장음표시 사용
131쪽
enim numerum, quo test Um a reito CHII CL, invia C in 1
quibus diebus mensium singula celebrentur. Ascensio Domini a Pascate distat go. dierum numero . PCnte colles ab Ascensione dierum i T. Pasca rursus a Die cinerum dierum ab &huiusmodi dies ii Septuagesima dierum 18. Quam obtem, ut omnia facile discantur et Sextam tabulam composuimus, in qua omnia rite & apposite cognoscentur. Eam uero ita elaborauimus , ut perpetuo huic negotio deserubre possit. Nam cum eius latitudo in Undecim columnas sat distributa: in prima sunt adscripti Dies mensium, in quibus S. Pasca resurrectionis singulis annis erit celebrandum; in Secunda continentur Num cri hebdomadarum, quae cadunt inter festum Epiphaniae Domini, ac dominicam Septuagessimae , in Tertia, &Quarta inueniuntur Dies, in quos cadit haec Dominica: sed Tertiae Annis communibus, Quarta uero bissextilibus serviet.Eo pacto etiam Quinta & Sexta Dies
132쪽
Siue de Recta eius emendatione. rascinerum ostendunt; haec annis bissextilibus, illa uero annis communibus. Septima continet dies Maij , uel Iunij; quibua Ascensio Domini;Octaua ostendit, quoto die mensis Maij, uel Iunij, solennitas Pentecostes; Nona, quonam die horum mensium solennitas Sacrosanctae Eucharistiae, quae a Pentecoste distat i a. dierum numero, sit celebranda Deci ma uero indicat numerum Dominicarum post Pentecoste, usque ad aduentum Domini. Veruntam en,Vndecima & Vltima complectitur Dies, quibus Dominica prima aduentus cadet. Si quis igitur, per hanc Tabulam uoluerit haec omnia singulis annis addiscerer opus erit in primis scire, auxilio unius ex praefatis tabulis, Diem S. Pasicae, postea diem illum in prima huius tabulae columna inuenire. quo in uento, in eaedem linea e regione uersus dexteram reperiet, quae in illo Anno proposito, illi opus erat scire. Si ergo quispiam scire
uoluerit Anno Domini uenturo is t. quo die Pasca S. erit
celebrand um, caeteraque festa Mobiliai & quae sequuntur: in prima ex praeostensis tabulis primo indagabit Diem huiusmodi festi, qui erit Die s.. Aprilis: cum quo diei numero transibit postea ad primam columnam, in sinistro latere praesentis tabulae, &inueniet e regione illius diei per totam lineam omnia, quae illo Anno circa festa Mobilia accidere possunt, ut puta, Dominicas inter Epiphaniam Domini&Septuagesimam numero essequatuor; Septuagesimam, cum iste annus non sit biffextilis, Die s. Februaris accidere; Diem cinerum, a a. eiusdem mensis; Ascensionem Domini, i 8.
Maij; Diem Pentecostes. a 8.eiusdem mensis; Solennitatem sacratissimi corporis Christi die 8. Iunij: Dominicas a festo S. Trinitatis usque ad Domini aduentum numero a 6. Aduentum denique Domini die g. Decembris futurum esse. Quae Regula in aliis quoq; Annis sequentibus tenenda crit.
Verum praetereundum non est, quod, cum singulis rici. An Dis, ut Cap. ig. docuimus, Numerus cycli lunaris ulterius
per diem unum uersui finem mensis in Calendario sit transiferendus,
133쪽
ferendus, singulis uero gio. annis per unum quoque diem uersus principium mensis sit reducendus; fieri non potest, ut unica Tabula huic negotio deseruiat . ideo necesse fuit II 6. annis primis peractis, nouam tabulam effcere, ob praefati Numeri translationem, & ita Secundam, Tertiam,Quartam, & Quintam tabulam addere. Quia uero post usum praefatarum Quinque tabularum, Numeri cycli in Calendario praeter dies Quatuor, ad quos has tabulas computando dea duximus, plus ultra erunt transferendi: tunc necesse erit,omnia festa uentura ad alium calculum reuocare; & alias quoque Tabulas conficere, ut praefatus S. Dies rite cognosse tur, ac caeterq festiuitates suo tempore celebrentur. Has auatem Quinque tabulas ab Anno Christi a St. usque ad An-Dum 2 3s a. per anno S 8ia. duraturas exarauimus: quod satis esse duximus ad ostendendum commode, quonam pacto tota haec res, de qua hucusque tractivim 3, satis longo temporis interuallo sit processura.
