Promptuarium Hippocratis in locos communes

발행: 1683년

분량: 627페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

121쪽

- om Tromptuariam

iiij linguitas missioni- cenS devorasset, tum strepitum minime sensebas hi bus medentur. dolor detinebat. Hic sumptis omne genus m is camentis tum sursum tum deorsum purgantibus nihilh M. iiisti, C. ,m vn iis allevabatur, secta vero ' per Vices manus uitius ii Zib. i. Praedictorum. in*- Vena, donec e Xanguis heret, tum demum alleValio

ritu missione, quod labo Io 83. Addi potest ri litoria mulieris sanae & ob taxaret quae quinquies visa est mortua, sanatae tamen addi

exist at venae sectionem, cendae Ictfra in Dracope , ex Lib. s. EPd. pag. Iog .

quantum nocere putat in

Columella, infra Gurgulio. Columella pudendi, Clitoris

infra in diem.

Comitialis morbus, infra Epilesiae Conceptio , Conceptum juvantia.

a. b Desinentibus quidem mensibus, quia tunc uterus deputatus est. Incipientibus vero quia tunc adesi materiae ubertas. Mercurialis. Lib. - . de Morb. mul. cap. iid Modo hilaritet M eum conjugis amore concumis hat mulier , saepius enim inviti complexus sunt ste-giles, amore veto concilia. cui conccrius. Aetius,

Concipiendi facultatem habet quae nec humiditate redundat, neque arescit. Ad virum autem eam accedere necesse est curatione recepta, ' desinentibus aut Incipientibus mensibus; praestiterit tamen ubi desierint, atque his potissimum diebus faciendum est periculum an concipere possit, cum ii sint maxime oppo tuni. Qtrod si non statim concipiat, caetera belle habeant, nil vetat quo minus aliis etiam diebus cum Vibro Congrediatur. Haec enim exercitatio propensiores ad id eas quodam modo facit, venulaeque laxiores fiunt. Ac si quae a viro prodeunt una cum eo quod gmuliere emittitur recta concurrerint, citius concipit Lib. I. de Morb. par. 6 q. 6 i. Uteris & venis sanguine vacuis , mulieres statui Concipiunt , hoe namque post menstruorum puriatio nem ob jam dictas causas utero concipiunt. Lib. me, pueri. pag. Iso. Ubi repurgatae fuerint tum poetissimum concipiunt viri' congressu potitae, & gβpi tura robur acquirit, si tempestive liberis operam e* derint, virique semen facile commiscetur, 3 c. TVpsi

cnim maXime uterorum os apertum est, & distemiq

122쪽

Raedam etiam . post purgationes manet, venaeque genituram attrahunt,prius autem uterorum OS connivet, tum sanguinis copia refertae venae genituram non aeque trahunt. Lib. I. de morb. Mul. p ag. 6 6. Vernum tempus j conceptui praeliaritissimum. ViX d Communi cum caeteris vero minime ebrietur, neque vinum album , sed va- 'lentissimum & meracius bibat , cibos edat Valentissi- talis ehergiam sanguinis mos, neque calida lavet, viribus valeat & sanus sit, qui risi Monem dc olga h& cibis ad id nil conducentibus abstineat. de Ste

Cain omnia probe habere videbuntur, & mulie rem ad virum accedere oportebit, mulier quidem jejuna esto. Vir vero minimei' ebrius, frigida lotus, & e Facit enim ebrietas ut commodis alimentis nutritus: quod si noscat mulier se Uee8a: lab- uis ei pes genituram suscepisse, tunc ne Virum adeat, sed quiessius, tandem etiam stoliocat. Id alite in noscet, sit quidem s. emisisse vir dicat,

mulier vero prae Niccitate Ignoret ,-&c..Lm, de Super- dam juvenem , Ebrius usaetatione. seminavit.

brium qui ab utero attracto penitus semine remanent sicci. F Locorum scilicet mulie-

