장음표시 사용
21쪽
Statuatur, Ju erymologia quaerenda, et enucleanda.
2. Poena, ut docemur ex iis, quae Cato, aliique veteres tradiderunt Scriptores, videtur τοῦ πονῶν deducta. Qilippe poena a Graecis, seb, dicitur ita ut errent, qui latinam etymologiam huic vocabulo affingunt. Qua in re a Quintiliano risus est Varro ipse originis latinarum o cum indagator alioquin solertissimus, qui poenam a puniendo vel ponendo dictam scripsi: Lib. IV. de Ling. Lat. tanquam id esset quod peccatum sequitur, quasi pone peccatum, quod tamen a Varrone excogitatum est non ineleganter. Graecis porro ποιν animadversio, supplicium malum est, quo quis ob delictum afficitur. Idem
igitur vox Poenae i significat apud Latinos V. Hadr. Tui neb. Com. in Huri ad not. a. qui eam a Graecis mutuati sunt II De 'cibus Fraus et Multa . . r. Sed prima Urbis aetate Quirites ad poenam significandam Fraudis nomine utebantur. Veteres enim , ut testatur J. Qin amo, fraudem pro poena ponere solebanti Dig. lib. at titi t. s. a. Quod
Pra i Poenae vox in oratione varios habct, et elegantes usus. Dicimus enim poena siliquem assicere, poenam alicui irroga xe, in aliquem statuere, constituere, Xeogitare Cic. Saep. Liv. Terent poenas exigere, poscere , petere , repetere ab aliis
vivo Plin. auust. Ge. Virgia dare poenas, sag re u sis. eis. Duc ad Aarie. IX. Ee eodem sensu, a pen sino dependeo perii quere poenam subire instare, sustula re, soniacere a gastigo. Cic. CatiL II. Capete poenas muliquo, id est subire ut vi e Iugur Disitias by Corale
22쪽
L DBE B L C A P. r. 3praecipue receptuin et Murpatum in Legibus Celebre est Sequens fragmentum L. XII. Tabularum: Si se telo defensi it fures quiruato endoque plorato ; post diani si caesi scint, sine
Fraude esto ih0λ ad LL. XIL Tub scilicet sine poena, impune . vel sine periculo po nae ih. At posteriores Leges, novaque Edicta
fraudem a poena subtilius distinxerunt 2 adeo ut, quemadmodum idem scribit inpianus is aliud, nunc fraus sit, aliud poena Fraus enim si- , poena esse potest, poena sine fraude esse, non potest. Poena est noxae vindicta sex et ipsa noxa dicitur, et quasi poenaeq-edam Praeparatio is Dig. lib. fio tit. I 6. Q. 3I. s. Inter Multam 3 vero et poenam valde interest is ut laudatus J C. pergit Xponere is quum is poena generale sit nomen omnium delictorum is coercitio, multa specialis peccati, ciuus ani, madversio hodie miniaria est Poena autem, non tantum pecuniaria, verum capitis, et uia, stimationis irrogari solet. Et multa quidem ex et arbis
i Elem Hor, Hiam latinae lingvix aevo fraus pro poena Θαn ue mesubiis occurrit . Horarius carnia 4-- , Cui per ardentem sine ha- πιέα
Castus neas Patriae superstes, Liberum et ivit iter alae fraudo, id est sine poena absque periculo poenae . 2 Quamquam verosimile est in Leg. Iulia, et Papia quae plura rapit uompleotebantur L. IL Tabularum adhibitas
a Multa imon Mulata seribendum esse Manutius inii istograpta aliiqui notarunt; et in Pandectis Florentinis multae
Iegitur De ea v. M. ivssus statui iterum sermo redibis.
23쪽
, arbitrio ejus venit, qui multam dicit poenae non irrogatur, nisi quae quaque lege, Vel quo M alio jure specialiter huic delicto imposita est; is quin immo multa ibi dicitur, ubi specialiter, poena non est imposita se Nullam tamen po nam inter et multam siciebat indirentiam Lirio celeberrimus Augustea aetatis Iurisconsultus, cujus hoc extat dictum, si qua poena est, multa est; si qua multa est, poena est Sed acriter reprehenditur a Paulo altero Romano I.
