De vulcano in olympum reducto [microform]

51쪽

rationem, quam nostro Sermone copiren oppellamus, pictore vascularios adhibere nullo modo potuiSSe. Nam Saepissime superficie amphorae aut hydriae aut Stamni aut paterae aut alius cujuspiam vasculi cum forma tabulae aut parietis, in quo erat pictura, non congrueba Qua locorum dispositione saepe permutata pictura in Mis beXempluribus magnis valde abhorruisse patet. Qua propter duae picturae vasariae, etiamsi eandem locorum figurarumque dispositionem non habeant, tamen ejusdem exemplaris imitationes esse possunt. Atque hac ipsa in re, hoc Sti libertate figuras componendi secundum formam Vasculi figuris ornandi minime neglectis rebus primariis, Opifices Graeci Sese praebent verae elegantiae et non mediocriSingenii artifices. Etiamsi igitur imitatores exemplar aliquomodo mutare potuerunt, tamen certae quaedam e Semper Servandae utque accurate quasi describendae erant. Cum

autem totius picturae compositio, ut modo dixi, Servari non ΡοSSet, nonnullae compositiones partes, certi quidam figurarum greges isGruppen ), certa quaedam Schemataι exemplari ab imitatoribus servanda fuerunt. Quamobrem jam multum in perscrutatione prosecerimus, Si demonStrare potuerimu nonnulla schemata magnarum tabularum in picturi vasariis inveniri eadem. Quae schemata in MiSSemper ex magnis picturi esse descripta 'ceSSe non St, cum etiam ex memoria expressa esse possint. Atque multo propius ubest a vero, si malumus vasariorum memoriae

imitationes tribuere, ut statuamus non totas pictura Sed singula tantum schemata magnarum picturarum PictoreSin vasis imitato esse, quoniam memoria hominum certiS quibusdam finibu coercetur. Sint Sane multae harum repraesontationum Vulcani

reducti in vasis rubris figuris ornatis eiusque stili liberioris inter se satis diversae, tamen nonnullae iuveniuntur, in

52쪽

figuris ornatis B, C, D, B atque duobus rubri stili sevortoris I K et septem rubris stili liborioris L M, Ν, ο, P, S, q) figuris ornatis supra feci mentionem est enim

Bacchus longa veste indutu et attente respiciens ad Vulcanum, qui subsequitur. Aliud autem schema vel potius figurarum compositio quaedam , Gruppirung in quattuor picturis rubro colO1 in vasculis delineatis Η, Ν, ο, P, mirum in modum simile est componuntur enim in his vasculi omnino pari modo 1 Vulcanus hederatus in mulo vel asino ithyphallico

2 Bacchus longis cincinnis et hedera ornatus, illum praecedenS, R quem attente respicit, manu sinistra thyrsum cantharum dextera tenens, 3 Satyrus barbatus aut tibias aut lyram tenenS. Aliue figura in nulla harum picturarum s Ν, o P adjunctae sunt. Qua compoSitioni conStantia commoVeor, ut putem magnum exemplar pictore horum aSorum XScripsisse. Superficies enim magnae atque latae Sunt pictum est M in stamni in crateris P in crateris coules γ)latere vasculi o forma nota non est, attamen superficieSuequa fere et plana videtur uisge. Vasculari igitur nullis vasculi formae augustiis coerciti erant, ita ut megalographiae opus vel figurarum compositionem seGruppe ejus accurule imitari possent et eam quidem magnae picturae CompOSitionem figurarum primariarum die Haupigruppe recognosco in his quattuor picturis vasariis N, O P). Atqui rei

conceptio Si non gravis et Sancta certe SeVera neque ullo modo ridenda neque comica pictura ergo illa quae erat Athenis in templo Bacchi exemplar fuisse potest. Quod si Statuerimus, pro exscripti ex tabula habendae sunt duas

53쪽

- 45 figuras primaria o Satyrus tibiis vel lyra canens hic quidem unias ex thiaso bacchico tabulas delectus, illae autem - quod attinet ad habitum et alterius cum altoro compositionem, accurate depictas. - Accedit quod haec conjectura a probabilitate non abhorret. Nam quamquam illa quattuor vasa omnia, ut opinor in fabricis vernaculis Magnae Graeciae emcta sunt, tamen ab Atticis opificibus in his fabricis ornata ess possunt, qui suis oculis templum Bacchi et picturas ibi posita viderant. Denique opifices in labricis Italia inferioris et Siciliae apographis siCopten )uti potuerunt. Quae res cum ita sese habeant, nemo erit qui neget veri simile esse in vasculis , , , P imitationes nobis esse servatas tabulae in templo Bacchi positae. lura autem affirmare equidem nolim. Posito oro illo communi horum vasculorum exemplari praedicanda et laudanda est VRSariorum quos artifices nominare possis libertas in imitando magna. Primo loco de Baccho loquar in hac figura Primaria vasa maximo inter se congruunt in et cantharus a Baccho eodem modo tenetur, in P vinum cantharo defluit Vulcanus, imberbis in , P, barbatus in tonet in omnibus quattuor vasis laeva manu lora in o minus dilucido expressa sunt dextera autem

