Acta Concilii constanciensis ..

31쪽

Α Filiastros Gesta concilii Constantiensis. TRutem paue preparatoria Bela Sunt effectu alia autem nulla' et reare formacionem ecclesie Tacta sunt quedam' per aliquos eardinales deputatos, et Semper in conclusione fuerunt prepediti. In prima tamen conveneione in palaei ab Sente papa e partenae ionis talice data est pro materia concilii cedula in eliseetu concludens, quod in concilio primo ageretur de confirmacione Pisani concilii et executione sentenciarum illius per aggravastione et alios modos. Qua cedula lectara cardinali Camerae ensis statim porreXitaliam cedulam contrariam que ante Visa fuerat per eardinalem sancti Mare et quosdam alios prelatos et doctore Gallieo con- eludens in fleel contrarium attento, quod ambaXiatores Petri de Luna et Angeli Corario veniebant, donee saltem essent auditi. Et ita silui illa materia. Interim actum est contra quendam heretieum Boemum dictum Johanne minus et de erroribus Johannis teles Anglici Tenor vero edule dicti . cardinalis Cameraeensis talis est: Secuntur alique conclusiones . . . hereti e pravitati S )Postmodum Venit re Romanorum in nocte dominie nativitatis et post illius adventum, eciam quia veniebant nunei Angeli et Petri de Luna, quorum aliqui erant anti cardinales magna altercaei fuit. si permitterentur ingredi cum rube capello. Et pro bona pace Obtentum est, quod sic et ita ingressi sunt. Venit ostiam in avario Ludovicus obediens Angei Corario. Et tandem coram rege Romanorum nunei Angeli propoSuerunt publie et in effectu fecerunt se fortes de via cessionis pro domino suo. Nullum tamen mandalum Stenderunt. Consequenter auditi sunt nuncii Petri de Luna qui nidhil aliud obtulerunt nisi conventionem regis Romanorum eum rege ArctgOnum et Petro de Luna, quam re Romanorum, ut dicebant, Pelix ercti. Et nominaverunt locum iei et tempus in Aprili proximo. Quibus nichil adhuc Si reSPORSU m. Post hoc dux avarie Ludovicus Oram rege RomBnorum et pluribus prelatis et aliis publice proponi iecit contenta in cedula, cuius tenor equitur: Si placet regi maiestati . . . in eodem. )

32쪽

Qua cedula publicata cardinalis sancti Marci videns, quod hostium pertum esset in domino, quod tarnon nullus volebat aut non audebat ingredi, cum magne simultates et turbatione essent inter papam et regem et quod de unione erat silentium, Angliei etiam et Poloni venerant, qui proponendo multa diXerant de pace ecclesie, et nichil eXpre Sse cedulam composuit, quam dediti cardinali Cameracensi, qui laudavi et approbavit illum. Et factum est, quod venit ad manus regis. Quam magna Xul- talione receptam statim misit transscriptam ad omnes congregationes Omnium nationum. Et illam favorabiliter receperunt. Et publicata est usque ad domini pape notitiam. EX QUO Ulla nimorum plurium turbatio sequia os et aliis generata letilia. Et civit d. papa, quod dictam cedulam fecerat dictus cardinalis sancti Marei. Undo' ' maxime urbatus fuit et cardinalem odio habuit. Idemque cardinalis hoc audito papam divit

et illam fecisse pro pace ecclesie SSeruit et non negRVit. Tenor autem dicto cedule talis est In generali concilio . . . finaliter evenire. δ)Contra quam cedulam: In generali quidam adulatores, ut vere dicatur Scripserunt invectivas cedula ac nichil audentes Sserere dictaverunt per modum que Silonum. Tenores autem dictarum cedularum sunt ales. Prima cedula Ut ait Tullius . . . heretici sunt censendi. Secunda cedula Licet per Oetrinam . . . minime dubitetur. Secuntur lituli questionum: Si concilium Pisanum . . . in censendi Tercia cedula Via ceSSi- Oni . . . Sancta Dei. Quarta preci se conlinet viam belli te.')Contra telas cedulas scripsit d. cardinalis Cameracensis et Iecit' cedulam contrariam responsivam, cuius tenor talis Si Summopere enVeant . . . nudientiam dare.')Conclusiones ' posite per cardinalem A. Marci contra illos, qui primas impugnabant et eligebant iam reductionis Licet in . . .