C. Dim citi loci lis et tacite ab Ulpια- impugnatur, qui hac ortasse ex caussa moec relatis verbis multae et poeno discrimen latio sim persiesiuutus at . m. Variae vocabuli Poenae acceptiones. Verum enim vero Poeni, ut in omnibus sero eontingit nominibus , non solum apud reliquos Latinos scriptores i); sed etiam apud Iurisconsultos varie accipitur , plures habet diversas significationes. Ac Iurisconsultis quidem Romanis, quos sequuti sunt reliqui posteriores Iustinianei uris Interpretes, poenae mino ten x late patet,
ut o eis aliquando pro culpa sumatur , tu
in Epigri mori pro f. Ut iam milia tibi nos sit laris
24쪽
neratim pro quacumque coercitione noxaeque vindicta Dig. lib. 6. it. I. leg. 3. . Itaquousuram tunc comprehendit; et usura quandoque Iurisconsultis poena dicitur Poenae siquidem nomine venit: etiam apud eos quidquid ultra sortem , et rem principalem exigitur, seu quis quid es extra. rei persequutionem Dig. lib. . m. 2. s. II. . Multa item poenae nomine intelligitur a J. C., qui illud insuper pro ultione ac ei piunt. Denique poenam mventionalem illam vocant Iurisconsulti, ad quam solvendam
te sponte quis obligat MMinor in sit. 6. ia.
q. sistit. n. . . IV. Ouo sensu hei Poena sumatur.
r. Ceterum variae hae modo enarrata nom ni Poenae acceetiones, quae apud veteres, re λcentioresque Iurisconsultos usurpatae inventu tur, in privator iure locum obtinent, nihil verspertinent ad Ius Criminale . Iure siquidem Cri minali Poena in roprio dumtaxat, germanoquo sensu Sumitur, , quem ejus etymb indicas, atquοpraraesere. Unde Nobis, qui uri Crimincis Mementa adornamus nihil aliud est Poena, quasi Animadversio, supplicium, malum, quo quis asencatur propter delictum I. I. , seu ut loquitur . C. Ulpianus is Poena est omnium delictorum coercitio is Diplib. so tit. 6. leg. 3I. s. Quoniam vero superiori Libro Delicta γ' neratim consideravimus, oportet ut statim nunc altero ho Libro, quemadmodum initio propo ' oonmn. s. xxiii. , Poenas quoquo gu
25쪽
neratim Instituatinis spectare, quibus Nis affetur propter delicta. Sed vix ac ne vix quidem Poenarum natura, quae in primis examinanda esse , ac perspicienda, cognomi potest nisi prius earii em origo investigetur atque inveniatur Neque iam cujusvis rei indollas clarius elucet, quam ubi ante innotilem, unde re ipsa derivet Damarum P Mam .
p. h. Quonam potior rario hominum mpe Mendi imitiani seu de Obligatioria
Externae vi ac necessitate. CAP. v. De Bello in statu Naturae
CAP. Via QM- introducendi, sanciandique me . - in ratu ovili. Qin viti quemadmodum in equas natum -- mrurumque puniendi. CAP. viIL Unde tanta ubique Poenarum profecta
I. di tot lex orim poenarum. CVm multae fuit de Poenarum origine per- Vagata opusiones, tuin ea recenter coepit latius
26쪽
II. AE A P. II. latius serpere, quae statuit Poenas potentium ho minum nidelitate repertas invectasque fuisse. Miserte quum non alii magis soleant ad iram esse veloces, quam qui se ceteris intelligunt vi Potentiaque praestare proinde non adeo inepto quis conjiceret poenas iis acceptas ferri debere, qui illatas sibi inferendasque ulciscendi injurias cupiditate ardebant, ac vi potiebantur. Sed quam,
vis sic sorte reapse contigerit constat nihi minus in ipsa humani ingenii indole genuinas.
aequaSque caussas latore, cur primum inventae fuerint poenae, usuque in Civili Statu receptae.
