Acta Concilii constanciensis ..

51쪽

A. Tillastros Gesta concilii Constantiensis. Tot sancti Marci atque episcopos, abbates et magistros octo, videlicet de qualibet nacione duos, ad recipiendiim et Xaminandum testes super dilapidacione et mala admini Stracione atque scandalosa rerum ecclesiaSlicarum per dictum d Johannem papam et aliis criminibus et notorietate illorum. Commisit se iam IIII prelatos iudices causarum, que ad Concilium deferentur. Constituit' eciam quosdam, quo Voca SeSSiOnarios, id est illos, qui sedere debentes in concilio debilis sedibus

collocarent.

Anno a nativitate domini millesimo quadringentesimo quinto decimo indictione octava die uno tercia decima Maii in ecclesia

maiori Constanciens in loco, ubi esSione generales Per aerum Constantiens concilium celebrari solent, fuit sessio generalis per dictum sacrum concilium solempniter celebrata, in qua quidem sessione fuerunt nonnulli articuli lecti et publicati. Inter quos articulo sequens articulus lectus et publieatus fuit in hunc modum Item dicta saneta synodus constituit et deputat in iudice . . .eXclusive.')SubSequenter vero anno loco et indice tone predictis iuerunt similiter plures articuli leoli et publieali inter quos articulos eciam fuit sequens articulus lectus, publicatus, ordinatus et decretus in hunc, qui Sequitur, modum, videlicet die XVII mensis Augusti: Nuper Sacrosancta et univerSali synodus OnStanlien Sis reV. in Chr. p. d. Pistoriensem . . . decernit. φ)Eodona die commissarii depulati ad testes eXaminandOS, ut prefertur, convenerunt in domo fratrum Minorum et miserunt ad que rendum duos cardinales de Ursinis et saneli Marei, qui verunt et repererunt illos collegas et enricum de Piro promolorem concilii, qui componebat articulos ad testes examinandos. Et iam testes adducti erant ad probandum distapidacionem et malam administracionem apo et in provisionibus eccle Siarum, monaSleriorum et beneficiorum per Symoniam et Sordes te inSuper rerum ecclesiasticarum alienaeionem temerariBm et ad que Stum suum et alia dampnosa et seandalos in sua administracione ad finem SuS-

pensionis eius ab omni administracione.')Inter hoc lecta fuit in nationibus quedam bulla Angeli Corrario diei Gregorii XII. Cuius tenor talis est

a Sut 'hit . ii ' et alia dampna in sit admini Hiratione.

52쪽

Di mariis XIIII. Maii odit constitium contra papam et illunail erit m et Seqilaces sauiores et re eptatores se ei notari et ad vocandum ad Valvas duo cardinales dyaeoni illi mi, videlicet de Comitibus et Florentinus cum IIII episeopis do IH nacionibus.')Post hoc mandatum est Commissariis ad examinandum teste S, quod referrent alle statione testium. Et surreXit cardinalis sancti Marci, cui hoc fuerat ab aliis omissum et retulit X testes fuisse Xam in ilOS, UOSdam epi ScopOS, alio abbateS, quosdam doctore et alios, illorum Blleslationes in presenei artim orant et obtulit illanim lectionem. Set quia prolixum fuisset, retulit offectum, videlicet quod probntur SSe Olorium, quod idem . Johannes papa XXII turpiter, inhoneste et Setin datos in administracione papalus et maXime

in provisionibu ecclesiarum, monasteriorum, prioratuum, dignitatumine aliorum beneficiorum atque OncesSione grICinrUm, Xpeetanetarum, prerogatiVorum, di Spen Salionum et aliorum; omnia enim ut in pluribu ConSUOVera iacere, per SordeS, pro pecunii Sin Xeessiva quantitate et plus fierenti pro pael et recto preciato ante provisionem et adhuc habuerat mediatores et fautores plure mercalore et eampsores qui plus in hiis potestatem habebant, quam cardinale et boni viri, plures eciam ex suis familiaribus'). Omniaque pene talia apud eum venalia fuerunt. Et ista sunt noloria. Et insuper, quod est fama publica, quod ipse alienavit plura bona patrimonialia ecclesie Romane utpote castrum de Radiseophie ' Senensibus et alia bona litulorum cardinalium et aliarum

ecclesiarum urbis Romane atque aliarum forensium eccle Siarum, monasteriorum et Bliorum locorum Cele Sin Sticorum, que eiam PCUndum famam omnia apud eum venalia fuerunt. Et nominabat plura specilice, super quibus concilium ipsum decerneret, quod iustum esset. Quibus relatis colori commissarii et college SurreXerunt et 1 alificaverunt elacionem huiusmodi.