33쪽

Α. Filiastros Gesta concilii Constantiensis. 19

Ex parte nationum date sunt alie edule in effectu continenles, quod principaliter ageretur de unione ecclesie . Et e cedule fuerunt publicate'). Hiis elis incidit questio, qui in concilio in rebus diffiniendis admitterentur. Et voluerunt quidam, quod soli episcopi eorumque maiores prelati et abbates admitterentur. Contra quam opinionem cardinalis Cameracensis Scripsit cedulam, cuius tenor talis est Ad obviandum . . . OXeculioni mandari )Cardinalis sancti Marci fecit aliam cedulam ad idem, cuius tenor talis est: Tu qui Squi e . . . PromiSSI Unt.*γΙn hac questione pendente incidit questio, quomodo deciderentur agenda in concilio et fieret Serulinium votorum, Utrum per n-tione in genere, quarum qualuo erant, Videli stet talio, Gallie, Germani et Anglie, vel per capita singula 2'' Et licet claro de iure videatur, quod perscrutanda sint Vola per capita singula, quin lamen plures sunt prelati tali pauperes quam fere de omnibus nationibus, preterea dominus noster fecit in numero eXce Ssivo prelatos cubicularios ultra , dicitur preterea, quod multos voluit sibi obligare iuramentis et muneribus, alios mini terruisse, et ita crutando per capita nichil fieret, nisi quod vellet dominus noster: In istis questionibus concilium diu pependit. Verum est, quod maior pars declinavit in ad viam cessionis. Hiis mediis temporibus actum est de erroribus Wicles et scripta erat sentencia Set totum dilatatum est per apericionem illius iecessioniS. Dominu noster papa' novissime diXit, quod ipse omnino vult dare pacem celeSie. Interim nationes, videlicet Gallie Germani et Anglie, et ita POStea tali e per Se ipsas se congregaverunt et deciderunt de factoque Stionem, Utrum per natione vel per capita Singula procederetur. Et congregaverunt Se Sepnrntim. Et finaliter omnes declinabant ad viam cessionis secundum formam prime cedule Super hoc date per cardinalem S. Marci, que incipit, In concilio generali etc. γ

34쪽

Die sabbati, quo fuit XVI mensis Februarii' ), papa mandavit concilium de Sero. Et presente rege Romanorum et toto concilio primo quidem propoSuit de via cessionis, postea commisit, cardinali Florentino, ut ho prosequeretur. Qui salis eleganter propoSuite legit cedulam per papam super hoc ordinatam, cuius leno taliSest Sanctissimus d. noster papa hic presens, quamquam nulli Voli S, iuramentis, uult promissionibus ad intraseripla nullatenuS Strin-gntur, inmen Propter quietem populi christiani proposuit et deliberabal sponte et liberaliter dare pacem ecclesie, etiam' i per viam cessionis, si et in quantum Petrus de Luna et Angelus Corario, per Sacrum Pisanum conellium de scismate et heros dampnati et de papalia eiecti iuri, quod pretendunt in papalia, Aufiicienter renun- cient. Et hoc cum modis et circumstanciis suo tempore declarandis et concludendis in tractatu superio per eundem dominum nOStrum vel suos deputando cum deputandis per vos post hod Statim tenendo. Verum quia cedula predicta non salis videbatur Xprimere et non sufficiebat concilio, idem dominus noster die iovis XXI. Februarii dedit aliam sedulam. Cuius tenor alis est: Sanctissimus d. noster Johannes papa XXII L, quamquam mullis volis, iuramentis aut promiSSionibus astringatur, tamen propter quietem populi christiani profitetur, spondet et promittit Deo et ecclesie sponte et liberaliter dare pacem ipsi ecclesie per viam ce SSioni Sue per Se vel proeuratores legitimos unum vel plures ad hoc irrevoeabiliter constitutos, si et in quantum Petrus de Luna et Angelu Corrario, per Sacrum Pisanum concilium de Seismate et heros dampnali et de papalia eiecti papalui, quem retendunt, Per Se vel procuratores legitimos similiter cedant, et hoc infra terminum; et de predictis facere unam vel plures litteras in bulla plumbea, prout eXpedierit. Et attendatur, quod e nunc innoventur et aggraventur processus Pisani concilii contra dictos dampnatos suspendendo tamen effectum processum usque ad tempus, quod dabitur eis ad ce SSion Om. Item quod rex Romanorum et domini presentes ne Omne nm-

