De turbata vetere quae a Lycurgo instituta erat Lacaedaemoniorum aequalitae [microform]

11쪽

Multi et hodie fiunt et olim suerunt qui quum omnem Lycurgi in condenda et instituenda republiea prudentiam admirarentur, tum illud inprimis se non satis mirari posse dicerent, qui seri

potuerit, ut hare eadem, postquam unius viri auctoritate exstructa esset, tot saecula certa Staret et immota. Qui quum omnia a Lycurgo bene sapienterque instituta viderent, tum civium illam aequalitatem, cui tamquam firmissimo landamento rem publicam suam Superstruxisset, quam tamen idem callidius excogitatam quam ad ullam immortalitatis spem Subtilius inventam SS SuSpicarentur, numquam e Satis posse exornare verbis putabant. Quemadmodum autem humana Omnia, utpote natura

sua eaduca et fragilia eaque de causa mox peritura, mori destinata Sunt et ad interitum vergunt, ita hae quoque L curgi leges et instituta tantum abest, ut mirum sit, quod tandem aliquando antiquata sunt et landitus eversa, ut id magis mirari debeamus, non quod omnino lapsa est et cecidit, sed quod tot saecula firma et neoncussa stetit Spartanorum res publica. JDe turbata autem praecipue Spartanorum aequalitate qui subtilius disserere instituunt, ii aecuratius exquirere debebunt et explorare qualis uerit, dum integra stetit et immota. Id autem a peculiari indole ac natura Spartanorum repetendum St. Longe en in alia atque reliquarum omnium Doricae gentis ratio suit, quippe quae quum a priniis sere initiis multoque ante Peloponnesum expugnatam Variis fortunae tempestatibus aetata aliam ex alia patriam quaerere cogeretur,' ad eam inaequalitatis sormam, quam in certis diuturnisque sedibus natura quasi iubente oriri paullatimque

creseere et firmari videmus, pervenire omnino non potuit. Neque expugnata Peloponneso res aliter comparata suit. Quos enim agros omnes pari virtute et sortitudine occupaverant quosque armis partos armis tueri debebant, eo aequum erat aequo iure inter omnes distribui. Sic demum spes erat ore, ut peregrini vietores, quum universi contra universos Starent, agros vi captos vi retinerent,

y Verum qito litius antiquitatis iistitiit a mnia caeco quodam situli persequamii rieque quidqitam Prae illis mi denter sapienterque u nostris hominibus fieri ilicanius proli ibet, ut ea utar, Iet Diiortim iistoria et Simplicissima quae Helveticarum gentium est rei publicae sorma. liniri ini liani simplicior est cuius- qtie rei publicae guberitandae et admittistrandae ratio itantoqile nainor eivitim titueriis, tanto tutior sunt omnia ah in biliosorum holuinum regnandique cupidoruli sit rore tantoque maior est iii turnitatis Spe et On- Stantiae. Quo nomine digniis est qui Iegatur etsi receiis scriptor . . olilius tu libro ab ipso edito et

alte Postamen sestetit luidistio alia nitiva veteres Spartani cum nostris Ilelvetiis, qui quidem antiqiiam illam et mediam eluetiam incolunt, communia habent Ut enim apud Spartanos optimi quique et sortissimi Viri acclamatione civium iu senatum egebantur, ita nimc qitoque axi restes illi homines aliis clamoribiis: , D, de welmer de welmer hunc Tolumus, hunc consulem esse ivbemus sitos ibi Praesciunt magistratus Vide eunt. Κohlium I. I. p. 9. Gens ab Herodoto I, 56 ea de causa Θνος πολυπλά. ν τον κρορτα pyellata.

12쪽

ne aliquando ex eorum possessione elicerentur. D Quod periculum quum iam multo anto Lyeurgitempora immineret, aequalem agrorum distributionem non inventam a Lyeurgo esse saeile intelligimus,

sed quae sua sponte nulla hominum prudentia nata esset, nova demum religione firmatam et sancitam. Qua enim vel leviter intuentibus inter antiquissimarum Graeeiae eivitatum vel postquam ad certam rerum publiearum formam pervenissent indolem et naturam atque heroicae aetatis mores et instituis Intercessisse videtur neeessitudo, ab ea Dores omnium ultimi discesserunt, quippe qui diu multumque per terras, per maria agitati ita duro parcoque victui adsueverant, ita amem sitimque tolerare omniaque Iaborum genera serre, ita in armis astrisque Vivere didicerant, ut quum tandem aliquando terram promissam Oeeupassent, bellicam disciplinam diuturna exereitatione eorroboratam severitatemque militiae recordantes in media pace, in urbibus suis et agris tamquam in eastris et eastellis ita vivere mallent, ut ne una quidem oenandi consuetudinem deponerent. In tanta autem, quanta antiquissimis temporibus suit, vitae vietusque simplicitate, ubi statim post terram expugnatam victoribus omnibus tum agris opus fuit unde vietum sumerent, tum hominibus quorum opera agros illos ararent, quum neque sortior quisquam maiorem partem de communibus bonis efflagitaret, neque inertior a debita parte ex eluderetur, fieri non potuit, ut praeda omnium Virtute parta non aequaliter inter omnes distribueretur. Cuius distributionis arbitrum Lycurgum exspeetare longum fuit. Firmavisse igitur ille iudicandus est ac sanxisse priscam terrae Laeonicae inter stirpes et familias partitionem singulorumque agrorum descriptionem. τὸ tenim si qua diversitas iam ante Lyeurgum fuit, eui ille

suis legibus medendum esse eensebat, ea non admodum ita agna nee eonSili instituta, Sed casu nata esse videtur, nullo modo tanta, ut seditiones inde civilesque discordiae metuendae essent. Nam non minus eorm error redarguendus est qui Lyeurgum nihil aliud quam priscos mores instauraSse, quam eorum

qui eum omnia ex ingenio instituisse redunt. uid quod Spartani a Platone disertis verbis laudantur

felicesque prae alii praedicantur, qui non externa aliqua necessitate eoaeti, ut aut aere alieno Sesolverent aut seditione inde natas novis quibusdam et inauditis largitionibus sedarent, omnium agros aequales esse voluissent, sed qui hanc aequalitatem a maioribus aeceptam Strenue retinuissent. '

