Werböczius illustratus sive Decretum tripartitum juris consuetudinarii inclyti regni Hungariae

발행: 1775년

분량: 591페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

261쪽

PAR Tis I. TITULuS I 33, asydentis, justa, & recta esse non Videtur, sed

omnino abjicienda censietur: Nam si terram, vel silvam communem ad unum aratrum Regale stafficientem ad tres Marcas aestimabis, Saratrum ipsium ad centum, ac quinquaginta jugera Regalis mensurae sequestrabis; tunc si bene computabiS, non, plureS, quam duodecim Denarii ad quodlibet jugerum terrae cedent,& quatuor tantum jugera inaestiinata manebunt, quae ad quinquaginta Denario S se extendunt. Quinquaginta autem Denarii ad centum, Squinquaginta obulos, seu quadrantes commode

dividi non possunt Z Ideo quatuor iIla jugera,

consideratione majoris partis , ut inaestimata- maneant , necesse erit.

s. 33. In supputatione siquidem silvae permissoriae, Vel nemoriS, pro communi ut Ps. fertur opere Valentis , ad unum aratrum is extendentis, quod ad Marcas decem aestimatur , quodlibet jugerum ad Denarios 26. Cum Obulo taxari, vel aestimari debebit, & pro si perfluo, seu residuitate, Denarios viginti qui que habebit. Si vero aliter ad Marcas bummam ipse dividere volueris; cunc quodlibet iugerum ad DenarioS a. r. aestimabitur , & tu Denarios T. superaddem debebis. De Pramarrata quoquo

terra, idem si volueris cum superadditione

facere Valebis.

s. 3 - ia ΕΜ, Pratum, seu sinnetum, ad unam falcem sussiciens, vel alias in uno jugero

exblisa illusti, ter

262쪽

terrae Regalis mensurae adjacens; ad unum quar- tale: videlicet DenariOS IOO.3S. FOENET A autem in campestribus , quae falcari quidern possunt, raro tamen, Vel nunquam defalcantur i, in ordine aestimationis

non ponuntur.36. ITEM, Molendinum subtus, vel desuper currens, & tempore aestus non deficiens; ad M. IO. Deficiens autem; ad M. G37. MOLENDI NuΜ. deis per volvens, de tempore siccitatis non deficiens; ad M. s. Deficiens autem; ad M. 3.

g. 38. Locus Molendini deserti, subtus

eurrentis; ad M. 3 De uper autem Volventis i ad M. unam

cum media.

s. ITEM, Fons scaturiens, seu puteus emuens, &non deficiens, in quacunque poΩsessione, de quo populus portare solet; ad M. duas cum media. Si autem plures fuerint, non a stimantur, sed ad unum solum includuntur omneS , quoniam sid inum unius villas cir

o. ITEM, Piscina essiuens, &non de ficiens; ad M. ΙωNon emuens autem , & tempore siccitatis deficiens; ad M. f. g. ψI. PISCINA magna cum clausiura eXistens, is almos - o, Vol etiam Mord - ova

263쪽

PAR Tis i. Ti Tu Lus 133. assdicta , nec non alia piscatura Danubialis, vel

Thicialis, sive SetaVae, aut DraVae, Thava nuncupata , si habet deputatum proVentum annualem ; decies tantum aestimatur, quantum facit proVentus ejus annuali S. Si vero computatum proventum non habuerit prout nos generaliter utimur aestimaturi ad M. so.

pellata usique ad Denarium numerum , pro lingulis Marcis : ultra vero decem , usique centum, Vel amplius; ad M. Io. 3. 43. Ιτε Μ, Clausiura, quae fit tempore inundationis aquarum , Reheo dicta , specialem, Vel singularem proventum habens, quaelibet ad Denarios Im. s. q*. ITEM, Tributum tam sta per aquis , quam in terris rite exigi consuetum ς decies tanto aestimatur, quantum facit provencus ejus

annuali S.

f. 4 . ITvΜ, Tributum promontorii, seu

montiS vinearum, quod computatum , & notabilem proVentum annuatim Domino suo terrestri ministrat, similiter ad decies tantum aestimatur: Sed hoc in Perenni duntaxat aestimatione locum habere censeo. Nam Vineae ge neraliter, tanquam rubeta, & Virgulta de Regni nostri antiqua consiuetudine aestimari solent, ex eo, quod ubi, S postquam cultoreS vinearum aut defuerint, aut earum laboreS praetern iserint, vineae cito, de facilique in rubeta, di vepres conVertensur.