baxialores regii et alii ac tolum concilium promitiant domino nostro, in casu, quod illi dampnati non se humilient ad cessionem, Sicut ipse faeit, assistere suo sanctitati perpselu contra ipso et eorum adherentes tam spiritualibus favoribus quam temporalibus auxiliiS.

35쪽

A. Filiastros Gesta concilii Constantiensis. 21

Licet autem prima domini nostri cedula nae ionibus non suffecisSel, mna SuSpicionem generusset, ista ultima minus suffecit plusque generavit Suspicioni quRm Primn. Primo'), quia non offert nisi alii cedentibus. Secundo, propter verba irritativa, quia alii vocantur condempnati de heresi Tertio, propter termini appositionem. Quarto, propter prodeSSuum innoUR-tionem et aggravationem. Quinto, propter Ssistenete et concilii stipulationem. Post hec naciones visis premi S si ceduli composuerunt cedulam sequentem, que fuit approbata per re naciones et demum per regem Romanorum private oblata pape. Super qua multa habent

consilia. Et tandem uetus est quibusdam mediis ad hoc, ut illam prima Marei publice coram rege et concilio concesserit et in propria persona legerit et de reverit litteras fieri et die sequenti facta essione solenni cum missa Solenniter' publicavit. Te Deum laudamus Tenor edule talis est: Ego Johannes papa XXIII. propter quietem totius populi christiani profiteor, spondeo et promitto iuro et voveo Deo et ecclesie ac huic sacro concilio sponte et libere dare pacem ipsi ecclesie per viam meo simplici cessionis et eam facere et adimplere eum pileeluiuxta deliberationem presentis concilii, si et quando Petrus de Luna, Benedictus XIII. Angelus Corario Gregorius XII. in suis obedientii nuncupati, Papalui, quem relendunt, per Se Vel procuratore S suos legitimos similiter cedant; et etiam in quocunque casu cessioniSVel decessus aut alio, in quo per meam cessionem poterit dari unio ecclesie Dei per eXtirpationem presenti sei Smalis. Post hane cedulam compositam venerunt nunci universitatis Parisiensis et illam approbaverunt, antequam . noster papa illam offerret. Et quomodo apud eos dominus noster institerit, ipsi seiuni ). Die lune sequenti, que fuit quarta Marcii, re Romanorum On-Vocavit omnes prelatos et doctores, et fuerunt ostio cardinales depu- tali per papam apud Minores, ubi fecit convenire ambaXialore regis Aragonum et Petri de Luna, qui exhibuerunt mandata sua. Et publice loeta sunt super prodiel P de Luna, regum Romanorum et Aragonum in convencione in Nicia firmanda, et post plura colloquia

