장음표시 사용
61쪽
QUOMODO INSTITUAE FUERINT TABULAE PROPOSITAE
63쪽
De materia adhibita ad inhula instituendas
Ad illustrandam methodum propositam duas fabulas Valachiae
Arbitramur enim parum valere principia et methodos explicas , nisi inventor ipse ostendat quomodo eis usi liceat. Postquam autem Censuram egimus aritum adhuc excogitatarum ad studium distribuendae multitudinis, dignum est fiere artem in medium allatam quae a geographis pensetur. Neque enim contendimus eam ab omni reprehensione fusam esse. Immo offendemus jam infra quae incommoda objiciantur eam adhibenti. Cur alachia exempli causis electa sit, nunc rati reddenda. Eo deducti sumus plurimis rationibus. Adeo manifestum est methodum scrutandi incolarum copiam in regionibus naturalibus potiorem esse ei prae ceteris ad indolem geο- graphorum accommodatam, ut forsitan mireris quod ea non jampridem utantur omnes geographi. Nonnulli quidem tentaverunt Europam in regiones naturales dividere, verum, sicut jure animarivertit Rasgetius necesse esset partitionem magis exacte definitam esse . Nihil autem dissicilius quum regionum naturalium aream et fines exacte describere. Constat hoc impediment geographos abductos esse cibis methodi quam proposuimus Eam enim adhibere non possis, nisi studio regionis cujus singula noVeris, quamque perscrutatus sis,
investigando non solum quidquid pertineas ad legem distribuendao
64쪽
- o multitudinis, sed etiam ad omnia phaenomena quae geographus inspicere soleat scilice ad altitudinum rationem et geologicam soli naturam, ad climatum gignensiumque condicionem, vel etiam ad divitiarum distributionem. Cum alachiam penitus introspexissemus et circumvecti essemus totam regionem, credidimus operae pretium fore, si methodi periculum faceremus fritam nobis regionem eligendo. Aliis causis ad studium Valachiae adducti sumus. Cum florerent regna Europae occidentalis, alachia, risit Turcorum servitio subjecta, hosfium exercitibus perpetuam depopulationem inferentibus, vires tantum reficere coepit, postquam in libertatem vindicata
est, conditumque est regnum liuinaniae dure nomen usurpat regionis, ut dicunt, novae Mechanista artificia cum vix nascantur, majorem nondum partem obtinent in negotiis humanis Praecipuum est agriculturae momentum. Numerus rusticorum mulio praesint
urbanae multitudini. Ita alachiae prope eadem est nunc condicio atque Europae Cei- dentalis incipiente saepulo decimo nono cire annum MDCCCXX, ad quem precherius regressus est, scrutaturus distributionem multis adinis quam vocat 'odensiandig. vero omne Valachiae incolae sunt 'odensiandi 5 id est ratione gloni erantur exasti aeCommodata ad phaenomena physica In talibus regionibus praecipue utile esse videtur modum distribuendae multitudinis indagare, praesertim cum methodum propositam huic studio adhibens. Denique propterea Valachiam elegimus quod nemo adhuc en- favi incolarum copiam in ea regione tabulis geographi eis demonstrare , quamvis multi hoc tentaverint in plagis Europae occidentalis. Quare spes erat in lueem proferendi nova quaedam atque utilia. 2. - νοmοd mctforiam cthuliartim lectorimus. Multitudinis distributionem investiganti necessaria materia primum conserendara fabulae geographione admodum perfectae, et numeri quam exactissimi. ex breviariis statistico, excerpsi. Tabulis, graphieis usi sumus quae inscribuntur crearia Ro-
65쪽
inaniolis modulo I raso ooo, delineatae ab Academia quae dicitur. Institutu Militar geographic a Armatel. Eas fabulas inter
optimas numeranda putamus, quod institutae fuerunt secundum fabulas modulo I o.ooo nobis quidem saepe utile praebuerunt auxilium ad absolvendas nonnulla dissicultates Tabulis autem modulo I Go oo nonnunquam usi sumus, quae hactenus editae sunt. Tabula autem supradicias edidemini tantum partis orientalis regionis dictae, Muntenta. Pariem alteram Muntentae et regionem dictam collenia , semifati sumus, insumptis fabulis quae inscribuntur aruarta aduritoris modulo Q oo ooo Tubulae vero illae delineatae sunt secundum fabulas modulo I Noo oo ab Austriacis editas et fabulas modulo I T.6o auctore ligely . Quo fit ut
multa minoris pretii sint. Unde nobis saepe occurrerunt incommoda. Aptioribus vero fabulis uti haudquaquam licebat. Numeros sumpsimus ex censu habit mense decembri anno
MDCCCLXXXXIX, qui nondum editus est. Trebulas manu seri Pisa nobis obtuli excerpenuas libentissime doctissimus vir Coleacti, in offici cujus caput est quodque dieitur a Serviciu statisficet gene
Census supradictus non solum recentissimus est, verum magis exacte ei majore cura actus est quam omnes antea ; sicut ex commentariis Colesci perspicere licet '. Non quidem ab omni reprehensione fusus est. Paginae quas evolvimus mense septembri MDCCCC in ut be Bucuresci non
omnes emendatae erant, et invenimus aliquoties numeros haud rectos Attamen, cum regionum areas satis patenses instituerimus, non magni ponderis existimamus errores qui ex eo proveniunt. Videlices non majores esse possunt quam errores effecti in computando area regionum forsitan et alii cum aliis compensentur. Quapropter non dubitavimus numeros sumere ex censu, nedum
methodum adhiberemus ali auctare turdeta usitata in studio denumero incolarum regni Rumaniae variis temporibus. Doctissimus enim ille scientiae divitiarum scriptor computationem secti, rationem agendo numeri fanium eorum qui vectigalia solvunt.