Conceptionis signa,

Qvien itero gerunt his os uteri ' connivet. 3I. a Maximum conchptionissest. s. Pacegnantem mulierem i ex eo dignosces , quod Oculi contracti&i magis Vividentur, ne e eoruin es: te,d quamos eone Icandidum nativam habet albedinem , verum lividius prium string tur. Gai: his cernitur. Quae vero utero gerentes maculam in facie u ' quo uita es habent, quam ephelidem vocant, ubi concipere coe-Galenire. ViXeni v attin- perint, vinum odio habent, & cibos aVersantur, oris ventriculi motiu torquentur', & os frequenti saliva- retis in m terium. tione redundat Bec. Ex ditio Lib. de Sterilibus, stain.

& dentibus stridet, & h articulum reliquumque coi --b Cervicem uteri quae v pssi convulsio prehendit, & uteri torpor idque iis, 'ix-hi 'dae purae sunt. Quae fero crassae 8c mucosae pleraeque e Und et fastidiunt quae, Moc non patiuntur. Lib. de capoib. pag. dam coitum post conce-Sciscitari oportet num e stuporem dentium senti- e visu, hebitudine re

123쪽

- Ios

Promptuartum

. uisum reflu- ant, aut Visus hebet Idutem, aut auriumson tunixum halituum e sangssim* biliosa voinitione reddat. Ex Lib., '

menstruo circa venasuteri

euhctinte liquida res est. St utero gestat mulier pallida redditur , quousiri

Porro sunt mulieres quae sietum fertur. Lib. D de Morb. 68i. 'solo dentium dolorq la Si mulieri cessent purgationeSmeque febris ri Aii.

r Huiusmoditastidia ros rigor superveniat re fastidia ' incidant, ineleia suri

sunt etiam non praegnaum ipsam in utero habere. M o I. scae. c.

tibus accidere , sed cum - r .im fl

hottore & febte,quae prae- l*conccpiss* *Xistimant, neque conceperunt auautibus desunt. Gal. & multis mentibus decipiuntur , quod menstrua non compareant, ac venter turgeseere moveri videstur , eae capitis ac cervicis placordiorumque dolore conflictantur , neque lac ipsarum mammis innascitulanisi paucum di aquosum: cum vero ventris daeot di solutus fuerit, ac molles evaserint, eae nisi quid aliut obstet concipient. Lib. 2. Pris torum. Phior, PILib. i. de Morb. mul. pag. Q Conclusi utero menses remittunt, & ad pectus ascendere cogunt. Venter imus attollitur, di inexpe tae sibi uterum gestare videntur, Chun iis eadem que praegnantibus ad septimum aut octavum mensemusque Contingant, venterque pro corporis ratione ib, pectus attollatur, lacque gigni s videatur, quid lacti simile. vide in- Hoc autem tempore elapso mammae extenuantur, hirum redduntur, idemque ventri contingit, & lac conspectum effugit, cumque ad tempus venerint, qgyse parituras existimant, moles evanescit 2 subsidit, a. de Morb.m t. pag.

Concha, mensura species, passm conchylia , Osrea, OFracoderma,

Conchylia velut pinnae, purpurae, patellae, bsicci nT, Ostrea, ea quidem sicca sunt ; horum autem se cia ob salsedanem scili- alvuna ' anovent. Mutuli. pectines & telinae bilim Lib. t. per alvum iecedunt, Lil. a. de Crat. pet

124쪽

Conformatio , infra in Sanitate.

Congius mensura species ' passim

Consuetudo.

a Est mensura liquidorum capiens sextarios sex , seu ff. p. aut totidem coirias Atticas. Gorro

Condonandum aliquid regioni, aetati, consuetudini. Aph. I . fera. i. Qui consueti solidos labores serre, & si imbecil-a Ad ea reducendus estitotes & senes, non consuetis fortibus, atque juveni- lenivi ho modo leoti

bus facilius ferunt. valescentibus , sed in ae-

e longo tempore consueta sint, & si deteriora

sunt, inluetis minus molastare Iolent. s. in vectio ex consuetudineso. secl. 2.