D Similis Doraim illorum antiqvortim ratio sui atque eoruin qui duobus tribusve saeculis ante nostrain memoriam eX Europa Profugi novam patriam novasque rerum suarum sedes iitra Oceanum quaerebant Ii enirn omnis quae olim inter ipso esse potuit diversitatis, veluti nobilitatis, auctoritatis, divitiarum, obliti innesque pares inter se facti, Veteribus tamen incolis a se oppressis vel ex maiorum suorum sedibus pulsis nobiliores esse sibi videbantur. Exstitit igitur in novo orbe terrarum non singulorum hominum aut gentium, Sed uni erSaenationis atque pro illorum hominum indole et natura nova quaedam quasi coloris nobilitas.' Quo nomine Archidamus suos audat: ἐκεuo δ' ais πασι φατερον, τι των Ελλήνων διενηνόχαεαν τω μεγαει τῆς πολεως Lδε τω πλήθει των ἀνθρώπων, V. υτι την πολιτείαν μοιαν κατεστ σωμεθα στρατοπέδωκαλως διοικουε iis και πιι, Θαρχόω ἐθέλοντι τοι ἄρχουσιν. Isocr. Archil. I. Similiter, addita rei ratione, Xenoph. de Re pubi Laced β 2 in o Ioi τοινυν παραλ.αβων τους παροιάτας ικοι σκησο τας, νους εν τουτοις πλειστα αδιουργετσθαι εἰς τό φανερον ἐξῆγαγε τα συσκηνια, υτως Vioυριενος ἐκιστ' ἀν παραξαίνεσθαι

τα προέταττομανα. Sunt enim Xenophontis συσκήνια aliorum συσσιτια, similiter ut . . , ε συσχ γποι Pro

σσίτοις σκηνειν pro epulari est apud Xenoph. Anab IV, I, 33. V, 3 9. Cf. Iat de ne pubi III. p. 416. E. φοιτωντας δε εις ξυσσιγια, έπερ ἐστρατοπεδευμiένους, κοινῆ ζῆν. λ Quae est Ch. G. II ni sententia De Spartanori re pubi et institui in Comm. Societ Gotting. T. IX. P. 13. J Iat. Legg. III p. 6S4. D. Ur τοις vosioΘέταις et μεγίστχ των μέμψεων ino F αυτας τινα κατασκευ ζουσι τρις υσίας, ξπερ ἐν ἄλλαις νομοθετουριεναι πόλεσι πολλαις γίγνεται, ἐάν τις ζ π γ ῆς τε κτῆσιν κινειν με χρεων διαλυσιν - τοις δεχη Δωριευσι καὶ τοί F Στως υπῆρχε καλως και ἀνεμ πως, γζν τε ἀναμφισβητο τως διανέμασθαι, και χρεα μεγάλα και παλαιά υκ π Ad quem accedit Polybii vetoritas VI, 45, 3 της με δέ

13쪽

Quod io itur ab omnibus Doribus qui Peloponnesum armis eperant institutum erat, id quum in reliquis eorum civitatibus exolevisset, Spartae tamen Lycurgi beneficio servatum est. Hane vero aequalitatem si quis ita eogitatione sibi iungeret, ut Singula agrorum patia singulis paria fuisse ne in iis describendis praeter deeempedas et pertiea ulla re pus suisse exsistimaret is, quum alii agri non possent non esse fertiliores alii steriliores, Lyeurgum in Summa aequalitate summam inaequalitatem statuisse diceret.' Facile igitur apparet, Si vel maxime Lacedaemonii artis agri mensoriae periti suissent, id quod valde dubitamus, non patia agrorum et forma aequale suisse, sed redituum ex iis pereipiendorum modos. ' Neque Si numerum Spectas plures illi agri erant, quam quos rudis veterum ars nulla exquisita mathematicorum Scientia in auxilium vocata describere posset Non saeile enim quisquam totum triginta novem milium agrorum numerum impletum fuisse dixerit, magna Laconiae parte, qua postea Spartani potiti sunt, nondum expugnata δ' Et ne hane quidem possessionum aequalitatem satis magnum Suae rei publieae firmamentum esse arbitratus L curgus,

Λακεδαιμον ν πολιτεια, διον ἐναί ς ασι πρωτον με τά περ τάς rγαλυς re Ιεις ών ἴδεσι μετεστι πλ.εων, cis, παντας του πολιτας ισον κειν δεῖ, οῦς πολιτικοῦς, κωρμι, modo ne quis τὰ rtoλιτικήν κωρα publicum aliquem agrum, qualis apud Romanos fuerit, fuisse credat.' Eadem de causa perloecorum Ortes Spartanorum agris non aequales suisse consentane uni est Xam victores optimam et maximam partem agrorum sibi sumpsisse, minus felices victis reliquisse putandi sunt, quandoquidem Spartanorum sortes ob id ipsum maiores esse debebunt, quod tot elotarum capita praeter partanos ex iis vitam sustentabant. s. C. F. Herni anni Antiquit La c. lib. IV. p. 171. Accedit quod iocquoque agrorum situ et modo perloeci ita a Spartanis diversi erant, ut numquam eos quam vi phiriminui iero aut pulentia aequare Vel inter se Conspirare pussent, sed eius semper iuris memores essent, quo Spartani domini eoru in facti essent. Isocr. Panath. g. 79 ταυτα δε πράξαντας τῆς χωρας αυτους μόνλαβειν ὀλίγους -τας O tiόνον ιγ eum , αλλά καὶ τοσαοιοῦν an ουδενες τῶν Ε .λιπων ἐχουσι, τω δε

