De moderatione incvlpateae tvtelae ad orationem Ciceronis Milonianam [microform]

21쪽

vertim ut meAD, interrita, totisque Italiae ae duretis Senatus, inritate atque actione Annii Milonis tribuniis dignitati patriaeque est, tutus es Cuius domus, suam inses dio disecta era tam speciose, i Senatu restituta est Idem P. Cladius in Smnatu sub Ionori rentissimo inserit uitu. M. Catonem a rep.

relegauit; quippe legem tulit, ut is quaestor eum iure praetorio asiecto etiam quaestore mitteretur in infulam Cyrram ad spoliandum regno Ptolemaeum Quod de Loni adulterio inimicitiisque cum cICERONE exeret tis ait, lucem accipit ex suRTONIO in Caes. c. D. In P. Cladium, Pompeiae Moris suae adulterum, atque eadem de ea D pollutarum eremoniarum reum, testis itatus negauit, e quidquam comperisse, quamuis et mater Aurelia et furor talia apud eosdem iud te omnia ex side retulissent; interrogatusque, eur igitur repudiesset

amorem, quoniam, inquit, meos tam in Urione, quam crimine iudies carere oportere, itemque ex Verbis veteris in Milonian Seholiasis i tQuodam tempore Cladius de uxore Cassaris inrasas amoris traxeras flammas in templo Bonae deae habitu muliebri eum uxore Caesaris imventus est, eonscientia sceleris fugit Interamna. ruero eum vidit δε gientem, et contra eum, dum ae faretur Classius, tesimonium dixis. Hine priim inimilitiae ortae sunt inter Ciceronem et Classium, nec non ex LuTAncuo in Cie. R Cum Cladius eardinem huius depellenes eri. minis poneret in eo, quod contenderet, ne Romae quidem e dies fuisse, sed procuLvcle egisse, dixit pro testimonio in eum Cicero, ventissa ad se domum eum, certisque de rebus fermonem ferum habuisse. Quod sicaei Iri edit cic quae Metidam. 0'. Prod. Tom. III. P. I. P. 782. e. terum de vetere illo scholiast vid. I. A. FABRICII Bibl. lae T. I. p. si

22쪽

sieet verum foret, simonium tamen esxisse visus es raro non veritatis ea a sed uxori ut satisfaceret Terentiae. Si nullas enim utecum Clodio erat ea a fororis Clodiae, quam ambire Ciceronis nuptiarsulpitabatur, et eam ad rem interprete uti Tullo quodam, tui familiaritas eum Cicerone et tonsuetudo intercedehat arctissima, qui, quod ad Clodiam frequens ventitaret et oleret vieinam, in fulpicionem venit

Terentiae. Aterha autem mulier et viri potens simulauit Ciceronem adeonspirandum contra Clodium et ad eum testimonio suo premendum. patribus ad plebem quomodo transierit CLODIus, CICERO X- Ponit Pro sim cap. M. Quae maior calumnia es, quam venire im- herbem adolescentulam, hene valentem a maritum, ditere, lium Gnatorem populi Romani Hi velle adoptare id autem stire et videre omnes non ut ille Aius insituatur, sed ut e patriciis exeat, et tribunus pluis eris It ideire adomari. Scilicet LODIVS, ut CICR-noNΕΜ ulcisceretur eumque centia maiore exaret, FONTEIO

adolescenti, qui plebeius erat, senatorem se contra ius adoptandum dedit, ut ei Tribuno plebis esse liceret in Et quod denique de voLoΜAEo p. ALLEIUM legitur, Louus Epit. III. . apertius exprimit Aderat fatum infularum. Igitur et Cypros Grepta e bello. Insulam veteribus diuitiis abundantem et ob hoe H neri saeram Ptolomaeus regebat. Sed diuitiarum tanta erat fama, neefalso, ut victor gentium populus et donare regna eo vetus, Publio Cladio Tribuno duce, foeti vitiique regis conssationem mandauerit. His si quis adiunxerit scelera flagitiaque a cic in or pro Mil. U. 27. CLODI exprobrata, nec non illud IvvENALI II. as

is coemis terris non misceat, et mare coelo,

Si fur displiceat Verri, homicida Miloni,

Clodius aecuset moechos. Catilina Cerbegum' utly sv ET ONIus in Tib. e. a. Excepto Clodio, qui ob expellendum orbe Ciceronem plibrio boavisi, arque etiam nox minori, in adoptionem se dedit.