264쪽

αω PARTIS I. DTu Lus I 33. 6. VERubs, si rusticum quempiam, vel etiam Nobilom in teritorio alteriuS Vineam habentem, Dominus terrestriS deipis a Vinea ejicere , & excludere Voluerit; authoritatem quidem ejiciendi habet: A) Attamen non aestimatione illa communi, quae de Virgulto, & rubeto immediate praenotata est i sied competentem valorem, seu cou tuum pretium ejus , juxta aequam rectamque limitationem, & taxationem Judicis, ac juratorum ciVium ejus loci, ad quem ipsu in promon Orium pertinet, illi refundere te

netur.

8. ITEM , unum jugerum terrae ara bilis , aut silVae Regalis mensiurae , Concinet in sua longitudine septuaginta duas; in latitudine Vero duodecim Mensuras, seu Ulnas RegaleS. 9. ITEM , unum aratrum continevin se centum, S quinquaginta jugera terrarum Regalis mensurae, in aestimationς

rerum.

o. Notundum, quod unus bos non claudus, vel aliter non deitructus; ad M. f.

265쪽

g. sq. Quatuor porci; ad M. I. g. Cabella sine poledro; A) ad Μ. I. s 6. Cum poledro masculo ad M. I. r. Cum poledro foeminea; ad M. I.

cum media.

g. s 8. Equus stellatus secundum Valorem ejus s) aestimatur,

Quot modis, es quibus respecti is instimatis-ues bouorum, V Rerum faut ZΤITULUS 13 q. Uiendum ulterius, quod praemissa bonorum

mobilium, S immobilium aestimatio diversis modis, diversisque res ectibus fieri consuevit. f. Ι- PRIMO quidem: ad solutionem onerum judicialium , quae communi, S usitato Vocabulo bifagia nuncupantur. Et in illis tam jumenta, quam etiarn terrae, & Jura pose sessionaria juxta limitationam praesicriptam aestimari pariter, & acceptari debend.

AJ Vox Italica H nnulum signifieans. a) Est autem valor alius intrinsecus , alius extrinsecus: Ubi etiam pretium asotionis non raro sib- ingreditur contra id, quod dicitur l. si servus 33.

st ad Legem Aqui Sed de his Vid. Civilistas ad

Leg. cit. D' alibi.

266쪽

26a PARTIS I. TITu Lus I 3 . g. 2. SECuΝDo , in Quartalitiorum, Sc Jarium impignoratiriorum solutione, ac bonorum per Sentenciam eapitalem, Vel emendar capi, tiS Occupandorum redemptione. In qua jumentis exclusis) tam Castra, ac Curiae Nobilitares , & Sessiones Jobagionales populos , de sertaeque , & praediates quam etiam terrae, stil-Vae, virgulta, pr ta , piscinae, molendina, fon

non tributa, pomaria , flagen arumque, & clausularum loca: & generaliter omnes pertinentiae Jurium possessionariorum aestimandorum, modo

praedeclarato taXantur. Terrae Lamen arabileS ,

S prata, ad Sessiones Jobagionales populosas spectantes, & pertinentia demptis terris, dc

pratis extirpaticiis, quae colonos proprie Con- cernunt , & non ad Sessiones pertinent) non aestimantur. Et tandem secundum hujusmodi aestimationis quantitatem, solutio Quartalitiorum, & Jurium impignoratiliorum fieri debebit. Et hoc idem est etiam dejuribus possessionariis , in praejudicium fratrum, vel aliter indebite venditis , intelligendum, atque tenendum. g. 3. TERTIO, in Dotalitiorum restitutione. In qua solummodo Curiae Nobilitares, ac Sessiones Jobagionales populo is , S desertae , atque praediales, in ordine aliarum Sessionum sitae aestimantur, & extra corpus possessionis nulla in hac parte a stimatio admittitur, Et de- mum juxta ejuscemodi possessionariae aestimationis seriem, restitutio Do alitiorum partam pecuniis

