Promptuarium Hippocratis in locos communes

발행: 1683년

분량: 627페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

371쪽

Promptuarium

Flut imum succedens no- rstibuS vias quae ala iplo lunt pervadere nequeuntibu per igerariones fiurit ob stabilitatem, vertigines, magiis no ,. CiS defectio , capitis gravitas, & convulsiones si id aut Venani pervenerint. Hinc morbi iuAli. comitiales, aut partium retolutiones sunt ; si in loci quae eas partes ambiunt fluxiones inciderint, &ble seu veram, comine uni. ritibus eX re nequeuntibus exaruerint. His adhibitistet apoplexiam dictam, .mmentis statim venani secare convenit cita

talissim dictam . rem adducta ira inputexi curatione, ex Lib. de Atat.

3 83. 38 . , Irticulo de oris assectibus.

Torpores & stupores praeter consuetudinem evenientes' dfuturam h de rationem denunciant. coas.

Quibue; ex vulnere capitis impotentia accidit, ii quidem febre citra rigorem oborta sani evadunt, alio-e Consule explicati qm qui dextra, i aut sinistra parte syderantur. Coac. AT , In syderatis succedentes liqmorrhoides utiles; refri-g Quod sint morbo tol- gerationes vers u torpores s malum denunci apti

lendo impares materiae se- . o 'Cessus & adsit metvj te ac, d. atesim humoris e nervis in ipsum celebrum.

Tar legia epidemicis.

In hac temporis conditione ad hyemem partium re solutiones coeperunt, multosque invaserunt, eXqssibi .ranssuta materia in ce- bus nonnulli celeriter ' perierunt, mire quippe gxsiseebrum, unde l*th ii Dr- sabatur morbus. Stat. r. Lib. I. Epid. g. yco

Parac nanche, supra in Angina. Paronychia reduvia.

Ad reduviam, seu s ex Ma= nello paronychiam,

Calla nigra cum melle facit. Lib. 2.

Tarotides, ad aures tubercula.

372쪽

Nippocratis

mei ni elm 'minantur. Coac. In sebi bus ex prae ' Tum doloris acerbita-

giesso dolore ruborem ad aureS lubnalcentes ignis tio ichorisaeiugiis si, tuo sacri in rum facie spem faciunt. Quin etiam convulsiota refluxu humoris in cerenes cum vocis privatione re virium eXOlut1Oue ad baec ruamorie, consequi ' par est. Coac. Eoo. c Cerpressionem bilio-

In plurimis graveolentibus dejectionibus cum febre .'

acuta, praecordiorum contentione ex longo interval- nis ampliorabus in angulo oborta ad aures tubercula mortem adferret. Coac. aol. tubercula ad aures excitata in leviter ' bdera-c Tuncque in propinqumtis malo sunt. Coac. ao a. di ias. I. Pradici ecl. 6Q- elui a m . hin In diuturnis f morbis non suppurantia aurium tuber- plomata enim hic descricula mortem adferunt. SA: Initio Coac. 2OS.

m in . r . se quando ad ultima ventum

Prgdictor. Seet. IET. f Dureius legit in acutis;

In tumoribus ad aures , urinae celeriter & tempore concoctae' damno sunt , quin & perfrigera- hi, quo A ium Tud

iri itidem malum est. coire. ros. 1is observamus.

In diuturnis V morbis suppuratae parotides, nisi pus hil esse iso EA

admodum album ac sine odore reddant, exitium ad is tabesque arcentur. Duram Iunt; praecipue mulieribus. co .et e. . . . eritiam fi bene suppuram Ex acutis morbis in febribus ardentibus maxime rint parotides , ut patebit p rotides exori tur ,ec nisi j pascatorie ' solvanturce matureicant; aut Languis e naribus profluxerit, lonis. aut crassum sedimentum iurina acceperit aegros N interirnunt. Prius vero hujusmodi ' tumores Iubsidunt k C phaeeipue mulieria conquiescunt,&c. Coac. et o . bus non explicat Ex surditate ' tubercula ad aures exotiti consem uiu, eouit hi: T...ianeum, praesertim si anxietas quaedam contingat. 'CuxisiQuin etiam iis qui sopore detinentur , magis speran- ibur Eneesolath et

tur parotides. Coac. aos. tidas censenti

Hypochoiariorum contentio e cum sopore & in- r. r. I.

