Qua arte Hecuba Euripidea composita sit

1쪽

Zii dor

ijs senilio heia Classen prus ung

unsere Schule,

5쪽

Qua arte Hecuba Euripidoa

Euripidem ex quo Aug. Schlegetius potissimum omni acerbitate insectatus est, quasi nil aliud ille nisi quisquilias tantum artis tragicae posteris tradidisset, in detrectandis plus aequo poetae fabulis, quamquam singula quaedam ollaudare mos est, mire consentiunt nostri temporis existimatores plerique. Quod quo jure laetum sit, quaerere hic alienum id tamen fatemur, vix ea, ubique de eoque studio, quo fabulas Sophocleas, sed taedio quodam praejudicatisque judiciis, percenseri Euripideas idque ab iis maxime, qui in Euripide, quidquid

ab eo secus atque a Sophocle institulum videant, statim in vituperationem adere sibi persuadeant. A duo exstiterunt viri summi Euripidis laudatores gravissimi, ristoteles et Lessingius quorum eonfisi, si qua mutno valet, auetoritati jam non deterreamur judiciis Schlegelii, Hermanni, Gruppii, aliorum . . quominus ab his viris in aestimanda Hecuba Euripidea, quae qua arte eomposila sit, perpendere in animo est, longe dissideamus. Nec tamen desunt, qui poetae patrocinium nuper in se susceperint viri Oeti. His igitur quum in universum adstipulati simus, quae sive accuratius exposuerimus, sive aliter intelligenda censuerimus, ipsa doceat scriptio D. De rerum statu, in quo incipi actio, hoc monere uinciat. Redituri eversa Trria in patriam Graeci ventorum iniquitate 900 naves appliearunt ad Thraciae chersonesum, quo bello ineunte Priamus Polydorum filium miserat ad Polymestorem regem, ejus hospitem. 81, 767J. In media scena conspicitur tentorium Agamemnonis, Hecubae domicilium, quocum

Coris inprimis artutigii Eurip. Rost. I, p. o Paugkii praef. eculi. M. Raunaeri ortos. heber alte Gese h. I, p. m. Quantum quae disseruerunt Wolterus, Pommerus, alii . . Prolaeerint ad sabulam reet aestimandam, neseimus, quoniam eorum dissertationes inspiciendi opia non est data. 3am dolemus, quod per angustos hujus lihelli fines alia prorsus omittenda, alia in breviorem eonspeetum

erant ontrahenda.

6쪽

eonjunctae sunt valvae aptivarum Troadum 1016 616 880J, quae ut in Troadibus, ex parte chorum laetunt. - dam igitur primum totius actionis decursus paucis explanandus erit quo quidem interpretandi munere eo aeeuratius, quatenus paueis steri potest, ungi debemus, quo majore levitate et fere avillantium in modum Gruppius et Sehlegetius eum

singula tum universum rerum eonnexum detorserunt.

I. Pr οιορ . Progreditur in scenam Ileeuba fessa senectute mansque jam perlatis, quae eum de insomniis quibus proxima nocte vexata sit, triste armen incipiat, deos inferos, ut hi quidem filium apud hospitem commorantem in Thracia tueantur, anxio obtestatur animo. Jam vero de Polyxena maxime se timere queritur vidit enim cervam a lupo sibi ereptam laniari. Quod spectrum ad filiam referre eo minus dubitat, quod quandam ex Troadibus Achillis umbram supra tumulum apparentem jussisse sibi immolari haud ignorat. Parosia v. 98- i53b. e non vanum fuisse mulieris angorem statim confirmatur commota ratione hori captivarum Troadum. Qui cum nuntiarit, in Graecorum concione, ut Achilli immolaretur Polyxena, decretum esse, exhortatus Hecubam, ut precibus eum Agamemnonem tum deos maxime adeat: etenim tantum non apparitulum esse Ulixem ad abducendam hinc virginem'). EpeisOdium I. v. 15 - 4453. His auditis regina flebili monodia, qua quasi summam laeta cladium, quibus adhuc obruta sit, prorsus se infirmiorem esse lamentatur, quam quae novum hoc malum removeat, quin etiam ne a diis quidem, qui eum urbe versa interierint, ullum remedium posse exspectari. Jam expers omnis fere consilii in scenam provocat filiam. At Polyxena audito nuntio tantum abest, ut suam conqueratur sortem funestam, it praeter matris, cui socia servitutis eripiatur, suturam solitudinem nil

