Promptuarium Hippocratis in locos communes

발행: 1683년

분량: 627페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

111쪽

-s Promptuaris

metit colose, carractere & qui ur, sudor adest, & mlamina , ex naribus sanxiiij

retis. Syderatur autem cerebrum Cum aut supra modum

calefactum , aut refrigeratum fuerit, aut plus justo bliosum, aut pituitosum eXtixerit. Lib. 2. de Morb. a P. 3 2, O DE Cerebri Tumore ex Inflammatione, & de Ce rebri Plenitudine dolorem inferente agitur initio Lib.

M de Morbis. J

a Quando oritur propter Cervicis dolor in omni quidem febre ' malus. Iueerebrum male affectum, his vero pessimus in quibus vehementem insaniamine. - - T. At i. praedict. text. y3. Coac. 233. malus , si solis partib*i Dolores senum ingravescentes, si ad jugulum &as cti' --- ad superiores partes transeam , pertaciem minantur,

b Durotus interpretatur Coac.

q. et Lin dii es Cervicis ac dorsi perfrictiones quae totum corpus

cerebrum assiciatur. pervadere videntur, convulsionem deiiunctanti Gan a Consule Comme a 63. xam 're' flicti vinem , sed Cervicis cubitorumque dolores convulsionem mia et et rinio, .e autem ad fauces ista procedunt.

curratur, ut docet Duruus Coac. a T

M ratione Aph. t. sect. c. iaculo acuto in posteriorem partem paulo in

cubitum ascendentes v enae CerV1Cem lauciatuS eli, vulnus accepit non errata

sectione solvu*xux. dignum, periit tamen in posteriora contractus constri istis maxillis. Carptim ex Histor. qua asseretur integra in Teiano ex Lib. s. Elicis Bura est&sicca, asinu Cer i s . Cervi ' caro . medullas,

ris cervi salubiivi. card. autem Urinam provocat. I s b. a. de ici. rat. V EX Carnibus caprina, cervina, suilla & canina venti, Culum maxime conturbant. Lib. de I, p. A 182.

112쪽

Hippocratis

usserui medulla pastin praescribitur ad emolliendumis in subdititis uteriniS.

Chicorium vide in Lactuca. oenix.

i Mensurae 3 species passim occurrens J a Choenta aridorum mena

sura continens sesquisex-

Cisera morbus.

Cum ex vino aut comesistatione Cholera 'prehende' . eommo kit aut alvi profluvium. Ad alvi proflavium quidem tio alsi sursum deorsum confert jejunium , di si sitis detineat, Victum dulce eXm iuta ei ua .. 8 hum hibendum, &c. Venter autem tum superior, tum in- m feritas & corruptio ferior potionibus madefacientibuS curandus , corpusque excepto capite balneis calidis emolliendum, sic tora Dureto.que facilior vomitas contingit, , si quid humidi suo bierit, quae molesta sunt sursum revomuntur, & per inferiora secessus magis prodit quid si vacuus fuerit Cum vi evomuntur, & violentius succedunt, carptim ex Lib. de sisere pag.

Cholera morbus ex carnis esse contrahitur praecipue b At mixtine intestina suillae '' crudioris, vinique odorati veteris ebrietate, in--sanguine, cepis, pi- solatu, & sepiae esse, locustarum & gammarorum, Olerum, maximeque porri &ceparum. Quin etiam ex si choleram gignunt. Ex lactucis coctis brassica . lapatho crudiore bellariis Ad V Duretus vim

Cui tariis , pomis, cucumere , pepone , di potione eX tem baccarum caeterorum. vino & lacte mixtis coi,d avec dichao eruo, polenta /βxvmph recenti ; aestate maxime. Li . Epid. pag. IIO , e 'Qcol aerem di vesti-POrcelli carnes cum erudiores aut d perambustae sueta cantem . succum ingenerint, choleram magis gignent, & perturbationem v. i. 'i ' h-

cient. Abici. in acut. pag. 3sq. Propter accedentem ex

Febres lipyriae nota nisii per inoler etata bile

olvuntur. Coac. Iro, redduntur 1 ssic enim cor-

fidi pugil natura vorax in choleram morbum in--humi U-

Clare eX carrisum elu, praefertiin ludiarum crudarum, intestina irritant. Gal.