36쪽

fuit dicta convencio regis Romanorum cum rege Aragonum et Petrodo Luna in Nicia in mense Junii per iuramentum' firmata, primo per regem Romanorum et deinde per dictos amba X talores in anima dominorum suorum, et qui habebant ad hoc maxime Petri de Luna speciale mandalum. Et inde facta publica instrumenta. Postea die martis quinta Marcii venerunt ambaXiatores regis Francie, qui facta simplici ter reverenci pape petiverunt publice audiri in solenni sessione, quod non fuit conceSSum, quia non idebatur iustum, quod pro illa sola causa Sessi fieret, in qua multa solennia requiruntur. Set ivit dictum, quod audirentur in toto concilio congregato Sine illa Olennitate. Consequento die sabbati IX. Marcii re Romanorum cum quatuor cardinalibus deputatis per papam convocavit deputato nacionum et nuncios Angeli Corario. Qui habentes ad hoc Speciale mandalum obtulerunt pro domino suo cessionem vigore mandati. Et agitur de modo conventus cum aliis in tela. Nunci autem regis Aragonum et Petri de Luna asserunt secreto, quod non erit deiectus e parte Petri de Luna, et graviter, ut solet, vult ngere. Die uno sequenti papa pro tribunali sedente ambaxiatores rogis Franci suorunt auditi publice in ecclesia in loco concilii per modum consistorii publici presente rege Romanorum et propoSuit episcopus CarcnSSOnonSiS. Consequenter e parte trium nacionum Gallie Germani et Anglie fuit Stiplicatum, nostro ape, quod, cum pSe promiSiSSet, iurasset et voviSSet dare pacem ecclesie per suam ce Ssionem papalUS iuxta deliberacionem concilii videreturque concilio, idolicet illis tribus nacionibus, quod Xpediret, quod ad hec constituerunt procuratores, ipSe vellet constituere proeuratore B cedendum Segundum' deliberacionem concilii, et quos concilium nominaret. Secundo, quod hoc concilium non dissolveretur, donec essent pace reformati eoclesie Sancte.

Tercio, quod nullus de concili recederet sine licencia plenia

Quarto, quod, cum SSet rumor, quod idem dominu noster papa volebat recedere, ipse non vellet recedere nec dimittere concilium.

Quinto, quod daret litteras sub bulla de oblacione cessionis Per eum facta )

37쪽

A. Filiastros Gesia constitii Constantiensis. 23 Et sciendum est, quod, ut ferebatur, intentio eorum erat, quod receSSet ProCUPntor.

Quibus idem dominus noster respondit, quod concilium non dissolveretur, Ut pelebntur. Secundo, quod inhibuit Sub pena Xcommunicationis, ut nullus

recederet.

Tercio, quod daret libenter bullas petitas. De ceteris autem deliberaret et respondere toti concilio. Postmodum die veneris V. Martii idem . OSter papa Vocato concilio in aula palacii respondit in forma cedule Sequentis, prolate in effectu per d. cardinalem Florentinum et postea date nacionibus. Forma cedule responsive talis est

Venerabilos fratres se dilecti filii. Ad illud, quod dicitur de

constituendo Procuratore . . . PretnelnS.')Hac ala cedula tres predicte naciones non fuerunt contente, set tenuerunt concilia Sua singularium nacionum super conStilucione procurniorUm.

Et sciendum est, quod post dictam responsionem factam displicuit pape, quod Sua responsio non sufficiebat et dixit se timere de rege Romano. Et orta est fama, quod Volebat recedere. Et contingit, quod uno die porte civitati fuerunt claus de dio, ut nullus eXiret, et cardinali sancti Angeli, conSuetus ire ad campos fuit USque ad portam eque et non fuit permissus exire. Et ita plures prohibiti sunt exire' ). Idem cardinalis sancti Angeli presentibus omnibus cardinalibus retulit pape, quod fuerat prohibitus exire civitatem Papa dixit, quod ita fuerat prohibitus unus nuncius, quem mittebat Bononiam Eli' dicitur, quod coram tabellionibus fuit prolestatus de viet metu, et quod amodo illa, que faceret, essent metu et vi facta et quod volebat omnia fastore in libertate.

