장음표시 사용
41쪽
13. vnoldi de Bebenbur Rilmaticum querulosum et lamentosum dictamen de modernis cursibus et defectibus regni ac imperii Romanorum. 13 so S. 479-4S . Lupuit on Beben- burg ietat Bember an de Brettach uischen Rotenburg und
42쪽
44쪽
45쪽
Incipit cronica de gestis principum a tempore Ru-dolsi regis usque ad tempora Lud vici imperatori S.
Gesta principum seu regum ac posterorum pertractans memori commendare, licet minus utile, tamen ociosum
non erit, Si scripsero deo propicio pauca de pluribus, Stilo quamvis grosso vel etiam inpolito. Sed quia de negligeneia vel inpericia judicabor, si ea que scribenda
Sunt neglexero annis singulis assignare, ideo lateor me non posse de ignorancia excusare. Ergo si quis melius de huiusmodi scire voluerit, scrutetur apud eos, qui de annalibus habent experienciam pleniorem. Me tamen intencionis interest tantam huic studio operam dare scribere reges nobilissimos Secundum seriem, qui sibi vicissim Succedunt, cum quibusdam notulis et ac libus eorundem. Igitur Rud0lsus rex Romanorum, qui anno domini m. cc. IXXX. 0St et ante strennue ac prosperi SucceSSibus imperavit, illo in loco primus in ordine habeatur. Hic suit ab adolescencia bellicosus, vir prudens et potens, et nichilominus fortunatus procere lature tori naSO, Vultum habens gravem, cuius gravitas virtutem animi prede- Signabat. De quo scribere plura non est neceSSe, quia eius acta reclara et inclita scripta sunt post cronicas Martini ultimo in noluiis prenotalis. Obmittenda tamen non eStimo Sequencia, que utcunque templabo addere antelatis.
46쪽
Nempe ante mem0ralum regem Rudollam, vacante imperio ac nemine gubernante, romanum imperium tunc temporis in summo discrimino positum fuit. Tanta etenim dissensio ac turba cio pacis suit, quod re nimio pretiorum in comodo nusquam tutum fuit incedere viatori. Omnes enim pro incio regni, maXime per totam Alemanniam, invalescentibus pretiis disturbabantur, quia non erat qui prohiberet mal0rum incurSuS, 0n erat, inquam, qui saceret judicium calumpniam acienti Malefici etenim et raptores regnandi sibi Vendicabant temerari potestatem. Tunc enim pax in exilium migravit, ubique dissensio et pacis turbaci triumphavit. Porro ruralia, ablatis pecoribus et jumentis, jacent inculta et omni dampno exposita, ut raro cerneret qui agricolam, equum vel bovem minantem, ut sacere Sulco uberes et seraces Deficien-libus enim animalibus et jumentis, d0mestica mansio repleta est vepribus et urticis. Postquam aulem dominus p0pulum suum diu suis meritis exigentibus agellavit, sicut olim fraeliticum populum a mandalis domini oberrantem castigavit acris verberibus et amixit, et rursus reversis ad dominum misertus eorum de omnibus tribu-lacionibus liberavit, Sicut Scriptum est: Clamarerunt ad dominum etc. sic eciam Dominus huic populo post longam et asperam correpti0nem, m0tus misericordia, misit eis salvatorem, udolsum videlicet comitem de abs-pureli, Virum, Sicut prelatum est, bellicosum. Et cum esset in actu preliandi, et civitatem Basileam sorti milito obsediSSet ecce repente veniunt honesti nuncii de Frank- hensur ab electoribus regni, qui nunciant eum electum in regem Romanorum pari Volo et concorditer, nullo penitus discrepanto, excepto rege Bohemie, qui electione Sua in eum non consensit. Quod sibi tamen non cessit in prosperum, Sicut postea rei Xilus comprobavit. Electo igitur rege mox universi tantis perialis rumoribus sunt gavisi Ε gratulabunde clamantibus in sublimo: Virat rem in elernum ipsa obsessa civitas liberatur, et non solum huic civitati, sed salus et pax aliis civitatibus nunciatur, et omnes provinci Ionge Vel prope, quarum aure repleverant hi rumores, elantur pariter et exultant, de tanto orbis rectore deo omni
47쪽
