Dissertatio historico-medica inauguralis de morte nigra, pandemia seculo XIV

41쪽

Rhonum fluvium Consecrare cogeretur, quo Citit Sintici possent cadavera, non Sufficientibus sepul-

Cretis Aedes regiae non minUS , quam tabernae Pauperum Communi sorti erant subjectae : obierunt

Bona, filia regis Johannis Bohemiae, Imperatoris Caroli Soror germana, quae nupta fuerat Johanni duci Normanniae, duaeque reginae , qtiarum

altera erat Iohanna, Caroli Pulchri conjux, filia ducis Burgundiae Roberti, insigni femina pietate,

altera vero Navari ae regina, filiu Ludovici X. Parisiis, in noso comica l'Hotet Dieii, quotidie 5oo cadavera vespillonibus tradebantur R). Non-

3ὶ In hac etiam urbe mortua est, pestilentia correpta, Laura, Petrarchae carminibus celebrata , quae nupta erat Hugoni de S ades. Quaedam ad hanc mortem pertinentia inveniuntur apud Sprengelium, p. 62.s Sie hel ain etu Ansange ein hostiges Fleber init Blut speien verbunden, und es War merkWurdig, dasZ, da sonsi vor den pestkranken, alle Menseben, aucti die Dachsten VerWand ten, gu siehen ps legien, Laura dennoch mit vieteri Weiberii uinringi War, die heobaeliten Woliten, Wieman nach einem so mustertiasten Lehen dem Tode ent gegen gehe. Buhigund satast War der Tod dieses uiasterblichen Ueibes, der Zierdo thres alii hunderis, v n Welcher ilir untrosilicher Freund so schon sagi: s Non la conobble 'l mondo, menire t 'ebbe:

s Conobbi Pio, ch a planger qui rimasi, se 'l ciet, che dei mio pianto or si sa bello. V in Continuatio altera Chronici Guillelmi de Nangis apud d'Achory: Spici legium. s. Collectio veterum script . T. III. p. 110.

42쪽

nullis in locis depopulatio adeo erat magna, Ut, quot peritSSent, non quaereretur, Verum quot superessent λ . Hoc evenit Marssiliae, quae feritae prorsus Civibus suit orbata. In Germania per duo S annoS I, 244, 4oo hominum interiisse affirmat Barnes R): ibi etiam ubique apparuiSSe bubone Sy), omnes testificantur auctores: non ita de Sputo Sanguinis: Sunt enim, qui de hoc symptomate Silent; alii memorant: inter hos Henricus Rebdorf ), Cujtis tamen aiactoritas infirmatur eo, quod mortem subinde ad diem sextum vel octavum dilatum dicit; caeteris omnibus, tali in ca Sti, diem tertium aut quartum,

ut ultimum vitae terminum designantibus. In Austria morbuS Saevi SSimus erat. Viennae uno die 96o, Vel, monente alio, I 2ΟΟ Civium obierunt. Magnas hanc ob rem, atque SeX nil mero, faciebant extra urbem sΟSSaS Valde profundaS, 'IUarum singulae 4Ο,ΟΟΟ CadaVeriam reCe Di SSe ferun-

43쪽

tur. λ) Rusmodi quoque fossis utebantur Et furtii:

erant ibi undecim, quarum quaeque ad millia continere poterat cadavera. In West phalia tot perierant, ut numer HS Silpei Viventium non sum ceret

ad mortuos sepeliendo S. Sunt, qui annotant, periisse Carthusiani ordinis monasticos 124434 φ . Similiter in patriam nostram Suum extendiSSO hunc morbum furorem, quaedam, et Si pauca, extant testimonia δ). De eius effectibus in Transi salania scripsit BrumanUS '): DAtrocem pestilentiam , quae veteris Atticae divitatem hominum memoriae reserebat, tanta fames secuta fuit circaea tempora, Ut impurorum animalium Cadavera hominibus alimentum praeberent , matre Sque infantibus ad ubera mortuiS VCSCerentur, qΠΟd licet fidem excedere videatur, diserte in vetu Stis monumentis repperi. V ΡΟntanus dicit, morbi vimi Anonym. Leob. chr0nie. ap. PeZ p. 971. 3 Ich glaube elier viseri auseud V addit Sprengelius p. 76. J Spangenberg, Mansfeldische Chronica, f. 339. 5ὶ Chronicae ab Alb. 8 navel compilatae apud Geth. Dumbar. Τ. III. p. 634. 1 Ter C milleno junctis octo nonageno 'l

Εsse memor eures, destruxit mors cito plures. η) Hoe enim erat in illa , qua n0s usi Samus editi0ne, ver0similiter ex errore lypographi eo , num doet. Belprat, qui eundem l0eum ei tat, libbet quadrageno. Vid. p. II.