3 Spartani enim qui Laconiain expugnabant ampli ii dii ni illa non fuisse dicitiatiir. Isocr. Panath. g. 235. επειδη δε redi 'Aργείους καὶ ΜεσσηνιOL. τέ χωραν δ te ιλ.οντο καὶ κα α το ψ εν πάση κατω, 37σαν, ντο-οις τοις καιροις OGOῆτον φρ ζσαι γ ις αυτούς, οέτε Ιτα. οὐ πλειους τότε διέκιλίων Oh Vr σαώθαι σφας αυτους ἀξιους ἐναι ζῆν, εἰ 1 ιη δεσπόται πασων των ε Πελ.οποννήσω πό/.εων γενεσθαι δ ζΘam. In primis ab eorum imprudentia cavendum est, qui alit nimio omni tim rerum explicandarii studio aut vana subtilioris doctrinae ostentandae cupiditate ducti nihil recens inventum aut Semel factum esse sibi persuadent, sed omnia ad praeteritarum rerum memoriatu vel imitationem quandam inStiluta esse iis picantur. In quorum numerum reserendus est Κortumius, vir alioqitin ingeniosus et in universa antiquitate itummaxi in versatus,

qui in peculiari libello, en una Schic a de doris ch - akonischen Ackersesset ebun a se conscripto et in Schlosseri et Berelitii Archi sit Geschichte und Literatur Tom. IV. p. 133 1 S typis excuso, verbis praecipue Isocratis Archidam. g. 20 στρατόπεδον συστησάριενοι τὰν μεν διαν χωραν εἰς τό κοινόν τοιήσυνακολουθησασιν εδοσαν, τὴν δε βασJaίαν ἐξαίρετον Lτοὶ παρ ἐκείνων λα ον, ἐπε δε ολοις πιστεις αλλήλοις δόντες ἐποιο το τήν πρατείαν inductus Laconicae terrae occupationem totamque illam agrorum distributionem cum expugnatione Galliae a Germanis facta eum oriImqtie comitatu exercitusque conscriptione

ciosi illius studii a C. F. ermanno in Antiquiti Lac. p. 165 improbati alia in eiusdem doctissimi viri Historia Romanorum ΗeideIb. 1843 documenta inveniuntur , in qua non pauca populi Romani instituta eum Helvetiorum moribus, quos quidem usu edoctus optime cognitos habet et per spectos, Vel non data opera modo felicius modo infelicius componuntur.

14쪽

inventor ille egum optimarunt et aequissimi iuris, R hominum quoque novas distributiones nullo

alio consilio 'Deisse videtur, quam ut eiVes, quum omni vetere Societate soluta nullo ineuioeoniuncti essent, nisi quod Spartanos Se omne eiusdemque rei publieae, ut eommunis ipsorum matris, filios esse meminissent, antiquarum gentium et tribuum recordatione pristini discriminis memoriam ne propagarent. ' Atque ita potissimum laetum est, ut ei vitatem, quam serventem et sere exaestuantem φλεγ iiαίνοουσαν Iat de Re pubi. p. 372 . invenisset, sanam relinqueret et bene temperatam.

Sed multo longius quam pro angustis limitibus qui scholasticae huic scriptioni constituti

sunt a onsilio meo me abripi paSSu Sum. Non enim condere volebam cum L curgo et exstruere Spartanorum rem publieam, Verum quomodo a pristino suo robore et firmitate sensim in deterius mutata sit accuratius enarrare. Cuius mutationis signa et indicia ex omni Graeeorum historia undecunque eonquirenda Sunt. Vehementer enim Olemus eam casu nescio an necessitate quadam

communem omnium populorum fortunam fuisse, ut eorum praeeipue temporum, quibus illi aut rerum gestarum gloria aut ei vilium institutorum laude florebant, memoriam a plurimis seriptoribus

literis consignatam teneamus, illius autem aetatis, qua paullatim a maiorum amplitudine desciseere coeperunt, vix ullus inveniatur locupletior testis. At vero qui non unam alteramve periodum accuratius defribere, sed iustam et plenam gentis historiam concinnare aggrediuntur videre debent, De unam aetatem prae altera negligant parvique habeant. Pari enim gressu narrationem eum ipsis rebus procedere oportet, ne quid maiore vel temeritate praeripiatur, vel cupididate exornetur, vel

denique levitate praetermittatur. Ace edit tristissimus eorum error, qui quum de bellis et pacibus, do dissensionibus civium et secessionibus, de morbis vel aliis publicis privatisve calamitatibus aecuratius disserere instituunt, in interiorem rerum hominumque naturam et ondicionem inquirere et quae vera ac propria cuiusque aetatis agendi sentiendique ratio fuerit diligentius explorare praetermittunt unde diei vix potest quantum subtilior rerum cognitio detrimenti ceperit. - Quam

tristissimam fortunam quum antiquissimam Spartanorum historiam in summam iterarum calamitatem maxime expertam esse doleamus plurima eorum, unde aliqua in his tenebris Iu oboriri possit, ex desertis superiorum temporuni spatii conquirere, quaeque Solvendae huic quaestioni nostrae idonea esse videantur magis coniectura et divinatione assequi, quam certa rerum de firmare debemus. Ouae quum ita sint, ut inde exordiar unde prima diSputationis noSirae argumenta repetenda sunt, L curgus pSe opus suum non ita perfecisse existimandus est, ut vulgo creditur. Quae Omnibus temporibus humanarum rerum ratio fuit, ut nihil tam certum tamque firmum sit, numquam ut fluctuet

et aut rerum mobilitate et fragilitate aut levitate hominum huc illuc trahatur, ea apud Spartanos diseiplinae severitate eoerceri quidem potuit et contineri, opprimi penitusque exstingui non potuit.

Sim verba Ciceronis e no ubi II l, G 9J, qui eundent Lyeurgutia Tusc. Disp. V, 3 7 septem illis, iii a

Graecis sopo habebantur, adnumerat. 3 Hanc novana civili in distribiitionem pariter atque senatoruni institutionem Herodot. I, 65 a Lycii rgo repetit, idemque Clisthenis Athenietisis cives per decem tribus ex quattuor veteribus describentis consiliuin sitisse constat. Herodot V, G sis Aristot Polit. VI, 2, II. M. F. Hermann Siaalsalterthumor . U1. n. in ) e quid de oriim levitate dicam, qui noniinibi is non mutatis res quoque non mutatas esse existiment Veluti si iii propterea iro sanctissimi Atheniensitim senatus appellati eadem seni per suit, semper eandem illi iis et potestatem et dignitatem fuisse dicat. Iam vero qualis fuit ille Areopagus a Solone institutus alit nova auctoritate instructiis, qualis deni ille a Pericle pristina sua dignitate spoliatus Semper sueriint Romanorum equites. At quis nescit mirum quantuin intereuisse inter Veteres equites qui inde a primordiis rei publicae stipendia sacerent bellaque gererent nique eos qui OS Gracchorum seditiones vectigalia exercerent mercaturamque actitarent

15쪽

Νiilla lex Lacedaemonio prohibuit, quominus quaecunque sibi laeerent vel ab exteris nationibus

eodem modo, quo L elirgum omeri ea carmina secum attulisse fama est, in suam ivitatem inserrent, modo ne omnino civitatis fundamenta evertere aut a Doricae nationis ingenio prorsus abhorrere viderentur δ' Nam quod Lycurgus pereo proficiscens Lacedaemonio suos pariter atque Solo Athenienses iure iurando obligasse sertur, ne quid de placitis suis se absente mutarent, ideoque exsulem leni Supremum obisse, T id si vero factum est, ad seriptas leges, non ad ea instituta pertinere videtur, quae nulla iterarum fide adhibita memoriae ope servabantur. Potuit igitur salva et ineolum re publica fieri, ut nova in civitatem reciperentur: unde tantum aberat ut quid detrimentire Laeedaena oniorum caperet, ut tum demum abi et in peius deelinare coepisset, uti ni ab illa via

deflecteretur.

