Dissertatio physiologico-medica inauguralis de usu lienis. Quam ...

1쪽

3. S. THEOLOGIAE DOCTORIS , EJUSDEMQUE FACULTATIS, NEC NON HISTOR. ECCLES. IN ACAD. LUGD. BAT. PROFESSORIS ORDINARII , ECCLESIAEQUE LEIDENSIS PASTORIs: N

NEC NON Q

Amplissimi SENATVs ACADEMICI Consensuta Nobilissimae FACuLΥATIs MEDICAE Decreto,

PRO GRADU DOCTORATUS,

Sunimisque in MEDICINA Honoribus, & Privilegiis, rite ac legitimd consequendis,

Eruditorum Examini iobmittit

FRANCISCUS DRER, Hibernus.

Ad diem II. Aprilis I 744. hora locoque seolis is,

3쪽

VIRO CLARISSIMO ET CELEBERRIMO

ALEXANDRO MONRO ,

IN ACADEMIA EDINBURGENSI PROFES. SORI ANATOMLE ILLUSTRISSIMO , AT REGI E SOCIETATIS SOCIO MERITISSIMO.

Accipe Primitias, quas noster agellus habebat, Quales a tenui rure venire solent. Ovum primum hanc Thesiis animo conceptam luci publicae sestiuarem, stabitine jam consueta tui super torum voluntati morem gereus ) , illud inibi impriamis munus imminere arbitrabar, ut hoc qzalecumque industriae meae specimen , sub Presidio Tui, mir I tu issime, Patrociis, collacarem. Hoc certe ut pro rem, μαμ, trem illa, quam plurimis iisque tuculentissiamis testimoniis probatam expseratamque habeo Tm, mme, animi benevolentia ; tum eximium illud , quo gras , desiderium, juvenilem aetatem ad studia frenue concitandi, ct jucundam nosrae scientiae utilitatem ubi-ylie propagandi. Naturalis ille impetus, quo homines ia

4쪽

cd se, mutuo beneficiis Vm vinciti, de vineiendos arct - me alligauiuos imperuutur , si qua st iu homine , mTe crete quam cis i me hum sique eluxi . me vi ato te satur illa cura ct os duitas, qua mibi, olim mve 'us stadiorum , luciami, -π- ω re baiseri, nihilque reliquisti intentatum ut e difficultatum nodis sa uberrimis cinsidiis imbutam eripe N. Te tur P terna seduluas, qua gravi strinu morborum 'ricias, a me olim, o Germano intectismo, δε ri me avemtisti , ct jam deplorasis samtatem , prasinam restim L

me omnia mir Clari e ad id consipirant, ut aeternam Tui memoriam, animo alti e instram retineam; idque enixe motiar , ut grati animi testimo via , quan-rum me penes eris Vbique palam faciam ; Rate V. C. Vale, O tum tuo, tum humani gemeras bonio diutiss-- Vive

5쪽

DISSERTATIO PHYSIOLOGICΟ- MEDICAD E

I. um id mihi tantum proponam, ut, qUate'nus per brevitatem temporis, S ingenii tenuitatem licebit, de Usu Lienis Dissertationem aggrediar, nec descriptioni ejus, nec historiae proliaeius immorabor; sed ea imprimis, quae cum proposito hoc fine connectuntur, hanc meam qualemcunque Ora tionem sibi vindicabunt. Ut autem luculentius id Lectori innotescat, huic instituto consentaneum plane judicamus, pauca de proprietatibus, quas ei naturae Artifex assignavit, praemittere, quῖd forsitan enucleando proposito inser

vient.