&vinis suavis ebrietate & bellariis ac dulciariis, cum ' sat e . . . Lumere,pegone , lacte & polenta recenti. UL S. Epidi s ut tu eme eius indu-

113쪽

Tromptuarium

eetidae choletae vino suavi Qui tarn Athenis cliolera morbo correptus tum hia

pauco vino veteti meraco. at nee volnitio , nec alvi dejectio sisti poterat eis;

bili, nil melius libet alio- ab intestinis profectae Ventriculum occupabant seria quae frigidae retra singultus. Quod ex alvo secedebar erat vomitibri,

eium quod alvi fluxus esset longe copiosius. Hiet epoto s veratro cum lenticu copiosior vomitiove, succo, etiam alterum lenticulae succum pro vitibus

e bibit, ac tandem post vomitum ei ambo coacta sunt. Verum perfrigescebar : at calida admodum multa lo tus est a puderidis deorsum, in tantum ut superiora in. calescerent, & vixit. Lib. pag. IOSS.h Galal Eulichides ex cholera morbo in cruribus nervo eu i o T. erie rei uel ob rum distensionem sensit cum inserna alvi dejectione

humotis feritatem ne si bilem abunde saturatam multam & vehementer ni, docet Durritrum bram ad tres dies noctesque vomitione rejecit culli

corporis imbecillitate , & incontinenti jactatione. Ni. nil verta continere poterat , neque cibi, neque potionis quicquam. Urinae quoque suppresso multa ejusque transitusqui ad inferiora tendit vomitione lari & deorsum quoque projecta est, L - 'i ih.ieta S. E. Fae pag. IOS J. , T. Epid. IIo ,

a Vult Martianus affect Ele descriptam , male, a stimis Medicinae inven-

totibus designatum nomi- In cholera sicca venter inflatur, crepitus iniunt, 'U dotataurietum es, laterum ae lumborum dolor nil infra dejicit alvus, Idia morbo, sedis sit affe- sed adstringitur. Ne ita affectus vomat videto , Vβ-2ὰ u'. et ei ti ut alvus siubducatur : infuso igitur per clysteresnmordaci humore repletus, calido & b praepingui utitor . perunctumque in calier uet 8 inod Tur is quam plurimam, in solio collocatum, calida sen- olat ollo excrucia- sim affusa, demittito. Et si cum calefactus puerit, ab

tur. Cujus conv*ni*Wxim viis sub morbus solutus est. Huic dorinii

ies pectu vocatus fuit cho- o . ' L 'LA AElera addito siccisatis epj- coctieri , in Vinuin tenue, vetus ac meracum bidere,

eum pertinete ad colicum beat, ac solVitur morbus. A cibis atque omnibus alii 'l iliacum doloxqm. abstitieat. Quod si dolor minime rei niserit lac Sasi

i g -- - ninum donee purgatus fuerit, propinato. At si plyrum

114쪽

Hippocratis

s h le de bilis subducatur , torminaque Ve- res partes & leniatur ma-

t, uomitiones, & sistacationes, iis optimum est huia

quillissimumque , & Prae

ie. Lib. de dict. in acut--δ' - δ' ' aliis lactis speciebus aia

Cora ius intra Ileos. Chorion, Chorion, Latinis loci & secundae vocantur. Liae da

chirurgia , chirurgus, infra Med is

chirurgus.

Cibus supra Alimentum

Cicer , ' Terebinthuae. pCirar aequo si itulentum

. ac faba, sed validius nu-

Alvum potius quam urinam movet. Vae a, de ici, u ra: sti iis .

rat. SSO. hibetur. Absterget poten-

trit quod carnosum est. Dulce per urinam redditur, st h. Gal. Lib. i. de ius n-- Salsugi nosti per anum demittitur. Lib. 1. de dict. rat. torumfacultata. V. Jas. Alvum inferiorem purgato , postero die cicerum alborum cremore, melle assuta utatur in potione ad a. Herminas. In Ictero. Lib. de intem

Cicuta.

a Cicutam summe repti L

. Cicutae quantum digitis tribus capitur ex aqu1 bi. nolunt omnes Garum bendum dato ad uterum expurgandum. Lib. de Nat. s l. pag. 6o T.

115쪽

Cinnamomum, sup ra in Cata . Cinnum , infra cco V. Circuitus , periodui infra in Dierum

ratione,

Clamores nocturni, Vociferat nes.