Hae autem L eurgeae ivitatis immutatio non subito exstitit per vim aliquam et seditionem, sed sensim orta est, ut eam non citius laetam esse diceres, quam futuram esse suspicareris diu et ex longinquo imminebat, perinde ut orpora alioquin firma et robusta non semper repentino morbo corripiuntur, sed ente Serpens Venenum in Vi Seera et medullam suscipiunt. ' Cui venon quum

leges L eurgeae diu obstitissent, tandem aliquando ipsae suae perneciei causae fuisse videntur, quippe quae quod suapte natura varium et mobile naultisque vicissitudinibus subiectum erat adamantinis quasi ineulis iisque perpetuis adstringi iuberent. ' Quo factum est, ut salva amen universa rei publieae Laeonicae forma, prima eius conversionis initia iam a Xenophontis aetate nostro iure repetere nobis videamur. EX O enim tempore, quo Lacedaemonii sub finem belli Peloponnesiaei

si Stimnia in ian Doricae genti Constantiam eum insigni ingeniorum incremento tam diu in pune coniungi potuisse, quani ingenitus Vigor an Sit, Chilonis exemplum docet, qui quum maxime pliilosoplitae laude inclaruerit ideoque se plein sapietitissi in is Viri Graecorum adnumeratus sit, aut primus regibus epiloros adiunxisse aut certe prinitim locu in inter plioros obtinuisse perilibet tir Diog. Laert. I, 6 γεγονε δε φορος κατά τὰ πε' κοπήν πέ/im ς 'Oλ.Γfiπιαδα Πανι ρ γ δ φιοῦσι κατα τὸ ν κτ , και πρωτον φορον γενεσθαι et Et 2Lδι ριου, ως φησι Σωσικράτζῆ χαι πρωτος εἰή pὶ χῖσατο φυρου τοι βασίλ.εfσι παραζευγνυναι, δευρος δε Σκosργον. s. anso Sparta T. III. . . p. 332. vii quod iudicium, quo de nobilissima quaestione εἰ δε βOη Θειν τω po. παρατο δίκαιον και ιεχρι ποσου και ποῖα Geli Noct. Att. I. 3 decrevit, in plioratu habuisse sertur. git nuper de Clitione eiusque ineritis Henr. Visheniann in pecilliari libro De Lacedaemoniorum philosophia et philo-Aophis Hersintd. Ss0. τὸ Ephorus apud AeItan Var. Hist. XIII, 22 inedia eum vitam finivisse narrat. De exsilio praeter Ephorum et Ualor. ax V, 3, 2 nemo dicit inodo Cirrhae, nodo Elide, modo in Creta mortuus esse sertur. Verba Heraclidis Pont. Polit. 2. Σκουροος εν citi φλ.ευτησε, quae ita scripta esse ni ultis de causis miramur, C. F. Hermania in Muse Rhen. Si3 p. 600 sq. in haec Λhκουργος ἐν Σάum ἐπεδι μγῖσε Optime mutavit. 'L Ieinorabile et nostris eiu poribus dignum quod legatur regis Agidis responsum de aequalium suorum querelisia in patris sit aetate auditis prodit Iut Apophthegm Lac T. VIII. p. 194. d. Huit. φςσαντος δέ τινος cor)

ει Ofτο γίγνεται και γάρ ἐγω παR ων γοῦν ο o παρά του πατρός, τι τά ἄνω κάτω γέγονε καρ' αὐτοις, φηδε και τόν πατερα αὐτω παιδι ὁοι Ocio εἰρχῖγέναι. Quare utim iiiii immutationis aut Iatim actae alii regum dii plicitatem διδεμον τον τῶν βασιλ.εων γλ εσιν Plat. Legg. p. 69 . . summique imperii inde natam inbecillitatona, alii inipotentiam Iebis victoriasii perbientis, alii denique varia incolarum genera Doribiis adni ixta accusant, ii omnes multa, nec tamen omninreet viderunt. s. Mans Sparta T. I p. 6 sq. Ia's Vor uni Urgeschiclue o Griecheniant T. II. p. 6. Laetimania Die spartan . Siaatsversassuli p. 4 sq. Arnold On the Sparta Constitution in us. philol. Cantabrig. II. p. 43.

16쪽

maris imperio potiti erant, ab antiqua illa rei publieae integritate paullatim deseiverunt '' et a vetere

morum severitate degenerarunt. Ex illa enim aetate partium studiis ita agitabantur, ut verae patriae utilitatis immemores nee sibi ipsis nec pris eae rei publieae descriptioni constarent. Nam quo iurei unie patriam amare die untur, qui in duo hostilia castra distracti non quidem arma sibi inserunt, quorum tamen alii nihil volunt nisi lium eum dignitate, pacemque quibus eunque bellis praeserendum esse eensent, alii contra novarum rerum eupidi novam semper bellandi materiam arripiunt et subiecta Graeeia non contenti avaritiae et ambitionis explendae ausa bella ultra patriae fines propagare