6쪽

f. II. Splen est viseus subcaeruleum in rubrum aliquanto vergans ; ellipticam figuram similisudine referens, septem circiter odiove longitudine, quatuor Vel quinque digitos latitudine Scrastitie pollicem c8mplectitur , pondere autem ad duodenas prope uncias accedit ; gaudet substantia molli, & in posticati; pochondrii sinistri parte illi sedem natura fixit; hinc major ventriculi eXtremitas , illinc nothae Costae proXime adjacent , fit acet autem diaphragmatis margini, a qua pendet, imminetque reni sinistro, cui S Omento atque hinc quasi ventriculo

adhaerescit. Haud tamen Lieni idem usque color constat nam diversus pro aetatum diversitate induitur, nunc enim plumbeus, nunc e rubro fuscus apparet; nec minor certe figurae diversitas ' nam licet pro ea parte, quae ad Diaphragma costasque reclinat, con

vcXUS, COLCAVUS autem Ventriculum Versitis evadat, alias tamen

atque alias aliquando fissuras, inaequalitatesque suscipit, & de

pressiones, quae ita a Ventriculi colique convexitatibus dimanant , ut a partibus potius Vicinis quam a natura videatur formam mutuari. Moles , situs, Π usque aliquando tam diversas formas, quam S ipsa ejus figura, sibi assumunt. Tradit Ruv-1chius in libro, quem obf. Analom. Chir. inscripsit, post dissicilem partum , naturali Cetuplo majorem in pelvi repertum a soLienem, ejusque in loco analogum corpus castaneam majorem magnitudine adaequans. WinsoW Sedi. Vm. 33S. auctor est, sibi aliquando obvenisse, ut in formas quasdem in humano corpore inciderit, quae eXiguorum splenum a se invicim distinctorum speciem efformarent, haeque rotunditate modo magis modo minus inter se differrent , seperatimque cum Omento connecterentur ab anteriori majoris Lienis parte aliquanto remoti . Hujuscemodi naturae lusus ex Drelin curtii, Halleri, &aliarum operibus erui possunt; quondoquidem enim haec omnia. a nostro instituto aut remota, aut plane aliena videntur, eis recensendis supersedere prudentiae judicamus; ratio autem suscepti consilii videtur id imprimis eXigere ut internae fabricae, vasorum decurrili, sintque insistamus.

l. III

7쪽

DE USU LIENI s

l. III. Variis livetisque rixarum ac dissensionum divortiis

agitata res est, quanam praecipue humani corporis Lien fabri- ca construatur. Licet autem id juvenilis aetatis sit, ut indoetisssimorum hominum sententias caeco quodam obsequii impetu abripi se patiatur, ubi opinionum multitudo praevalet, illud tamen Pythagoreum, utpote naturali arcana perscrutandi desiit xio pernoxium , Marcus Tullius prudenter plodendum censet. Nos vero nostram sententiam non tam ex Fama disputantium . quam ab ipsa rationum ab ipsis allatarum vi & pondere instituemus; & methodum amplecterii ix Clarissimi Albini cujus laudes & emzomia per uniVersum terrarum orbem ita propagantiu , ut de ias silete praestet quam Pauca dicere. Hujus itaque methodi Luce per obscuros intricatae materiae recessus perlustrabimus. Cf. IV. Rem aggredimur. Membrana albicans, densa, simplex, valde tenera, peritonaei sciliget propago Lienem circum-ariabit; in hune nonnulli illiduntur errorem, ut tunicam cellulosam, quae POLIOle ΠOI ne lanuginosa debet appellari, mem-hI anae internae nomine insigniant; hoc inde liquet, quod aer in arteriam splenicam immistiis, per hanc tunicam erumpat, ct fortiori InJCesione membrana prior facile elevatur , materie scilla et in hanc tunicam cellulosam , vel substantiam lant iginosam infusa S OXoneratu. V: Ubi Lien recens inciditur, massa homogenea, tenera, facillime conterenda, fusca, sere nigra, imo atra intus appa ret. Haec phamomena ab ingenti sanguinis rubri copia ortum