Concilia nacionum perseveraverunt et due naciones Germanie et Anglie concluserunt, quod papa tenebatur OnStituere procvrn-tores et quod constitueret. Cum autem nacio Gallicana esset multum Solenniter congregata, et ut apparebat prima facie maior omnium nacionum et innumero ei in meritis personarum, cum haberet quadringentu per-Sona honestas, voluit deliberare.' Non potuit tam cito deliberare. Et cum diem martis XIX. Marci assignasset ad deliberandum et se

λὶ Mansi XXVII, 573 I.

38쪽

24 Abselinili. Mongilsi agebucher. congregaret in loco solito, antequam esset congregain, Venerunt

omnes prelal o doctore atque ambaXiatores regum et principum duarum nacionum Germani et Anglie Ibique venerunt quinque cardinales tamquam de illa nae ione, videlicet SlienSi epiSCOPUS, Cameracensis, Sancti Marci, de Challaneo presbiteri, et aluciarum

chionibus et baronibus. Et fuit totus locus plenus, quod oportuit plures prelatos descendere ad loca infima, ut darent locum ambaXiatoribus regis' Francte Eeiam ita fecerant prius ad dandum loca ambaxiatoribus rogum Anglie et Poloni et aliorum prineipum. I iis congregatis re proposuit, quod nacione Germani et Anglie deliberaverant super constitiicione procuratorum flenda et quod illuc venerant ad intimandum et communicandum nacioni Gallicano' ' eorum deliberacionem, et videbantur velle interesse deliberacioni Gallicorum. Fuit responsum, quod libenter audiretur deliboracio et postea Gallici deliberarent et communicarent eis suam delibernetonom. Loeta fuit deliboracio dictarum duarum nacionum concludenS, quod omnino papa iaceret procuratore in forma per concilium nomin Indos. Qua lecta Xpectabant, quod Gallici coram eis deliborarent. Fuit is dictum, quod Gallici per se deliberare volebant, quod re egre tulit. Tamen iecit illos recodero et dixit, quod ipse cum concilio suo volebat interesse. Et cum replicaretur, diXit, quod non erant Solum de regno Franci se et ab audie et Provincie ), que Sub Sunt imperio. Tunc recessit in et tota illa congregacio lurbata fuit. Et plures eciam recesserunt. Tandem fuit pacificatus et resedit concilium et deliberavit. Et auditis doliberacionibus dominorum cardinalium et ambaXiatorum regis Francie, regis Ludovici Secili et regis Cypri ), qui seposuerant in nastione Gallicana, atque universitatum Parisiensis, Aurelianensis et Tholosane fuit ordinatum, quod opiniones darentur in ScriptiS. Et quia opiniones ambaXialorum et universitatum predictorum fuerunt, quod papa faceret procuratore in forma, I quo vellet concilium, et Senciebatur, quod idem diceret maior pars, papa hoc en- ciens nocte inter mercurii et iovis post mediam noctem, videlicet XXI. Marcii, recessit per aquam, duce Austrie rederico illum con

39쪽

A. Filiastros Gesta concilii Constantiensis. 25due faciente, et ivit eafusiam supΡ Reniim opidiim dicti ducis. Idem autem d. papa dicebat, quod pro timore regis Romanorum

Verum est tamen, quod re die precedenti presentibus cardinalibus Ostiens et sancti Marci obtulerat dari pape' lalem securitatem, qualem diei cardinales scirent Xeogitare. Ex tali rodessu die ovis predicta publice scito turbatus plurimum fuit rex et totum concilium pluresque secuti sunt dictum

Die Veneris sequenti collegium cardinalium misit a papam apud Scalusiam tres cardinales de Ursinis episcopum, sancti Marci presb sterum et de alueii dyaeonum ad On Solandum et e Xhor, tandum'), ut perseveret in proposito e SSioni S, et perSUadendum, quod faceret procuratores et alia lilia unioni et concilio. Ad eum eciam iverunt dux Bavarie Ludovicus et idolaus de Calvilla miles,

ambaXiatores regis Francorum, d persuadendum, quod non longaret se de concilio, et Offerebant laborare pro Sua Securitate, eciam pace ducis Austrie Re propter premiSS minabatur.