. Dum laeessitur cerebruti cerebrum derepente percalescit, ' nocte eis elioribus calidioribus mat, dia vociferatyri maxime in bulosis, postquari

Ib siet usi et ' co Osus sanguis invaserit cerebrum, inaeoque ebet.b pacta veluti quadam fer lierit. Lib. de Morbo Sacro. pag. sq.etentatione tu c*xeb i 33 Turbulent & valdo confidentes e somno resurre-e Motus scilicet convul- ctioneS convulsiones Ininantur, maximeque sicuti

xit melancholicus humor,buem serae pruinari indicaut hiu ret aloima turbulentae. Ex uariiano m

caudicam.

Magni vulnera quae in articulis fiunt, si penitus abscissi nervi sint, qui continebant, absque dubio class

dos reddent. Ex Lib. a.Praedictorum. E. Io I. Nervi qui cunque crassi vulnus accipiunt ut plurimum clauios Sraecisio nervi in obli- reddent, praecipue si ' obliquum vulnus fuerit, ae igiquum tollit eju3 con; 'Vie Inusculorum capitibus. praesertiin fomorum. hac isti

xest is amplius articulum MucriS omnibus articulis in est, &c. Oboritur a

iii quem tein labor & dolor,ubi vexaverit quae a carne fluit M hod8i I. i. in 'iu I - miditas. In primis quidem rigidus fit articulus, eaR hum. Duret-- que ob causam magis vel minus elaudi futat, o

mente articulum ista hii. in

Quod etiam ex uteri ab- Mulieribus claudicatio & sterilitas contingUnx qi 2 de asi 2 δ oo uteri eonversione rum ad lumbos. Lib. de Nat. mi ne. joo. Accidit etiam ex lochiorum suppressione. i ' hde Morb. mul. pag. 6 6.

116쪽

o O Thymeleae folia per ine ' o . , collacta, in umbra sic

Si alvsts sponte turbata non fuerit, Cno ero dato vel cata, & ad usum recondi-

Magnetio lapide purgandum, Lib. de intern. in ecl. in

Zeucophlegmatia. pag. 36s, num Cnidium vocari.

Si medicamento utendum fuerit, grano Cnidio alim 'ia d. i. - .ita odi

quantum purgato. ibidem, pag, s F. tur ob vim effiaenem quabilem pituitam & aquis

Cnicus, Carabamum.

Cnicus alvum ' dejicit. I b. a. de Uict. rat. pag. 326. 3 At stomacho adversa. lvum potius quam urinam movet. Ibidem. pag. 33 Q. Cnidia ' Schola. Notat Mercurialis tres

fuisse Hippocratis aevo is et . . nobilissimas Medicinae

Qui Cnidias Sententias Icriptis tradiderunt, quae In scholas, unam Rhodi, arusngulis morbis seuri patiuntur recte conscripserunt, tertiamo, Q - , , , , et D 'an Cnido Cariae urbe , ex occaei. Ex mitio Lib. de ictu in acutis, qua emanavit ipse Hippocratem, hujusque scholae Medicos librum fecisse quem voeriunt Cnidias Sententias, quam denominationem imitati sunt i a derat Medici in schola Salerniana.. a Cetistionem & crudita.tem tribus attribui ab Hippocrate notat .nus ad Aph. 21. sest. I. Morbo , humoribus , ae excrementis. Ea In autem praecipv considerari in humotibus , qui modo a causis eraternis , modo ab aliqua .particula d mmutara , a sua naturali constitutione . alterationem quandam subierint , prom ex quam crudi , aut conis cocti dicuntur At nou quael bet alteratio inquit. crudos reddit humores,

sed ea sola quae in iis distas regationem introducit a

Coelio, ' coctionis ratio.

Reliqua omnia quae ex humorum acrimonia & incommoderatione oriri assevero, eodem modo sedantur, & commoderata & concocta.At fluxiones in oculos irruentes ae vehementi humorum acrimonia palpebras quidem exulcerant , & quibusdam genas subjectasque oculis partes erodunt, &c. Dolor autem &erdor xandiu detinent, summaque inflammatio dum fluxio concocta fuerit, , crassior evaserit, lemaeque ab iis redditae fuerint. Concoquitur vero ubi mutua fuerit permixtio , contemperatio & cum aliis co

ctio, iri etiam quae in fauces feruntur, & quibus

117쪽

euinis d. Nat, raucudines , angin e , erysipelata , inflammati dii primum salsa hii. temhetu done seu qualita- missa, re acria demittuntuT , & in his morbi eousi

permitati, nec vitium q

Promptuarium

At ubi crassiora & magis eoncocta furii;