student' in

Sed vel ante hanc qualem eunque rerum OnVersionem morumque depravationem, qua recentiores Spartani ad aliquam cum reliquis Graecis similitudinem degenerare coeperunt, nobilissima egeΕpiladei, de qua infra disputabimus, nondum lata, recte quaeritur, quomodo Lyeurgus aequalem suam inter omnes distributionem ab ea confusione tuitus sit, quae vacuefacto aliquo patrimonio, Si quis paterfamilias aut nullis liberis aut seminis tantum relictis decessisset, omnia quae sapientissimo ab eo inventa essent funditus everteret. ' Quae enim vulgo et a plurimis exeogitata sunt huius rei remedia, ut agri possessoribus vacui aut ab ipsis rei publieae principibus, veluti regibus, iis darentur, qui quum natu minores SSent agri carerent, aut ut ipsi agrorum possessores, si filios non haberent qui suo iure ipsis succederent, heredes non seriberent nisi qui in nullam suturae hereditatis spem educati essent, aut ut silias his agris dotatas ollocarent viris, quibus nulli agri contigissent, ea vereor ne ad quale me unque nostrae aetatis imitationem allidius inventa videantur:

nam puris limpidisque sontibus ea derivata esse vix quisquam dixerit. uamquam

' Vetere in rei publicae sorinam septiligentorun annorum spatio nullis neque periculis neque calumitatibus consussam esse Isocr. de Pace g. 95 confirniat τὴν γάρ πολιτείαν τοῦ ε ἐσπακοσίοις τεσιν et δεὶς Oiδεν ut Σπο κινδυνων ΓΘ Σπο συνιφορων κινγ7Θεισαν, ταυτπν ἐν λ.6ω χρόνω σαλευσαι καὶ λ Θῆναι παρα ιικρον λοίρσεν, qui numerii in summatim comprehendens annos ab Heraclidarum reditu ad lignam quae Leuctris accidit numerat. Clinton. Fast Heli. T. II. p. V. Sic non adversatur Thucydides I, 18. qui contempta Oratoria Isocratis magiit loquentia ἡ γαρ Λακεδαhiων, inqiiit, ἴατά-ζν κτίσιν των νυν ἐνοικοUντων Lτς Δωριεων επι πλ.ειστον ν ωιαν χόνον στασιάσασα, fiως , παλαιτάτου καὶ UxotiqΘν και εὶ τυρά-ευτος rnoci ἐστι liάλιστα τετρακόσια καὶ ὀλίγω πλείω ἐς si τελευτη ' OLδε το πολε ιιου, ἀφ' hi Λακεδαιμονιοι me Στν πολιτει et χρωοαι, quamquam Aristo t. Polit. V, 10 13 Charilai regnum tyrannidem appellat. Ducentos annos numquam tu ibatae pacis ac tranqii illitatis ab auero bello Messenio usque ad bella Persica fuisse dicit Hermann I. I. p. 8. Qua ni ipsam earundem egum pie casteque servatarum civitutisque formae tam diu retentae diuturnitatem optirnuin, ut denuo eo revertainur inde oratio nostra toties prosecta est, Rrgumentum esse putantus nihil a Lycurgo aut novi inventum esse aut quod ab eoruni hominum, itales tunc erant, indole et natura prorsus alienum esset.

' Vide illius rei locupletissimum testem Xenophontem de ne ubi Lac. 14, 2 ιδα γάρ προτερον 1 ιἐν Λακεδαιμονίους αιρουμένους ει O τ μετρια εχοντας ἀλλvλοις mεῖναι 1ιαλλ.- η ρμοζοντας δε ταις πόλεσι καὶ κολακε ομενους διαφθείρεσθαι - νυν δ' ἐπίμαιιαι τους δοκOLντας πρωτους ἐναι ἐσπουδακοτας ς ιηδεποτε παυωνται era omε μι ξενος. ullum tamen abest, ut propter hanc studiorum divera itatem, quemadmodum in nostris hodie civitatibus, ita Lacedaemone quoque duas tactiones adversarias suisse dicamus, alteram

Rntiqua quaevis prohantium, alteram noVas res appetenti uin Neque magis audiendum esse censeo virum

alioquin doctiim, Chri ei nec itim, qui in libro suo Homero Lykιιω odes das Alter de Iliade inscripto

duae quaestio iam multo ante novissima huius difficultatis expediendae pericula mota et agitata est ab Hea ni I. I. T. IX. p. 14. LAtque hoc quoque loco non possumus non Vel doctissimos viros eiusdem erroris nimiique, quo veterum mores et instituta ex nostri Iegibus et consuetudinibus explicare conantur, studii coarguere. Ut enim maxime illam

17쪽

negari non potest, quo propius ad solVendam hanc quaeStionem accedamus, eo maiores oeeurreredita evitates Divendere itidem agro Vel uno dare non licebat: ' licebatne singulas sortes ad plures filios eiusdem patris transferre Vel binos agro coniungere, ut aut divisione sun dorum permissa minuerentur, aut accessione facta augerentur atque Si non agro ipsos, sed fructus tamen ex iis

perceptos dividi potuisse diei mus, qui tandem fieri potuit ut crescente familia id quod paucis satis esset plurimorum necessitatibus suppeteret quid denique laetum Si tempestate aliqua vel inundatione vel belli asibus in civitatem irruentibus reditus subito imminuerentur In tot tantisque dissiculiatibus

quum alii alias impeditae quaestionis Solvendae ratione invenerint easque omne longum sit persequi, ad veterum scriptorum auctoritatem redire utilius videtur. ηδ At unum tantum quod quidem memoratu dignum videatur exstat testimonium Pilitarchi, qui uni cuique puero, simul ac natus maximisque tribulium probatus esset, ab iisdem ullum ex novem milibus landum assignatum esse narrat. 'si Quod autem quomodo actu in sit vel fieri potuerit quilin lutarchus taceat, alii alias explicandi vias ingressi Sunt. Ex quibus asto retu plures agros praeter

novem illa milia qui primum distributi essent, latim ab initio reservatos fuisse aut postea accessisse

aetatem praeterisse dicanius, qua citiuscuitque ingurie vocabilia quae dissici Iiora es*etit ad explicandii in titii vel Mano in anorum et Graecoruni vel etiam Indorii in doctrilia in illisidium vocata, interpretari tomities iii derciit, res tamen diversissimas, quippe quas ex iisdem sontibus derivare volunt, misere miscere et confundere non desierunt. Non igitur mirum, quod hanc Lycurgi legem medii aevi instituto eidemque non multis abii in annis iucilluc in vitam revocato simillimam esse dicerent, quis nobiles aliquot gentes opes sua a Syle id rem una unitis ex ii sis maXimo commodo, cui reliquorum mnium sutnmo dati no et detriniento, teque clὲ iii ulla r lipti blicae utilitate servare conabat itur, seuda dico vel maioratus. iii distio eo Riidaciae processerunt illi homilie