Hiis elis statim sine alia doliberaeine ascendit pulpitum patriarcha Antiochenus et legit sentenciam sislontibus sibi HIepi Scopi de quatuor nae ionibus, cuius sentencie tenor talis est Sacrosancta generali synodi1 COnStantienSi . . . anno quinto. )

53쪽

A. Filiastres Gesta concilii Constantiensis. 39Qua sentencia lecta surrexit cardinalis sancti Marei, qui audierat in legendo, quod concilium declarabat notoria crimina proposita Per procuratorem concilii contra papam et Super illis tamquam Super notoriis procedendum et diXit, quod allenderet concilium, quia procurator concilii proposuerat, ut in citacione continebatur, crimen heresis et fautorie scismatis et alia quedam, de quibus non constabat, neque idem cardinalis credebat illa esse notoria atque periculum ita decernere. Et ob hoc postmodum illa sentencia Or- recta fuit in forma prescripta.')Legit preterea idem patriarcha in fine sentenci unam clausu-l3m, per quam concilium reservabat disposieioni sue collocacionem

et provisionem omnium ecclesiarum, monasteriorum et beneficiorum, donec aliter esset ordinatum. De qua re Servaeione concilium

nihil unquam deliboraverat nec aliquid fecerat. Sed fuerat illa

clausula ad inflane iam quorumdam de universitate Parisiensi limen-cium, ubi non erat timor, quod graeie Xpectative omnes iacte Xtinguerentur per illam susponsionem et quod ordinarii plene de benesidiis disponerent. Tunc' surrexit episeophi Carcassonensi S legatu regi Francorum, et illi reservastioni contradiXit fortiter dicens, quod hoc non fuerat deliberatum in acionibus nec debuerat diei vel scribi. Ita contradiXerunt plures et ita non transivit. Post hec proce S sum est ad Xaminacionem te Stium per Om- mi Ssario preter cardinalem sancti Marci, qui graviter egrotabat et egrotavit per se SeptimBnBS). Inter hec re X, cardinales et epulati pluresque alii congregati reSumpserunt materiam edule supra Scripte que incipit: Nuper ProceSSU, ad finem, quod papa consentiret Sentencie Sue depo Sicionis et ex abundanti renunciaret. Et fuit ordinatum, quod aliqui cardinales, videlicet de Ursinis, Cameracensis, de Chalanco, Saluciarum et Florentinus irent ad papam, qui erat in pido Selle ad duo miliaria non tamen ex parte concilii set collegii ad persuadendum Sibi contenta in dicta cedula, qui iverunt et papa con Sen iit in forma cedule, cuius tenor talis est Anno domini millesimo quadringentesimo XV'. XXVIII . die mensis Maii in pido Sollo Constanei ensis 3 oce Sis d. Johanne S

54쪽

Concilium odium misit ad papam ad telum loquin Solle plures prelatos et doctores ad Xhibendum sibi artistulos inquisicionis et allesiastionis ostium offerendum, si vellet venire ad constitium, audiretur in suis defensionibus Papa respondit, quod nichil videre volebat, quia videret Suam confusionem et quod constitium iudicaret, Sicut iusium videretur. Ipse stare iudicio concilii ne volebat alium

Consequenter di mercurii XXVIIII. Maii anno domini M'CCC XV , quo fui vigilia festi sacre seucharisite sedit concilium

pre Sente rege preSidente cardinato sitonsi et tulit sentenciam do-posicioni pape pronianei al9m per episcopum AtrebalenSem propter Vocem allam et grossam, cuius leno tali est

In nomine . . . Prode datur )Qua sententia lecta concilium misit ad papam dolentum in opido Selle e papa sentencio acquievit et o habundanti renunciavit informa instrumenti inde coniecti. Post hec aulem aelum est contra Johannem Hiis, quod est contra unum herelicum, de quo supra, et convicius est de pluribus heresibus et erroribus tam per estes, quam per librum per eum Omposilum, quem inlitulavit de ecclesia, manu su scriptum et per eum agnitum et voluit' stare ordinaeioni concilii, set in quibusdam foci dissicultatem abiurandi, quia dicebat non diXisse, et probIbatur contrBrium.