est in quantitate. aut sola Sinnemque acrimoniain deposuerint: tum jam sebi . qualitate eludita rem pys & molestiae destriunt. At qua diu ista sublata inebri

neutrum horum v it totum C a, di ininimc temperata ruerim , nulla arte , nequieorrigatur coctione, sed febres neque dolores finientur. Carolim ex Lib L

plenitudo seu quantitatis . . , . . L --ct

vitium vacuatione , in 'prisca Medicina. 28. a tqmperies vero alteratione contraria emendetur, quae brevi accedunt, & nulla coctione egent. Superest erudstatem contii. hi dum disgregantur a binvicem et, cumque coctio opponatur cruditati; ide5 coctionem delati heu, Hippocrates , eam hic fieri docet permixtione & temperatione mutua. At cur & quomodo acci. dat humorum disgregatio hujusmodi, idem uatianus tres assigna causas in Annotatione prae isti, ubi plura notatu dignissima.

Cocysi laudabili f.

ut Etenim coctionis signa Coctione S judicii celeritatem, a & morbi securita. quovis tempore se pro nx ostendunt. Ciuda vero & inconcocta, quaeque malos abscessus vertuntur, aut judicationis cera initio apparere. Ex Gat, satioinem, aut dolorem , aut diuturnitatem, aut mor b Aeris est sui put hietem, aut eorundem reversiones significant. Lib. b

Hippocrates s lic ut judi- Eoid. sent. a. par. cationem nullam suturam, aut pia Tam denotet, cum in utroque hoc sensu sine acrisiae eruditatis humorum comites. Ga his

Cossitis lamiosa

Urinae derepente praeter rationem parum costgis Non vilio coctionis vi e sunt A vitios ae atque omnino quae in morbo acuto dii et

ex se mala esse nequit, sed J ri . , C..

quod fugax coctio versa na praeter rationem Cocta est, vitilum denotat. Sed ex uetit in pristina crudita Versicine Dureli. Quadquid in morbis acutis pi*xGrationem coetum est, pravum. Coac. ros. in paroxi imbus urinae celeriter ac pauco tempore concoctis dam no sunt. Coac. 2OS..

118쪽

Hippocratis.

Collisio , infra tantus P.

Collyrium, infra mans.

Colocynthis Cucurbita Jhestris

tit, fructum vero glome.

s Freduens usus in subdititiis mulierum ad ciendos rarum in pilam, cujus me

dulla expurgatoria. Dios

menses & expurgandum uterum.

a sarmenta taliaque sati: cucum uis instardulla expurgatoris. Diisse Ga .

Color, Coloris ratio.

Humorum color, nisi ii ad corporis profunda se receperint, veluti in cute 3 efflorescenS conspicitur. Ex a Intellige stabilem eua tio Ui de Humoribus. o. m

Ex omni corpore potissimum circa it racem tentui mentanea suffusione. Du inest , colorumque immutationes contingunt. Hoc venas constringente & laxante. Laxante igitur b. e Reciprocatione qua

colores rubicundi fiunt, bene colorati & pellucidi iconstringente vero ex virore pallidi oc lividi. Qui cer- promatico aut a causis pro. te evariant prout praesentes cuique adsunt colores. T r I -m I lore, frigo:

Lib. de Oisum natura pag. 2Vestimento nigro uti prohibent, quod niger color mortem significet. Li& de Morbo sacro. pag. 282. d Ideoque ab omni aevo Et ubi in toto corpore mutationes & si corpus refri- color niger luctus & fune-geretur, vel rursus calefiat, vel color alter exalteto hyirum qii fiat, morbi Gongitudinem significat. Aph. go. scire ob rationem assignanis

dam articulo de Mutatio-

Qualem humorem caro attraxerit, sive album, si ' hJ' ve flavum,sive nigrum,talem colorem capillus imbuit:.1ib. de Nat. pag. Isi Gens Scythica propter frigus fulvo est colare , cum ad eos sol vehemens non accedat. A frigore autem albedo exuritur , & fit fulva. Lib. de aere , lic. Ogivis. pag. 268.

