Promptuarium Hippocratis in locos communes

발행: 1683년

분량: 627페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

451쪽

NOTAE.ein materia , sit suscipere possit puris formam essicit suppuratum , sic etiam si non sit supparationis capax, essicit hydropem, in .

quit uarnanus. At nos obis servavimus utrumque simul affectu in in cadavete

dem unius latetis lGbus erat pare & tabo plenus, alter vero aquae immessas. o ob humo tum colliquationem vel successioli E hreeti universalis ascitici. P Resudantea' ae pecto, re in abdomen , aut visceribus etiam in sympathiam adductis . .m Decimam scilicet tacta

iulsum enume Larione. Martianus.

randa , ut vitetur perieuham fistulae quae succedere olet perforato carnosocostatum interstitio. Maro

tinus. S

s Linum crudi. quod non dum fit lixivium experisi.

a Hanc conversionem Male explicat Sallus , cujus consulendus Commentarius . .

h Frequens ex Anatonam& dissectione cadaverum Ohservat ur ii, jusmodi adhaesio, quae sistit paulo major tota vita causa tros homines reddit, ob frequentem tussim , dyspnoeam, Iateiumque dolores pleu

rit idem ementientes , lemviores tamen.

e S ius , Martianus que intelli gunt Hippocratem non de adhaesione ad latus ob di stillationem C c pite, sed de agglutinatione quaesivit sine inflaminatione &suae sebi ea materia crassare viscida pulmonis lobos glutinis instat late ii assi- gente, quod post thoracis vulnera aut, sectionem pa-

Tromptuarium

videntur, rigor & febris, erectaeque cervi eis bitasti

contingit, corpus & pedes ' intumescunt, ungues contrahuntur, & quandiu quidem in superiore venistre aqua intercus extiterit, acutus dolor detinet. Curi vero ad inferiorem ventrem devenerit, melius babere videtur. Deinde progrediente tempore t impleto ventre ea quae prius patitur ; interdum Vero ad latus

intumescit, & qua parte secandum sit indicat. Quoi

si non indicet, multa calida lorum, humeris comprehensum concutito ; deinde quonam latete Duiluet ausculiato. od cum intellexeris , tertiam' ab uiatima costain ad os usque secatos deinde terebra actata ulterius perforato, cumque perforata fuerit, pa cam aquam educito. Qua educta penicillum ex libno crudo in vulnus immittito, &c. Pei duodecima tem dies semel die aqua educenda. Ventei siccis ci bis reficiendus. Et si pudenda & semora intumue, rint, audacter specillo pextundito Hunc si eo Molocuraveris, citissimo sanum' reddes, Carptim ex Di de Interv. asseq. pag. 6 6 , y68.

Pulmmis in latus ' eonetersio, cui que ad latus h adtasio.

Si pulmo Jnsatus incubuerit, tussis & spiran si ei,

ficultas qua spiritus erecta cervice trahitur, deis*t, hiulum album cum tussi expuitur,dolor peti os& DP sum Occupat, pulmo lateri adhaerescens propellit, pondus quoddam incumbere videtur , dolorque a si xui pungit , sanguis velut corium ridet, & rei Vpxionem retinet, in latus quidem affect uin decubitiis sustinet , insanum vero minime , Verum qi quoddam ex latere dependere & per pectusti ab pirare videtur. Hunc calida lavato, & aquam propinato , a balneo vinum album pauco

melle tepidum sorbendum dato , &e. Quod snere istut contingat aut cum quis purulent i qfuerit, vesicam fistulae alligatam & statu A

452쪽

corpore, ilicet hujuspitis praecepta nullus ante .Galenum tradiderit inquis Valeriola.

si se latro immittito, & penicillum stanneum solidum rulentorum accidat; ex te indito, & penitissime intrudito. Hac curatione voti compos fies. Carptimis Lib. 2. de Morb. pa*. T'.

Pulmonis vulnera , supra Pectoris

vulnera. s

Pulsatio, pulsus arteriarum.