23쪽

ut nihil iam de reliquis dicam, quae passim apud veteres de Lo-Dro leguntur R), nonoe in eo pessimum agnoscet hominem, i lemque, qui ne pilum quidem ullum viri boni haberet, plane que inter deposita ac desperata reip. membra referendus esset3

Paulo quidem melior, neque tamen minore audacia fuit T. ANNIV MILO, teste AscONI in argument or pro Mil. Anniat

Milo et Plautius ' aeus et Metellus Scipio consulatum petierunt, non forum largitione palam profusa, sed etiam factnonibus armatorum succincti Miloni et Clodio summae erant inimieitiae, ae saepe inter se Milo et Clodiu eum fuis factionibus Romae depugnauerant , et erat sterque audacia par, sed Milo pro melioribus partibus sabat, nee

non CAEsAHE ct B. GLII. r. Coelius ignominia et dolore permotus palam e pro sese ad Caesarem smulauit, elam nuntiis ad Milonem missis, qui Clodio interfecto, eo nomine erat damnatus atque es in Italiam euocato, quod magnis muneribus datis gladiatoriae familiaν

resisvias habebat, Mi coniunxit, aque eum in Thurinum ad follieitam dos pasOres praemissi. -- Milo es in circum muniri a litteris ea. quae faceret, iussu atque imperio facere Pompeii, quae mandata adfeper Bibulum delata essent, quo ex aere alieno laborare arbitratur, o licitabat. Apud quos eum pro isere nihil posset, quibusdam solutis e gasulis Cosam in agro Thurino oppugnare coepit m eum a Q. Peis dio praetore eum legione lapide ictus esset ex muro, periit, itemque VELLEI Lib. II. eap. 6δ. - in acie Pharsalie Astieaque a summa rerum Caesar dimicat, M. Coelius, vir eloquio animoque C rioni simillimus, sed in utroque perfectior, nee minus ingenisse nequam, ei me modico quidem seruari posset , in praetura nouarum tabularum auctor extitit, nequiitque Senatus et auctoritate Cus deterreri, aeeito etiam Milone Annio, qui non impetrato reditu Iulianis partibus ins

B a sur

24쪽

1asu erat, in urbe seditionem, haud magis uvis hellieum tumultum mouenr, primo μnmotus a rep. mox tonsularibus armis auctore Senatuetrea Thurios oppressus est. Incepto pari milis fortuna Milonis fuit, qui Compsam in Hirpinis oppugnans ictusque lapide tum P. Oodio,

tam atriae, quam armis petebat, poenas dedit vir, inquies, et vltra fortem temerarius. Resert etiam ex ARRON GEI. LIus XVII. u. SAL LusTIvΜ, scriptorem seriae illius et seuera orationis, in adulterio deprehensum ab ANN. MLLONE tori bene caesum, tandemque data quod sane fieri haud oportuit pecunia dimissum esse. En nobile virorum par, qui, si expedire visum fuisset, vel eoelum ipsumque Iouem sua petiissent audacia. Iam cardo rei in

eo vertitur, ut, qua demum ratione LoDius occi ius fuerit, di-ψiciamus, qua quidem in re ipsi veteres mire inter se auctores dissentiunt cicEno in Milaniana cap. IO. rem ita narrat, ut nona MILON CLODIO, sed a LODI potius ILONI insidias saris,

adeoque illum, tanquam improbum et nefarium insidiatorem, amiLotiis seruis iuste occisum esse, ostenderet. Ait, inquit, Milaohuiam Clodio ante fundum eius, hora fere undecima, aut non multo secus flatim complures eum relis in hune faciunt de loco superiore impetum aduers rhedarium occidunt. Cum autem hi de raeda, reiecta paenula, astu et seque atri animo defenderet, illi, qui erant tum tam dio, gladiis eductis partim recurrere ad rhedam, ut a tergo Milonem adorirentur, partim, quod hunc iam interfectum putarent, eaedere M. ripiunt eiusferuos, qui poserant: ex quibus qui animo fides in domi num et praesenti fuerunt, partim occisjunt, partim, tum ad Hedam pugnari viderent et domino Decurrere Frohiberentur , Milonemque etiasum etiam ex φθ Clodio audirent et reuera putarent, fuerunt id fertii Milonis dicam enim non derivandi eriminis causa, sed ut factum est9 neque i erante, neque sciente, neque praesente domino, quod suos quisque seruos in tali resacer voluisset aee, sicut exposui, ita M.