66쪽
- 2 Numerum illum, multo jam ante annos Xaete vulgatum, numero quodam multiplicat quem ita existimata numerum omnium incolarum urbis Bucuresci cum numero eorum qui stipendia solvunt
confert, et comperit numerum prοximum numero mnium incolarum inventum esse multiplicando septies numerum stipendiariorum'.
Sed dubium est num ad iosum regnum Rumaniae valeas multiplicator ille numerus, quem mοnstravit esse T , inspiciendo multitudinem magnae urbis Etenim in magnis urbibus praesertim
infimus esse soles eorum numerus qui pendunt tribui a Praeterea commemorandum est urbem Bucuresci permultos incolere peregrinos. Numeri valde mirandi ea arte inveniuntur quippe regnum
Rumaniae anno DCCCLXXXVI incolas habuissere r8T.obo existimat, id est magis quam ex censu acto anno MDCCCLXXXXIXpatefrib.s12.62o . Ad usum ejus methodi confugis turda propter ea quod diffisus
est censibus ad id tempus habilis. Neque vana erat suspici incondite et parum credibiliter existimatur incolarum numerus in regno Rumaniae a quo tempore primus census ac ius est anno DCCCLIX '.
quod eum comperirens in quacrumque denumeratione multas incolas omissos esse, Xactiora moere sentaverunt usu οmputatiοnum plus vel minus Oum veritate accommodatarum. Verum cum ultimus census satis pie aetus sit, numeros aut computationes ab illo censu alienas adhibere non dignum visum est. Praebet enim unum doeumenium, quo nunc exacte certiores fieri possumus de incolarum opia in Regno Rumaniae. Quomodo autem id fiat nunc stendendum. Ex chariis quae nobis in manu datae sunt extrahi poterat numerus incolarum cujusque municipii vulgo comunia , digestorum in masculinum et femininum seXum. Perusile fuisse si novissemus incolarum num erum in quoque loco dici absituri oeant enim a casun domorum conglobationem quam franρο-galliste diei mus chameau Paucissima municipia in Vulachia unum fantum a clitum habent, sunt etiam quae decem vel amplius complectantur. Itaque nonnulla a situ in quadam regione naturali inveniuntur, cum nonnulla ad idem municipium pertinentia in alia regione sedem habeant.
67쪽
Sperandum fortassen futuris censibus incolas cujusque a situm dinumeratum iri, verum iniurium si reprehendere census agenses in Regno Rumaniae, quod non praebeant documentum etiam incensibus Franco-Galliae missum. Videbimus jam infra quibus artibus usi simus ad succurrendum incommodis ex eo proveniensibus, jam nunc notare possumus nos usos esse libro qui inscribitur a Indicator a comunetor urbane ei rurale , ab offici e Ministeret de Inferae, edito, ad comperiendum quot et quae, Munis cuique municipio affribuenda sint.
68쪽
Quomodo Valachiam in regiones naturales diviserimus. In instituendis fabulis hujus generis quod prοponimus tantum
proficies quantum regiones naturales juste elegeris et aptis fer- minis circumscripseris. Quare jam nobis enuntiandum principium quo nil ur ars nostra et quomodo incommodis succurrere conati
simus, quibus ostendatur in opere fractando. I. - Definitio erbi upradicti e reuionia et furcilia. Oporini ante omni definiendo explicare verbum a regiones naturales aerae quaestione ab eminensissimis geographis jam fractata longius disserere non cogitamus. Sufficit, enuntiemus significationem verbi nobis acceptam, aut eam quidem quae accipienda videatur si qui voluerint distributionem multitudinis indagare secundum principium supradicium. Eoo vocabulo notata sunt ei nunc notantur res dissimillimae. Si enim plagae dictae a Champagne, vel a Picardiora vel Normandi 5 regiones naturales habentur, profecto nοn eadem est vis vocis ac si affribuitur talibus loIs qualia sunt, Eurepoix, a Bassigny, vel cyays de Bray. Non immerito in vulgus prolata es sententia eorum qui existimabant Franco-Galliam ante saeculum XIX in provincias divisam esse geographicis regionibus simillimas, confra fines provinciarum
quae nunc dicuntur craepariemens v cum natura haudquaquam congruere. Verum si rem affensius exploraveris, agnosces provincias
Franco-Galliae anie saeculum XIX exstitisse ex conjunctione plurimarum minorum regionum naturalium inter se natura ei opibus dissimilium, quae eo facilius coagmentandae erani, quod variis ingeniis mixtis fotum quoddam effecturae erant.