cantharum aut forcipem Ν aut malleum io aut

thyrsum P); indutus est exomido et chlamyde superinjecta, quae in alia pictura aliter picta est in endromides gerit. ulus concitatus os in Motis, in s ot tardo pede ingreditur. - Satyrus in moti duabus tibiis canit, agmen praecedens et tibiarum capSam Secum Ortan S, in lyram septem hordarum gestat, in Manto Bacchum in o post Vulcanum ingrediens. Quibus in rebus1 N in Sicilia, O, i in talia insoriore reperta sunt, ignotus

autem locus, ubi sessossum sit. -

54쪽

sint.

Ad has quattuor imagines prope accedit vasculum R proxime ad ), in quo nova figura adjuncta est pulchra Baccha cincinnis et hedera ornata quae agmen claudit, dextera manu sacena sinistra Oenochoen portans Vulcanus imberbis, adulescens, dextera thyrsum gerens, Sinistra malleum et orcipem, congruit cum Vulcano in P pari modo Satyrus tibiis canens in R idem sere est atque Satyrus in moti nova autem schematis species conspicitur in Baccho vino oneratus est enim ob eamque causum a Satyro bracchiis sustentus typus ejus, est barbatus, hedera et vitta et longis cincinnis ornatus, longo chitone duplici indutus, thyrsum sinistra manu, dextera cantharum gerens, Baccho in M, , o P persimilis est, nisi utiddoost capitis conversio, quod schema in Vulcanum translatum est, qui in antegreditur, cum in ceteris vasculis M, , , P Bacchum sequatur. - NOVum autem Schemni R oportum, Bacchus ebrius a Satyr Sustentus nullo modo ex tabula in templo Bacchi depromptum vel exscriptum potest esse. 3 Quamobrem Si putamus, re vera nonnullos vasorum pictores tabula illa usos esse exemplari,

quattuor solum vasculorum n, , , P habenda est ratio, quibus unum nondum ineditum qq adnumerandum est. Sunt an in figurae primariae, Bacchi tVulcani non positae alter juxta alteram sed nonnullisthias figuris separatae atque altera in adverso altera in

1 cf. ea quae supra g. 18. de repraesentatione picturae intemplo Bacchi dixi. 2 Hoydomannus mihi scripsit volt so dolinoationom in lucom

edere.

55쪽

47 averso vasis latere pictae quam commutationem pictor Vasarius consulto secisse potest, ut in utroque latere medium teneat figura primaria. Sed si in Dalteram juxta alteram poneremus, eadem fieret compositio atque in , , o P. Attamen multas in qwinveniuntur figuras bacchicae:

iterum ut in o P oxstat Qq ante Bacchum Satyrus

lyram et plectrum gerens, deinde Satyrus duabus tibiis canens ut in si ), in averso later Baccha facem et Oenochoen portans ut in R), praeterea tres Satyri et uos Bacchas. Qua in regione Deffossum sit, Statuere non potuerunt homines docti jam propter similitudines quae vastri sunt cum Ν, D, P, R, putandum est in agna Graecia fictum esse, sed in delineatione nihil equidem conspicio, quod proprium sit stilo fabricarum Italiae insorioris aut Siciliae. Contra est argumentum, quod mihi quidem

ostendit suisse pictorem opificem Atticum picta enim est in amphorae parte superiore, quam collum appellamus, pugna inter magona et Graecos facta. Quae sabula noti solum apud Atticos inventa vel ficta est sed etiam ab artificibus Atticis saepissime repraesentabatur. - Quamobrem etiam aliam conjecturam proserre mihi licet hanc: ' osso imaginem accuratius depictam majori exemplaris, ecquos, , , P excerpta tantum sint. Qua conjectura probata statuendum est exemplar his quinque vasis commune fuisse tabulam thenis in templo Bacchi eamque ostendisse Bacchum et Vulcanum non conjunctos sed multis figuris Segregatos. Verum denuo velim reminiscaris hisce in rebus argumenta Omnino certa afferri non posse. Multum enim prosecisse nos putare licet, si quid probabile protulerimus. -