De iis, quae OlIdorus proloquitur, infra videbimus. DConstat quidem de Graeeorum decreto a quae fuerint diversae principum sententiae, obseuritate quadam obductum videtur. Verum Achillem nil nisi γέρας agitasse, i. e. ex Hecubae interpretatione quandam ex Troadibus v. 5, eoni. v. lim minime certam apti am, nedum Polrxenam, cum exortis illia vis prineipes stodiis, tum maximo ipsis Aehillis verbis v. II4 luee larius demonstratur et Bart. Eur rest. I, P. 13 . Quae sententia nee Polydori verbis v. 40), de quibus uermannus reein disputat Nec praef. p. et neque Ulixis v. 805 - . 395 diluitur. Quare dubitasse Graecos, sacrifiearentne aliquam victimam annon, non miraris v Iis). Iam videtur in Hecubae commodum dixisse Agamemno: quam rem vitio ei vertebant Thesei lii, tanquam ille solius Cassandrae gratia Polyxenam a morte desendisset, ipsi dissentientes, quum quaenam stissimam haueenda esset, quaereretur. Atque ostremo Ulixem illam composuisse et Morem suasoremque illius de immotamia Polyxena deeret exstitisae, inde colligas, quod in uno ut m vel maxime invehuntur apu- v. 3I). ceterum obseuro isto otia nam rationis tenor , qui tamen non ita oomparatus est, ut plane nimium eum dixeris, hori trepidauo non male depingitur.

7쪽

Misae episeatulum, o mi vel exoptatam sibi evntvrgere dieat moriem etenim vitam infamiae 4--e imuinali uiam lubentissime irritetendam Vix vero h hae re gravissima constat irgini generome, eum torus Ulixeni adventare inmat. Qua re in st, rivim Og itabunda n lauto rerum diserimine sit miti plane Qxa sit filia eri consilii, nimirimi mater propellatur, ut verborum gravitale, qua sola valere videtur, gratiam sibi pavere studeat durissimimus viri, quo neminem apud Graeeos netoritate majorem esse renoverit. Visum Ulixes, quippe qui, quum mandata sua aueis eum illa Ommuniemerii, statim eam, et edessitati patienter edat neve eum potentioribus pro im erilitate in frustra velit contendere, admoneat, his verbis nullis se aut inmnentis aut precibus moveri satis jam innuit Sequiiniur longiores utriusque rationes bene dispositae et sementiis apte ornatae v. 251 - 294 299 33 J. Atque Hecuba quidem virum e impietalis et injustitiae aecusat, ut qui, num ipso illo

em cedente, olim Hecubae miseratione servatus sit, nunc hujus rei plane immemor, in modum oratorum plebis gratiani aptantium Polyxena saerificium Graecis suaserit elenim, si quae omnino immolanda sit, auctorem maiorum omnium, Helenam potissimum mactandam esse. Jam eripi sibi, quae sit tanta fortunae ruina satis amicta, quod solum habea solatium ivrpissimum esse dieit; at probe tenendum, pari poena ingenuorum aede atque servorum vindi--ri v. 2M . Quamquam Ulixis suetoritate ramorum eonsilium facile mulari persuasum sibi me. Cui is e ipsam, cui tantopere obstrictus sit, ab omni periculo opponit velle se tutari a Polyxenam nec velle nec posse. Nam immolandam virginem, ut summe honoretur vir summus, qui, ut Polyxenam immolari sibi voluerit J, ita tanto inriget sit dignissimis. verum si optielis cuique suum pro virtute manigerit praemiam, ad aemulationem alios excitari: qua in re positam esse urbi a salutem. Denique quod nullam se filia orba indiliciorem fore questa sit, oraecorum etiam mulieres in summum moerorem detrusas esse belli miseriis. Neque vero matri filiae salus prorsus desperanda videtur, modo ipsa illa ad suorum liberorum gremoriam Ulixem supplex exeatare velit. Quae tameia constans in proposito, quum consoletur potius utrum, ne animum demiliai, Mρσει inquit mira quadam irrisione . 345J, denuo sponte se et laeto quodam animo discedere e vita vili at abiecta pluribu verbis affirmat 342 - 378 . dam igitur Hecuba et ea quidem, quae filiae generositatem non possit non. mprobare 3823, quasi animam salatis an ram omplexa primum pro filia ipsa mortem subire velit, porro, quoniam illam, non matrem sibi maeiari vidi Achillem estis vertis ethloquitur Ulixes, orat et Obseerat, ut una certe cum filia immoletur. Et contra dicente isto decreto satis jam filiae nece lacuam esse, tum demum summopere concitata vim vi Nellere conatura fuisset Nisi eam, ne tam invitor sese aliseeret, omisset filia dae igitur delabuntur in moniores, quae est stis erum concilio, querelas utraque femina, quarum altera praei π