25쪽

sunt, inflautior superatur, vi victo vir, vel potiuris est virtute

audaeis es. Enimvero nullam plane hic fidem meretur TvLLIva, quippe quem ita, ut e re sua ac Mettio Is fore putaret, Iactum narrasso, facilis coniectura est Et quis quaeso e CICER Nn ora tore verum audire sperabit, si ipsum fidem suam eleuantem atquel de r. u. 7. ita disserentem audiuerit: oratoris Omnis actio spirinionibus, non scientia continetur Nam et apud eos dirimus, qui ne. fiunt, et ea disimus, quae nesimus ipsi. Itaque et illi alias aliud iis dem de rebus et sentiunt et iudieant, et nos contrarias saepe ausim diatimur, non modo ut Crassus contra me dieat aliquando, aut ego contra Cressum, eum alterutri neressest falsum disere, sed etiam ut uterquanoMum eadem de re alias aliud defendat, eum plus uno verum esse non possis igitur in eiusmodi re, suae mendatio nixa si, quae ad fetentiam non saepe perueniat, quae Finiones hominum et saepe errore autupetur, ita dPearan F ea fam putatis esse, cur audistis, item, que pro Cluent. Cas. s. Errat vehementer Aquis in aratio ubis κοψ is, quas in iudieiis habuimus, auctoritates nosra eo gnatas ehahere arbitratur ne enim illae orationes causarum et temporum sunt, non hominum forum a patronorum Nam causa ipse pro se loqui possent, nemo adhiberet oratorem nune adhibemur, ut ea digamus, non quae Ura auctoritate consituantur, sed quae ex re ipsa

Nihil igitur superest, nisi ut alios, qui hac de re litteris ali.

quid consignarunt, auctores audiamus. Ac APPIANus quidem his. p. 97. edit. Mogunt. d. a. Sa'. ita rem narrat: damus autem ut chartae parcamus et tempori, verba tantum latina, Clodio, ex propriis agris in qu reuertenti, Milo circa Bovillas Oeeurrit, et

quanquam inimisi inter se forent , inuicem tamen bi rassere, et ad iter inceptum nusquisque progressus est. Interim feruus Milonis Clodio injurgens, me ex mandat eiur, tu quod hosem heri fui interimere optaret, ceruicem ense perculit. Hunc igitur sanguine madentem equi

26쪽

14 si quidam in propinquum diuersorrum detulit Milo eum teteris fem

vis adistim spirarirem adhuc, nec dum vita functum, propere accessit, dissonulanique profesus es, neque se mortem eius appetiui e ne asteri, ut ferret, mandavi=e verum, eum pereuntem intueretur, imperfectoo rediiseesst. Sed nec is rem ex vero, atque ita, ut facta est reo tulit. Reapse enim Loniv Μ, initio tantum vulneratum et in tabernam proximam delatum, postea a MILONE, eiulae iussu Occisum esse, VELLEII, Io Nis et Asco Ni fide n satis constare existimo. Scilicet ELLEivs Lib. II. U. 7. scribit: Quo tempore P. Clodius a Milone, eandidato eonfulatus, exemplo inutili φὶ facto falatari res circa Bouillas, tontracta ex occursu rixa iugulatus est, Mimnem reum non magis in idia facti, quam Pompeii damnauit νο Dtas, quem quidem M. Cato palam lata Voluit sententia P , quam si maturius tutiiset, non defuissent, qui equerentur me lum, probarentque eum ciuem occisum, quo nomo pernieiosor rem neque bonis insemieior Dixerat, Io autem μ. O. P. I S. edit Hanoviens. d. a.

n minus recte igitur in argument in pro Milon. quod legitur in editia. A. R NESTI GLII. p. 3 . Hic ora primuin inter fervos rixa, peris venis tandem ad ipsos dominos prava, qua P. Clodius interfectus est. o lautile hic est noxium , damnosum, quo significatu hoc verbum etiam p. alios scriptores occurrit. Vid. B. GIPANII OU. lat. lintu. p. a . a. Similiter Sp. D. PAVI. v in p. ad mil. v. N. χρις ον in Oxium, damnosum significat. Vid. SCI P. GENTILI in D. Pauli ad Phil. epist. Commentor qui Prod. Trai ad M. 77 . p. δ'. Qua de re ita Asco NI v Fuerunt, qui crederent, Marci Catonis furentia eum esse absolutum. Nam et bene uvi republica actum esse morte P. Clodii non dissimulave, at, et sudium impetitione confulatus Milani et res affiserat. Nominauerat quoque eum Cicero praefentem, et testatus erat, audiisse eum a M. Fauonis me diem tertium, quam caedes 1ficta erat, Clodium dixisse, petiturum esse eo triduo Milonem. Sed Milonis quoque notam audaciam vindicare P. R. siti lyum est, ut vos s Ius legere mauult Sed Aulonis quoque noram audaciam verti a rep. utile visum est.