56쪽

scaenicarum earumque in theatro re pro ea BD-tationum Ompo Sitis. Omnia quae hoc loco enumeranda sunt vascula in duo discedunt genera alterum genus est eorum quorum pictores ludos scaenicos ipsos repraesentant, alterum eorum, in quibus ipsius scaenae ludique imitati aperta nulla invenitur. Attamon utriusque oneris fines accurate definiri non possunt, cum saepe statuere haud possimus, utrum pictor ex memoria pinxerit an ludum ipsum imitatus sit. Quarum pictura rum si St ea, in qua paucissimae res reperiuntur, quae e Scaena depromptae Sunt, cum inter Omnes constet picturam imaginem ludi scaenici esse accuratam. Cetera vasa medium locum tonon inter Meto quae si enumerantur e modo,

ut VaSculum, quo major in ejus pictura sit scuenae imitatio e propius ad I ponatur, hic ordo constituendus olf R,

Primo loco pauca repetenda sunt de poeseos dramaticae generibus eis, quae huc pertinent, et de eorum repraesentationibus scaenicis. - Fabula Vulcani a Baccho in Olympum roducti in Sicilia Epicharmo Athenis chaoo, in talia

inseriore phlyacographis auctoribu poetarum comicorum Diore in Scaena agebatur. Quod attinet ad ludos phlyaco- graphorum a pictoribus 9Sariis repraesentatos scurrarum vostitus habitusque significanter exprimendus erat. Qui scurrarum vestitu in uno tantum vasculo 1 invenitur,

cum desit in ceteris q, R, S, T, U), quae hanc ipsam

ob causam aut ad ludos scaenicos dramatis satyrici uicorum reserenda sunt aut ad comoediam Epicharmeam, sed eo quidem modo, ut vaseulariorum picturas non pro certis accuratisque imitationibus repraesentationum scaenicarum habeamus sed pro artificiis libere motis praeterquam quod

57쪽

ut sabulam pictura vascularia repraesentarent. Quae Omnia in universum considerant Atticorum dram satyricum esse sontem, ex quo hauserint pictores vasarii, mihi videtur verisimillimum, cum praesertim picturae vasariae huc referendae sq, , , Γ speciem quandam Atticam pra eant. Nihilominus repraesentatioue scaenicas tabulae satyricae utrum ipsas imitati sint pictore an mors tantum et ratione Oetarum dramatum satyristorum pinxerint in singulis picturis perscrutari debemus. Sed etiam in universum de hac re Pauca praemittam. Dicendum igiter est primum de locis, ubi vascula effossa sint. , , S in Magna Graecia, T Nolae repertum est, sed nescimus, ubi metassum sit. Quapropter in Attica ficta et figuris ornatu esse vascula non videntur. Quaerentibus autem quid in hisce picturis inveniatur, quod cum Italorum moribus et habitu congruat, nihil nobis. Occurrit, ut haud abnuere possimus sontem fuisse in Attica praesertim cum etiam hoc loco mihi in mentem veniat, quod jam supra dixi in vasorum abricis vernaculis Italia insorioris et Sicilias opifices Atticos fuisse, qui sabulas Atticas et ingenium Atticum in Italiam quasi exportassent. - ijudicantibus autem, utrum picturae vasariae ad imitationem ludorum scaenicorum an more solum et ratione poetarum dramatum auricorum compositae sint, maxime Singularum figurarum cum habitus tum vestes exquirenda sunt.' Ubi enim vestes scaenicae non inveniuntur, statuendum St

58쪽

aut animum pictoris subisse memoriam ludorum scaenicorum aut composuisse vascularium picturam ad suum arbitrium servato more et ratione poetarum dramatum satyricorum. - Sin autem in universum id solum conceditur morem tantum atque rationem dramatum Satyricorum in picturis vascularii posse cerni, id maxime videtur respiciendum etiam alia fuisse spectacula in quibus Satyri erant chorus quae artifices imitari atque repraesentare potuerint Satyrorum enim pompae bacchicae saepissime in bacchanalibus in omnibus Graeciae regionibus volitabant et vagabantur.' Qua pompa bacchicas, Cum non Solum semper omnibus gratae sed etiam saepissime ante oculos essent Graecorum, artifices Graeci Saepissime repraesentaverunt quamobrem Sexcenta effossa sunt vascula omnibus temporibus atque omnibus stili generibus tribuenda, in quibus repraesentationes pompae bacchicae pictae sunt. auult ergo schemata quae e ludis scaenicis translata videntur ex ipsa commissatione M/ιος deprompta esse pOS- sunt; nihilo tamen secius scaenica schemata ea appello, quoniam et comoedia et pariter drama satyricum ab illis commissationibus prosecta sunt. Inveniuntur autem schemata

scaenica haud raro in vasculis , R, S, T, , quae anisingula perscrutari incipiam, sed ita tamen, ut ordinem

servem hunc R, S,N, Τ, Γ, Λ, nam in 1 scenae imitatio

reperitur apertissima, in B, sere nulla.