Vontinenti corpo is jactatione capitis dolore vexato de acerbitas doloris phrem parotides excitat. Ex hypochondriorum tumore bi- ' T, 'i j Osis spiratio magna de febris acuta parotides exci-n Funesto foris intro re xat, hac. et 8s. aso. μ μ .exngore de pervigilio vexatis abscestus evertiunt, sere pendeant a crasso sc

fastidiosis . & vigilibus ' p, totides

1llurgunt.

373쪽

- N O T E. est succedere parodites, quando per transitum indigenae causae oriuntur, ut

notat Di retus ad Coac. 6.

. p. de Cephalalaia.. At eum hic concurras anxietas , praestat Sententiam si ei pere de excursui humoris biliosii e ventriculo in cerebrum. p Praecordiorum tenuo denotat raptum humoris o-visceribus in cerebium, uti etiam respiratio magna ut nil fit mirum parotides inde excitari.

q Dum scilicet biliosus

humor vigiliarum; patens in cerebrum sublatus ex iatum molitur per haemorrhagiam quae inchoat, nondum veto perfecta convertitur in p*rotides.

Duretus. t. Noli arbitremur rgo

semper sore lethales non suppurantes parotides, in

quit hic.

quando non supputantes parotides habent salutarem eritum: sic saepe sup

sthonae e& ancilla fullo vis seu pictoris . quod mi. .

ratur Galenus , ae acciditas, em stirnat ob. cruditatem materiae contentae. invereis, itaque noli sussice ne coctionem in parte qua-plam privata , toto morbo amnente crudo. Notat Musa ad Coas. Ast.. Communis Interpretum sententia ipsius Hippocratis authoritate comprotrita feti Claromenium e rasisse h. febre tot gravibus e symptomatis istipata, quod p sotidibus non sup . ruiatis suecesserit alvi

toflevium , minaeque i cassae prodietini.

Qvibus febre judicatorie desinente tumores ad aut res in febribus cum doloret suborti, neque conquies. cunt, neque suppurantur, eos biliosum profluvium, aut dysenteria , .aut quod in minis claris subsidebberat, quale quid Hermippo Claetomenio accidit. L b.

r. Epid. Stat. I. Qvibus tubercula ad aures enascebantur, ea vige-

sinio die desinebant , sedata autem sunt iis omnibus

quibus non suppurarunt. Ad vesicam tamen se comverterunt. Cratisthonactae ad Heraclium decumbenis

xi & Scymni fullonis ancillae suppurarunt & periet

Cla Eomenius vehementissima febre correptus pedeXOrdia , ex capitis vertice & lumbis dolere coepit, consistim surditas invasit, neque somni aderant, prae' cordium in tumore sublatum fuit , &c. Die quarto deliravit, quinto exasperata omnia , ad undecimum ver, remiserunt. Alvus ab initio ad. decimum quaret tum v ae multa tenuia aquae similia transmittebat,

deinde avus suppressa est. Urinae per totum morbum tenues quidem , boni tamen coloris, cum disperso aliquo innatante: Ast decimum sextum paulo crassiores a trinas reddidit cum pauco sedimento. Decimo se'ptimo rursus territu profluxerunt. Secundum utramque aurem tumor subortus est , somni non aderant; deli abat , crur, dolebant. Vigesimo febre liberatus est , non sudavit, omnino. ad intelligentiam redi in Circa vigesimum septii im veheniens coxendicis do lor subortus statimque sedatus est. Parotides autem neque conquiescebant , neque suppis rabant, sed Olebant. Ad trigesimum exalta profluvio , excremen 'ta multa aquosa , dysente rica prodierunt, crassas urimnas reddidit. Tubercula conquieverunt. Circa qda dragesimum vero oculi dextri dolor subortus est , he betior visus fuit , constitit. Ere Historia et O.