In valetudinis ratione consuetudo spectanda in vi- ctu, tegumentis, laboribus, somnis, rebus venereis &animi affectionibus. Lib. o. Epid. iere. 8. text. 3. Siquis h subito victus rationem immutet, nequid in l, sed quod paulatim sit corpore ex mutatione innovetur periculum est. Lib. d. h sine sensu

i o D immutanda prava conua nat. hominis. I o. tudo.

Quod vitiosa victus ratio tum in potu,tum in cibo sui semper similis ad sanitatem sit omnino tutior, quam si quis subito ad aliam meliorem mutationem faciat cognitu facile est , quaandoquidem tum eos qui bis die,

tum eos qui semel cibum sumere consueverunt , repentinae rum mutationes lae dunt, & imbecillas reddunt. e Exemplum in oculis qui Lib. de Acutis. pag. e I. a a. diet'. si diu quieti, dum subito

i moventur . defatigantur. A somno enim longiore non videmus. siae Dionysias Tyrannus homines ea caecabat,eos eat tenebris abito in lucem Producens.

' Contraria, Confrariorum ratio.

se multum distant EP GaI.

Omnia animantia, tum homo ipse ex duobus I. ou L. O

dem facultaxe diversis, usu vero consentientibuS COn- eam contrarietatem inve-

Omnibus, tum sibi ipsi latis lunt , at utrumque leo r- trarietas hoc sensu , sed sim nil potest. Ignis autem omnia moVet, aqua Om- ianutrit &c. Lib. I. de dict. rat. pag. SOS.

125쪽

NOTAE.1 Nullos ex evacua tione oriri morbos , sed solam induci imbecillitatem voluerunt quid am Medici quos capit Gali Comment. tu Lib. de natura hominis..b Abarno frigidi erempto ad omnia alia contraria sermonem traducere opor ni. Gai. hic. Ne alioqui. succedat tangraena .

rois Promptuarium

Quae plurimum differunt maXIme conveniunt; quoeminime disserunt minime conveniunt. Quoil sinui, similia faciat omnia, nulla aderit delectatio.& variae mutationes delectant. Ibidem. pag. 3op.

Contraria contrariorum remedia.

Famis remedium est quod famem sedat , id autem cibus facit. Sitim potio sedat plenitudinem vacuatio

sanat , eivacuationem plectitudo , la borem Otium otium lasor, atque ut uno verbo dicam contraria sunt contrariorum remedia . Lib. de natibus. pag. et s. Ode Nat. hominis. pag. IT T. Quicunque morbi ex repletione fiunt curat evacitablio, & quicunque: ex ' evacuatione repletio , & aliorum contrarietaS. . cph. 22. sectis a.

Cum cujusque natura immutatur & corrumpitUr dolores fiunt & sanantur contrariis sidque proprium cuique morbo. de Loc. in homine. pag., I8. Medicatio est obluctantem esse neque consentie tem affectui. Sic h prigidum & auxilio est, & quae i calido si int tollit. Lib. 6. Epid. sci. s. text. T. Contraria paulatim inducere oportet, atqJue inret quiescere. Ibidem. secti a. text.Carnes contusas& laceratas in pus versas necesse est 'tabescere. Lib. de cap. Iulner. pet, Fa I. Quae a ro a telo collisa est aut caesa, ea ita curanda ut quam celerrime in pus vertatur. de 'pulneribis, Pig :8si Magnae navis Prit secto anchora manus dextrae indicem collisit , unde mors. Ex Lib. si Epid. Historia a

feretur lategra infra in Digito,

126쪽

Hippocratis Contolvulis, infra Convulsio , ' Spasmus.