De uero Termino P cali. 6ap. XVIII.
VM adhuc de Inuentione S. diei Pascatis locuti simus . aequum est in posterum, ut de eius termino, hoc est de Interuallo dierum, in quod huiusmodi dies potest cadere, aIiquid dicamus. Quam obrem, cum nonnulli Pascar limites,ILunas quartasdecimas primi mensis uocent, in quibus Christi fideles nunquam celebrant S. Pascas sed Dominicis proxime sequentibus. Ego uero hoc loco Terminos Pascales intelligo extremitates, hoc
est principium, ac finem temporis illius interualli, in quo festiuitas S. Pascatis in Martio, siue Aprili mensibus accidet celebrari: qui quidem terminia Die as. Marti j, usque ad inclusum diem go. Aprilis erunt. Cum enim Aequinoctium., uernum rarissime cadat in diem et . Martis, & communiter in diem et s. ut ostendimus, si uerum Solis locum ,.RCuera lumin
134쪽
Siue de Recia eius emendatione. Iarluminarium oppositiones sequi uelimus: quando fient praefato die et . &die Sabbathi, Aequinoctio in ipso existente: dubium non est, quin dies sequens Dominicus, qui erit et s.
aptus futurus sit ad S.Pasce celebrationem quando uero die Dominico, tunc in sequentem Dominicam erit transferenda . Quod quam raro contingere possit, hinc patere potest:
quod spatio Annorum 8ta. in Quinque ostensis tabulis, ne semel quidem contigisse deprehenditur. Quare Dies as Martij statuendus est pro primo limite Pascali. Sed cum Atquinoctium, ut ostendimus, in aliam diem Marti j suam si
dem non transferat, & siepenumero contingat, ut pressatae
oppositiones fiant iuxtau eram supputationem Die 23. mensis Aprilis,&Die Dominico, istente A. litera dominicali illius anni: tunc quidem haec solennitas ad sequentem Dominicam, hoc est, in Diem so . eiusdem mensis erit transferenda: quemadmodum accidet Anno Domini bissextili icios quod existimo non esse praetermittendum : tunc Cnim Io. Numerus cycli, ostendens Pascalem oppositionem, diei et s. Mariij appositus, cum nulla ratione transferatur uersus Snem mensis, ratione solummodo intercalationis, quae fit eo anno in mense Februario, in diem et . eiusdem mensis Marti j erit transferendus sin quo die Sabbathi ante aequinoctiuerit oppositio luminarium. Quam ob rem si Canon , praeciapiens, S. Pasca post Aequinoctium Dominico die; sequente Quartamdecimam lunam, celebrari debere, obseruandus fuerit, pro oppositione Pascali habenda, io. Num crus cyacli, diei et . Aprilis adscriptus, erit accipiendus. qtui Num rus, ob diem in Febnuario intercalatum, ad diem et j. litem A. obsignatum, erit similiter reducendus. Cum uero ipse oppositio fiat die Dominico, praefata celebratio in sequentem Dominicam, quae erit go. die Aprilis, proculdubio erit trassferenda . Sed quia ultra huiusmodi diem non datur progressus, ideo Dies 3 o. Aprilis erit secundus listi es, Pascati assiogendus . Verum , cum regula Latinorii min fine C: p. I s. de
135쪽