Aristari uxoris frater ex in delassatus incalmeed que postem ' terminth in tibia coorti sunt, adfuit

374쪽

biis continua, & postridie T sudor qui reliquis diebus iralibus cum febre semper subortus est , praebebat au- diui hi iri h litem ' suspicionem lienis male affecti, sanguis e D na- sinistrae haemorrhagia dard sinistri crebro fluxit, atque ita subinde judicatus est. Postridie secundum aurem sinistram tomo , sequentique die etiam secundum dextram subortus est. Et omnes sensim conquieverunt, neci suppurarunt. bb Innodith tamen ob sa- . En scri 2.-'82. Nicolai uxori ex febre ardente ad aurem Utram- cti lienis. que exorta sunt tubercula unuria post alterum. Cum jam febris remittere videretur, velut tumor laXu S, decimo quarto die valde citra ullam significationem conquievit , morbi reversio facta est, color cadaverosus erat, lingua aspera, densa admodum, subalbicans, sticulosa, alvi egestio copiosa, liquida , tem

pore male olens. Ante cc obitum corpus egestioniS color & dejectionum li-

Tarotides Epidemia salutares

In Thaso statu austrino & ad siccitatem vergente 'te ver multis aurium tumores subnascebantur, qu, n alterain partem vergebant , plerisque etiam iri Vtramque , iisque febre vacuis & in erectum stanti di , nec decumbentibus, & si nonnullis paulisper in- 'scerent. Omnibus absque noxa 3 extincti sunt. ne. - Manifesta ratio se 'sse cuiquam velut ii qui alias sui ortus causas habe- si da ihi' 'δ'' , suppurationem fecerunt. Horum autem ea fuit totides squod nos passim Runa ut molles & lac essent , magni , diffusi aut p*m , siue instaminatione & dolore omnibusque susceptae in adolescentimuit &sine ulla signifieatione evanescererit . fiebarat

rum' quidem adolescentibus juvenibus , aetate rate ut solii a munia obam I . diui mercebantur , ' mulieribus vero paucis verer exercitium , cui mim

375쪽

Pro tuar um Paro sinus, supra Accesse,

tempora. andiu foetus In uteris manet , validior semper, Norant Laurentius Libat. Anaromiae , & Mercuria.lis, Lib. g. de Morb. mul, ex Aristotele uni homini data a natura varia parien di tempora , cum bruta oris. h. bhet metri dum membranas decimo m ense perrumpat, tomense, equa nono, aut quando matri partus instat. Quod si vis quaedam prael. ' et ,' quia x xii Coraxi 'Sax, etiam ante pr finitum tempus ruptistius nono mense aut circa membranis foras procedit. Quinetia si prius alimentois A et aha ' est. A. - matre ante tempus partio ingruit, & ante. t. tu, patit' non exi- decimum mensem puer egreditur.Asuero si quae ultra stimatur hujusmodi decem menses gestare visae sunt. quod saepius audivi, ' modo h fallui. Cum uteri a ventre flatum suppedi-h Ut plurimum sane deci, tante spiritu distenduutur & intumescunt ; tunc muta Emi .' titi. Id lieresse concepisse existimant. Lib. de Nat. puer.

fes uterum gestant, ut F - 2os.

x*hix infi- Puer septimo mense natus certa ratione in luce' prodit,& vitalis est. Octavo autem mense natuS nullus e si AEgyptum quam fodi unquam ' vixit, novem autem mensium & decem dieriserNilus alluit RHisp/- foetus editur. & vitalis est. Lib. de Carnib' '

mam: in qua ob pariendi disicilitatem &soli coelique a I .

clementiam octo *st *3 Mulieribus de pat tu fides adhibenda est, nam Omnia narrant semperque dicunt, & semper probe . . e Ar saepe decipiunxur rivit. Neque opere aut sermone cujusque se periss) et xistiment se pii id o deri, sed ex eo quod sibi eontigisse norunt, proserp*xctavo mense cum pariunt & affirmant septimo mense & octavo, & nono, R ' Cudo' ost 'eone' pium Cimb , &-partus inlucein prodire,&ex hii mense fluunt adhuc men- Octavo ' mense natos non esse vitales. I lib. de Sept V

nrua , unde putant se noueoncepisse , cum tamen .ri se met

eonceperint. sed & errant At vero quod ad partusn oe timestrem axxiii ,

376쪽

Idippocratis. III NOTAE.

quentes affectioines pueri perferant Guleoque eos. qui octavo mense nascuntur minime vitales esse. His hal , usi qua uium valet enim accidit ut ea quae in utero est, & ea quae in par-Itaque proba-

