장음표시 사용
21쪽
utrum extra deum, sed ab eo per accidentem modum gubernatum, an ex de ipso et apud
deum, Substantiali ratione ab O POSSCSSum. Et hanc quaestione et alias innumera Innumeris modis Solvero OSSis, dummodo Pura abstractione et dialecticis artificiis si contentus. Os autem petimus unam ac Verum re-SPonSionem quae minime ex purae notionis
variabili et mutabili natura, sed ex ipsius
naturae rina et incorrupta notione, Vel ne tacetias Oqui videamur, ex rerum historia et
Nunquam verius quidquam dicium est, quam quod antius I rit. R. V. p. 70. hissere verbis profert. Si quis, ait, Spatium ac
templi in numero vere accidentium velit hahere, ita ut utrumque in rebus proprie inesse Statuatur, ideoque Oceat, duas esse insultas re , quae neque SubStantiae Sint neque Substantiis inhaerentia, attamen cre CXiStant, imo necessariam omnis exiStentiae conditionem contineant, et restent, etiamSi res ceterae radicitus extinguantur, quid, quaeSO,
ineptius esse possit 8 onne Sua cuique vita et substantia, si tali Orient ac prodigio, quale tempus reale est, sulcitur, in Puram
fictionem permutata videatur neceSSO Sit Et haec quidem Rantiu vere ac VeriSSime.
Cur autem in eo constitit 3 onne statim pergere o ita concludere debebat Concretumve reale patium Omnino cogitari non potest; atqui e Singulae cogitantur in Spatio ergo id quod cogitari non Otost, PS Sinus Stac gremium omnium rerum. Et quia id per Se cogitari nequit, cogitatur in singulis rebus. Ergo rerum cogitatio necessario gignitur ex eo, quod Spatii realitas cogitari non potest. Impossibilitas scilicet concreti spatii
gignit rerum neceSSitudinem. Atqui concretum spatium idem S ac vacuum. Ergo impossibilitas acui causa rerum St. Quid nutem hucuSque cognovimuS Semper idem diximus. Λ- Λ. Id autem magni aestimare non OSSumuS. Vera enim cognitioni Schema sunthesi QSt B. Quodsi Vnthetica notione potiri vellemuS, ita pergendum SSet: Si spatium se ipsum Vult cogitare, hoc est,
c SSario per re Singula Se cogitare debet.
Id autem hoc loco nil nisi dialecticum artiscium esset. Sinamus igitur, PraeSertim cum jam monStratum sit, quod OnStrare voluimus Scilicet, anili abstractionem in sua ipsius natura aliquid habere, quod rursus ad realitatem Spectat, imo ropellatur. Simili autem modo in logica tranSSCEu-
22쪽
28 dentali notionibus, conceptibus, judiciis ipsis
sorma vel figura actionis Seu totionis cujusdam a anti imprimitur. Deinde intuit relationem et conneXum quendam inter judiciorum Singulorum artes R. uid quod pars ipsa nisi in spatio cogitari non potest. Et statuit conSequentiam ac cauSalitatem notionum quae rursus Sine tempore cogitari nequeunt. Neque
ignorat hoc vir tantae sagacitatis; ipse potius scripsit Sine aesthetico intuitu formulae logicae omnino vacuae QSSent. Vacuum auteni
in cogitatione non minus quam in pati idem ac nihil est. Ergo, ait antius, Semper ad Synthesin propellimur. Synthesi autem excaeca quadam Sed necessaria animi lacultate, nempe imaginatione, oritur. Quibia verbis idem de cogitando conceSSum St, quod Supra de Spatio ac tempore praedicabatur. Scilicet cogitandi vis ac facultas semet ipsa posSidere
vel constituere nullo modo poteSt, antequam ex temporali vel spatiali succeSSione Seu Otione materiam existendi Sumserit. Ergo cogitati quoque per Se non St Sed Vera ejus et concreta existentia ex eo gignitur, quod
extra eam concretum ac reale St. ttamen
est aliquid cogitatio; nam si omnino nihil esset,
etiam per reales motiones exiStere non POSSCt.