Nec sane humani ingenii indole inspecta finis unquam potuisset obtineri, propter quem homi ne coaluerunt in Civiles Societates, neque hac proinde diu incolumes viguissent, nisi in eis proditae essent poema , communique socior i Consensu usus ipsarum inductus, et jus traditum ac definitum easdem sanciendi, et irrogandi Sunt enim oenae, ut scite eleganterque inquit Demosthenes Orat in Mediam. anchorae Re publicae, quibus ea veluti navis criminum a cista modiis retinetur, et adversus illarum impetum confirmatur. Quare ut indoli humani ingonii caussae insunt, quibus conficitus jus fas, que esse poenas sancire et irrogare rata a Ci vilium Societatum natura fineque poenarum instigendarum necessitas ususque profluxit. Ab utraque ergo re, et indole nimirum ingenii humani, et Civilium Soeietatum natura nequo Poenarum origo est repetenda I . Natura pro
irin delictor re origo homini coli muta, qua
27쪽
Lecto finisque Civilis Status haud necessariolo nas sanciri postulasset , si indoli humani ingenii caussae non inhaesissent, cur poenae introduci,
et adhiberi deberent, quemadmodum jam exsiscare, et paullatim retegere aggredimur. II. Humanum Ingenium proclive ad furias. Qui mari vitam compararunt humanam rem ac tetigisse videntur. Nam veluti naves modios inter fluctus iter homines faciunt selices quidem futuri si semper tranquillo coelo veli
Tentur, ortumque Occuparent. Sed tot numero Suut tamque vehementes affectus, quibus a Stuan pectora humana, ut mirum esse non
beat, si eis tanquam ventis agitentur homines, huc illuc errent, impinga' in scopulos, in prinfundum mergantur citer animantia semis, sistis, venerisque stimulo monita, nullis aliis ap-
Petitibus commoventur, Ceteris cupiditatibus carent. Quum autem his desideriis vix percellantur, quumque ea facillime possint explere mere non irascuntur, plerumque non nocent,
nisi i iitro incitentur Piιfend. IV. de a Merito G. 1 . IL Chap. L . . . Contra homine ventri immaniter saturando prompti, sere semper
tenus capax est delinquendi , alia cum Civilium Societatum institutione confunditur, quatenus in iis proditae Leges atque sancitae Lib. I. Cap. duplex statuenda origo poenariun alia ab ingenii hun,inni indo' proficiscens , altem a Civilis societatis natura, et necessitatibus promanans. tramque nova luce illustrare, unoque sub aspectu proponemam Capite tentabimus , haud lubitrente i. quin eruditi
28쪽
LIAE EAE L C A P. . hisammati libidine, proni ad iras, spe, metu, aemulatione invidia, pluribus eodem temporo assectibus perturbantur Lib. I. Cap ILL VII. .