Item actum os de erroribus aliis telo de CCLXV articulis,

de quibUS SUPTI. Item venerunt ad regem littere ducis Burgundi continenleS, quod ambassiatores sui in conellio scripserant sibi cludem avarie Ludovicum, fratrem regine Francio diXisse regi, quod, si iret Niciam ad convencionem iam regi Aragonum et transiret per Burgundiam vel ab audiam, idem duceon Spiraverat, quod oessidoretur. Et eXCU- sabal se idem ducasserens alsum et nunquam cogitaSSe nec Velle Set illum honoraret pro posse. Re proposui litteras in nacionibus et excusavit ducem auari Ludovistum, quod ita sibi non dixerat, set dixerat, quod dia Austrie redericuS, de quo supra hec di Xeratoidem duci Ludovico et quod idem dux Austrie, cum esset in guerra cum rege fuerat conSor dicte conSpiracioni S. Hiis aciis recreassumpsit materiam heresum e rogavit, quod omnes hereses Xlirparentur. Et Sepo fuerat actum de aliquibus

a C, D voluit revocare o abiuraro, Set.

55쪽

A. Filiastres Gesta concilii Constantiensis 41

erroribus in Francia assertis in una propositione quam ad' instan-liam teli uel Burgundie magister Johannes Parvi magister in theologia Parisius, 2 erat coram rege Francorum ), URII POPO-Sicionem voeabat iustitiencionem duci Burgundi super turpissima morte duce Aurelianensis que propositio asserebat hoc certis de causis licuisse et quasdam proposicione continebat, que Parisiis per episcopum PariSiensem et inquisitorem herosum de consilio univorsitatis Parisiensis dampnale fuerant. Et petebatur lio per cancellarium ecclesie Parisiensis de illis cognosci sentenciamque episcopi Parisiensis et inquisitoris confirmari. Et sepe des hoc fuerat aelum in isto One illo rogavit reX, ut de illis proposidionibus

cum aliis ageretur et ita est ConcluSum agi. Consequenter die veneris XIV. Junii Sedit constitium rege presente residente quo Supra et pronunciata sunt, que sequntur In nomine sancte et individiae trinitatis . . . per eosdem. Τ)Die sabbati decima quinta Junii arolus Malalesta intravit Con- Slanetam cum pro uratorio plenissimo Angeli Corario ad cedendum papalui et de hoc tractatur pluribus diebus. Post hec cum re mullum institisset apud epulatos et etiam commissarios in causis fido predictos, qualenus illas fidei causas expedirent et super retensis erroribus redietis de Francia lente procederetur, quia ambaSsiatores ducis Burgundie dicebant per

illos clueoni angi et proponebant suspicione contra Unum X Ommissariis dabant ediam plura interrogatoria contra Agistrum Johannem de arssonio magistrum in theologia, cancellarium Parisiensem persequentem' dampn3cionem telorum errorum, nonii pars formala, sol ut prosequior fidei malerio apud officium Oncilii, licet etiam contra personam diei ducis nichil diceretur atque ageretur Idem re indignatus de moroso processu recessit de Constandi die uno i si beati Johannis Baptisto' et ivit ad unum opidum ad duo milliaria de Constancia et mandavit concilio Seu depulatis et commissariis, quod non intraret ConStanciam, donec esset concluSum super illis casibus ' fidei, propter quod commissarii diligenter intenderunt.