ut ad memorabiles Hesiodi versiis opp. et Dies 376 377. d. Gotti provocantes Lycii rgiim unicos filios ab unicis patribus procreari voluisse dicerent, quo cresceret res familiaris eiusqtie rei testem adhibent Pilitarchum iii scholiis deperditis ad est odii m. s. Proclum ad Hesiod. p. 198. Gaiss. iii pravae titerpretati otii onteη- quievius sprit de Isis XXIII, 1 suam auctoritatem adilingit. Sed ne dicam quod passim ierniim quaternum v filiorum patres apud Spartanos coinmemorantur, aliud est velle aliquid fieri et concupiscere, id quod Oeta facit, aliud iubere. Neqtie ii id quam impedit, ii minus Hesiodi πα ωιος ωκος pro Lycurgi οἰκω habeatur,

quel eundem constat κλ.ῆρον appellari et OR ἡ χασι opponi. Sic Plut Sol. 21 inter ἐκον et Ἀραοσα distinguit, et Ages. 4 τα χρήειατα Agidis Agesilao addicit, non ον iκov. uain vero Plato in nemorrebili loco Legg. l. . 23. C. patri liberam dat facultatem unum aliquem ex siliis item velit ita heredem scribendi, ut reliquos alit in alias gentes adoptionis iure migrare tu heat, aut doti ea supel Iectile iistructos iii coloniam iniittat, ut patria pulsi novam patriam quaerant O αν διαθει γοῦν τράφν τα α Oc dyιατιθέ GH c, παίδων ων πατ de πρωτον Mν των ἱέων κληρονόμον ν αν ἀξιωση γιινεσθαι τραφετω, των δε αλ. Aou παιδων ναν μεν ετερ ποιεῖσθαι διδ δελοειεν , γραφεσθω omo αυτο ἐά δἐ περιγίγνσα τις ω Σύων αUrm Di ἐπί τι 1 ικλήρω πεποι et ιενος, ὁ κατά νόει Oarις εἷς ἀποικίαν ἐκπεμφθήσεσθαι, - ω των GI.ων Zeζμάτων ξεστο τω

πατρι διδ ναι - ῶν ἐθελη, hoc tantum distat ab antiquitatis simplicitate, ut Plato quidem eiustii odi iii iii- Venire posset, I.ycii rgus non posset. Qua Platonis auctoritate nobiles homines, qui et iidem legein cui iis ultramentio tacta est suis gentibus scripserant, qua lege uni divitias et amplitudinem, reliqliis miιibus mediocritatem vel tenuitatem legabant, hali scio sine sint an abusi. erael. Pont. 2. πωλ.a δε γην Λακεδαιμονίοις αἰσκοον νεν Ἀσται, ζέ ρχαίας ιοψ ς ανανεl σθαι OUδῶν ξειοῦτα - Subtilius ea de re disputaverittit, ut veteres praeterni illam, Barthele in Voynge in jeune Anacharsis chap. I. Mans Sparta T. I. P. 1. p. 121. iille Dorier T. II p. 93. ortum apud Schlosserum l. e. p. 162. Laelina ann Spartan Sta ais versassilia p. 172. Schoemant Antiqv. ur pubi . . it 7 et qui omnibus palinani praeripuit C. F. Hermani Antiquiit Laconicae. 9 Plut Lycurg. 16 τό δε γεννηθῶν υκ ην κυριος τε- σας τρέφειν, ἀλλ φερε λαρων εἰς Oxo τινά io :v

18쪽

suspicatur, qui quum publiei essent, omnibus quotquot nati eSSent pueris assignari possent. I Aliam expediendae inevitatis viam Mans ingressus est, qui Plutaretii verba ita in nostrum sermonem eonvertit, ut tribules puerum sibi probatum dignum iudie se dieat, ad quem unus ex his landis aliquando deserretur, quae interpretatio vereor ne non multis probetur; '' alii denique omnem Pluiareheae narrationi fidem abrogarunt. Perperam illi quidem nam diligentiSSimus antiquarum rerum perserutator, qui tot aeeulis post Lue urgum vixit, si aliquid aut minus reei Vidit aut non satis aeeurate explicat, non ea de causa existimandus est nihil idisse. Comprobatur praeterea et rmatur lutare ii des Pol1bii Ioeupletissimi testis idem narrantis auetoritate. '' Neque eum quisquam prudentius ab

omni credulitatis vel caecitatis opprobri defendit, quam Optimus quotquot οSira aetate vivunt harum rorum iudex et arbiter Hermannus, qui quum multis nominibus Plutarchum erravisse non neget, id tamen probe tenendum esse censet, non Privat ulliu Viri arbitri nee fortunae asibus relietum fuisse qui in aeuos fundos succederent, Sed communi eorum, qui tum cognationis vinculo tum religionum saerorumque commercio coniuncti SSent, curae et custodiae permiSSum, ut pristina agrorum aequalitas, quam et ipsam a Iocurgo pro antiquiSSima quae Dorum erat simplicitate servatam magis quam recens inveniam et metam Supra vidimus, quantum fieri posset servaretur. δυQuod quomodo factum sit quum lutarchus literi custodire praetermiserit, divinatione assequi debemus, modo ne quae leviter nobis intuentibu ad aliquam veritatis speciem accedere videantur, ea statim ut vera et indubitata laudemus. x

Primum veteres omnes Graeci pariter atque Romani, summo Studio id agebant, ut quae optimae ivitatum et firmissima undamenta ipsis esS Viderentur, gentes ac familia integrae et perpetuae servarentur. η' Quod studium a maioribus acceptum atque adeo in natum Spartani pie ac religiose