27쪽

1 Isis Milo eonfularus tansidatus Clodium in via Appia sibi obuiam

factum initio letiiter,ulneravit, post veritus, ne is eam rem vindicaret,

interfecit, sperans, s omnes seruos, qui eum caedem feeissent, statim

manumitteret, Dellius se de eaede, mortuo Clodio, quam vulneris, eodem supersite, absolum iri. Ea re sub vesperam Romam perlata, vehemens perturbatio eoorta es, oblata factionibus ansa belli a malo ciorum atque hi quoque, qui neutrarum rara partium, tamen humanare fortis memores, rem indigne ferebant', idque eo amplius, quod hacoeeasone Milonem quoque de dio tolli lupiebant, et AscoNIus denique in argumento Milonianae Mila taeda vehebatur eum uxore

Musa, et M. Myso familiari suo sequebatur eos magnum feruorum

agmen, inter quos gladiatores quoque erant, ex quibus duo noti, Eudamus et Arria : hi in ultimo agmine tardius uiae eum seruis P. Clodii rixam commiserunt . ad quem rumultum eum respexisset Clodius minitabundus, humerum ius Birria romphaea b. e. Dame s. gladio ex utraque parte acuto, ut docet VICAT in Meah iur. f v. framea traiecit. Inde cum orta esset pugna, plures Miloniani accurrerunt. Clodius vulneratus in tabernam proximam Bouisiano Matus es. Milo, ut eognouit vulneratum Clodium, cum sibi periculosus illud etiam uiuo eo futurum intilligeret, occiso autem ignum flatium esset habiturus, etiamsi subeunda esset poena q), exturbari talis nam iussit. Fuit anto nanus seruorum eius M. Fumnus, atque ita Cladius latens extractus es multisque vulnεribus confectus: adauer eius in via relictum, quia ferui Clodii aut oeci erant, aut grauiter faueti latebant. Ο num indignum, nefarium, crudelissimum. Atque hoc tamen I-eκsto non modo defendit, sed deorum etiam immortalium consilio peractum esse palam profitetur, Non es, inquiens eap. p. h mano conflio ne medioeri quidem deorum immortalium eura res illa

q) En quam vere se ipserit PETRON ius v. 'ras. iii deaeque, quam inale est extra legem visentibus 2nidquid meruerunt, semper expectant.

28쪽

perfecta. Religiones moercule ipsae, qua illam belluam adere in

P. CLODII caedes maximos Romae ciebat motus, ut ex VEI LRII, DIONIS, ASCONII aliorumque locis cap. II. iamiam productis satis apparet Quanti haec res visa fuerit momenti, vel inde patet, quod omnes sere, qui histbriam illorum temporani enarrarunt, scriptores caedis etiam Clodianae meminerint, et ea EsAn adeo in Commentin suis de B. G. Lib. VII. v. r. illius mentionem iniecerit his verbis quieta Gallia Caesar, ut eonsitum rat, in Italiam ad conventus peragendos profescitur, ubi eognoscit de P. Clodii eaede. Erant quidem Romae, qui de ea magnopere laetarentur, illamque cum sibi tum rei p. unice gratularentur, quorum in numero sui CiCERO, ut ipse fatetur in Philip ΙΙ. e. p. At, inquiens, Miloni ne favere quidem potui; prius enim remoransegit, quam quisquam eum suspicaretur facturum esse. At ego fuasi Milicet is animus erat Milonis, ut prodesse reip sne suasore non posset. At laetatus sum. Quid ergo in tanta laetitia iunctae eluitaris meis,ium trisem esse oportebat Sed contraria ex parte magnus

erat x x svETO Nivs in Caes. cap. 26. Inter quae resternata P Clodii caeda Rep. eum Senatus uum G nom rimque Cn. Pompeium fieri censuiffer, rel.s Quo loco silentio haud praetereundum est, quod scribit qui NTiLIAN I s. r. VI. 3. Praeclare Cicero, tim obiiceres Miloni accusator in