Manibus tum ventrem tum venas ' attrectantem a H inc constat Hippocra

minus falli convenit, quam qui non attrectavit.

a. Praedict. '2. randisque arteriis, non in

Venatum pulsationes & spiritus respiratio pro aetate consentiunt & dissentiunt, & moibi & sanitatis sunt ii id ciae, &c. Lib. de Atimento pag γ,l. ISi venae temporum in febribus h pulsent, & facies b suis: spect,bisi Medi

bene habita fuerit, absque praecordiorum mollitie, co replicatis multat in ar- longum d fore morbum sperare oportet, qui nee sine distentione aliberali haemorrhagia narium, aut singultu , aut con- statibus , potiusquam ab vulsione aut coxendicum dolore desinet. Coac. 128. κ'o m. ae on 'utna Lorto fabro pulsus tremuli, tardi ,&c. Lib. q. Epid. ciam 3c perennein ejus se g. io T.

Pupilia , seu Catarnm , supra in ocu

lorum Afectibus.' Purgatio , Pu Antia in genere. Purgantia mitiora ' eccvroctica vulgo didya.

Aqua frigida liberalius sumpta ex Historia Metonii, quae septima est. Lib. i. Epid. se EF. 3. Cui vehementer febricitanti ex liberali aquae potione alVUS re sue demisit. (junge Historiam , Lib. Io. Methis, adolescentis febre tertiana correpti, qui post 'tam frigidam bilem metaeam tum evomuit, tum ejecit.

Nerationem, ex Dureto,

jiis consulendus Commentarius, a Humorum qualitate no- lethorum vacuatio Ex Gat. ad Aph. x. sectis 1 quae ubi simpliciter ponitur intelligenda infe ine facta. Fit autem utraque vi a non modo assumptis atri injectis medicati ei itis, sed iis etiam admotis saepius ven triculo & umbilico. Ali- albo plantis pedum admoto, unde vomatus. Eac Diopa Haec saeces ex intestinis vacuant alvumque subdu-

453쪽

eo ut , sive Lac 'asininuna coctum tum etiam lactis s isti ab H ολ go iubadia cocti m eX variis Locis supra in Lacte adduciij.

i. tegi, e stimulando , sive Ptit alnae' succuS. Ex Lib. de Locis in Nomine. par. . itfluxione in ventrem primum ptisan: eco,

Dialido, ut docent Me- alvu S per inius In eluenda . Deinde ubi per hunc ui tarsi, alia , dii iurato at quo utenclum. quis aquam frigidam Mercuriali tum juleuta , tum, decocta passisti; usurpari ab Hippocr/xβ emadmodum tum g brassicae, tum betae succus:

dandis,u constat ex Tex- maXime ii incoquantur cum adipe renali. Ex Lib. libus adductis' supra tum Intern. asses et in Tabis tertiae curatione.

fluta tulit one. At Taee Epithymum polypodium, de quibius di tum se

contraria diversa ration suis Locis. .

si . ab A. si si si Quae humi da sunt natura de frigida, & insipida; ae

nimio aestu de siccitaxe. odoro gravi per alvum magis secedunt quari per uri. scolopendrium , menina; seseli, caucat, roborat ipsa intestina . de S hypericum, urticae alvum movent & purgant subaudi , si ii 'st Cicer, letas, hordeum, beta; brassicas mercutialis, ter sesia, i asininum, saltibucus , Cilicus ; hqc omnia alvum potius quanh urinam mvent. Lib. a. de Vict. rat. pag. FI 'li' Doni quis litate ceci Quaecumque ventrem refrigerant, eadem alvu et substantiaque uirioso ai' subducunt, & quae frigida sunt di humida. Cum yqio Dioseo ido, alvum minime subducant, calefaciunt. Zibtae Occis

qui cum carne pinguid*- Homine. pae. q2P.

EMolaribus coctis per alumns eduru quae nnm

P ut quispiam dixerit le- O I

M et ' is i. Utrumque, veratrum , sesamoisses granum

be niux, admiatis iis quae diutrii Cneorum. peplum tithymalus,hypypyδ' stationem que rvini' illic psia , scammonium, colocynthis, anci vcndo crastus humo- hos, tum squama , radix , Magnesius lapii, bdem Idus seorsiim suis Locis

PUrgant, statusque educunti Lis

454쪽

, Si mullet aut capra cucumeris ' agrestis succum potenter dimo laterium dictum devorarint, etiam pueri purgantur, ossium

Lib. E. Epid. feci. s. text. 33. mam sedem recte reducunis Quae medicamenta suasum axit deorsum aut utr*- Aut si quod illud medique modo purgant, Omnia Valde urunt, & eX hiS va- camentum sol te assumpse, lentia. si sorte mollem aliquam corporis partem con- Comment. at

I 1 . mirum est quod vult Asar

tigerint , eam exulcerant, leViora Vero in corpore tianuae intra horae spatium turbationem excitant, in caetera asseranda in Uentri pi impio a nutrice ca-

tia nititur paradoxo ejustadem Martiani, annotato supra in Lacte muliebri, cibum scilicet attrahi celerrime . nuitieum malumis ex ventriculo per caecos ductus.

Purgantium delectus.

In prirgationibus ventris & vomitibus spontaneis, s ' talia purgentur qualia conveniunt, confert & fa-- Haec sententiator Locisciae tolerant. Sic & vasorum inanitio si talis fiat qua-

n C ' A , , per esus meminerimus, is

iis neri debet, confert & facile tolerant. a. in cer ita a recentioribus ne- sci. r. in tab. s. Evid. sci. d. text. io. x M in quovis alicui medicamentuin eXhibueris , quod pitui- ta passim praescribantitam educat , pituitam tibi vomitione reddet, & si inedicamentum quod bilem educat exhibeas, bilem tibi evomet, eademque ratione medicamentum atram hilem educens. Lib. de tura Hominis. pag, ITA Biliosis ea exhibeto quibus bilis repurgetur , me-kncholicis ea vibus bilis atra. Hydropicis vero ea ex quibus aqua. Lib. de raeci, pag, s Q Si vero alia quam haec purgaveris , quaecumque' eludi debent non purgabis, quae vero non convenit, evacuabis. Quare bis peccabis. Ex Libello de Purgat Nu, quem Hippocratis operibus aggregant qu)dam. i eidem homini idem medicamentum quateia ia

V, vere valde humida , aestate admodum biliosa, menta purgantia nullum Adtumno nigerrima. Lib. DNat. Hominis pati Z si . Indo miscentur purgantia sint ejusdem 'gene- xime abundat. Vult siqui

is. dem Hippocrates id tan-

455쪽

NOTAE . . a

mentum pi uitam per delectum prargani x hi qm x-men copiosam simul educat, ii sit iii, , di tali et untiae bilis in corpores 'd Q, pq y b-Monem . medicamento phlegmanoto inducti,

et tum excernatur cum pituita , uinde si miscelia humorum & sic de caetetis. M.tisiuie ou. .i baei, dicitur medic merax Vm quod q*lelix*xe aliud non anteveitii, sed pati tethprete sust, ite, execit, cujusmodi esset dicen; omni A mcdicamenta quae ad purgandum miseeutu

sim quando paQui bene se habent corpore difficulter ' ferunt me

dicationes. Aph. 3 p. stat. a. Carnes sanas habentibus periculosus helleborus , facit enim convulsionζm. h. 16. see t. q. ' Conco sta medicari , atque morumei re a cruda , neque in principiis , modo non turgeant. Aph. . a. A. I.

In acutis passionibus d raro, & in principiis melib

camentis purgantibus uti oportet, & hoc cum ' pra' meditatione faciendum. Aph. q. dic e sect. I. Medicari in valde acutis, si materia turget f ea leridie , tardare enim in talibus, malum. Aph. io . heci, A. Cum morbi s inchoant, siquid movendum vi e

tur, rum move. Cum vero consistunt ac vigent, m*lius est quietem adhibere. Aps. a P. St. a. Ventres in morbis medicamento purgante labe 'cere covenit; inferiores quidem ubi materiam coneo clam & consistentem videris, cetera asserea a Areticulo de Vacuationum delectu , ibique explicanius, Medicari aestate rum superiores in magis, hyeme v('

Sub Cane & ante Candim difficiles sunt medicatio ues. i. Ibidem. Maximi periculi etiam plena dis ambo Solstitia, precipueque aestivum; etiamque ais p Equinoctia, maximeqtie Autumnale.

Qui febre continente detenti diebus paribus me id camentum purgans sumpserunt, ii sane nunquam iii pra modum purgati sunt. Qui vero diebus imparibsti Vehemens medicanaentum sumpseriant , ii peigixi sui r , multique etiam supta modum ' purgati p*n

runt , c. Humor enim in aegrotantis corpore m)s

a pharmacum non Aueniat familiarem propciumque humorem. Gal.b Tunc enim naturam habemus adjutricem, siquidem ipsa coquit prius qua

c Dum humores instar animalium libidsne accensorum motu citatiore fe- . runtur de loco iae locum .d Rato enim turgent humores,ut subinde de parte una in aliam moveantur.e Qv d pharmacum teme te exhibitum filo calore febrem augeat, nisi myorem refrigerationem afferat noxii humoris vacuatione. Gatera. f Ni turgens humor Impetum faciat in partem nobilem. g Martianus ad Aph. 22. . sest. l. docet morbi piincipium includete etiam-

augmentum , notatque

non statim primis diebus, sed circa quartum institutam fuste ab Hippocrate

purgationem. h ut reliquum materia sacilius coquatur. Galen.i Itaque neque venae se., ctio r, neque purgatio in vigore adhibenda . Ex Gal.

. nisi fors aut Datuta in vo-i Initum inclinet , quo casu hemetica convenire do- cent Histori ae Menesiana--ctis& Cleochi , qui sum . . PIo i ii vigore hel Jeboro sp . nati sunt, si1 quit Mercu

rialis.

456쪽

Aetas lin 1 ibus conturbatur . nimirutti cum corpus L Ventres intellige.

ad ventriculum humiditatem tranimittat 3 ct ii quis ritis,quae L pius viam iam commotum medicamento injecto magis commo- affectat vomitione.

reat, non mirum est si quis ex his pereat. Lib. e in C .uso aestivo purgat

Morb. v. eir. . asinino, sic nos casta

in febris detinet, si neque per inferiorae, neque 'q

per superiora purgantur, totumque corpus laboret, Minianus.

tertio vel ' quarto die levi medicamento vel potione u , . hii, et

per inferiora purgandum, &c. Lib. de se feci, pag. 3 3I. explicat Maraianus . ita ur

diebus imparibus praeseris i v . timque criti cres propinare

Praecordia in tumorem lublata non eX lpirituum valida medicamenta, nil

interceptione, septi transversii contentiones, proxen his disitae Ipirationes cum erectae cervicis spiratione sicca, Unde etiam interitus aegri

Vibus pus minime subest . sed quibus ex P spirituum s acced/x,

interceptione ista contingunt. Poti sumum Vero je- per pertinet ad pii Dcipium coris vehementissimi dolores, & lienis gravitates, at-qsse aliae inflammationes , & gravissimi supra septum M Thetidii 'n'irum o ture , xxansversum dolores, & morborum collectiones soli metuens forsansibit lege vi nequeunt. Siquis ea primum medicamento ' pur--M aiau o. ' g nte aggressus fuerit ; verum in his venae sectio cipere curandos primis praeferenda est : deinde ad infusa per alvum venien d. t. si 'see Vm, nisi vehemens & magnus morbus fuerit. Alio . nus ex Aristotele , addens qui etiam postea medicamento purgante utendum, - . tumqsso & post venae sectionem securitate & moderatio- diem , prout morbus pari pq indiget. Quicunque autem statim per initia mor-

'Piugi inflammationes medicamento purgante IolVe- flatuum interceptione

xe tentant, ii de contenta sparte nil detrahunt, cum ' idine pii cedat quae adhuc cruda est affectio. Qii e vero mor- utriusque principalis re-h' xesistunt & sana sunt eontib8faciunt. Lib. de medii venae sectionis re

' AN SMJ- de Veratri purgatione. pag. H i. menti', ut semper haerere

ibus per initia utinae x nebulo ae sunt, aut etiam

V 3b, hos si alia quoque conferant purgare oportet, lium non 'monentis pas- per initia urinae tenues fuerint minimel pur- simul incidente utriusque

S hii , sed per clysterem aluum subduces. Dicto Li& de hae sectio '

scalis pag. s De intenta ac inflamma.

Decolores, raucedi notavi lienosos, sanguine dest u in expetes tur de, pixituosos sicca tussi laborantes, siticulosoS, oebulis albas, 'uae dum N)ββtuosos,& venatum interceptiones, intenta

457쪽

e rassae loeum fore pur- pore detento , Obscure videntes, eosque quibus ali

. tar' ', ' Mi urinaxiam fistulam incontinere h

v. v Nota biso, Gallis ira abest , auruginosos, & quorum alvi eruda dejiciun beti hic Caculta gum cerum quique sanguine In copios tum ex naribus aut sede sto '

, sui ii, quis et ut qui inflammationibus detinentur, si eo,

distincte accipia , mul a Vehemens dolor vexet, neque superiores existane, . a b metu seri horum neminem purgabi S 3, neque enim res periculo plus fuit, ex instar pia: - caret, nihilque profiteris. Tum ellam spontaneasti. berationes & judicationes auferes , &c. At si meebsubdueendum. Is velo camentum purgans tibi exhibendum vistim laetit

Veratrum supra eum securitate purgabis, at deo

tioni ineptos qui crudita- tum eorum neminem. Carptim. Ibidem. pag. 3ps.

impliciti sebribus jacent , his non inte

dita, utina praecoelida & rebris remissionem pharmacum stare oportet, tir ca ignea aut aliqua repa adducta suopa Articulo de Febre continua. Ex libet viicyrum in*-m-- i ' Puetato ii, , his diij. Eadem hac ratione aestare a Canis ortu so. dierum spatio a pharmacia cavenduae

sed potius clysmis indulgendum ubi opus est, Alioqui

di vige quae annotata Dirridem discrimen Fimminet. Ibidem s.

p. Interdum bona Medicina est, tum ad aurem, tum pra i a mdicinae dis alta- ad alia multa quae ' nulla adhibetur. Lib. de Areticuli pag. 8 o.

Purgationem juetantia, quaeque par

gationem subsequi debeant.

Ptisanam ubi epotum est med icamentum, instip(isorbendam ' dare oportet, neque admodum quam consuetum est quantitate. Siquidem non sit xioni consentaneum media in purgatione sorbitio nem exhibere. Lib. de pia g. 3ZO His qui medicamentum biberunt post purgation(M,qXhibeto febrieitantibus quidem aut lenticulam , pq milium tenue, aut ptisanae cremorem , L Fct, I. Et alibi passim . . Qui ptisana in acutis utuntur, citra intermini oputantur, nisi proptet medicamentum vol

a seu ad reliquias pharm

ei eluendas ea Mercuriati, seu ex nureto, ne medicamenti acrimonia exulceretur ventriculus convulsioque accersatur. b Notat Martianus , anti

quos intermisisse pxandium quo die pharmacum sumebant , vel clysterem injieiebant qaod sumptum subinde alimentum anterrumpat , subsequens vero inedia perficiat, quod alioqui constat ex Textus ita, osanusn e auicali.

458쪽

Turgationis temeraria calamitas.

Turpis est ' calamitas a medicamento pu ante a Non est enim exitio hoc

hominem interire. Ex dicto Lib. de Purgatoriis reme- et M as set , et,

his,

Serva quaedam babara, cui ex medicamento deue tito pauca quaedam per superiora prodierunt, quae suffocabant, per inferiora vero multa, nocte obiit. LEs, Epid. g. Ioris. Eubiensis quidam medicamento deorsum purgante ebibito, tribus diebus purgabatur, ae mortuus est,

ibidem .

s Junge Historiam Scomphi pIeuritici post sum

ptum pharmacum ex suppressa expectoratione det mortui adductam in Pseuritide. I

storum. At si ea ulterius

la omni superflua purgatione stigus cum sud equitiale, & inter haec qui subinde vomunt & uticulo- deuntibus tunc supel pudissent, male habent. Coac. 368 . Epoto medicamento quod bilem ducat , primo sa- sis gut ostendit e pq qqis bilem vomitione refundet, mox etiam pitui- tiuctum calorem vivificuit m , deinde atram bilem , idque per vim. Sub n - sussariun opin sanguinem etiam vomet purum , sub eoque mo- eula inflamis moita i iiuntur. Etenim cum medicamentum corpus lubierit,ptimum quidem quodcunque sibi ex Omnibus quae e Evaeuatum humorem 'p'pori insunt . secundum naturam magis familiare medicamento fami memiserit educit, deinde vero etiam reliqua trahit & pur' i ios ducitur g)x, non se e usquam quae ex terra e ducuntur & in facillime, et somnnimn '' in inseruntur, ubi terram subierint , eorum quod ' a' hiabit quod suae naturae in terra accommodatom mot, quem illa sui dili-

igm, & cujusque modi. Lib. de Nat. Hominis . pag. I S. Vss' qui, exi medicamenti potione male allectus Titi t

459쪽

ne Galenus fiebricitae emin syncopem delapsum recreavit, Lib. Io.Meth. cap.

3. Purpi, supra mer Conchilia. Pus , infra in Suppurattolle. Puctusa , supra Phlyctena.

Racem's ; Zotrus infra in D M. Radius.

s Radii in Cubito prostat descriptio. Lib. de Occu is

Hippocrate positam, qu- , o

nox x Cum sic habuerit, medicamentum bibendum e hi sui, Ce bendium si quidem valida fuerit edii ve ratro; si v*xo pirum ' yy r ' η'r bili j sudiit , ek radice & elaterio . & postfβT' A caprinum, aut medicantentuin quod deorsum bil(Idi pituitam purget , exhibeto. Lib. a. de Morb, set pio.

Radicum Ois purgatoria.

. a Ergo errant Medici pa L E O

st Aloh bo, es mi arida Raptiani , apii, betae radices magis 3 alvum morum ph

ntina praeserunt radic*i carptim. Ex Lib. a. de vici. rat. pagi 3''

foliis. Inquit araianus. Ia Batos vi batis idem sunt, vulgo rata , fusus fel auribus utilissimum esse do-

isciae Batos, ' fatis.

Stimat pro opsonio torpedinis frustulum, abi h p

460쪽

Ere, Galel, aut Raiae. Lib. 1. de Intres. a est. Ine, t a rabis oecie. Piscibus utatur galeo , torpedine,

pastina ea, & parvis ' batidibus coctis. Ibidem. In pra- I, Galli vocant Re'ns. m Veliatico morbo.

ae 3 ranas. L b. de Intern . AFSt. In icta tertia Tab i ii, , vulgares , sed

perie. quandam speciem. quae sic Rana piscatrix, vulgo Diabolus marinua.

Raphanus, Radicula , Rapulum

.Raphanus ' humectat, pituitam sua acrimonia di DFundendo rum folia vero minus nisi in articularibus morbis. Radix vitiosa quod per summa fluitet , & aegic concoquatur. Lib. a. devict. rat. pag. 32s Allium ac radiculas jejunus edat , & vinum insuper sorbeat. Lib. de Interra.

Tunias.

Raptum aestuosum, humectat autem & corpuS convxqxbat , non tamen per alvum secedit 8, verum Urinaedificultatem adfert. Ili f. a. de Vict. rat. pQ Jay

RG cedo , Raucitas , Tronchos , pridula locis asperitat,

puta ' viscida, h salsuginosa, cum ' raucitate ma-' irant, quod si in pectore aliquid piaeterea q subigium, malum significat s in his extenuatis ' cerVicis do-pei niciem denunciant. hac. IJ veitas cum tussi et alvo liquida pus seducit. Coacho sine pedibus i vocatusquea Humectat ut aiunt per accidens, calefacit enim de desiccat phaesertim semine. GaI. Lib. 8. Sim Ii a. b Galenus nullum 'facit discrimen inter rapum seu gongylon & napum seu buniam. At seorsim agit de rapo seu gonet lo & de napo , quod etiam Graeci vocat; Dioscoride sequitur Mathiolus. Nos Galli rarum

a sputa reddunt ut'viscissa a calore praeter naturam exusta , quemadmodum a calore naturali redduntur crassiuscula vi meabilia, quae os humectum redis dunt, vulgo putria.b Ieculiati materiae cor-

SEARCH

MENU NAVIGATION