πολ ιτικον apud Polyhium esse ullo non aliorum quorumvis hominum, sed civili in sit, veluti πολιτικοι urπας equites ex eivium numero conscripti, non mercede Ondlicti. Sic πολ.ιτικὴ coe ager est civibus assignatus, non prioecis Porro quidqtii agrorum Lycurgus regibus praecipuli assignaverat, quod in militis peri oecorum

oppidis uitlim sitisse legimus γει εἰαι ero Xenoph. de Re pubi Lac. 15, 3. Homericorum regum τει ιενος Iliad. , I94. Od. 6, 293. s. Virg. Aen. IX, 274), id opponitur huic πολιτικ' χ ρq. Si qui erant Lacedaemone agri publici, ii aut aeris rite faciendis, ut festis diebus eoru in ob eundis, aut templis artis tectis habendis, aut

lenique saeerdotum ustii estinati erant. Cf. eFne . . p. 13. 0uamquam certa quaedam sacerdotia in ertis quibusdam familiis a patribus ad filios hereditate transmissa eaque de causa certorum agrorum fructus ab antiquissima aetate ab isdem gentibus pereeptos esse videmus, tantum tamen aberat ut pro privatis haberentur, ut ipsorum deorum esse dicerentur ihil iuris in eos agros neque tribulibus neque gentilibus competebat. δ' CL C. F. Hermanni Antiqq. ac P. IS9 sq. M Xeque tamen hoc loco silentio praetermittere debemus h. . evnti sententiani, qui . . p. 1 totam unius patris progeniem communi habitntione Et contii bernio una Vixisse suspicatur, ii a sententi a fraginent Polybii

recens ab A. aio detecto lueem quandam accipit et probabilitatein. s. A. Maii scriptor veter nova ollectio eodd. Vatie Romae ISM ulta T. II. p. 381. Sic apud Athenienses quoqtie gentium servandarum cura atque iistodia curialibus mandata erat erat speetatio qua dam et probatio filiorum recens natorum, L C. F. Hermann Lehrbue de griech. Siaalsa terth. f. 100, 2 3. erat summorum m gistratuum videre, ne qua domus suo successore vacaret, et Isaeum de Apollod. liered. s. m. νόllam γάρ G αρκροντι των Οικων πω ἀν μη ξερη1ιωνται προέτάττει mi μιρο αν, et ratiquam

19쪽

restitierunt, reliqui Graeci ita neglexerunt, ut quod ante improbum ae sceleratum haberetur, id no

varum legum fide sanetendum esse putarent.*R Illam autem gentium et familiarum incolumitatem nihil magis servat a firmat quam diutum et filiis a patribus tradita eorundem semper agrorum totiusque rei familiaris oggessio. an possessionem utpote non singulis gentibus, sed universae

eivitati perni issam tueri, patrimoniaque in agris distribuendis hereditatibusque regendis quantuni fieri posset aequalia servare tribulium erat et gentilium ' Quo consilio iis qui aut nullos heredes aut mulieres tantum reliquissent modo filios sufficiebant, modo dabant generos ex iis qui nullum sundum

haberent, ea lege, ut qui defuncto propior videretur cognatione reliquos exeluderet. D ua in re quum non multa legum auctoritate iussa et constituta, longe plurima diuturno usu et consuetudine ita firmata essent et sanetis, ut multo plus aequitati hominum et probitati quam iudicum sententiis con-eessum suisse recte dicamus, tamen si qua pus esset in istiusmodi ontroversiis diseepiandis et dirimendis maiore auctoritate, ea penes rege erat. Neque tamen regum in his rebus plena erat et nullis legibus circumscripta potestas, ut quemlibet vellent, modo nullum patrimonium haberet, cuiuslibet heredem esse iuberent: sed si plures pari propinquitate ognati unam hereditatem capesserent, quam dividi leges vetarent, regum erat iudieare cui danda esset, ne quis praeter ius fasque praetermitteretur: eademque de ausa adoptiones seri non debebant nisi oram regibus. δ' In universum autem, quod saepe monuimus neque tamen Satis monere possumus, mores maiorum et consuetudines, ni ulto illae antiquiores quam ulla lex a L eurgo Iata, domorum castitaten patrimoniorumque integritatem et servarunt et rexerunt. Quae cum ipsa gente natae quamdiu pie sane teque colebantur,

millis eripiis legibus, nullis arbitris, nullis iudicibus opus erat. ητ, Manc igitur, quae ipsius aetate

Iegem ita est apii Harpocr. p. 222 τ οι τοι cro ποειδες ἐπανελ.Θa ει τον πατρmo OiκO OL ῆσαν κUριοι, ει si παιδας γνησιOE, καταλιτοιεν ἐν co ικω Os ποιησαuένου orbas alite in non modo Athenis, sed per totam Graeciam ducere lex eum iubebat qui genere proximus esset, unde qui filii nati essent non in patris, sed in matris avique laterni hereditatem sitecedebant. lille Dorier II. p. in Hermann Siaalsalteri hii mers 121, 4. I. Ab Solone demum Atheniensibus hona sua cuivis aut dono dandi κατα δοσιν aut quemlibet heredem scribendi διαθvκγ: data libertas. Vid. qui subtiliter de his rebus omnibus disseruit achsmuth Hellen. Alterthumskunde T. II. P. I. p. 213 sq. C s. latneri ei triige 'ur enni nisi des atti schen Rechis p. 10 sq. eier De gentilitate Attica Halis 1831. . )Xon militum ad nostram rem acit, tribubusne, quae est ulteri sententia Dorier T. ΙΙ. p. 194, an gentibus hanc auctoritatem suisse dicamus. δ)Ita Demosthen ad in Leochar. 43 iudicum esse diei εκ των κατα γένος kπυτάτω εέποιειν - τω τετελXLm 7κότι, οπως ἄν ὁ ἐκος in ἐξερηuωθ9. Res non semper liquida erat, adeoque difficilior esse potuit, quam primo adspectu videtur veluti si qui defuncto proximus esset, unum tantum filium haberet, quem orbam ducere vel in hona destincti succedere oporteret. Tum in patrimonia iungebantur, quod ne seret nulla ex prohibebat. Eiusmodi coniunctio tribulium vel gentilium erat videre ne diuturna esset, sed ut prima data occasione, veluti si huic uni patri duo filii nati essent, solveretur. . De iure igitii statuebant reges, si v plures petebant sive singuli. Ita intelligendus Herodotus VI, 7. δικάζεινδε ioΣνON TOL. βασιληας τοσαδε μουνα, πατρουν τε παρθενου περι, ἐς τον κνεεται χειν, ἡ μη περ ὀπανηρ ἐγγυηση - και , τις θετον παιδα ποιεεσθαι 29p, βασιλήων ἐναντιον oram αι, ito apud Athenienses διαδικασι sebat. s. Hermann Siaalsalterth. s. 121, . esster Athen Gerichis vers. p. 2τ2 sq. eieret Sehoeman Att. Proκess. p. 174. Id quoque postea novatum esse Aristoti Polit II, auctor est ' νυν