Iuna Quartadecima dicat, nonnunquam pascalcm opp6sitionem Aequinoctium & posse praecedere, & nunciam esse futuri pascatis, quod ipsum Aequinoctium sequatur, & numquam praecedati oppositione diei et . Martii accepta, festi
uitas haec etiam die a f. huius mensis rite poterit celebrari. Sed cum celehr tio, quae fiet die go. Aprilis, nimium uideatur distare a celebratione, quae reliquis annis fiet die a 8. ast 3 o. & g r. Mariij, ut ordo dierum, qui sub i.o.numero cycli collocati sunt, in prima Tabula seruetur: uolui, huiusmodi numeris, siue diebus, praetermissis die go. Aprilis, diem 16 Marth adiunga. Quocirca, Pater Beatiss. nolui, hoc sanctiatati tuae noli patefactum esse, quod in hac re tam magna alia quid difficultatis afferre potest . Tuum igitur erit, alterum ex his duobus eligere, quod huic tam magno negotio magis tibi uidebitur expedire et ap praecipere, ut in toto orbe terraerum ab omnibus Christi fidelibus observetur: ne in praefato die celebrando, aliquid posthac diuersitatis oriatur . Cum igitur Primus Pascalis terminus, iuxta nostram supputationem, Beatiss. Pater , Vigesimum quintum diem Ma tis obtineat, propterea quod in Vigesimoquinto die praefato eius iem mensis contingat locum habere: hinc accidet, ut dies Annunciationis B. Mariae, in diem Pascatis quandoque cadat. Quemadmodum uero ad hanc diem Pascalis terminus fuit die a s. Aprilis; hoc est, die B Marci euangelistae constitutus: ita posthac, cum per te, Maxime Pont. ad formam, quam descripsimus, Annus fuerit redactus, erit die Trigeimmo Aprilis, ut erat demonstrandum. Quae cum ita sint, uerum erit dicere, Primum terminum Pascalem esse Diem a s
mensis Marti j, alterum uero diem Trigesimum Aprilis; ac tolum hoc dierum interuallum esse Dierum 3 . utroque, uidelicet a s. Mart ij, ac so. Aprilis, incluso, ut apparet in Tabula p ostensia . quod quidem est in telligendum in praes tum S. Diem ueris oppositionibus, aut nostris numeris in
Calendario appositis & ea Regula, quam ostendimus, inuestigabimuS.
136쪽
Siue de Recta eius emendatione. Iasstigabimus. Nam secus esset dicendum , si solitis & usitatis
Aureis numeris , iuxta ueterem consuetudinem, oppositiones praefatae, & Quartaedecimae lunae, ac praefatus dies S. Pascatis esset perquirendus. Insuper animaduertendum est, quotiescunque dies S. Pascae inciderit in 1 p. & go. Aprilis, Dominicas post Epiphaniam Domini usque ad Dominicam septuagesimae fore numero Septem; &a festo S. Trinitatis usque ad Dominicam aduentus Domini Dominicas numero a 3. tantum. Cum uero in Missiali atque Breuiario prefatae Dominicae post Epiphaniam non sint nisi Sex, necesse erit, aliam Dominicam adiungere,ut omnes Dominicae suum habeant ossicium. quod factu erit facile,quando in Missa exNouo testamento Epistola di Euangelium ; in ossicio autem Breuiarij Lectiones, Sermones, ac Homilia, ex sacris libris & Sacrorum doctorum scriptis exerptae ei tempori accommodari poterunt & circa eius celebrationem idem ordo tenendus erit, qui adhuc circa alias Dominicas post Epiphaniam& Pentecosten est seruatus.