- c, bile sextum pro septimo,

i tu fit afflictione conlequenter laboreut,propterea Nul octavum pro nono ab iis lus octrimestris est superstes. Initio Lib. de Octrimestra numelari. Laurιnt . partu. pag. 2ao.Quin & decimestes nuncupatos , septem dierum quadragenariis potissimum in lumen edi sentio , maximeque ut educantur convenire. Ibidem. ssii et sol se l. ita 'ni

Decimestres autem undecimestre S partus sepis in. 13. M. is . mense ad

rem quadragenariis eduntur eodem modo quo & di : i. I. Thiues 8u vimidio anno septimestres. Ibidem. pag. 222. rum qui quinto & sexto

seliciter nati.

Partus instantis figua.

Quando mulieri partus instat, tum se ' movente-quet 8. a.

puero & manibus ac pedibus se jactante , membra- contentione fit partio, sed nam quandam internam abrumpi contingit, qua rupta caeterae imbecilliores fiunt, primumque rumpun- eod. Laurentio.tur quae illum contingunt , deinde postrema. Ruptis autem membranis tum foetus vinculo exolvitur &agitatus foras prodit. Neque enim laxatis membranis quicquam amplius virium habet , neque uteri amplius foetum continere possunt. Cum vero puer pro dit rum utero dilatato qui mollis est, tibi viam aperit, &in caput fertur si secundum naturam extiterit. Gra- hi Sy

r . A ..... offerunt Agrippae dicti sut

immae lunt luperiores partes & ex umbilico libratae. censendi contra naturam

andiu autem in uteris manet validior semper eva- dit dum membranas decimo mense perrumpat, quando matri partus instat. Lib. de Nat. puer. pag. 2D2.2OS . Qssibus partus feliciter successurus est . inflamma-d subfidunt nimirumtionestum eius tum matiis d dissolvuntur, adeo ut et et ruenter emolliatur, tumorque ex praecordiis & laterum inanitate in loca inferiora discedat ad ' aptam Vn

Mnvertionem quae facilem partus progressionem fa- te., ou deplacemerat, Septim. partu. pag. 2IT

Mulier ubi partui vicina est , crebrum spiritum qimittit, sique purgatio incisat , venter plenus est,

377쪽

& a calore urgetur. Tum vero crebrum spiritumpratissimum educit, praecipueque lumborum dolore assii gitur, quod lumbi a foetu collidantur. Toto vero in- A foetu ipso qui x*x- terimedio tempore oris ventriculi doloret i afficitur

ataviditate velut sedendo o. r t iiii a meo d8lituit, nunc ve- e, Lib. t de Morb. mul. pag. 6si.

ro in Qgae in partu oris ventriculi dolorem antea sensere; mes'. ' , hi h quis paulo post pariunt. Coac. si .

similensus impetit Durat.

Partus facilioris difficilioris-et gna

a diebus scilicet aliquot Ila , maliebribus piugamentis, quae ante ' partaen T, g h. qxios a piodeunt,n aluIn denunciant. Coac. 3IJ.Erum- sit in procinctu . petatia ante partum aquosa mala. Coac. 336. Quaedam tu i us ' purgat Denta ante foetum emittunt, exh quo ibo si scies, tam partionem siccam & laboriosam fore necessario co-tae' ob diae ei lem palxio- gnoscas, &c. Lib. de Foetus mortui exectione. et 'T, VC gyrum , patium in modum cholerae morbi aribe in modum quidem, ita gantur, faciles quidem partus edunt. Febre autet

tem conficeret. veXet aut in .sebre quid appareat malignum. Sac

d Excusso foetu ab liujusmodi irritatione intesti-b δ'' . . o ta

norum quae communica- Ante L partusna Iubinde tigore g corripi ta citra o His,' 'ibi bib iuu- Periculum i itidicat. Coac. 338. morum feritate orta gra- Quae ex partionibus Contingunt exolutione, vissima mal/ infer , torpore molestiasn quidem exhibet &, montem qT'

ad caput ob biliosam ca- Ex puerperii purilamentis praecipue laboram q R tib edi te pramos partus experiuntur doloribus no ih. Ita ut nou sentiatur eo- assueverint & totum quidem corpus dolor a

let o Cis .ihi ne ' praecipue umbos& coxendices , quaeipsi,

i Significatur enim. deli- tur. se vero partus inagis ' expertae lunt, miri sol dolores senti t. Quae vero multoties pepercipsi sdissiculi Me movendi , re OInnium minime. Lib. de Nat. puer. pag. et os ita tiri pes et A. et is praegnans si venerem non 'exerceat , parra celebrem suppressi sangui faciliuS purgabitur. Lib. de Super foetatione, pC