8쪽

matris suturam solitudinem paucis suam ipsius praematuram eamque turpissimam mortem, altera vel maxime suae, quae futura sit, soriis iniquitatem cogitat atque deplorat. Hae tamen quum se esse miserrimam, miseriorem filia lateri non desina c415 41 7 423. 25. 27J, postremo de Polydor filio, solo, quod supersit, solatio gravissime admonetur a filia, qua abdueta doloribus paene racian mortuae instar concidit. - Stasimum I v. 444 483). Troades, quem cuique dominum locumque sors datura sit, repulantes, ei malaciam praeterita et quae sutura sint, negotia servilia deplorant' .EpeisOdium L v. 48 629 . Finito hori cantie in seenam inducitur althybius, Graecorum praeeo, quem messiturum Hecubam, ut ipsa filiae desune a ' instituat funebria, miserunt Atridae. Is igitur ut si senex gravis atque honestus, quum eonspexerit illam humi

Versus 441- 443, quos ab eeuba eri abiudieabis, mirum enim in modum languent auditis is, quae modo antecedunt ἀnωλυμην, φίλαι et in ipsis verbis nimis artisetosi quid habent eum D in dorso potius damnandi quain cum Hermarin choro tribuendi sunt. Namque redolere videntur utilem opellam hominis, qui speeiosam Helenae exsecrationem hi non male se habere opinatus sit, quum respiceret maxime hori verba v. si sqq. , tam ejusdem v 635, Hecubae v. 265. Quae quidem suspieio gravissime Troadum versibus 72 π fulcitur ollatis.' Ut de hori eantie hujus sabulae paueis di eam, recte recisse poetam censeo eum Bariungi mur. Rest. p. 33ὶ quum ita eos componeret, ut non totus se ad Hecubam applicaret, sed communem magis captivis omnibus sortem horus Spectaret. Certe sententiae graviores captivarum moribus parum responderent, querimoniae Vero, matrem liamque spectantes, vim tragieam potius debilitarent quam augerent. Similem in modum Fr naumer Vortes ueher alte Gese h. II, p. 3893 dies Verbreiten de Interesse istde Baupthandiun nichi naehtheiligue es ersehein naturite uno augleie ais mildornde Ruhepunxi. Itaque hoe sissimum, quod si solum Aristotelem de hori vi disserentem poei cap. 23 sequeris, in magnam vituperationem cadit, habeas deverticulum quoddam idque aptissimum, quo commoti spectatorum animi aliquantulum leniantur, neque tamen ab ipsis Hecubae rebus prorsus dessectantur. Quamquam seeus sentit de hoe sissimo Hermannus Bee praer. p. 6). D contra eos, qui Euripidem duas condidisse renas ieunt, reet disseruit G. Hermannus ad . 23, quum doceat, seenam eorum, quae oram syee istoribus aguntur, unam esse eamque in Thraeiae hersoneso constitutam, Polyxenam vero immolari supra Aehillis tumulum in ipsa Troade situm. Qua in re si cui nimis eleriter ex Troade in Chersonesum videtur rediisse Talthybius, is protecto nimis angustos nestribuit legibus illis, quae loe unitatem temporisque sagitant. Nihilotamen minus opinari video irnhaherum v. d. Mus Rhen. 842 rem ita fingi necesse esse, ut Polyxena in ipsa Chersoneso immolari putanda sit: etenim instituto semel in Troade Polyxenae aerisset permirum esse ad corpus filiae abluendam aquam hauriri in Chersoneso Attamen id ipsum, quod gravissimum deprehendisse sibi visus est . d. argumenium, melle concidit, modo Polyxenae torpus, sacris in Troade peractis, asportari in Chersonesum fingamus: Atque fingere talo quid ut licet in re, quae extra seenam agitur, ita neeesse videtur, nisi Euripidem negligentius quam allidius immolationis oeum Oeeultasse statuimus. Talthybius vero quod . 52 dicit, παρῆν μεν χλος γαρ ' usae ἴκου στρυτον, ut senex et praeco rem amplificare videtur. Nimirum, navigantibus in Troadem Graeeis, haud paveos in captivarum ustodiam remansisse in ipsa Chersoneso cogitandum es Sed iam, quum de seena eorum, quae coram spectatoribu aguntur, constet, missam laetamus alleram, quae est de immolationis oeo, quaestionem ut levioris momenti Sulscit, quod in Troade peraeta esse aera et verisimillimum est et api potest cogitari.