Ergo St, et non St. Quod vero nunc do
cogitatione concedendum est, antea de realitat spatii quoque et temporis concedendunt erat: St, et non est. Quod quid sibi velit, attento Icciori non absconditum erit. Et hac quidem hactenus. OSSemUS
quidem, Si per hujus oci ne licerct, hanc
deductionem per omnem criticae philosophiae conatum et per quaelibet Icanti scripta facito perducere. Et proposui mihi, alio et ampliori loco tale perficere, ita quidem, ut merita illius viri, quae nuper paene obruta sunt ingratissima oblivione, aequalibus nova iaceaporiantur. Nam ex mea quidem sententia nemo Philosophorum est, qui dii juventutis aptior et melior possit nominari, cujuSque exscriptis magis solida et sobria huius studii incrementa possint hauriri, quam antius. Summa vero huius audis documenta, et quae simul optima et gravissima novae methodi auxilia contineant, quaerenda sunt ex illa Criticos parte, quae de dei disputat, quaeque in memorabilem deSinit consessionem, quam quominus his verbis reddere coner, denegare mihi non possum. Quamvis rationi humanae, ait, per tria elementa, scilicet intuitum , conceptum et ideam, tales cognoscendisontes in aperti, quale ab Omnibus experientiae inibus ac modis omnino liberati et
23쪽
reducti esse videantur, persecta tamen nunc critica inquisitione constat o apparet, illani rationis libertatem nullam esse ultra realitatis experientiam et extra possibilitatem, neque alia de causa summam illam cognoscendi saeuitatem menti esse inditam, quam ut naturam ipsam Sque in intima loca perSequatur
atque investiget, adhibitis omnibuS, quae menti imbuta Sunt, unitatis principiis, inprimis illo, quo gravius et altius cogitari nequit,
teleologico scilicet, nequaquam autem X-tra naturam et ultra tendat ac tutatur, cuius extra nos nil nisi vacuum ipsum possit inveniri. p. 730.)Restat, ut paucis ostendam, quantum talis methodus, qua philosophia corii circumscribitur sinibus, reliquis disciplinis asserat momentum. Illa namque OnStituta, cum ipsa philosophia ultro univerSam rerum copiam tinprimis historicarum ac poSitivarum Scientiarum auctoritatem summa cum verecundia
agnoverit, non erit amplius, cur timeamuS, ne rinae et apertae cognitionc per ambigua Scholasticorum definitiones et limitationes, vel per immodica Theosophorum Omnia et commenta perturbentur. Prae ceteris autem Theologi suam disciplinam munitam ac Servatam videbunt am divinarum rerum cognitio
et Xperientia, quae huic doctrinae traditaeSt, minime logicis quibusdam sormulis concludi et o solo intollectu elici posse mox
inter omne constabit; siquidem quodlibet cogitatum ex reali principio oriatur nec SSE Sit. Nam omnis cogitationis una eademque lex St. Et si cum cogitas, eodem modo et eadem via notione concipia necesse est, ac Si aliud
quid cogites. tqui cogitati sine concordia quadam interna cum principio materiali xi-
Stere omnino non potest. Ubi enim hanc concordiam cum formis intuitionis sustuleris, abstracta quoque cogitatio argumento, materia, veritate caret. Cf. ant Crit. d. III. p. 102Sq.). Quamobrem iam Supra monuimuS, Puram et evacuatam cogitationem idem ac nihil
QSSe. Ergo eu quoque cogitari nequit, nisi eadem illa conditione scilicet ut realis quaedam concordia vel configuratio antecedat. huicquid autem sine tali cogitatur, Vacua neque veri sed falsi numinis cogitatio est. Et si quae de rebus divinis hujusmodi salsae
cogitationes extant, aliam non habent originem, nisi ex dixersis et variis configurationis vel concordiae illius modis. Quod Si negas, hoc contendas oportebit, quamvis abstractam cogitationem per se aequalem esse cogitationidei, ita ut, quaecunque intuitionis forma a te abstracta ratione et methodo cogitetur, in ea jam deus ipse cogitatus it. Exemplo utar. Ubi rerum varietate in per patia ac tempora
distocatam cogites, ita deum cogitasse tibition Iideris; sin unitatem, doli in cogitasse tibi videris. Et si diversa cogites spatia, deum
24쪽
non cogitaveris; in spatium absolutum vel ipsum vacilum, deum cogitaVeris: .uod quanto et quali ex errore natum sit, iam Supra de-imonstravimus. Tali enim opinione divino numini minus quam ulli tribuitur. Quid enim ausit aliquis ita definire, ut nihil Sse dicat, nisi formam cogitationis Dei autem notionem ita definire audent. Et omnem rem eum ab hoc vel illo existentiae Suae modo discernendam Sse doceamur, deum non discernendum esse docemur liuid quod deum non solum cum modis vel attributis suis, sed etiam cum operibus ac creaturi unum CSS volunt ita ut summam divini numinis persectione ut eam praedicent, quae anguStiSSima necesRita et extrema libertatis mors est. Unde theologicis Scientiis quantum detii mentia damni sit allatum, jamdiu periti compertum est. Inde etiam salsus scepticiSinu Originem duxit. Nam salsus scepticismus is St, quo propterea de dei existentia dubitatur, quia deus a rebus discerni nequeat. Verus autem Scepticismus i est, quo in pS numine talis ac tanta ponitur vis ac vita, ut Praeter solam esSentiam existentia non possit cogitari. Talem ad Scepticismum, quo A fortuita rerum natura ipsius numinis libertas ac potentia cognοScitur et agnoscitur, Si quis philosophiam provehet, is uiatorem, quam multi hodie credant, scientiis singulis utilitatem asseret, et multam inter ea Pacem On
I. omnis scientia historia est.2. istoria nisi per motum voluntatis non est. a. Id quod historiae principium est, philosophiue quoque recte habetur. 4. Spinoeta voluntatem males definivit; unde doctrinae ejus vitiositas. 5. Pantheismus a philosophis nondum superatus est. s. autius rationem facultatem ingenii summam nominavit, nec tamen summam habuit. 7. Discreti est motus motus est negati negatio est positio. S. Polytheismus semper Tritheismus est. s. Monotheismus philosophicus a Monotheismo theologico non materia, sed forma dissert. 10. Si deus se cogitare vult tanquam deum, duplicem se. ponit; et si duplex positus est, tum demum cogitatae tanquam unum.11 Absolutum dei numen non centrum, ae peripheria divinae naturae St. 12. Ceutrum est personalitas.
25쪽
25. Λ seitas divina non initio, sed in ne ponenda est. Dinnia attributa sunt unum in deo, non idem. Si creati esset et erna, deus ipse temporali soret. Λut deus est creator mundi, aut mundus reator dei; tertium non datur. Qui de uni et mundum uno momento ponunt, cli pro prium et diabolicum dualismum docent. Successio est vita; simultaneitas est mors. Si deus vita est, a successione semet ipse excludere
Quod ani ius schema nominat, in Platonis idea non dissert.
Corpus non minus quam nima simplex est. Logica a Grammatica non secernenda. Omnes cogitationes, etiam mathematicae et logicae, ex physicis conditionibus ac causis exortae sunt.
Extat divinum jus dubitandi, siquidem siue dubitatione
nulla cognitio est. Vera principia omnium rerum veri quoque siue sunt.