De initio Diei naturalis, de Diuersitate meridian rum, ac de usi Numerorum ossi lunaris.. op. XI
E Ruset M pN antequam sinis huic operi imponatur Beatiss. Pater,iria mihi in praesentiarum occurrunt tractanda, unum circa Dici initium, alterum circa diuersitatem Meridianorum; tertium circa usum Numerorum cycli lunaris. Iantum ad primum non est, quod siliquis miretur, me in hoc meo Tractatu de Vera anni forma, siue de Recta eius emendatione Diem non a meridie, ut maxima pars eorum, qui Astronomicam disciplinam profitentur, sed ab occasiu Solis incoepist et quod qui dem duabus causis adductus feci; prima, quia, quemadmodum Sanctitas tua probe nouit, Sacrosancta Rom. ecclesia innixa auctoritate dua inae Scripturae(Leuit. et g. A uespera us
137쪽
De Mena amii forma, que ad uesperam celebrabitis Sabbatha uestra circa cel
lol. s. brationes diuinorum D. Tho. aquinate, Hostiense, Turre-
Dd eoisic cremata, GOCredo.&aliis quamplurimis testibus, Diei inibdist rum ea. tium a Vesperis semper sumpst; Archidiaconus quoque ac . a ta' , , iusta computationem Ecclesiae Diem naturalem a u. De petis, spiris praecedentis diei incipere, &usque ad uesperasseque tis protendi; Panormitanus u ero circa Ieiunium & abstinentiam carnium, diem ipsum a media nocte incohare. ait enim coenae terminum, quando dies Ieiunij, Mel Sexta ferias equi-tsir, iinediam noctem esse. Altera uero causa fuit, quod ani-
.maduerti me, incipicndo Diem a meridie, sedem Aequino-ciij in Die 1 s. Mart ij perpetuo ita firmare non posse,ut quolibet Anno ante bissextilem in 1 . diem suam sedem non transferret ; nec Dies & diei partes quando Sol ingreditus Arietem , similiter coniunctiones & oppositiones luminarium, quae in Ephemeridibus ad hoc ex ratis. addiscuntur iah ijs, ad quos spectat hanc rem cognoscere, facile percipi
posse. praesertim cum opus sit prius tempus a meridie eis addiscriptum, postea ad horas meridianas postmeridianas addere, & ex productis demere spatium et . horarum , ut tempus Aequinpetij, coniunctionum &oppositionum lumin rium ad horas nostri horologii reducatur, res sane molesta,
sinbndissicilis iis, qui in huiusmodi supputationibus parum
sunt uersati. Quocirca ut res facile ab omnibus perciperetur, ad Diem &horas, quae a Solisuccasu incipiunt, me con hii erit, & ad u su m nostri horologii omnia supputare uolui, & maximo omnium commodo ingulis Annis anni magni, excepto a . Aequinoctium Die as. Martii, ut in Tabula d scriptionis Anni magni ab omnibus cognosci potest, stabili-ui. quae res quidem in conficiendirum praeostensis Quinque tabulis ad inueniendum S. Diem Pascatis mihi magno adiumento fuit. Veruntamen , ut ad Secundum ueniam, Principium diei naturalis, studi sumatur a meridie, siue ab occasu solis parui refert, modo supputationes temporum recte, fiant.
138쪽
fiant . Omnes enim supputationes secundum longitudinem & latitudinem ad meridianum quoruncumque locorum fieri solent, quorum differentiae, additis, uel sublatis temporum inheruallis, quibus alius distat ab alio, ut decet, recte:
aequatur Oriuntur enim Meridianorum diuersitates, obter rae sphaerici catem, siue globositatem: quia cum ea ita fit(ut ex astronomicis Demonstraetionibus notum esse potest no uno eodemque tempore ubique, sed successive a Sole illuminatur; quod manifeste me' patet; quia nobis oriente Sole,
sit Dies, iis uero, qui in Hispania degunt adhuc nox est; &nobis Scile in meridie existente, oppositam partem habitantibus nox est mediara cum uero eis Sol occidit, nobis Dies
oriri ineipit , cum circulus meridianus &nostrum hori Eon sint nobis cum illis communes. Ille enim per polos mundi,&sset nostrum atque eorum Zenith transit, t& Hori Eon ad angulos rectos sphaerales a meridionali circulo intersecatur, quoi quidem oritur maxima illii distantia, quae inter m ridianos circulos cadere potest. Eis autem, quorum meridiani sunt diuersit, opus est etiam Dies, siue Nox aliis maturium aut tardius fieri,quam aliis, atq; ita aliis sit Dies dominicus, aliis uero mihi ac Dies sabbathi,& econtra. Ex quo fit, ut ingrestus Solis in Arietem, licet omnibus populis idem sit in Octau asphqra;ut Cap. S. docuimus, tamen iuxta locorum, siue meridianoru diuertitatem recipiat horarum &ipsarum partium uarias denominationum differentias, quando huiusmodi Ingressus alio in loco meridie, aut occasu Solis, alio uertanocte media; fue Solis ortu fieri contingit. Quod cupa ita sit Beatiss. Pater, o placuerit S S. Patribus, ac Nicaenae synodo, ut uno, eodemque die in uniuersitate Christianorum S. Pasica celebraretur: uidetur ob hanc diuersitatem hoc minime fieri posse . Non enim theatrum Mundi uniuersi, quem hodie Christi fideles passim fere incolunt , est ut tota Iudaea, formam trapeχij, siue potius rhombi retinens, quae paulo plus, aut minus Grad. a. 3 o. tam longitudinis, quam latitu.