9쪽

prostratam, primum dubitationem quandam, uua revera dii res morialium ea, qua par est, justitia moderentur, an emere Omnia ae eas accidant, deinde rogatus ab ipsa Hecuba quae quum ad supplicium se ipsam abducturum praeeonem adesse pinetur, initio gaudio paene exsultatura est, mox de mandato certior statim laeta in summum relabitur maerorem

narrationem eopiosam illam quidem, sed egregiam de Polyxenae immolatione prosert 516 584 . Quam tamen singillatim persequi supersedere licet. Mortem illa oppetiit tanta non modo onstantia, sed etiam virginali Mentia 56s , ut ad summam admirationem ommoti sint Graeei qua fit, ut althybius non possit, quin liberis felieissimam praedicet Hecubam eandemque infelieissimam. Atque et ipsa mater filiae generosilalem admirata magis magisque adeo animo confirmatur, ut statim cogitabunda nimium luetum jam se deponere dieat 603 , quamvis tanta malorum mole oppressa sil, - unde in longiorem meditationem de virtutis origine digreditur 591-S03 eamque, quippe quae meram ματαιολογίαν contineat, parum rebus aptam . Tum prompta ad agendum Talthybium iubet Atridas admonere, ne Polyxenaeeorpus Graecorum manibus attingi velint, ancillam ad mare aquam, qua ipsa filiae orpus abluat, petitum ire, Troades denique ad in rias rite instavrandas, si quid ex pristin Ornatu

Graeeos celatum habeant, in suum lentorium statim conferre dam vero ipsa domum intrat, quum iterum secum loquens, quo magis animum sibi eorroboret, de fragilitate rerum humanarum graviora itaedam pronuntiarit. - imum M v. 629--656J. - Chorus rerieantie eoque argumenti satis exigui ex Paridis Helenaeque eonjugi queritur omnem, qui jam ingruerit, Graeeorum non minus quam Trojanorum luctum atque maerorem Ortum esse. aisorium III. v. 657-90M. In seenam prodit orpus quoddam velatum asportans servae maris littore reversa. Quae dum anxie, Hecuba quo commoretur loeo ex ebor quaerit novum jam imminere malum elamitans, ipsa illa progreditur atque euius attulerit corpus, num Polyxenae jam num Cassandrae, primum mirabunda, tum commotior pereontatur. At, aperto errore quum simul eum Orpore vestibus nudat filium rueidatum Polydorum agnoverit, inter ebori querelas servaeque verba Polymestorem, Thraeum regem, quem quidem filii occisorem esse ex risis illis nocturnis facile sibi persuadeat 710), ira subito esserueseente exsecratur.' Poetam, quod narratione audita Beeuham omnino de rerum eonnexu tranquilliore animo medi-inutem indueit, vix iure quisquam reprehendit. At ejusmodi, qualem hic habemus, meditati inem proserto trigidiorem esse, quam nae serri possit, immerito negat artungius Eurip. est. I, p. i , tramquam in universum reete sentire virum doetum eoneedes, quum dieat aut omittendum sui Euripidi illud diseiplinam bene vivendi tragoedus suis illustrandi institutiam, aut eidem praeeepta quibus exempla expli- earentur, aptis Oeis disponenda. At id ipsum quaeritur, an aptus hie loeus inveniatur. Quare hane eerte mediistionem importunis illis oeis hseribes, propter quos nostrum immodie earpserunt eum veteres tumreeenuores. Cons. Diog. alie de heia aer. eas. D Aristoph. an. I, 54 3 aehir. . Mig. Theor. V, p. 253. Verum Euripidem, ut qui ipsam Mubam dieentem laetat κω σαετα μεν δὴ νους ξενσενμaem. εω , non male afugare videtur usinthius his verbis ἐὼν με ν, δια τί, ω κοροπέειν, λως