ciueunt, Π Ulla enim aequalis totius corporis pars adeo eo turget: nam fere in sanguinem dissuit, & si leni adhibita compi estione repetitis Vicinus Cluatur, fere instar sanguinis conereti in aqua dissolvitur, ita ut prpater vasa majora nil pene reliqui Iaat. liaec est eXCarnatio Veterum , & hinc orta est eo-ium notio de Parenchymate; sic vocabant propriam substantiam cuJuseulaque partis circumselsam vasis, quam ex concreto anguine hic factam putabant. Sed 1ecentiores a veteribus dissentientes quaesiverunt

qiuid pi oprie sit illud Parenchyma. Lienem bovinum itaque su

8쪽

mebant, ct expellebant omnem sanguinem maceratione , compressone, & ii editione aquae tepidae per arteriam, donec non amplius tincta a vena esiluebat; tum subsidebat Lien, & totus collabebatur. fecerunt ita ille idem quod Veteres sua CX carnatione, pisa quod tunica servata sit ; putabant tamen Lienem tantum elotum esse, nil vero de substantia firma, S de vasis deperditum. Tunc discindebant Lienem , vel primo immittebant aerem per arteriam, qua & Vena ligatis, in aprico eum exsiccabant; apparebatque eleganti fabrica totus ex fibris interteXtis constare, membranae eX ternae inhaerentibus, cellulas

intermedias alias in alias patentes ubique formantibus, in quas eXtremis suis desinentia vasa magna inter fibras decurrentia quoque apparebant. Hinc Lienem CX fibris, cellulisque constare , sanguinemque eX arteriis in has cellulas effundi, eae his in

venas intrare, congludebant.

. VII. Non temere sorte dixerim , ipsos Recentiores temere conclusisse. Pr 2paratione enim jam jam di eta Lienis Fabrica destrui mihi videtur. Nam maceratione, compressione, &injectione aquae Vi magna, CXtrema Arteriarum, VCIIIum JUDDon tantum eluuntur, sed etiam emolliuntur, lacerantur, &cum sanguine S aqua eXpelluntur; s enim lotionem inspicias, in ea millena vasa abrupta specie flamentorum apparebunt, quae Microscopio persecta esse Vasa cernuntur. Non igitur mirum quod tota Lienis substantia eXilescat, plurimo ejus deperdito; nec quod ex sit ris constare videatur, sed certe non fibrae sunt, verum ipsa Vasa elota & collapsa; nec magis mi-xum , est quod loca deperditorum aere inflata S CX siccata, cellulas representent. Porro eas cellulas non a natura, sed arte Confici eX eo constat, 1'. quod quo magis eluatur, & fortius comprimatur splen, eo majores hae cellulae Videantur. 2'. Iahumano Liene didia praeparatio 6.) Omnino non silc cedit, ut Bu3schius, hujus doctrinae auctor jam conquestius est, ratio, quia crassior , mollior , facili me it se Conterendus, membran que ejus tam tenera est , ut sine laceratione elui non possit; nulla alia disterentia in ultima Lienum diversorum structura videtur, nam 3'. si Lien Vi Uiuus materia ceracea legitime, per