a Spasmum seu convulsionem Celim vocat , nervo rum distentionem : Teta-

Convulsio fit '' ex repletione vel inanitione, ita & num vero eorundem rigo- singultus. - qt 6 . . . A eiplicat chor Febrem ' convulsioni Iupervenire melius eli, quam darum raemplo, quas vi-

libri convulsiouem. b. et s. . 6. Convulsionem&Tetanum febris superveniens lolvit. Aphor. sT. feci. tate, quae comparatio non . Cou. 35 . Libro Pradictorum , de iudicationibis. Convulsio in febre suborta, eademque die desinenS e Febiis eoquit Erigidos bono est. Coac. 1 6. Convulsio in febribus suborta feta convulsionis pa-

brein primo die, aut pollero , aut tertio unit, coac. niens eonvulsio pendet ab

inanitione lethali. Ga

In aeutis febribus convulsio β & circa viscera do- r .hLod vi hia Titii

lares ' sortes malum. Aph. IS. sci. T. Convulsiones inen , quod in tetano par

cum febre acuta perniciem denunciant. Coac. 26F. Ab auta

aestibus fortibus convulsio aut distensita,malum. sursum retrorsamque ten-

Conualsio ex helleboro lethalis est. Item eae vUl- res ignis instar nervos ra.

Ubi sanguis S plurimus fluxerit, singultus aut con- ,uisio es ' si' .d jurigamur

vulsio superveniens, malum. Ex superflua purga- dolores fortes 'iscerum, tione convulsio aut singillius superveniens, malum. p . Ibidem, ph. a S, feci. T. tiar.Heurnius hic. Quibus tempora secantur, iis ex adversa sectionis parte convulsio contingit. Coac. qo . . nes ideo pravas esse, quod In febre non intermittente si labrum; vel oculus. v l pbmd M on*- Addix

natus, vel lupercilium pervertatur ilebiis existente ae- bom convulsionem a Terregro mors proxima, sph. s. sci. d. infra in Morti, ob peculiarem consensum

e , , , - vanium nervosarum cum

penis adducto. ventriculo ab hellebori

Convulsionem solvit febris acuta P ae prius non erat, aut si prius adfuit, ingravescens. Confert aut tem dc urinae vitreae copiosus transitus , & alvi rum flu- ,. k l Triplex omninoi xio & J somnus. Convulsiones autem derepente or-

mitebris lolvit, aut alvi fluxu S. Coac. Si 8 que humore commissae.

Phoenicis is erat affectus ut ex oculo dextro ple-

'iumque coruscare videretur. Paalo post ad tempus se usdem , E e

127쪽

durescebant. od si caput commovere aut dent i

m Auxilium attulit

stactio quod sanguinis re. stentui, Sanguini, H missi auXillo fuit , & viii dundantia esset aut mor- potiones cui resque modi humores eduxerunh hi,

praeterea morbi, magnitu- cipitc ueporraceos, Lib. T, Epid. pag. Hop. e

convulseo puerorum,

quens maxime lactenti- PuerIS 3 CORVulsioneS accidunt, si febris acuta sed

Ah, ut utar et, enter non dejiciat, si vigilent, perterreantur, a

nervistum illis imbecil- fiduet plorent, & color limnutetur, & ex viridi pilli.

tius est. Ex tribui sique dus aut lividus. aut ruber conisahatur. Haec autem ii & vitali eaetetis follio- pueris recenS quidem natis ad leptimum usque annum res sunt:tertia vem in nex--eveniunt. At grandiores pueri & viti

Unde cito convelluntvIJ Oct adeo per febreS COAVulsionibus prehenduntur; re facile sanantur. Adul- nisi vel idinei itissiminan quoddam signusn ex his qliae hstit. nec facile desistit eo. ptiret itide herilolent , an uerat. Eac Lib. Praenot an

isi iret ' ό, ista 'Polia Timocratis infanti seth bimestri: pustulae in cruribus,

bus convulsi vis. Mercu-COXiS,lus Tibis, &imo ventre, tumoresque rubitanei 'Addit & eomitiale, qui ddmodum eXtiterunt, qssibus conquiescentibus condisserunt a convulsione ip Vulsiones & - comitiales exoriebantur. Libi . EF

sa. Ex eodem Mercuriali Comment in textum supe- 1 e, Horem. Lib. Praenotiorum. i '

c onvulsem motus, Couc Ioncis Subsultus.