II. Brumanus, Res Transisaianae ap. Dum bar, Analecta. T. II. p. 1l T.

44쪽

et contagium fui SSe tantum, Ut, Spatio qUinquennii, in Europa tertiam hominum partem absumpserit λ . Inter provincia S, Caeteris infelicior fuisse

videtur Frisia, ubi StanteS eunteSque conciderent homineS, repente CXSt in Cti. Dum caeteris in terri S Vulgo per Sex men SOS

moraretur Mors Nigra, in Anglia per annum integrum, a m. AuguSto I 348, ad eundem mensem anni 1349 observata eSt, Cui malo mox jungebatur

ingens inter pecora lues. Londini jacturam hominum fuisse plus 5o,ooo assii mat Wood δ) :

cadavera, aeque ac in Germaniae UrbibuS, magnis acervatim recondebantur fossis. Scotia fortasse Salva reman Sisset, ni Si eiUS incolae, calamitate Anglorum ad invasionem faciendam abuti volen

tes, in se ipsi diram peStilentiam attraxissent q).

i) Incepit Λ' 1347: neque quinquenni0 cursum absolvit, ut probat haec relatio Pontani, p. 2S3: η 0rta inter haec pestilentiae lues , magnam inter mortales, his in Getriae eique vicinis Brabantiae Flandriaeque partibus, stragem secit anno 1367. j Ant. Uood, Ilist. et antiquit. Universit. 0xoniensis. 0xon. 1764. Lib. I. p. 172. Idem de hae inopi ae mentionem sacit, uno die vel duo bus lotali, et de bub0nibus, circa sinem pestilentiae nonnumquam criticiS. δ) Notante Knighl0nio haec epiχ0olia prae aliis assciebat oves. Scholi land wurde Arisangs s0 venig heim gestichi, dasg die Scholleneine Zeit lang s by the s ut dethZ 0s EngelondV Schwuren. - De symptomatibus in Anglia manifestis mcinet Barnosius, morbum incipere bubonibus in axillis: sequi dein validum sanguinis sputum, maculas et vi

45쪽

Diuturnior adhuc illa in Hispania fuit, quamvis minori hominum jactura, quam in Italia. Per duos annos regnabat peStiS, 1348-135o. Mense Martii hujus anni corripiebat Alphon

sum XI, unicum eX Europae regibuS, quem evita sustulit. De hac caeterum regione breviores Sunt, quOS COIa Sulere licebat, historici. In Europam Septentrionalem penetravit pestilentia ast 1349. In Nor vegiam eam transtulit. navis Anglica, ejecta ad Urbem Beryam, Nor Vegiae metropolin: pro viventibus non nisi cadavera in hac navi inventa fuerunt. Tertiam tantum in- Colarum Partem malo Super vixi SSe, invenimus

apud Sprengelium i). Idem fuit in Dania, ubi don

sorte Dod dicebatur morbus. Sueciam visitavita m. Novembri I 349 , u Sque ad finem anni 135o:

hi es nigras: intra sex h0rarum Spatium exstincti Saepe erant aegri: qui tortium viderent diem, iis spes quaedam salutis: sed ex his quoque multi in profundum incidebant somnum, eX quo non ampliuS eXpergiscebantur. Vesiculae nigrae certa erant morbi insignia, et, his per totum corpus sparsis, duris et siccis, nullamque materiem evacuantibuS, conclamatus erat aegrotans. CL Uood l. l. Bubones sequentibus designat nominibus

or sWellings in the groin, or under the armpiis, called Lexneis, biles, blattas, blisters, pimples, Wheals or plagueS0reS. i) P. 20. Citat ille Torsaeum Histor. rer. Norvegie. Ρ. IV. Lib. IX. e. S. p. 478. Cf. Ηecker p. 10. qui ubique cum sputo eruento conjunctam fuisse pestem, addit.

46쪽

appellabatur Diger sidera, quoniam mortuorum Corpora Carbonem aequarent nigritia i). In Polonia, tibi ex Germania 3CCeperant morbum, incepit m. Januario 1349 , hae inoptoe insigniebatur, et ViX quartum hominiam partem evasisse legimus ). Ut in Suecta, Norvegia, Dania, Sic etiam in Bussia bubones initio morbi non memorantur, imo non ante annum 196o de iis mentionen fecit Richterus δ), et expressis verbis dicit, in priori illa epidemia non apparuiSSe. Opinatur Hecher veritati hanc assertionem minUS eSSO Congridam, quum pugnet cum aliis de Europa occidentali observationibus 34. Invasit Mors Nigra Bussiam anno demum 1 358, neque quod tardius ve-Diret, venit Initius. StrageS horrenda hic ut ubique fuit repetita: non repetemUS HIS Dar-

rationem.

Sic, omnibus perVagati S regionibUS, ad punctum, unde initium duXerat, revertit hic morbus,

47쪽

postquam, ex probabili conjectura , 25,ooΟ,ODO hominum, i. e. qMartam Europae in Colarum Partem , in Cui Su Suo Corripuerat.