29쪽

erat Clodiant sum numerus, qui mbrtu quoque causam agentes rusLONEM odio maximo prosequerentur. Denique nec deerant, qui a neutris quidem partibus starent, ceterum tamen, ut Ioait, humanae sors memores AHLONIs factum indigne ferrent, eumque tanquam nefarium et periculosum reip. ciuem de medio tolli cuperent. Ad sormam iudicii Miloniani quod attinet, de criminibus eo tempore non amplius cognoscebat populus, nec per se, nec per quaesitores a se datos, sed erant eam in rem constituti raetores, nisi crimen esset perpetratum, de quo nondum legibus i iis quaestiones perpetuae erant constitutae, vel nisi crimen esset atrocius, de quo extra ordinem quaerendum videretur. Alia quando ad inuidiam reorum, licet lex esset de crimine admita. ad populum relatum suit, ut quaesitorem extra ordinem constM tueret. Atque hoc etiam in causa Miloniana factum est in vos salvs scilicet, qui tunc consul erat sine collega, cuique tota commissa suerat respublica legem tulit, ut quaesitor, . . praeses iudicii extraordinarii, populi suffragio crearetur ex consularibus. Creatus est CN DOΜITI, AENOBARBus iudices autem lecti ex florentissimis ordinibus ipsa lumina, adeo ut, nunquam neque clariores viros neque sanctiore proposito esse, scoNius auctor sit. Sortitione iudicum secta, numerus quidem fuit LXXXL Postquam autem et accusator et reus quinos e singulis ordinibus reiecerant, unus et quinquaginta relicti sunt. XVIII senatores,

argumentum factarum Clodio insidiarum, quod Bovillas ante horam nonam diverti mei, ut expectaret, dum Godius a vilia sua exiret, et deuisedem uterrogaret, quo tempore Clodius occ/fas esset respondit Sero . t Cons. CAR SIGONII s de aut iur. iu Rom. nos . deinque de iudici III ne non ADR. AN DE HOOP de iis, qui auriquitus apud Ro-

30쪽

XVII equites, et XVI. tribuni aerarii. laeuerat etiam, ut se

vi, ito ruis in caput dona in torquerentur; quod videns MILO noserui, Lo iv Μ ab ipso occisum esse, confiterentur, eos manumisit, ut iam liberi tor tueri non possent V). ΡΟΜpEius cum sum. ma celeritate praesidium comparasset, familiam cum ILONIA, tum FAUSTAE , uxori eius, 1 hibendam postulauerunt duo adolescentes, qui APPI CLAUDII Oeabantur, erantque C. CLAVDII, et onii fratris filii, ideoque patrui mortem, fratre velut auctore,

persequebantur ΜILONI aderandi Q. HORTENSIUS, M. CICERO, Μ. MARCELLVS, M. CALIDIUS, M. CATO, FAUSTUS SULLA HOR.

YENsivs dixit, liberos iam esse, qui pro seruis postularentur. Μico NEWcum ipse timeret o M phius, aut timere certe simularet, plerumque non domi suae, sed in hortis manebat, circa quos etiam magna manus militum excubabat. Quid quod Senatum adeo semel in porticu sua habuit, dicens, timere se aduentum

NILONIS. P. CORNIFICIVS, ILONE ferrum intra tuni eam ad semur alligatum habere dicens postulauit, ut semur nudaret. Iam postquam ille ne mora tunicam leuauerat, CICERO exclamauit, huic omnia alia, quae in I LONE dicerentur, crimina similia

esse. v Quemadmodum apud Romanos quaestiones proprie ad servos pertinebant, ita de his etiam nulla olim quaestio erat in dominos, nisi de

incestu. CIC pro Mil. cap. a. Idem pro Deiotari eap. I. more maiO--m de seruo tu lamium ne tormentis quidem quaeri licet. Postea ab hoc iure recessum est in criminibus nonnullis atrocioribus, ut patet eκι. r. g. I. D. D. et . . . de quos ubi ita Impp. 9uasionem de ferivis contra dominos lateri nou oportet, excepti aduherii eriminibus, item fraudati census accusationibur, et crimine mai statis, quod ad salutem Principis pertinet. In ceteris autem, quanquam ea, quae fertius contra deminum dixit, iudicaturi sententiam formare non debeant, ramen, se aliis quoque probationibus fides veritatis inuestigetur, praescriptionis inuidia evanescis Iu pecuniariis vero causi s ne inopia probationum seruos contra

dominum interrogari posse manifestum es.