139쪽
iac 'De et rem anni forma, . . . dinis habeti in qua omnes Iudasi ex Dei praecepto una, ea,
demque hora tunc temporis poterant suum. Pasca celebratare; quod cum Christianis ob antedictam diei diuersitatem minime concedatur: nihilominus si res diligentius perpe datur, non erit hoc impossibile factur quia Oppositio lumi-rrarium, quaecunque illa sit, quae in imo loco ipsum Aequinoctium praecedit, uel sequatur, quemadmodum etiam diximus de Aequinoctio, eadem fieri in toto terrae ambitu,n cesse est . quod quidem manifeste apparet, si uera est temporis additio, uel subtractio, quae fit a tempore meridiei unius ciuitatis ab altero . Duapropter ob meridianorum differe tias nullus error contingere potest in S. Pascae celebrationes quemadmodum etiam animaduertit Iohannes Stoemerus Prop. go. sui Calendarij; nisi in ea oppositione, quae in emdem puncto quibusdam fit ante occasum Solis in die Sabbarhi, quibusdsim uero post . quia uidetur , ab iis S. Pascat ipso, die Dominico minime celebrari posse, sed in Dominicam. sequentem esse transferendum . quod quidem exemplo fiet manifestius . Esto linea a b. horiEon almae urbis Romae afflongit. 3 6. o. & c d.horinon Vlyssponae ciuitatis Hispania. ixum ad Iongitu. g. 18 sit praeterea Romae' positio lumina rium post occasum Solis diei sabbathi unius horae interuat
lo a ita ut Luna supra Romae hori Eontem in oriente teneat partem ar Soluero sub eodem holiEonte in occidente occupet partem b. Non est: dubium , quin haec oppositio fiat Romae nocte diei Dominici hora prima: habitantibus uero Vlyssponar, quae est Roma occidentalior,Luna sub horition- ite huius ciuitatis in oriete c. & Sole supra eundem horigon tem in occidente d. ante suum occasum, existentibus, fiad Dies abbathi. Verum iuxta Regulam S S. Patrum S. Pasca, die Dominico statim sequente oppositionem luminarium cum sit celebrandum, haec oppositio Romae commorantiubus in d ica bit praestatu m S. Diem in sequentem Dominicam
esse transferendum : ineotis autem Vlyssiponar, cum non. . dum
140쪽
Siue de Refideius emendatione. Ia
dum dies Sabbathi apud eos sit transactus, ostendet diem si quentem aptum esse ad S. Pascar solennitatem. Q duero dictum est de Roma de Vlyssi pona , idem est dicendum de aliis ciui tibiis, tam maioris , quam minoris longitudinis: in idem quanto magis fuerint Roma orientaliores , tanto minus praeiatus dies Dominicus erit eis aptus ad S. Pascae celebrationem. contra uero aptior erit his, quae fuerint oec dentaliores . Unde fit, ut hii, qui Alexandriana , cuius longit. est 6o. 3o .uel, qui Ierosolymam longitudinis sci. is. imcolunt, eodem die minus cum iis, qui viyisponae sunt , nequeant recte S. Pasca celebrare: sed in sequentem Dominicam, ut diximus, ab eis sit transferendum. Ex quo sequi uia detur