Colores ' foedi.

a Cum laudabilis color effundatur in cutem ab humoribus temperatis, si

Quibus juvenibus diu coloris foedatio inest, non

119쪽

AE NOTAE. od si hujusmodi pravus color sit fugax erroribus circa victum ultribui poterit: at si si miter fixus,& veluti in habitu consti- totus viscetum Jahem a r. suit. a Ea solsan ratione semi

nis materiam imminuere creduntur. Unde versus Martialis. Inguina Torquati tardant hebetantque pabumbi. Non edat hanc volucrem , i At columborum caro Pta Ante Tiberii tempora designabatur nomine doloris iliaci & lumborum. b In partibus superioribus saeviora laddo& per colosiora sunt tormi-

io a Promptuari sim

tamen convenien cer ad instar regii morbi , ii Vli foeminae capitis doloribus conssietantur, &lapides aeterram edant,aut i .emorrhoides patiuntur. At coloie, eam virore pallidi s diutumi Absque vehementi regibmorbo, caetera qUiam eadem facere solent: vetustiptae cordiorum dolores eos magis vexant, quam caeteros, neque tamen lapides aut terram ed bit. Qui ve in diu pallidi facie: aabetit tumidam, eos certum est aut capitis, aut viscerum dolore laborare , aut sedein internam quodam modo male affectam esse. Magni autem parte ubi haec adfuerint, non unicum ali quod malum inesse videtrix, sed interdum multa, auteti ma. praedictorum. pag. I P.

Palumbis caro 3 siccissima, deinde columbae, te tio loco perdicis, galli ac turturis. Lib. 2. de dict. rati pag. 326. ( passim praescribuntur tum elixi, tum assi in

aegrorum diaeta. .upit Use salax.

aesertam pullorum venerem excitat.

Coli assectus, Collea ' et go.

Cibi opsonia, aut potus quos corpus recipit, eX ilitare neque tormina , neque flatus, neque ruetus ac, diis contingit. Ubi enim ventrem subierint,ex eo cor pus quod sibi accommodatum est trahit, & quod re- iustum est jam imbecillius esse necesse est, ita ut to 'mina , aut flatum, autealiud quid hujusmodi in ventre excitate non possint. Lib. de . ecl. pa*. Sqq, Ubi infra b umbilicum fue iit, quod intestina torquet , tardus de levis est intestinorum cruciatus, Vice versa contia. 1 ib. de Humor. pa'. is, iambus dolor circa ' ilium sit absque inflammatio

120쪽

Hippocratis

his suoetveniens febris morbum Iolvit. que Hypochondito com

Qui articulari morbo detentus Intellinorum dolo-

Qui in febribus tertiariis ingravescunt ' dolores, s Hae sententiae non si-

tertianarum naturam assumum, & sanguinis grumos et sm

per secessum egerunt. Coac. I2S. notham, adeo hisce tem-Diuturni i lumborum dolores qui cum febre ad teret in xequentem saepe

tianatum naturam accedente Ingraveiciant, Iangui- tem,cui medentur non ranis grumosi secessuri spem faciunt. Coae. roq. haemorrhoides & dra

'o sentetiae. Licet illas D m . mus aliter explicet.

. ne prout hic instituitur,

In doloribus qui infra umbilicum contingunt, alvus non recedit vulgaris no-

molli ofuso est subluenda, qui sit non sedentur, medi riuu .a si,ui

camentum deorsum purgans est exhibendum. Qui nem sanguinis missioneri velo dolores derepente citra febrem corpori accidunt, dori. 15uela 'in diis multa calid avare oportet, & tepefactoritS b Baloeo , insessu, fotu

uti pituita enim & bilis coacta quidem valida sunt, P quacumque corporis parte constiterint, ibi obtinent , vehementemque tum laborem , tum dolorem iexcitant. Diffusa vero quacumque parte eorporis se prodant, imbecilliora sunt. Liι. 632. 33.

In praecordiorum contentione, manus' compressio ita potiori ratione cu

Non 'febricitantibus si tormina acciderint, rege incantamenti instar. Eanuum gravitas & lumborum dolor, purgari inferius oportere significatur. a q. d Febre scilicet esseiritali. Quidam in Ceniadis morbo detentiis, cum sine cibo

C - - i is, accensis per tormina spiri,

perie veraret, strepitum in ventre Velitanentem & dO-tibus. Mercurialis hse. Adlorem percipiebat , ciboque sumpto & comminuto, ' vhi tempus aliquod intercessisset, non longc postea m. t iam quend mi cum Uβm percipiebat, corpusque contabescebat paulu- cferatur abror,

Jramque absumebatur. Nequq alimentum ex funiptis se

Vibii se: cipiebatur, &per alvum demittebatur. Cita telum, quem nos incoli- horum reliquiae piavae & exustae. fit cum cibum ae- ῶ

SEARCH

MENU NAVIGATION