56쪽

Inter hec autem ante recessum regis predictum de Constaneia venerunt nova regi et concilio, quod episcopi Ebroicensis et CarenSSOnensis, amba SSiniores regis Franci et aliqui tinei univorsitatis Parisiensis missi ad conciliiim, et quo rex Omnnorum premittebat ad regem Franci pro facto convencioni cum rege Aragonum pro unione ecclesie Olens transire per Franciam, inmennon transivit, ' et videre regem et principe regni clam pro Bee dici regni cum rege Anglie inter eiusdem regni principe nec non plures perSone ecclesiastice Sque ad numerum centum viginti

equorum, qui de concilio ibant Parisius,' capti fuerant in finibus Lotharingi et arre si per quendam Henricum de Turre hoc fieri faciente quodam Carolo de Duelp), domino castri de Removille et

quosdam alios, et Verum erat.')POSte Venerunt nova, quod dii Barrensis eum eXercitu latim

ivit contra astrum, ubi positi erant. Cuius adventum pre sciens ille Henricus de Turre transtulit meliores et dicium castrum captum fuit et diruplum et liberati, qui remanserant, inter quos erant illi de universi lato Benedictus Geneiani monachus in theologia et Jacobus de Partibus in medicina magistri. Et supervenit dux Lotharingie cum duce Barrensi. idem autem duces ita diligenter prosequi fuerunt, quod in via prelato meliore S Videlicet episcopos et alios, qui transdueebantur, liberaverunt et reduxerunt tamen sine bonis suis, que iam divisa erant inter predones. Et ita omnes liberati sunt. Et quia ille Henricus de Turre vel Carolus de Duoi erant subiecti duci Lotharingi et vasalli, idem dux posuit ad manum URm castra set omnia bona dicti Henrici, velut confiscata dicens, quod

omnia illa venderet pro recuperandi dampni dictorum captivorum. Post hec rege adhuc stante in Constancia venerunt littere ducis Burgundi super captione dictorum ambaSSiatorum form3m Se Uen-lem habentes Serenissime princeps et invictisSi me re Semper auguSle, Omine et consanguine carissime Ad meam pervenit noliciam quOS-dam eXtraneo aliquos cambassiatoribus d. mei regis Francorum procul a limilibus mei dominatus noviter captivaSSe retendenteS, ut michi relatum est, hanc occasionem SumpSisse, quia didi Scerunt ipsos in Constanciendi concilio et alibi honorem meum multipliciter offendisse per hoc credentes vel meam querere graciam Vel que-

a tamen , . . transivit felit B. I ibant . . . Parisius Lehit .m B, C, D i. ric Duello; in νααr Miten durunter iratio alle rei Dueil.

57쪽

A. Filiastres Gesia concilii Constantiensis. 43Sitam plenius agere, cuius contrarium potuerit' experiri. Malo quippe mea pacienter ad templis iniurias tollerare, Spe reposita pene altissimum, iii cuique tribuit merita, quam per vindictam concilium universalis ecclesie, vestram maiestatem et dominum meum predictum taliter irritare, quibus in se suisque missis obsequi teneor et Volo non adversari. Quapropter ad Statim novis premissi Sdolenter aeceptati nuncio misi, per quos instantissime requisivi captiValores prefatos, quatenus ipsi cum Suis bonis integraliter liberarentur comminacionibus, si non acquiescerent, possibilibus non Obmissis A quibus cum magnis laboribus et vi obtinui, quod detentos cum suis omnibus liberabant. Si vestra celsitudo sua sanctione regalibusque literis impunitatem done omnibus, qui huius facti eXstiterunt actores, hec vestre serenitati celerita notitico, cuius gratia carceratos poterit liberare, vestre maiestati supplicans humiliter, quatenus, Si qui malivoli premi SSn, que Verne iter reSeribo, calumpniari vel interpretari sinistre conentur gaudentes, Si quide aSperastione cum gravius' vestre celsitudini referre valeant, fidem non adhibeat et sciatis indubitanter, quod in captione premi SSaculpa carui et liberae ionem totis viribus perquisivi quodque dicto Sacro concilio, VeStre maiestati et prefato domino meo in cunctis possibilibus Omplacere vellem atque Servire. Vestram Serenitalem conservet altissimus et cupita provehat ad volum. Scriptum Divione die XIIII mensis Junii Vestre maiestatis humillimus consanguineus Joannes dux Burgundie, comes Flandrie, Arthesi et Burgundie M. LeboyS. Deinde post recesSum regis ad unum Opidum prope ConSinneiam allate sunt litore magistri Benedicti Geneiani, magistri in theologia, nunci universitatis Parisiensis unius captivorum predictorum conlinentes modum captionis et liberationis, quarum tenor talis St,ad' aliquos de illa universitate stantes Constanete Pericula, que nos primi suscepimus, utinam Vos auctore faciant, dilectissimi fratres. Ea namque, Si non maior3, quod ab Sit, Vobis separantur, cum et o nobiscum e SSe carnifices Osiri letante eXtimarunt. Ubi, inquiunt, cancellarius est, ubi illi, qui taliter dudum predicarunt Audiemus nunc, si Sermone eorum ei in aliquo subvenient Infortunium autem nostrum tale est die sabbati octava Junii nos duodeviginti ceteros preeuntes hora Octava de mane a decem armalis, qui extractis gladiis a dorso de Silva X