10쪽

pion tamen in eo acquiescere potest inlier acerbissimis nunc instima dolorisus ditio est penittin laesa, vi mire erecta ad rabiem ferocissimam pariis atque ad nummam virium suarum fiduciam nil amplius euigilet, ni concupiscat, nil omni contentione appetat, nisi ultionem. que quoniam, si illaeso m ope careat, infirmiorem se esse statim intelligit v. 749 non dedignatur quamvis elati sit et astidiosi animi, supplex precibus aggredi virum sibi inlastissimum et eum a quo modo tanta iriuria affecta sit. Advenit enim Agamemno, maeatur, quid si Qω illa in funere instituendo cunctetur, expisrai, tuus Mam sit ea It istud, obstup saeuas. igitur ab Hecuba, quippe quae secum locuta piaullulum i eris, quid si laetendum, si auarii, laudem de re ipsa reri diverbio sertior fastus, angiore iam ora tione jam eaque gravissima 786 - 459, ut inviolani hominis subeat, imploratur. Atque primm quidem premit illa seeleris ut ab hospite patrati summam foeditatem ys 7πὸ ' ; deinde provoeat ad supremam legem sive justitiam, qua emcratur ut deos esse ravdanius, impiubissime nummidem violatam Irm-M53, ostendit suam ipsius inbecillitatem inhianuiua miseriam μω--8il , qui etiam his dictis ' parum eorreptum quum videat principem, memori repeti Cassandrae ericis ille amore inuti Polydoro non sine anagnis sui opprobriis fruiturus su/0, 825 835, denique tota inauitur precibus minere suo ad maseratiotrum excitandam emeaeissimis Mis 845 . Quibus audius chorus quidem non postest, quin uuam age liratioties re αναγκαH aetornis legibus χοῖς νομο ι definiri exclamet da rex ille linudus atque enervarus, quum scelus Vindicandum esse jam nullo oon dat, tamen tum demum miserare subvenire se velle parassistur si sine ullo suo ipsius damno vindicta instilina videatur in solum Besutae commodum. Nam Polymestorem amieum et socium sit mecο - hostem Polydorum heri qua de re fieri posse, ut exemitus elamitinarus, Causam me gratia seritum a uvam Odi a oum, in se ipsum vehementissime invehatur. Cui illa salis sibi laetum responis

' Versus 93-τm, qui quidem viris doctissimis quibusdam suspecti visi sunt, in ipsum Aenientiarum connexum egregie quadrant idque adeo, ut si abessent, certo requirerentur; recte enim Hermannus verebam id agere deber ait, ut quam maxime detestahile esse satinus iliud ostenda . uetare, etiamsi insunt, quae minus videantur tacilia, tamen, quum ea inveniri nequeat illicultas, quae necessario in te polatorem redoleat, profecto non est, quod contra codicum auctoritatem eriticorum Illorum rationi nimium

tribuamus.'

' Aliquot quidem interpositis ad eloquentiae laudes spectantibus, quibus iterum in digressionem Ne prorsus jejunam evagatur. 33 Id ipsum, quamq-m haud sane mirum videri potest in ea semina, quae uitionem nise appetat,isaiquam prorsus inepte decentiam atque honestatem laedere summam indignationem movit Seh egelii reuein modum lamentantis Dmm. Vori. I, p. ura) es mus UnWille erregen, en uacuba um in Agamemnon au Bestranan de Polrmestor in hev en, id a die reiade eri inrt, etche Cassandra inmae.1hr habe: si vili die Rache me sine gemordeten Soli mitrae sim tand--, isMu ι- -- aristin er arum. Verum unde eompertum haheat vir sagacissimus, e re ob se matrem filiae infamia nohis quidem caligine aliqua obductum est Ceterum cons schol ad h. OS: Ov ιαστρο Ποιδεις οἱ λογολ