Recurrit crebro, multis denuo praegreSSiSphaenomenis, iis Similibus, quae Supra memoravimus. Et quidem primo anno 136I, minori autem saevitia i). De hujus anni pestilentia se-

mense Junii incepit morbus Sive mortalitas maxima in civitate et districtu Ι'la Centiae, quae duravit fere per annum, et similiter fuit per totam Lombardiam. Ex quo tertia parS et ultra gentium utriusque Sexus et aetatis Civitatis et districtus I lacentiae defecerunt. Morientibus quibusdam apparebat humor coagulatus in modum cuticellae sub asellis vel in inguinibus, et aliquibus apparebant pia Stulae Sive a PoStemata

ij prima st 348j duplo plures sunt interempti, quam servati, nullo paene superstite , qui prehensus foret. Altera 136l in occisi tam multi, quam qui supersuerunt, sanatiS paucissimis, quos malunt astigisset. Tertia st 3P3ὶ X quisque obiit, multis ex malo curatis: haec vero quae quarta est, s 1382ὶ XX quemque interficit , quam plurimis evadentibus. Chalin, l. l. p. 53. ) Muratori XVI. p. 505. Licet ex Chalini verbis supra citatis appa

reat , morbi vim sensim esse imminutam, ex iis Muratorii simul patet, hoc anno revera sympt0mata adsuisse, M arti Nigrae propria, atque ideo illius limites intra annos 1347 1 350 ponere non p0ssumus.

48쪽

in circuitu capitis poSt aureS, et aliqui SPUebant Sanguinem putridum, quod erat pessimum signum. Et istos omnes febris acuta aliquando praeceden S, aliquando Succeden S, Suffocabat in-sfirmos, secunda vel tertia die SubSequente, et existis sic signatis valde pauci evadebant, illi praecipue, qui in inguinibus Signati erant. Apostemate Cum ferro aperto, et putredine Vacilato, sanabatur infirmus; et talis morbus per totum mundum est dispersus , Nec Galliae pepercit, ut docemur relatione Megerati): DCeux, qui Sepouvalent garantir de CeS miSereS, ne sqaVolent ou tro uver d'asyle Contre la peSte, qui, de-puis Sept a huit an S, Se rengregeant a diverses repriseS, si appait indifferem ment toti tessortes de personnes dans les villes et dans tes

dinaux et septante prelais dans dans la coiiritu Pape, et plus de trente mille Person nes dans Paris 'De Epidemia Sequenti haec notat idem auctor δ): ' Delix grandes fleatix, la famine et lemat des Ardenis, qui te plus solivent prenait

yi l. l. p. 63. i l. l. p. 92.

49쪽

en i'aisne, totarmenterent la France, l'Italie et I Angleterre cette an nee 1373V i). Emcitur ex omni hujus morbi historia, fuisse eum peStem orientalem, in qUa prae alii S organis assiciebantur organa respirationis, Unde dolor pectoris, SpiritUS foetidUS, Sputum Cruentum, Cael. Contra hanc autem Sententiam arguebat

ortam in Aegypto, peStilentiae orientalis patria,2'. non Secutam fuiSSe puri contagii leges, sed miaSmate potius dispersam, 3'. In regionibus Septentrionalibus apparuisse sine bubonibus, Semper Cum Sputo SanguiniS. Ex quibus Concludit hoc Symploma fuiSSe patho gnomoni Cum, illud accedens. Nuper autem δ) hanc Sententiam revo CaVit, Se antea nondum CognΟViSSemonens documentum Gabrielis de Mussis, quo convictus, bubones habet hujus pestis Signum pathognomonicum.

i) De pestilentia Ai 1382. notat Chalinus: illam praecessisse meteora, Cometas, insectorum agmina: vagata est per totam Europam. Avinione praesertim Iudaei assiciebantur, et epidemiae initio moriebantur inprimis insantes, pueri et juvenes. Prioribus mensibus quatuor dies durabat morbus, postremis, a T-20. in Historisch-Pathol. Uutersuch. p. 113. di Lehi buch der Geschichte der Medicin. p. 272. tu annot.

50쪽

y a Di Curretio et Euholus. Ut ingenium seculi incultum se ostendebat in pestis cura, Sic in ejus effectibus c delitatem credulitati junctam cernemus. Alii animae, alii corpori mederi conati sunt. Ex CantaCUZeni testimonio efficere licet, non sine fructu laboraSSe PrioreS: nam n nemo,' inquit, nerat tam

durus, quin poeniteret illum peccatoriam SVΟ-rnua;V et se Ciandum ali iam uti Ctorem, qui morbo erant Correpti, inter qUOS et pueri, OranteS

vita i). Ad tollendum mortis metum non partim quoque contulerunt ita dictae indulgentiae a Pontifice Clemente distributae, Summum beneficium,