58쪽

eunte Super nos usque ad vulnera ferientes in castrum de auris violenter ducti fuimus et statim pecuniis, equis et vestibus Spoliati peiora eXpectantes Hora lorii post prandiu mi episcopi Sequentes nos peiora pasSi Sunt. Nam inter eos Saeerdos unus Obei SUS St, plurimi sauciali. De nostris autem Solus unus Sacerdo Vulnu in capito habuit et hi omnes tota nocte equitare coacti sunt. Sicque hora tertia post medium nodiis castrum intraverunt et ibi redones statim redam partiti sunt redempeionem ulteriorum ducentorum milium postulantes Sceleris huius ab eis originem querimuS. Palam dicunt ducem Burgundie. Salvos conductu imperatoriS, regiSFranci legacionem a concilio in medium pro nostra Salute ponimUS, nos ituros iciam pro re, que olum mundum reSpicit, BllegaVimUS. Hoc omnia flecti faciunt. Res ista, ut a d Barrens cognoScitur Sehomines impios Suspensurum et castrum Statim SubVerSurum, niSi statim salvi et pleni eXierimus, iurat. iis auditis ductor noster nos )ab invicem separat. Diviciores quos credidit, secum eduXit. Fortuna fuit, quod equis iam dispersis et de castro eductis in castro remansi in crBSlinum cum Sociis mei omnibus Xcepto magiStro Jacobo DeSparS, qui dominam caSiri puerperam gram curabat, in locum mira profunditate, artum, cum/' parvo lumine et nere peSSimo, tetrum o telidum, ita ut vix duo homines duobus diebus viverent; videte ergo, quid viginti. Cum corda et baculo quasi latro dimissus

Alim. Prosequitur asperrime . Barrensis liberacionem nostramo cum primo hec dominie nona uni Sciverat, die lune per SuOScastrum obsidet. Capitania noster aufugit et die mariis sequenti inclitus dii in propria ad castrum venien no OmneSeduxit et die proxima castrum subversum est paucis bonis ibidem

repertis de iis, que a nobis latrones illi rapuerant. Tandem .epiSCOPOS et eoS, qui a nobis Separati fuerant, per silvas et devia omnia perquiri iubet et nos in villis suis et torris honestissime tracta atque humanissime equos non solum principalibus nobisset etiam familiaribus nostris distribuens Episcopos a duce Lolliaringi in silva reporto die dominica decima sexta Junii in manu Sua Suscepit et nos cum eis in villa sua relinuit, quo dicitur villa sancti Michaelis. Ministri huius sceleris sunt officiarii ducis Lolliaringie, qui, ut dicit publice, non de mandato Suo Set de mandalo sub- sigillato a due Burgundi hoc foderunt. Ymo et postquam fortun3m hanc infaustam evasimus, scriptum est per nobilem principem, Cuiu nomen ignoro, d Barrensi, quod per Cabochianos iterum alibi

59쪽

Α. Filiastros Gesta concilii Constantionsis 45

nobis parat insidias. Proeli nefas Quis modo lutus erit, eum nequct ecclesia neque imperium neque regia uetoritas neque pacis inite sedera seeuritatem rebeant. Profecto' ) doetissime patres et amici cariSSimi, de re, quam agilis, illic actum est, si re probata facile concilium cessionis interdicto complices omnes huius criminis non feriat. Et hoc forte nobis, qui precessimus et vobis, qui secuturi estis, salutem dabit. Valete et rem Stam, quasi vobis evenerit aut similis futura sit, si non providerilis, attendite. Scriptum in villasan et Michaelis ordensis diocesis in cluealia Earrensi Tolus Vester B. Gensiani. Venerunt alio littere episcoporum Ebroicensi et CarcaSonensis