378쪽

iklatem Suxus contingat , periculum est ne foetuS piose excernatur. Dur ius. mortuus exeat, aur vi alii sit, in m. . mn Mulieri ex partu convulsione tentatae, la febris Iuc- gamenta uteri nondum as cedat, y bono est. Lib. i. de Morb pag. s s. i. ex hujusmodi diductio-

o sola enim mulier in gravidi a te venerem exercet , fastidiunt bruta, unde Iuliae celebre responissum s ideo ab iis respui venerem quod sint bruta. γ Hujusmodi enim febris, tagax cum sit, discurit materiam convulsificani,

Partus di cultas popularis.

Plurimae difficultei partum ediderunt atqcte a partu insuper laborarunt, ipsaeque potissimum obierunt, ut Cleobuli filia, quae sexto a partu die interiit. Lib. I. Epid. stat. 3. pet, y62. Junge Aphoriimum adductum Articulo de .aebere

tune populari.

Partus auxilia.

. Mdlier quae uterinis molestatur , aut difficulter pa-a Quod vehementi quinii sternutatio supervectieriS boctum

Oneutiendum maximet funul ac partionis dolo- tim foetus involucra utero

Wβ Rigent, idque per intervalla i& suspensa in lecto imp ct eacuriar,

qua ratione etiam singulis

Vontinenda puerpera. Cerato autem liquido prius 1l- tum sinat. Ico. inere oportet. Id autem in omnibus hujusmodi circa plerum affectionibus est optimum. Et malvae ac foeni raeci decoctum ad perfundendum, aut potius pii- triticeae cremor. Fovere etiam sedem & puden-3 inguina usque oportet, & h insessus parandis nostro aevo sea; que maxime cum vehementes parturiendi labores reicilibu hi tu rum g*bunt, nihilque aliud animo agitandum. Eam ve- circa finem noni mensis, quae medicas manus adhibet oscula emollientibus quia id mi e M a ' ut phare oportet, idque sensim sacere. Umbilicum ve- dies 3 una olei amyg m unicum istu extrahere. nai verti conduplaeamq('intus & in uberorum osculo incumbunt eos sive sive mortuos retro' protrusos iterum vertere q-oleo illita,

in partu est sicca fuerit d oleum biben-g

379쪽

sso Promptuarium

dum , & loci oleo calido & malvae decocto calistbperfundendi ; & cerato siquido illi pendi, adipe etiam

ans ei ino cum oleo infuso. Sin autem parere ' nequeat, restinatri, aut cuminum, aut pini corticem ad sussitum exhibeto. Ibidem. g. Si Dictamnum Creticum habeas ipsum propinato, sin minus Castoreum vino Chio incoctum. Lib. de Foetus exectione. pag. 'r'. Lauri radicem derasam, aut baccas ad dimidium concalefactas ex aqua spotui exhibeto. Lib. i. de Morium . pag. 68 o.

Quod si praegnans partus doloribus pluribus diebus

discrucietur, sit juvenis, ae late florens , sanguineque redundet, venas in malleolis secares oportet, & virium ratione habita sanguinem detrahere. .Post haec calente corticis lauri decocto lavare , filicis etiari quernae radicem ex vino tritam propinare, Adianthum tritum aut Mercutiaem tritam, Artemisiam similiter tritam ex lana supponere. Carptim. Ibidem, pag. 58 I.

Tarturientis Literatio a secun h.