, Ex hac maxime sentctia . .

infert Martianis inimi- Eg perfrictione .metus 3 ac aiatini abjectio pret :(j 'P es convulsionem tendit. Coac. q. morbi idea supponitur,fe- Qui ad manus contactum resiliunt , male hab(iqticeps cui stum VHi hiactione corporis succedant Iia manibris palpitationes admodum longae seu q*, timor & moesiui- , meti brevem in pejus tendentem judicationem iiiii

ita motus convulsiva sunt VJ I .

expecta di dum nei vosae cant et, praeterlabe plurania qvie ad mortem incliti de

128쪽

FHippocratis'. m-

c uos V palpitationes in totum Occupant, num voce partes irritantur a vapotia

Sest So, vulsio sit melancholia: Ω-

In labiibus ex somnis 'pavores vel convulsiones,

reius hic , afferens exemolum Thasiae mulieris. Sect. 3. Lib. i. Epid. , filius chordarum seu tendinum musculoxum, tactui & oculis conspicui, quos recentiores mo- ius convulsi vos vocant. Attamen hinjusmodi palpitationes Martiantis Duratus hic interpretantur depulsu in icantium arteriarum aspectabili Medico. Deploratis aegri rebus.. testatur se in nroibis perniciosis haec a somno excitata animadvertisse, quod eo temporerio, ius humor ascenderit, intus magii quam extra , mota materia , quae si sit atra bilaria pavores, s t. lis non sit labores & convulsiones pariat. At pace haec omnia pendere ab humore mellucholico, nec semper perniciem minari ea perti sumus tum in nobis quoties febre vexati contiis git, tum passim in aliis dum dormiunt, quin etiam in quibusdam sanis.

Cor, Cordis sui, conformatio , dignitas.

Cot ' regium locum obtinens coni formam habet, a Tanta ejus necessitas ad thoracem induit adversus Omne Sinsultus,&e, erum Epi-: 'I'. pula chii . i

stola Democriti, de Natura humana. mal carere corde. Aita-Cor figura metae simile, colore admodum puniceo,

tunica h brevi circumegitur , in qua humor ' modicUS n ,. Eo autem avulso ca flualis urina inest ut cor in vesica conversari existi. nem adhuc vocilaratum

' . . . D , . ra , . tantisper cucurrisse doce

mes. Ea vero de caula ex itiit, Ut validum an Cui Odia oblumbus in Anatomia vigeat. Humiditatem autern tantam habet, quantam ad aestuantis medelam satis sit. Lib. de Corde. pet, et g q. eem peterer cor , at qui Cor musculus est validus , non nervo , sed carnis imotu continuo & natura

spissamento , duos dilaretos habens in uno amictu si s '.

'entriculos, utrinque quidem unum, qui nullo modo a febre i laboribus, in re sunt inter se similes. Unus in dextris, alter sub sinistra uvio misi, e tab mamma praecipue situs es, cui maxilde e directo reo accidit, quod confirmat

pondet, ubi etiam' saltu de se ignificationem praebet. abi' se . F. se

His ini natui ae fontes, hincque s flumina eXCurrunt, piae. ssibus corporis alveus irrisatur. Atque haec vitam impropim , cum

nomini conrerunt , & si resiccata fuerant, IS perit. musculus velo arbitrario. Prope autem venasum exortum ventriculi S Circum, i' id id sunt, corpora mollia , cava , quae aures no ob. .' 'S 'minantur, neque aurium foramina habent, non enim A

Vlamorem obaudiunt, verum instrumenta sunt, qui- VM . in 'vetiri euta

129쪽

NOT AE. dextro, duo etiam in sinistro sita sunt , arteria porta , & aorta venos .