Di iovis IIII. Julii, liquo felici et celebri die, sedit oncilium rege sedente in imperialibus insigni is, ut supra videlicet in

Dalmatica se desuper capti serie sine pluviali rubet cum imperiali corona sceptro et mundo. In qua sessione Earolus de Malalestis multum solenniter renunciavit summo pontificio nomine Angeli Cor- rario dicti Gregorii XII. In quo actu ordo Sequen ObSerVntus e St. Re in statu, quo supra, in medio, ubi solet Sedere residens in cn-lhedra eminenti parala coram eo in Sede aSSa sederunt Karolus a Malaleslis, frater Johannes Dominici de ordine redicalorum, cardinatos dicti Gregorii dieius Ragusiensis, quidam patriarcha Constantinopolitanus electus non consecratu in Ordine reseripio. Primum lecta est ulla dicti Gregorii, que supra scribitur, de potestate auctorigandi istud concilium Secundo octa si bulla directa Olo Karolo super eodem et ampliori potestate, cuius lenor Sequitur:

Gregorius epiScopia . . . Cum ad laudem . . . incultatem.')Hiis lectis Karolus surrexit se recitavit do tenore illarum bullarum dicens, quod, quia Vigore ulli me bulle ampliorem potesialem habebat quam dictus cardinalis Ragusinus' cum potestate substitiisendi, ideo ad hoc substituit dictum cardinalem Ragusinum. Cardinalis Ragusinus surrexit et facta honesta prolestacione cum themate: Quis est hic et laudabimus eum. Fecit enim mirabilia in Vita Sua,2 quod applicavit domino suo. Et tandem auctoritale, sui Gregorii istud concilium convocavi et auelorigavit ac omnia in eo

huben ala Thema de Rede omnes unanimes in oratione estote I Petr. 3 7 4 D.

60쪽

eXinde gerenda, proiit in cedula, quam legit, cuius tenor talis St, conlinetur Quia Sancti SSimia . . . continetur )Con Sequenter concilium per organum archiepiscopi Mediolanensis stantis alte in pulpito cum VI prelatis quatuor nacionum dictam convocastionem et auetorigacionem admi Sit, prout in cedula, quam legit, cuius tenor equitur. Et responderunt quatuor prelati pro IH nacionibus: Placet et cardinalis Ostiensis pro collegio cardinalium Placet. Et hoc nunc primo responSum S e Pnrte nrdinalium.

Tenor edule Cum principium . . . nneli Amon. SacroSancta generali Synodia . . . inel USi Ve. γΕ nolandum, quod ista admissio facta fuit e nece SSilale, quia aliter Karolus nullo modo renunciare voluit. Et visum fuit concilio pro tanto bono ocius admittendam, quam cessionem non fieri. Hiis auditis d. cardinalis Ragusinus receptus est in collegi Cardinalium et Osculatus est Omnes et sedit secundu preSbyterorum, videlicet post d. Venectarum Dudum patriarcha Constantinopolitanus ita receptus est patriarcha inter patriarchn S. Post hec fit missa cum sermone.' Missa expleta lecta sunt hec de Cretu Concilii, quarum tenore Sequuntur. Et responderunt dicti quatuor prelati et cardinalis Ostiensis ut supra: Placet.')Item sacrosancta generalis Synodus ConStantienSi et . . . . Ad facilius . . .')Item sancta synodus Constanciensis latuit et ordinat, quod omnes officiales et curiale . . . debita mansuetudine potestatem. Item prout in articulo Superius convenit, que de duobus conventibus in podem titulo iacit mencionem.')Hiis explotis surrexit Karolus de Malalestis et narravit intencionem domini sui ad renunciae ionem et polo statem ab eo sibi datam contentam in alia bulla, quam ieei legi, cuius tenor talis est:

Et quia in dicta bulla datur potestas renunciandi, ubi et quando videbitur expediri, petivit per concilium declarari, utrum pro unione

ii et . . . laco fe t L.