267쪽

niis paratis; partim Vero rebus mobilibus etiam jumentis inclusis ) fieri solet iuxta Verum pretium illarum. Prout Videlicet in soro vendi- possent, acceptari debebunt. f. q. Hoc tamen adVertendum est, quod, siqua mulierum , mortuo marito suo, in bonis,ac Juribus ejusdem mariti possessionariis titulum,& nomen ipsius serendo, Vita stibi somite, permanere voluerit, di filius , Vel frater, aut alter successor ejuSdem mariti legitimus , ipsi mulieri- ad quantitatem, Valorem Do talitii sui, Jura aliqua possessionaria, Vita ejuSdem durante posse sidenda, & utenda sequestrare, excindereque,& dare decreverit, tunc in tali casu non solum Curiae Nobilitares, Sessionesque Jobagionales Populosae, & desieriae, ac praediales, sed etiam extra Villam, terrae, illVae, pomaria, ac foeni lia, & molendina, quae mulieri dabuntur , prout in Quartalitiorum solutione aestimabuntur: Et tantum duntaxat sibi de Juribus illis possessionariis, quantum se ad valorem ipsius Dotalitii sui extendet, depucabi ur utendum , atque possidendum. g. s. QuARTo in solutione debitorum, S

relusione damnorum summarie Computatorum,

vel specifice denotatorum. Praeterea in depositione oneris Facti calumniae, az emendae

linguae,& violationis Sedis Judiciariae Regiae Majestatis, ac Comitum Parochialium quorum. libet Comitatuum , & aliis ejuscemodi causiS,aCcasibus, in quibus pari modo res mobiles , & ve-

268쪽

26 PAR Tis L TITULus 134. Rales , juxta Verum earum Valorem, & non se. cundum limitationem praeeXpressam, acce

ptantur.

6. Qui Tn , S ultimo; in metarum Reambulationibus, rectificationibus, aestimatio communis fieri siolet. Hoe eamen ultimo mo-clo, eo uolum respectu aestimatio celebrari consuevit, ue terrae, silVae, Virgultaque , Vel prata, Rue promontoria, quae inter causantes in lite imanebunt, ad qROt Marcas fiesie eXtendere Vi , denuntur,cum tot is obilibus, hujusmodi terras , silvas, Virgulta, prataque, VCl Promontoria, ille, cui juramentum per Judizem praestandum deponendumque adjudicabitur, prole, & Juri suo appropriare, Vendicareque Valeatia que possit.

269쪽

JURIUM, ET CONSUETUDINUM

INCLYTI

IN GENERALL

TITULUS I.

libus rebus, Jurium scilicet possessionariorum DonationibuS, Carum que speciebuS : nec non bonorum Divisionibus: Venditionibus: Impignorationibus: Metarum distinctionibus: Dotalitiorum, S Quart litiorum solutionibus, & aliis ad ea spectantibus, & annexis; quibus uLpote OmniumDominorum Praelatorum, ac Baronum,Magnatumque, & Nobilium fundatur exordium, fulciturque Dominium, succincte dictum est ;in hac jam S EcuNDA patre hujus opusculi, de causiarum, & litium processibus, & executionibus, ac sententiarum super his serendarum ibi te differendum restat. I. Sed antequam ad materiam sipecialem huius Parcis explanandam Veniam , quia CGΠ-stitutio Regni hujus plerumque interseri debe-hit ; ideo in generali, qualiter consticulio , sea Generale Decretum Principis , & Regni interpretari debeat i Praeterea unde Consuetudo no

270쪽

26s PARTIs II. TITu LUS 2. stra, seu Lex non scripta qua hoc tempore communiter utimur) initium, & originem sumat Z breviter praemittam. Quot modis Generale Decretum intelligatur Ronstitutiones Ab igitur Principum, seu D creta Regni quatuor By modis prout occurrit) Considerari possunt. g. I. Quaedam enim Constitutiones sunt ex toto per posteriores abrogatae, simpliciter

que revocatae.

g. a. Aliae vero partim abolitae, partim approbatae. s. 3. Quaedam autem silentio praeteritae. 4. Et quaedam introducta.

s. In his igitur Constitutionibus, quae ex toto sunt deletae sicut hic in Palatinale, proclamata Ougregatis, Pudicium Duelli, dc Trine mensis Proclamatio I attendendum est tempus abolitionis. Quia futuris, & non praeteritis causis, ac negotiis Videntur Legem imponere, ita quod de caetero non fiant hujusmodi Judicia Palatinalia, c) & Duellorum dimica Liones, O neque proclamatae OngreSationes, E

λὶ De Constitutionibus agitur per g. seqq. titi

SEARCH

MENU NAVIGATION