9쪽

arteriam ut per Vcram redeat, impleatur, tum nullae cellulsa, sed omnia vasa esse videantur; ubi vero elotum Lienem in1. ples , materies in cellulas transibit, quae non a natura, sed praeparatione praevia factae fuerant; nec aliam certe ob rationem Ruysichius adductus fuit, ut sibrosi cellulosique quid, a fibrarum teXtura oriundum, in splene vitulino demonstrari posse autumaret, quam quod Lienem sic prΘdparatum eXperimento adhiber t. l. VIII. Hinc in Liene humano praeter vasa, S pulposam substantium nihil apparet. Sed quo fortius atque felicius materia ceracea per arteriam, Venam, Vel per Utramque injicitur, eo clarius semper Vasorum decursus S major eorum numerus conspicitur ; dc eo plus continue illud farcnchyma Veterum, vel substantia pulposa evanescit. Hinc credibile fit illud ultimum pulpo sum, nam aliquid semper non inpletum remanebit,) mere quoque Vasculosum este , cum omni dote sensibus deprehendenda non discrepet, a caeteris portiunculis Lienis priusquam repleantur. Constat proinde CX Vasis, quae ita comparantur , Ut materi Ce Ceraceae incapacia evadant. Hoc forte vel trunculis hinc inde aliquot collapsis, obstructisque vel de- festui vitae , vel denique vasorum angustiis imputari debet; nam certe inhumano corpore humores reperiuntur, qui subtilitate sua, S meandi facultate materiam istam ceraceam longe superant: quo enim magis impleo, eo magis demonstro nihil esse nisi vasa. . IX. Haecce nunc Vasa ultimo, Ut sedulus natur e scrutator Ruysichius docuit in eleganti figura Thes. XI. 11'. LV. S in omnibus suis scriptis & Thes. posterioribus, in moclum penicillorum desinunt. Cl. Albinus, cujus eXquisita praeparationum elegantia omnibus admirationem citra invidiam CXtorquet, iri magna parte humani Lienis eleganter S accurate praeparata, aliquoties hoc nobis clarillime enucleavit. Dissicillimum est cum successu sic praeparare, nam arteriae tantum impleri debent, ne impletis quoque Vedis confinio oriatur; tum ablata membrana CX terna pars debet in aqua aliquo tempore maceraridi leniter agitari, ut dissolvantur putredine S. eZcutiantur ul-

10쪽

timze extremitates venarum non impletarum , ct membrana lanuginosa, quae unicuique Vasculo etsi minimo apponitur, ad vasa inter se connectenda. Si enim impletum eX siccas omnia mutantur, contTahuntur & impacta apparent. Dissolutis sic non impletis, truncisque Venosis collapsis fibras albicantes referentibus , cuncta Vasa impleta a se invicem secedunt. Tum di stin die videre licet, ramulos innumerabiles, ab eX tremitatibus arteriarum fere ultimarum quasi eX tot punctis, eXeuntes subtilissimos, ct tam teneros ut vix contractari possint; & hinc sit quod in recenti eluendo S comprimendo facile deterantur,ac eluantur. EX plurimis hisce penicillis subtilissimis inter se congestis tota substantia mollis Lienis plane constare videtur , nam ubi venae soli implentur haec omnia eodem modo se habent. His penicillis venosis ab arteriosis penicillis ortis, hi Dque unitis atque CX tensis, Vasorum oritur continuatio; sic ut arteriae omnibus certe in locis, postquam immensam subtilitatem sequisiverunt, in Venas abeant, ut patet ex materia, per unam speciem vasorum, si urgeatur statim in alteram transeunte. f. X. Nervi a plexu splenico una cum arteriis S venis Li

ni se immiscent, quibus ita adhaerent, ut his divisis divisionem etiam patiantur, citi Us tamen consperiti se subtrahunt quis sit finis est dissicile dictu, nec demonstationi locum praebet. Nonnulli eaeimii viri dixerunt motum vix sensibilem hoc

viscere eXerceri, nec sensum acutum illi inesse, aut in eo requiri, neque ad nutritionem tantos nervos esse nece arios; hinc hos nervos subtilissimum suum humorem huc conferre,

ct instillatum miscere, aliis hic deprehensis venosis liquidis, tantum ad ea diluenda. Sed pace tantorum Virorum, ab eorum ententia discedam, i R. quia Hallarus in notis suis ad Institutiones CCCXXII. not. c. asseverat, adeo sibi non apparere majores nervos hic esse quam pro ratione Visceris, ut non solum cordis & ventriculi , sed renis nervi videantur insigniores. Vide quam eTiguam pleTum pingat Vieus sens T. XXIII n. 6 . 2'. ut Omnia fere Vasa splenis sunt primi generis , seu sanguifera, quod ab ingenti copia cruoris mihi credibile videtur, vide S.), in his vero interne nutritio non facile