXIV. Postquam vomica iam facta in pulmone, indicatio oritur medica, eam ilico maturare, rumpere : quod sit victu lacteo, vapore tepido, eX- pectorantibus: ubi rupta, tum 1. Sanguinem liberare a diathesi phlogistica, post haemOpto en a causa DCCCXIII, a fere

semper residua, oportet. 2. Ulcus quantocyus consolidare.

S. Hujusmodi in corpus ingerere, quae minimam requirunt vim, ut per pulmones fluere, ibique subigi queant; tamen nutrire apta, et inflammationis in ulceris ambitu, purisque inde refectioni inepta. DCCCXXV.

, - ,

Primae indicationi satissit ope medicaminum refrigerantium, nitratorum, emollientium, emulsorum tenuium ex amygdalis dulcibus, et

339쪽

PHTII ISIS PULMONALIS.325 seminibus frigidis confectorum . Omni forma , magna copia, parvulo tamen haustu Vice singula , diu. tepideque sorbillandorum. DCCCXXVI. Alteri vero:

1. prohibendo medicamina calefacientia, Sanguinem rarefacientia, ad pulmones determinantia ; illius motum, copiam, aerimoniam augentia, quocunque SpeciOSO titulo , abstergendi , depurandi, consolidandi, remedii vulnerarii , balsamici, antipyici, antis eptici, commendata; tussim moventia, interna, eXterna; motum , equitationem. 2. conciliando quietem maximam ulceratae

parti; quod sit pace mentis, corporisque; hinc

decumbendo assiduo, abstinendo ab Omni voluntario eXercitio pulmonis, ut is quam minimis inspirationibus vexatus admittat ulceris

sanationem.

DCCCXXVII. Ad tertiam indicationem ptisanae, Cremores, serum Iactis, Iac ehulyratum, hydrogata, et victus e vegetabilibus praeparatus Spectat. DCCCXXVIII. Curatio vero hujus morbi palliativa in a-

340쪽

3as ΡΗΤΗ ISIS PULMONALIS. At me Spectat tussim, anxietates, alvi fluo

rem.

DCCCXXIX. Quibus occurritur diaeta DCCCXXVII), OPI-atis caute adhibitis , liquidis calidis.

DCCCXXX. Ex his liquet, quae sit remediorum, methodorumque aestimatio. quas praxis Vulgata

commendat in phthisi pulmonali 'An et quando cortici peruviano sit Iocus 3 et cur obsit saepius 3 Cur ver et autumnus tabidis funestus, et quonam mortis genere 3 Quid extispicia tu nud Oceani Unde curationis difficultas in sanando ulcere pulmonum 3 Cur morbus hic in urbibus , et in quibus, et cuinam hominum generi, sexui , aetati sit

insidiosior tquae prophylaxis in familiis gentilitiae phthisi obnoxiis iquando seiaceum, fonticulus, ruhesanientia assiduo adplicata ad brachia, sub usu lactis asinini, hydrogalactis, decocti cerealium, radicis salab, et aquis selteranis laeti commis lis