Tres cardinales predicti et ambaXiatores fuerunt cum papa inq)Ser ante 3 mos palmarum et domini ea in ramis et lune, et ipsa dominica in ramis venerunt ad papam reliel concilio cardinalis Pisanus, Placentinus, Tricaricensis, de Challanco, preSbyteri, de Braneaelis, Burrensis, non ille de Francia, quia non erat in concilio, de Columpna, sancti Angeli, de Comite dyaeoni remanentibu in concilio Ostiensi, audenSi episeopis, Venectarum, Aquilegiens et Cameraeensi, presbbneris, de lisco et Florentino, dyaeonibus. Antequam dicti res cardinales missi a papam ad eum necederent, papa mi Serat de eatu si litteras regi, cardinalibus et uni- VerSis re Separatim, quod perseverabat in proposito cessionis positus in securitate nec recesserat ad divertendum et ad vitanda

pericula persone Sue.

Et notandum, quod, cum papa venisset casusiam, statim iecit mandatum o misit Constanc iam poni in valvis ecclesie, quod omne Sofitetarii Romano eurie, familiares sui et sedis apostolice cuiuscunque dignitatis aut status eciam pontificalis, ad eum calusiam

accederent.

De quo mandato concilium non modice turbatum St, et Olebant contra eum procedere et arguere de scismale, quia concilium

a B, Ciann pap dare sibi. ii B roborandiant; C erat reprobandum in . . ' et 'litti.

40쪽

dissiparet. Set cardinales missi, postquam reverSi uerlint, mandalum huiusmodi suspenderunt ad tempus et dixerunt, quod papa

Die martis post ramos palmarum anno CCCCXV ot concilii primo concilium tenuit unam sessionem Sine papa In V rege presente in corona et habitu imperiali resedit cardinalis Cameracensis, proSentibii aliis predicti S, qui remanserant, proter Stiensem, qui infirmabatur. Et dii finivit et posuit conclusiones et articulOS, qui Secuntur, qui fuerunt lecti per cardinalem Florentinum

Pretali tres cardinales missi a papam in Scalusia cum aliis predictis, qui Supervenerunt, obtinuerunt a Papa illa, que Secuntur. Et reversi sunt Constancio ipsa die martis in sero cum dictis articulis plentiS. Et reversi sunt cum eis cardinales Pisanus et de Challan O. Dominus noster constituet . . . dissolucionis in concilio. γItem ambasSialores regis Francorum cum dictis cardinalibus obtinuerunt a papa, quod non elongare se a Constancia ultra unam diolam se circa, dummodo daretur sibi a rege bona Securitas et eciam duci Austrie uerra non fieret. Premissa omnia plenta papa retali cardinales reversi Constanciam et ambaXiatore regis Francorum retulerunt concilio et regi publico die mercurii postrBmOS BlmBI Um. Que relata parum acceptata fuerunt et regi et concilio. Fuitque iacta equesta regi, Ut guerram non movere duci Austrie, cum hoc esse dissipare concilium, tollere alimenta, dare Pape occasionem longius recedere Se concilium et rex, qui iam ordinaverant facere die ovis sequenti aliam sessionem, noluerunt ad promissa intendere se solum circa illa, que propoSuerant, incere in sessione. Que lamen Sessio cum difficultate ex eo, quod cardinatos nichil sciebant de agendis in illa sessione fuit dilata usque ad diem sabbati vigili pasche. Dio iovis in cena domini papa et septem cardinalibus predictis flantibus in casusia, cum papa et ipsi cardinales irent ad ecclesiam

pro officio celebrando, nunciatum est pape, quod re Romanorum diffidaverat ducem Austrio. Et verum erat. Quo audit papa retrocessit nec fuit in officio illa die et voluit recedere, set distulit usque ad diem veneris. Qua die veneris nullo officio celebrat in ecclesia,