69쪽
Itaque ejusmodi regiones ad studium propositum parum valent. Ea ver magis iuste dicas provincias naturales. Profitemur eas lanium ad investigandam multitudinis distributionem valere regiones, quae per Tiguum spatium parentes, exacte finitae sunt, et quibus fiam, in regnis iam ante multos annos florentibus, peculiara nomina agricultores vulgo dicere solent. Sed nunc etiam clarius rem explicare necesse est. II ex recentissimo studi de plaga dicta a Bassim comperire licet', notionibus apud historicos usitatis multo difficilior esseclares inquisitio
regionum naturalium. Nonnulli, rati, e quidem non immerito, areas provinciarum quae prioribus semporibus e pagiri dicebantur, cum areis regionum naturalium saepe congruere, adducti sunt ad doctrinam qua nimis multa sub unam legem subjungere contendunt.
Oporios igitur separatim discriminibus digerere hinc nomina quae a scriptoribus rerum politicarum et historicarum usitata, larie quadam aut ex libidine prolaeta sunt saepius in loca mulio patensiora illinc nomina quibus usi sole vulgus Quid his significetur jampridem excidi de memoria, lateor ; sed nihilominus no-fantur regiones exacte natura definitae, vel hodie, vel prius, quas sagaciter agnoscebat plebs ipsa, tanquam si instincta esse mente simili geographiae ei geοlogiae scriptoribus. Pate geographum cone surum esse in hanc verbi definitionem, si modo distributionem multitudinis indagaere voles. 2. De restionibtic furcillhtia Volachiae. In Valachia pauca lini nomina quibus regiones naturales no-
Maximo quidem conspicuis disserenitis non eges, verum plurimaeses paululum dissimiles plagas, ut in provinciae naturali Franc Galliae quae dicitur, Bassi de Paris , non praebes. Nihil minus variatum est quam campus alachicus Regi ipsa collium aspectibus parum discriminata videtur, ut quae fraiis argillaceis et ar nosis formata sit. Addo quod alachia non ita pridem ad humanitatem exculta est.
70쪽
recentissime institutae sunt. Nomina regionum naturalium in plagis fanium invenimus minime frequentatis et propter opum psincitatem diu vitatis ab hominibus. Ea vero nomina ex latina lingua non oriunda Exempli causa commemoramus B Octri, Ierbiferam solitudinem usque ad recentissimum sempus desertam, deinde Teleormian, cuius nomen Cumanis sοrmatum auctareia deu), silvam malam significat. Deficientibus vocabulis, nomina formare oportuis. Conati sumus naturam cujusque regionis verbis apiis notare, nomine adiecto loci vel fluminis cujusdam. Cum alio loco geographiam alachiae abunde scrutati simus, non utile visum est hic partitionem in regiones naturales expliOare. Nonnulla famen, quae magni momenti sunt explananda.Plagas eadem natura per magnum spatium praeditas dividere non tentavimus; confra regionem discriminibus mulsis conspicuam ut colles Munfeniae, in plurimas vel minimas regiones dividere non
dubitavimus. fiam magnas nonnunquam valles segregavimus.
Longe enim aliae sunt valles in quibus collocati sunt vici plurimi, ef οlles vestiti frequentibus silvis, in ona fertiori seu dicunt geοlοgi cresilae Nec minus dispar est condicio camporum herbi- seram solitudinem ostendentium et vallium cultoribus frequentium,
quae eο inferrumpunt. Inferrogabimur hariasse cur principium non in fractandis omnibus vallibus secuti simus. - Quoties maxima pars incolarum
regiοnis cujusdam in una vel dilabus vallibus glomerata videbatur, vallem seposuimus ita vallem fluminis atomitare fluminis Buxquin regionibus a nobis vocaeiis c Terrasse duraugem Barsigam', etiam vallem fluminis olfu, vallesque fluminum Prahova et Teleaina in regione dicta a Colline de Prahma-Teleain v. - in multitudo in plurimis vallibus per istam aream regionis effusa est, incolarum copiam in quaque valle non computandam credidimus. Ita fit in regiοnibus quas voeavimus a Collines de oris et . Collinos
d Argeb. Oportet aliud incommodum referre quod nobis ccurris, quoties glomerantur homines juxta fines regionum naturalium. Exempli causa reseram vicos multos fenere acclivitatem ferra limos sormasam, quae spectat in alachia ad vallem Danubii. Eorum vicorum incolae summam planitiem colunt aqua carentem et prope deseriam.