Cum mulier pepererit, neque seeundinis est libe a muro tu ad pha '- rata , ea dare praestiterit, ' ex quibus puerperii pssi

ad sh, stet gamenta Allia cocta aut ab

pe cinnam. electi drach et . sa, ex vino de oleo cum parvis polypis & lenolis, LMdi drach .ismi rubiae tin- no nigro dulci bibenda, aut sine vino. Quod ii vippissctorum, castor. /n , sciss dulce destrum mel admiscere commodius. Brassicam pβ'

se, fiat pulvis. subtiliss- in utero dicatis aliquod bibat. At si pura*pββδ villa d jecto seeeh: in grumos concrescant , & dolor in infimo ventio Monet idem Herami rei n* oboriatur , porret cocta exhibeto. Tertio etiam qβ' 'HId i m bri hi 'ae Eq ae die cclo clementiore lavandum Plis enim frigqi uteri ore, dum enim adi- est adversum. Post balneuin autem, inungere, sqq'

et U ,' mul a calida uti. Si secundinae statim a partu nysset

ratione excluditur secun- cesserint O imi o 'prin dolore; in lateris maniN OT E. num recens sine igne extrae iam , modo purum modo cum syrupo capil- Iariae dc vino. e sunt qui in ipsa parturigine injiciunt clysterem ex decocto malvae, altheae, parietariae , vel basci chamen .artemisiae addito sac- charo, oleo , & sale communi ad s. s. Unde succedat partio prompta.Πιurnius ad Aph. 33 F Potest etiam dehibericlocus solus ad grana 6.8. Io. singulis horis cum lusculo , vitello ovi , aut modico vino. g Recentiores hoc ad mitistunt auxilium in plethori. cis, ad laxandas vias sanguidiis multitudine oppresuras , quemadmodum in dolore neptitit reo, ex hoc remedio succedit saepe mira calculorum reclusio. Coierit s.

, imi veneris dolores in lateris . b Cum subsistunt seeunia suboriunt v & rigores ac febres. Quod si exiem ei e . findo ureri ad- imuier sanestit, plerumque vero pun*isss f

380쪽

eamen aut septimo die . aut etiam posterius exeunt. haerent, vel si ab eo libe- Omnibus autem exhibere praeitat artemisiam , di--pilae connectunctamnum, & albae violae flores, tum agni casti folia, tur. Senertus Lib. d.&e. At si mulieri partus involucrum reli stum metit, J Dce et idem shis uuae si id lioc modo contingit. Si vi abruptus umbilicus me- eopiosa iit, aut si per imprudentiam ejus quae umbilicum sev d h. . esactis, vecto'

cat, priusquam foetus involucrum ex uteris prodierit, sumptas sexagesimo die sectus fuerit, uterique secundas nimirum lubricas & d cives igitur obstet fiemadentes sursum attrahunt , & arctissime comple., ne valide trahat umbili-ctuntur. Foetus enim involucrum ex puelli umbilico s. p. di si 'protenditur, & ex uteris exit postremus umbilicus. Si tui. Η-nim ad dictum. enim priore loco exiret , non utique per ipsum ad puellum alimentum permearet, cum eX eo propen deat. Cum vero quae praegnans est foetum menstruum aut bimestrem corrumpat, Ac secundinae prodire nequeant , ipsa autem extenuata se, hujus corpus sane purgare, & opimum reddere oportet : neque enim putrefacti scelus exeunt , nisi uteri robusti di bene compacti fuerint. Si mulieri foetus involucrum intus remanserit , nisi uteri amplo ore fueritat , parcior quam conveniat purgatio prodit; Venter durus evaeit, frigus detinet ,& febris acuta, dolor totum cor pu , praecipue vero ventris partem umbilico inferio-xem occupat, pondusque in uteris, ac tormina non aliter quam foetu existente sentiuntur. Diligenti tamen cura adhibita, brevi ' putrefactum scelus invo-

nierum exit, lanaque evadit. Carptim eo. I. de tri eapelli potuerit secun-Morb. muL pag. ggo. 66o.. Mulieri quae uterinis molestatur, aut disticulter pam purantia remedia .

iit, sternutatio superveniens bonum. Ut secundinae et, si procidant sternutatorio indito , nares & os appre-pytest 'min m que ' c quilixo. b. 35. O--seret. 5. Phothii.

Tartus Seius mortui

si cui puer immoriatur in utero, neque exeat' cum a Eodem fellidet imperatissmectus fuerit uterus, sed cum nullum amplius hu- quo exupetunt aquosa.

Morem contineat iis siccescat. Primum quidem puer

SEARCH

MENU NAVIGATION