bus aerem ad se natura rapit. Et certe praestantis aratificis opus esse censeo, qui cum speculatus fuisset vis cus ipsum ex sanguiniS eXtra venas effusii distentioli forma solida futurum, totumque facultate trahendi praeditum , huic miles admovit, uti fornacibus fuso.riis fabri assolent, per quos spiritum acciperet, hujus autem creationiS fidem facit, quod eor tota sua natu

g Hi, in viventis anima- xa agitari cernat, aures priVatim tum s intumescit lis sectione deficiente j m tum concidere , &c. Ibidem.

etiam multoties se in cani, denda Articulo de Humoribis

bus observasse restatvxD- cor ad se quod sanguineuin est. neque ubi copiosius attraX Ct, am citur, cum sit enim cor soli h Id circo negat Ga mi quaeda res,& densa, ideo minime dolet, hex eoque ve-

yi V.8 5 h. . toti m jugulares dictae feruntur,in quas quod sanguineum

celari morbis, nec suppli- est, confestim transnittitur, si copiosius accesse tit il- sum mortemptaesentan em impletae capiti & cervici celeritet dis tibii afferre.. Lib. . de Morb. Soc

a Intellige de sola vehementiori intemperie calida , vel phlogosi fimplici: viderunt tamen in corde abscessum , Holiarius , M-mventus & alii apud LM .

rentium.

tardis inflammatio.

Quibus una cum corde pulmo totus in ammatur, ii toto corpore nervorum resolutionem sentiunt, Msine sensu jacet aeger frigidus; vigesimo autem ,.aut trigesimo die perit, &c. ex Coac. OI

Cordis vulnera.

S Plotinus& eum ingen- Dissecta vesica, Cerebro corde Alathase. Ex Apher,

vi haemorrhoidum ventri--c iculi penetrantur; at si in o. re Coac. Sop. carne subsistat vulnus,aliis sui in diem vivunt, etiam tandiu mentis compotes. L Lib s. de Loe. a cilis: a Quam rernetis, definieconcussionem cordis vehe. menti diastole & systole molestam. At reprehendi-

Cordis morsus , Asor, supra Cardialaia. Cordis ' palpitatio.

Ubi pituita ad pulmonem & cor devenerit, refrie

geratur

130쪽

Hippocratis. IU---

monem & cor resiliunt, corque palpitat, ind*que neet natura es coidi, palpitatio effatio anhelatio & spiratio quae recta cervice trahi- minime, fiatque passim ititur, incidit. Neque euhesi spiritum suscipere potest, donee quod influxit a pituita superatum & calefa- absque palpitatione. etum per venas diffusuin fuerit. Deinde anhelatio &palpitatio cessat, idque prouet ejus copia se habuerit. Si enim magna copia defluxerit, tardius; si1 pauciore citius. Et si quidem crebriores defluxiones fuerint, frequentior morbi insultus fit, sin minus rarior. Lib. de Morbo sacro. pag. 288.

Coriandrum.

Coriandrum ' calidum alvum sistit , ructum aci- 'dum sedat, somnum conciliat, si postremo loco edam illa' est,ridium didu-tur. Lib. 1. de dict. rat. pag. 3e'. Tum coctum, tum stu entem , deseruntque

Corruptorius morbus , infra interspecies Ailari morbi.

re in nares distillatio, quod enim in ventre diar-

Lien non luperiore parte, verum inferiore durus, cerebro 'rotundus, latus, crassus, longus, tenuis: minus au- b Ritum cuidem et om. tem his qui gravedine ex capite tentantur. Lib. g. corpore duo membra Es, E feci. a. text. 32. Ex capitis gravedine & raucedine laborantibus, ubi febre corripiuntur, iis fere morborum reversiones non fiunt. Ibidem. feci. g. teret. 6. e Quod febris ignis pur

Raucedines & gravedines in valde

F f ttium consam ra

SEARCH

MENU NAVIGATION