Ρicturae; similitudo quaedam est cum , , , ,uqae ad tabulam in templo Bacchi supra rettulimus. proxime accedit ad P, ubi Bacchus agmen praeit, cum in tertio loco vino ebrius a Satyro sustentetur, quod schema

59쪽

- 51 est hujus picturae unicum, quod ad scaenam referri possit; praeterea nihil est ex quo appareat pictorem vasis imitatum esse res scaenicas, nisi vestis picta Vulcani admodum adulescentis. Simillima est autem vostis Vulcani quam in conspicimus accedit quod typus dei in R idem est atqus in picturis vasariis antiquioribus temporibus tribuendis. Eadem dicenda sunt de vase , in quo Bacchus, Si respicimus vestitum longa est vestis interior, cui tunica brevior superinjecta est atque insuper νέβρες - persimilis

est Baccho in qq. Pariter atque in , , , , q

reperitur inra schoma Bacchi laeva manu thyrsum dextera cantharum tenentis Satyrus et Baccha' pulchra esto induta et tympanum manu pulsans eram thiasotarum Speciem praebent venuste repraesentatis corporum motibus alacribus, cum barbatus Vulcanus a Satyro sustentus figurae scaenicae peciem praebeat, quamvis XOmis' ejus re vera non sit vestia scaenica. ypum ergo in duabus picturis rubris figuris puerioris stili certo quodam modo effictum

ab artificibus pulchri stili excultum idomus deest enim inra nihil nisi opificum pileus I, 3. Quod autem deus

nudis pedibus ingrediens a Satyro sustentatur, ad claudicationem quidem ejus referri potest, multo autem propius abest a vero Vulcanum ebrium significatum esRe, quoniam caput quasi vino Oneratum demisit. Mirum oro in modum

schema Bacchi ebrii ot a Satyro sustenti S, R in Vulcani figuram I, Extranslatum est. - Si deinde eandem scaenam

1 O Jahnius dicit Μuen honor asensammiungi. 776 respi erctoam ud Satyrum semit ornstem liche A quibus verbis equidem assenti6 siquidem indicare vult Jahnius furorem bacchicum a Baccha ore abesse, quam in conspicimus in illa figura, cui κωμωδία adscrip

tum est.

60쪽

- 52 in respicimus actio sero eadem sed multo alacrior est: Vulcanus ebrius, capite demisso ut in sustinetur quidem sed non a Satyro sed a Baccho amico qui bracchio coli ejus circumdato eum cursu fere effuso secum ducit, quamquam ipse sinistra manu thyrso nitatur. Cum vetustiore Bacchi typo congruit in unihil nisi longi cincinni et promissa barba dei contra vestis est Ola chlamJS qua. otiam Vulcanus indutus est, quem recognOScere non OSSB-mus, Si malleus non esset ultributus. Gestus Vulcani, qui manum Sinistram et oculos ad coelum laetus tollit, quasidiis dicat: en praeda diu exoptata vere dramaticus esti Contra non satis mihi constat, sintns Satyri amphoram portantis eridromides calcei scenici annon.

Cum in R, S,N et X pompa bacchica in modum thiasi

repraeSentata sit, cujus schemata pictores in bacchanalibus videre visaque imitari potuerunt, in pictura vasculi iuveniri imitationem accuratiorem ludorum scaenicorumnem est qui abnuerit Lenormantus et de Witteus' verba copiosiora faciunt de hac pictura vagaria; sed permultis in rebus erraverunt ac ne id quidem viderunt pictorem v cularium ludum scaenicum imitatum esse, id quod inter Omnes archaeologo constat. Sunt enim quattuor figurae

vasis T inscriptionibus significatas: AP O , ΚΩΜΩΙ-IO MONYNON, HSAI TO quibus haud magnam

tribuendam esse auctoritatem puto ipsi Lenormantus et de Witteus dicunt supervacaneas esse inscriptiones, Sed non annotant, utrum ab ipso vasculi pictore figuris adjectas esse inscriptiones putent an posterioribus temporibus ab alio opifico Mihi quidem haec momina eleganter inscripta

2 Haec bona observatio Itali est interpretis, Andreae de Jorio. 3 h lito Ceramograph. Om. I. g. 10 sqq. -