δ' ξεαι δοχJναι τε ζ ἐπίχληρον Or α β λσας κἀν ἀποθάνη μὴ διαθεριενος, ον ἀν καταλις κληρονό1ιον, ourope ἀπ Θελγ δίδωσιν. 73Νani multo ante quam Lycurgus leges suas iteris consignavit sanctissima erat quum apud omnes Graecos tum inprimis apud Dores egum non scriptarum et institutorum auctoritas. viae sunt ἄγραφοι leges, ψίποδες,

20쪽

suisse facile reditur, morum Simplicitatem Lyeurgus speravit legum a se latarum firmissimum futurum esse praeSidium. Quamdiu enim cives Veteres suas Sive omnibus Doribus ommiines sive Spartanis peculiares Virtutes, Sobrietatem, temperantiam, frugalitatem, laborum patientiam servarent, seque non sibi, sed patria vivere meminissent, de nimio suturorum civium incremento, quos egestati relinqiterent, vix erat quod timerent. Aceedit quod qui omne cives uos summa severitate matrimonia inire cogebant coelibesque innes turpissima ignominia afficiebant, de nimio liberorum proventu neque sibi neque rei publieae quidquam timere debebant. At vero non perpetita est vel antiquissimorum morum et institutorum sanctitas, non sempersrma stat et inviolata domorum castitas, languescere incipiunt et marceseere Omnia humana duotus igitur quisque mirabitur Lacedaemoniorum quoque frugalitatem et parsimoniam in libidinem et avaritiam, sortitudinem in ignaviam, duram denique et asperam illam simplieitatem in luxuriem vanamque divitiarum ostentationem conversam esse Cuius calamitatis non subito in civitatem irrumpentis, at eerto quamvis lento pede ne edentis prima vestigia in nobilissima pilado lego invonisse sibi visi sunt, qui in interiorem rerum naturam inquirere parvi habentes rerum gestarum memoriam, qualem aeceperunt, talem posteris tradere solent. am quisquis ille fuit pitadeus, non is suit, ut sua unius auctoritate rmissimas lege Sanctissimaque instituta everteret. Is quoque quem invenerat rerum

Publicarunt et privatarum Statum non creasse, sed egem Suam corruptae iam et depravatae civitati accommodasse dicendus est. η Νο igitur in lege pila dei, ex qua ut e perenni sonte veteres non minus quam recentiores omnia malorum genera derivabant, δ' neque etiam quod alii somniarunc in

ut ait Soph. ed. R. 59. Γρανίαν δι αἰθερα τεκνωΘεrτεέ, ων Oλt arto πατ re ιονος, ο δέ νιν Θνατά φυσις ανερων τικτεν, OLδε ιαν ποτε λάθα κατακοι/ιάσει' ιεγας ἐν Oh οις Θεος OLδε ζράσκει. Plato leges non Seripias aeque pie atqtie scriptas colendas esse docet. Vituperat enini de ne ubi VIII. p. 56:3. . qui non hii- manas veruin etiam divinas eges negligant, ιδ των νόειω φρ-ίζουσι τετραfιειε νων γ ἀτράφων, να δὴ sqδαμῆ ιηδῶ αυτοτ η δεσποτνῖς, qui locus non satis aecii rate expressus est a Cicerone de Re tibi. I, 44. CL ea de re Dion Chrysost. r. LXXVI p. 64S. A. et Dissenii opuscula Gotting. 1839. p. 165. Quid ii odSapientissimi qui lite veterum egum latorum ea dein uin legibiis sanetenda putabant quae praesenti hominum

prudentiae non possent tuto coni initti. Quare Plato de ne tibi. IV. P. 42I. D. interrogantibus de rebus vulgaribus, i do vectigalibus vel imponendis vel exigendis, de oris, do portithias aliisve re hiis satius no sit trid- quana Statilere an non stat liere respDndet: λ. Oυ αξιον, inquit, ἄνδρασι καλοις κογαΘOR ἐπιταττειν τα

που. γαρ α των, σα δει vo i Θετ σασΘαι, ροδίως που Neζσουσι, ad tiam sententiam illud Lycurgi responsum eonfictum est, quod apud Iutarchum egitur in poplithegm Lacon. T. VIII p. 222. d. IIuit. ἐρωτηθε - δεδι τί oLκ χρησατο νόειοις ἐγγράφοις' τι ἐζφη, o πεπαιδευρανοι καὶ ἀχμεντες τῆ προς ζκου ἀγωγη τό του καιρου χρησιμον δοκι ιάζουσι. uem prudentissimum vitarum scriptorem etsi facile concedimus philosopho potius iram historico ingenio Spartanorum instillita descripsisse, propterpa non tantum vel C. F. Hermanni in Antiquiti Laeonio L. V. p. 171 doctrinne largimur, ut veram Fcurgeae aetatis indolet ei prorsus incognitam uisa dicamiis. De ovili fide potius audiendiis est vir immortalis memoriae . . . eerenius Desontibus et auctoritate vitarum Plutarchi p. 19. 26. δ')2lio et in sua re publica fieri posse intellexit Plato de ne ubi VIII. p. 50. D. πρωτον si γάρ δαπάνας αLτοι ἐξευρίσκOEσι καὶ τους νόsiους ἐπι τουτο παραγOEσιν πειΘOLντες αυτοί τε καί γυναDες χπων. )Verba legis pii adeae apud Plutarchum in vita Agidis . haec sunt: ἐξεινα τον ἐκον Στο καὶ τόν κλῆρον en τις αελ.οι χαι ζῶντα OLναι και καταλιπειν διατιθεμενον. In qua suadenda non tam unius magistratus iracundiam e violentiam quam omnium civium noruin corruptelam valuisse vidit Pastoretus istoire de Ialegisl T. V. p. 9S: Ia olere diu massistrat 'eut a gum poli obtenis, sena et de Passemblemyμ-nerale assentiment necessatre Our chanser subitement ne institution qui remon sit is Lycumue a Petat mora Ose se rounaient ea variis es ne Pesel semoriae. Accedit quod ne de aetalo quidem qua piladeunvixerit Iegemque sitam suaserit satis omnibus onstet quam . ulterus Dorier T. II. p. si post Lysandrum, manso Sparta T. III. P. I. p. 263 post 'gesilaum datam esse isens et Sed iam rarchidamus rex