Non adeo .iacile, ea valent parare, unde suis satis . fiat cupiditatibus, quae non naturae necesSitate, ut in brutis animalibus circumscriptae sed opinione in immensum sere auctae I , nunquam POS-
Sunt omnes expleri. Quin immo quo magis suis appetitibus satisiaciunt eis tanto plus irritantur. . Itaque ingenio sunt homines ad injurias proclives, ad aliis nocendum veloces, nihil curant ut Suis affectibus obsequantur, ac ut cecinit le
Juvenal. au r. I. . Forum animin praestant rebus, quiu urpiter
Hinc assidua inter homines jurgia, contentio'
ness I Quum homines non solum appetant praesentia, sed fu tura quoque praqvidemit, o cincupiseanx ideo praeter naturales cupiditates universo generi animantium communes, innumeris aliis necessitaturus premuntur ae exstimulantur, non proditis quidem natura, sed invectis opinione, cuiusci Pra eos maxima est vis Rationis autem usu seu potius ab su, quo prae aliis animalibus potiuntur, ut vidimus observa se Aristotelem, homines fiunt et callidiores ad nocendi artes quaerendas, et ad alios laedendos validiores. Quid ergo μ- si quum tanto exeris animantum ingenio viribusque praestent, tanto etiam prae illis sibi invicem possint noeex 'Idque eo ficilius homines agunt, quo vehementius seequetistiusque quam bruta animantia , affectibus agitantur, quorum plerique non, ut in illis, naturae necessitatibus circumscri- Duntur, Sed opinione creantur et aluntur: Nunquam feras a nocendum , is necessitas inuit, et loci uitur Epist.2Oa. ut fame, aut rimore coguntur ad pugnam e nomini per
M' M- Ἀων nota se humani insenti libita. o. nequitias
29쪽
xo ELΕΜΕΝΤ IURIS CRI ΠΗ.nes . quae tanto reliquorum animantium pugnis praestant, quod animi celerrima vi ipsi instructi, habent, ut inquit Aristoteles , arma ratiotiis ad explendas concupiscentia , et libidines, quae non habent alia himalia re Politie. Pro ct a nulla alia re magis est homini metuendum , quam ab hominibus Lib. I. Cap. XU. g. VL . enim magnas utilitates adipiscimur conspiratione hominum atque con unctione sic nulla est tam detestabilis pestis, quae non homini nascatur ab homine . Hi laeus, vere graviterque Tullius concludit, nihil habet dubitiitionis Ostie. Lib. I g. 3.). Docet id namque Historia Genetis Humani, quotidiana, et domestica culusque' erientia confirmat. Ν pellucidam illam adscitamque detrahas veluti vestem, quam
hominis naturae disciplina superinduxit religio nis atque educationis jam libere poteris assise
Seditione, dolis, scelere alpis libidine, et ira, Iliacos intra muros peccatur et extra. III Obligatio interna pam messicax est ad homines
G sed certe quidem non sine duce procello in vitae mare Homines navigant. Ratio enim quasi fidus nauta rectorque clavo insidet, navimque gubernat. Uerum quid Ratio hominibus prodest, quando eorumdem ut plurimum vitio incuriaque, insurgentibus affectibus saevientibus,
30쪽
LIBER L C A P. II. dominantibus, veluti magna cohorta tempestato ea deserit gubemacultam , et homines iliis agitati in transversum abripiuntur , per vetituiti ruunt Scelus, omnia perpeti audaces Ut nude quemadmodum decet, rem exponam . et VOCibus
utar, quas adhibent Illi, qui res morales pertractant, oblisortio uermi parum inica est ad continendos homines Praesto sunt quidem hominibus caussa e a natura ipsa reditae, quibus.
ne sibi invicem noceant urgemur, immo Contrae ut mutuo proSint impelluntur. Hujusmodi aussas obligaetionis Internae nomine complectuntur atque designant remin moralium Scriptores V. . Itin Bomer. Jur 'H. Gip. I. s. alia et o , ut eas a caussis opportune distinguant Leguincensura propositis. 2. Dupla autem est Caussa, unde constast
obligatio Interna, de qua Nobis ei disserendam. Ac primo quidem spectanda occurrit Ra--, id est facinas illa , qua pollenius ope 'μeiendi a metiendi quid ex quaque actione coises uens sit taurum, nec non ea intelligendi,
quae nostra magis intersunt quam scientiam eXperientia comparamus. Etenim experientia nos
docet homines vix ac procreati sunt, aliorum homilium minitio, et opera indivi. ut ea quae natui a desiderat , expleta, et cumulata habeant Lib. L CU. u. I. L . sed nunquam homines, ut eis alii opitulentur homines, obtinebunt,riis horum sibi devinciant animum, benevolen . tiamque concilient. Quod non aliter consequi possunt, quam diligenter cavendo ut omni prosint, nemini vero noceant. Nam qui vel --: