Werböczius illustratus sive Decretum tripartitum juris consuetudinarii inclyti regni Hungariae

발행: 1775년

분량: 591페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

281쪽

PARTIs II. TITu LuS. 7. 277s. 13. Nam aliter, totius Nobilitatis Regni mogoriae Pura , uovarum Legum per imductionem c quoadusque illae addiscerentur, in- ulu m que communem traherentur ut in nihillum redige eutur, Necesse foret.

IVRM , ex quo Consiueindo nostra in quadam sui parte ex Principum ue praemissum est)vo privilegiis sumitur; hinc de privilegio aliqua

dicenda statui.

I. Unde latendum, quod privilegium dicitur , qu si Lex privata, star sugularis , quae ad unum , vel re paucos pertiuet. g. a. Aliter audem privilegium dicitur; 'ra rogqtius, aut bouor singularis. Et est; Principis bea elum, sepe cuiatra commaeue Pres indultum,g. 3. DuPLEX est autem privilegium; scilicet generale, & sipeciale euerale est, quod Uuiversitati, vel Collegio, proue Civitati, aut Capitulo, vel Convendui conceritur. Et illud est perpetuum.

caiano; opus 'uadripari tum haud longo post

tempore procuderunt- Sed ita Superis visum , ut hoc Suppresso : Werbocetius hodiedum triumpharet. Vide Uroc. Iur. Ung. ad b. t.

A De Privilegiis agitur per O. seqq. titi. M Tit, priori.

282쪽

PARTHs II. TITu Lus R. f. q. Speciale autem est; quod person2 dumtaxat donatur. Et illud cum persiona extinguitur, Nisi sorte in eo caVeatur, quod Virtus Ρrivilegii etiam ad haeredes , & successores ipsius privilegiati derivetur Nam hoc modo etiam hinredibus, ac buccessoribus ejus sumta

gari dignascivur. Utrum Decretulit tollat r per Privilegium, ξης contra t

ali TULLIS 8. SEd quaeri potest prout ipsis quoque si epu

quaesitum audivi utrum Decretum, sinu Jus commune tollatur per Privilegium i & e con. xra, an Privilegium tollatur per Decretum tf. 1. Quamquam multi multa dicant, aliterque , & aliter sentiant, sic pro utraque par, te probationes nonnulla: in medium asterri squegni, Nos tamen generaliter omnium, &omnia Privilegia per Jus commune i seu Decre, xum tolli,& invalidari tenemus: In casibus iLlis, quibus exprese facta suexit in generali

Constitutione meu ist. f. a. Pro ut habetur in Decreto moderni

Domini Nostri Regis, libertatis A Civitatis

Q A Μathia Corvino concessae r Ut nimirum nemo Civium Wissegradiensium propter queme inqueeXeelsinn, sed nee propter debita cuipiam Juri sta'

re teneatur. Et haec libertas aboletur, Gad. Decr. I. s. Ioa. Ex ejusdem Decr. S. Ss.

283쪽

PAR Tis II. Tiru Lus s. 279 missiegradensis, abolitio : Nonarum a Civitatibus liberis exactio: & alia hujusmodi. I. 3. Quae etsi Privilegia super eorum libertate, atque Nonarum eXempti 'ne , & non solutione, pro ipsarum parte dudum habeant confecta; tamen non PriVilegium , sed Decretum , ac generalis Constitutio in hac parte

observatur.

I. 4. Privilegium autem , cui nou fuerit expresse A derog tum per Legem Contrariam , Vel generale Decretum, non invalidatur: Ρrouesuperius B) de conlideratione, & intelligentia Decreti latius nabeS.

Quod Privilegium dupliciter potest attendi, emauari. Et primo ; legitime.

TITULUS 9.

Duplex est autem Privilegii consideratio escilicet in quantum ex mera PrincipiS authoritate, riteque, & legitime procedit: Et in quantum non ; sed in damnum aliorum vergit, vel alias Constitutioni communi derogare videtur.

f. I. In quantum igitur Privilegium ex mera Principis authoritate procedit, prout Jurium possessionariorum Donatio: A tributaria , tricesimarumque solutione exemptio: Fororum liberorum, ac Nandinarum generalium , Vado rum-

εὶ Expressa noceur, uou expressa uo u nocent. ut habet Reg. 19s. T. de Div. Reg. Reg. Jur. Bὶ p. a. t. a.

284쪽

α8o PARTIs II. TITULus 9.rumque& Tributorum collatio , quar ad tum Principem spectat; seria per observari debet et Dummodo Juribus gliorum manifeste non praeqjudicet. f. 2. Et propterea in calce huiusmodi Pri Wegiorum clausula ista semper apponi, inseri, que solet. SALVO JuRB AL iENO. A 3. Nam si Princeps ipse quempiam ho intuem ruruum , B) Vel civitatem a solutionutrio utorum de prisenti eximςret , S libertato

juste fiendam, alicui fidelium suo rvini contulisset ; tunc per Arad posterius pririlegium, sci li et exemptiou is, quiδ priori Privilegio , iis pediributo consecto palam praejudicaret; primum in v*lida re , S hujusmodi cributariam ςXadtio nζm tollere non 8 Leit g. 4. Verum in boniS, dc tributis propriia Principis, qui PriVilegium donavie, exemPtiuipia xenebit, atquς locum h/bebit. Ouod

M Haec elansilia , ot si forte omitteretur, inesse nihil

minus censeretur ' quia Princeps, quamvis maXimo velit aliqu)d alteri, tu praejudicium t rtii , triluere , ac largiti non potest. Nam , ad Reges quidem poterestos omni u pertinet , od singulos vero propristius χRex omnia psssidet imperim singuli dominio Ri eleganter ait Seneca l. 7. c. 4. de Hen c.

Hinc collige ; quod, si Rex cujuspiam tbditum, &Jobagionem libertate , ac Nobilitate donet; ne terigitimo ejus Domino praejudicium inferatur , debere hunc satisfactione pecuniaria per Donatarium Reqgium colu*ntari. Vid. Iaroci Iur. Una. ad p. s

285쪽

Quod Privilegium duobus modis intelligitur Iuribus aliorum pr*judicare.

T Μ, de concessionibu S quoque For'rum , Νundinarum , &Wydorum idem est sientie n. dum ; quod Privilegia super eiSdem edita, semper sucit servanda, si in praejudicium Jurium alio . xum non fuerunt collata. Quae duobus modis possunt juribus aliorum praejudicare. g. I. PRIMO , ratioue temporis, prout di ictum est immediate Λ Quia prius emanaVid Privilegium alterius, B) quod non potest tolli per posterius, etiam cum clausula derogatoria. C A 2 SECUNDO, ratione loci : Quia vectis

salia fluviorum, seu Vada , concedi de Jure s non

p) Unde, qui rescit, Privilegium Juribus suis praejudicans , per quempiam η Principe esse impetratum id bet, praese tim tempore publicationis illius, si , tenni contradictione, S protestatione interposita ieid in obviare : Ne secus consensisse arguatur, per Reg. σ3. iv 6. Pui tacet , consentire videtur. Si tamen in loco publicationis, quacunque de earisa , neglincta fuisset contradietio , poterit eadem etiam in loco authentico, & credibili interponi: Extra4ctis superinde dein lateris Testi monialibus, Prax u Nee obstit tritum Brochai dicon : Priora per possestriora tolluutur. Illud enim, de claro nostro Ju re , tunc duntaxat locum habet in materia Privit igiorum , quando priori alterius Juri manifeste, non prejudicariar. Qualiter autem in materia Legum

subsistat; V1d. sup. p. a. t. a. dc 8.

286쪽

282 PARTIS II. ΤITu Lus II non possunt, nisi ea loca c ad quae concedunt sint ab aliorum locis ad quae videlicet prius fuere concessa in distantia ad minus uvius init aris. f. 3. Licet possint etiam propinquius coaeedi , si destructionem priorum, vel illis notabile damnum , concessio ipsis non esset allatura , s. q. Fora etiam hebdomadalia, ac Nundinae generales, per tantam di tantiam, & ad loca quoque Propinquiora conceduntur, concedique poecrunt, dummodo una, & eadem die, aut uno tempore , cum Prioribus Nandinis , seu Foris hebdomadalibus, noviter cori coma non celebrentur, & alias nova, manifeste priora non destruant.

Privilegium secundo modo formatur illegitime. TITULUS II.

ALio modo potest considerari Privilegium ,

in quantum ex mera Principis authoritate procedit, hoc est: quod Princeps non habet jullam, legitimamque facultatem conceden

rii tale Privilςgium, quia vergis in praejudicium aliorum, Vel quod Puri commuvi, ac civ. stitutioni geuerssu praejudicare dignoscitur.

. I. Et hujusmodi privilegium non Valet. Pro ut exempli gratia, in Decreto communi ςontinetur; quod transumptis literarum extra Lerminos octavales confectis, in judiciis fides non adhibeatur. PrincepS autem, si cujuspiam Privilesium simpliciter transumi facerev

287쪽

PAR Tis II. TITULus ΙΙ. 283l spum clausula derogatoria, Videlicet Non ob-

l sante Lege, vel Decreto Rexui nossyri, hujus.l modi transumpto volumus fidem adhiberi, dic.

Aut statutorias literas cum grδtia Concederet, quod scilicet; Non obstante annuali repolutione jam tansoctu, Donationem aliquam executioni demandare teneantur. Quia Juri, di Consuetudini Regni hujus aperte derogari vimi detur; ideo non obsiervatur, nequo observan- dum censiesur. g. a. Idem est sentiendum super illis Privilegiis , si quibus su per eo concessa fuerunt, vel in futurum concederentur, quod in Sedibus Judiciariis Comunitatum, coram Comitibus Pa. rochialibus, ad cujusVis instantiam respondere non teneantur , A neque in ptaesentiam alio.

rum Judicum Regni Ordinariorum , nisi in prae, sentiam solius Me j eitatis Regiae, vel personalis

praesentiar suae, in causiam conveniri possint. 3. PRAETEREA , si juramentum cuipiam Dominorum, vel Nobilium praestandum adju dicaretur,&Ppi vilegium inde producerςturi quod non ipse reus in persona siua, sed officialis si ius illud deponere teneretur , S hujusmodi, &

Quia senerali Coni verudini tutius Regni, olim

ap-H Vid a is. I 9ε' Ubi tale quorumdam Privilegium eXpresse abol*tus. Quamquam id necesse haud fuerit : Cum Privilegium gener ii Constitutioni Regni praejudicans, etiamsi nulla revozatio sib secuta. aut contradictio interposita fuerit , nullum tamen siectum, aut robur sortiatur firmitati .

288쪽

28 P RTis II. T ITu Lus Iet. approbatae, tale Ρrivilegium praejudicat; nusquam tenetur. A

g. g. Omnes Onim Domini, & Nobiles, tam scilicet spirituales, quam seculares; caeteri etiam possessionaei, utriusque sexus homines, qui in nocRςgno Hungaride bona, ac Jura posia seisionaria gubernanti pari Lege, unaque , d eadem Consuetu suae , in ipsorum Jurium possessionariorum conservatione , atque Cunctarum causarum inde emergeudurum prosecutione, uti debent: Prout in prima quoque par- re v) pra Moeg um habςtur. Quot modis carebit Pripilegium sua firmitate qTITULUS. I a. Notandum ulterius, quod Privilegium multis modi S suo carebit Vigore. g. I. PRIMO enim lperditur, & invalidum erit Privilegium; quaudo quis fecerit co ira Privilegium sibi concesum, aut male eo utitur. Quia meretur Privilegium amittere, qui conces sibi abutitur potestate. c) Quemadmodum ille ; qui super malefactorum In territorio suo deprehensiorum punitione Privilegium Principis habet, & capto fure, Vel praevone , non eum suspendit, Vςl palo assisit, sed pacta

tamesa Huc resera. I 6 3. Q Tit. 2.ς Ρrout dicitur con- Ubi . dist. 4. Non semper ta men per obufum ipso facto amittitur Priviiugium issed primo post definitivam Judicis sententiam

289쪽

PAR Tis II. TITu Lus Ist, tam pectaniae summam abeo e X torquendo di, mittit. Talis Privilegio liuo abutitur: A) Quia Princeps malefactore S non dimittendi, sied jux ta eorum demerita seriendi, mulctandique praestitit authoritasCm. f. a. SECuΝDo amittitur Privilegium, vi. quis tempore debito non utitur Privilegio stibi dato , atque concesso B Verbi gratia: Si cui piam Regia Majestas Castrum , vel quodcunque Jus aliud possessionarium donaret, & il e Don

tarius Literas suas Donationale, infra anni re Volutionem per Regium, aut Palatinalem, &alicujus loci testimoniales homines executioni non demandaret tunc peracta revolutioue ipsis annuali, hujusmodi Donatio omni firmitate carebit. C) Neque etiam cum Literi, Statutoriis

per gratiam prout immediate D ) praemii coniectis restaurari valebit: sed nova Donatio ipsia fieri, conficique debebit: Si interea alter quispiam Jus illud Possessionarium pro se non

impetraVerit.

f. 3 In hoc facto etiam Fororum hebdomadalium, Nundinarumque, & Vadorum,idena est sentiendum. Ut si Princeps alicui Forum, aut Nundinas , vel Vada concesserit; i.le in ira

290쪽

hujusmodi utatur, B) &uti incipiat: Nam ali. ter anno dranSacto , Virtus ejus exsipirabit. C s. q. Hic tamen adVerrendum est, quod , si peracta infra dictam annualem revolutionem executione ipsius Statuti, error aliquis, aut in literis sinu per ea re Relatoriis, aut in processu ejusdem execuetonis, Vitio, Vel negligentia homi nis Regii,&Testimonii, vel etiam Capituli, aut ConVentuS , commissus fuisse deprehendetur ptunc in tali casu Donatio efficax manebit : Ecejuscemodi executio , prout casus rei se obtu'lerit, retormari poterit, D atque debebit f. S. Verumtamen, sit simpliciter executio ipua neglecta, Vel aliter error aliquis per Donatarium in ea commissus fuerit, reformari nuS

quam ps terit, sed de novo ut praetacturneli ) Caiirum , vel Jus illud possessionarium im Petrari debet. E s. s.

A) Α Dato Literarunt Privilegialium computandoas Id est: solito modo in Congregatione Comitatus iPrivilegium sinun publicari faciat Quamvis nul

lum praeterea illius usum intra annum eXerceat.

c Quamvis de Literis Armalibus, & Telauialibus

expressa isthic mentio non fiat; huc tamen easdem , Ob paratatem rationis, revocandas esse censent JCti Patriae nostr . D Penes Mandatum Correctoriuis: Idque intra annum a cognitione erroris ut monet Com. SUL bioA Huic Legis 3. non praejudicat praeterea quicun qNe , Deir, 1. Sigis. Reg. De quo vid- I,roc.

SEARCH

MENU NAVIGATION