polenti gracias reserentes. Verunt non multo post domino 1273 promovento Aquisgrani rex cum uxore Sua 0S coronacionem et Sacram unctionem ambo pariter consecrantur. Videntes autem principes ac n0biles sumam eius crescere, terr0 ac tremor ei incutitur, p0pulo vero gaudium et leticia cumulatur. Et sicut sepius lucem tenebro antecedunt et post auram turbidam serenitas sequitur cum solis radio ei splendore sic post multa terrarum discrimina pacis tranquillitas restante domin c0mitatur Mo enim co- Ioniis resumit aratrum, qu0d diu ociosum remanserat et neglectum, mercator etiam malorum timore sublato amquaScunque Secure perambulabat regi0nes. Sed et maleficiet latrones, qui prius in publico, tim0re postpo Silo, proco-debant, jam perurgente formidine abdita repetunt et occulta. Porro cum fama regis longe lateque crebresceret, ecce multi proceres ac nobiles de diversis regni partibus certatim ad eum confluunt,40niurantes sibi fideliter, et jurativise suis serviciis manciparunt. Sed rex Bohemio considens in virtute sua et sperans in multitudine divitiarum Suarum, quia per fas et nefas multa terrarum pacia sue subiecerat dicioni, in hiis confidens, cum rege R0manorum concordare renuens jura sua ac se0da ab eo recipere dedignatur. andem vero reversus in se inspirante Domino, recogno Scens laro sui juris Romano imperio ipsum debere subesse, cogitat ea quo pacis Sunt, cum eo c0mponit per nuncios et legato S. Quod cum regina uxor sua rescivit pariter et audivit, inimica pacis mater err0ris indoluit mox parat hanc concordiam infringere et totis viribus dissipare. Primo regem obsecrat omni precum in Stancia quantum poteSt, ut pacem quam secit cum rege memorato, citius incipiat retra clare, dicens fore indecens et inhonestum tam potentem et fa--Sum restem se subicere unius comitis serpituli. Ad hec rex, ut h0m sapiens et maturus, clementer reginam alloquens, tristemque blandiciis delinivit, persuadet ei, ut quod fecit pro b0no pacis serenitati Suo placere n0n dedignetur; ammonens eam cum diligencia, ut deum exoret fideliter et devole, quod ea que inter se et regem Romanorum tractanda sunt deo proposito laudabilem exitum S0rcian-
48쪽
tur. Quo nec sic regis ammonicionibus acquievit. Rursum cernen preces Sua caSSa seri apud regem, indignans truci vultu, minaci sermone maritum invehit, et quantum regine licuit increpavit. Et nunc blanditur, nunc minatur. Tu aluere preces, addidit eryo minas. Addit ergo hec et submurmurat dicens: Hactenus mort restium frequentari, uno i habitura Sum comitem pro
Ite omnia rex sagaci studio dissimulans uxorem Suam discrecione pre i noluit contristare. Ideo autem reginatam instanter ac seriose laborabat ambos reges dissociare ac inter se contendere, quia maluit maritum suum mori quam Vivere. Huius autem causa postea in suo loco melius declaretur. Sed quia non est sapiens, non Stsortis nec dives, qui non a millieris malicia deVincatur,
qu0 juris assereionibus et exempli probari poteSi Sacra pagina attestante, ubi legitur de Sampson et Salomone et aliis viris eminencioribus, qui multarum virtutum gracia prepediti a seminea versiicia enervati ad mala ultima devenerunt. Similiter et iste rex, qui licet fuerit sussullus regia potestate et nichilominus insignitus summe dignitalis culmino, tamen a mulieri fraude reventus, sicut infra patebit, omni gl0ria privatus ad inmane precipitium t0ius ruit. Verum cum ipsa regina maritum suum regem dien00tuque Super hac re inquietaret, et etiam esset ei molesta Vespere et mane, tandem victus ab ea, nequievit precibus deprecantis, et rursum mittit nuntios qui denuntiant Romanorum regi, se non posse prestare vel facere quod spopondit. Promiserat enim ad queque imperata se velle cum aliis principibus obedire. Post executionem sui negocii de rege Roman0rum nuntii reVertentes imperfecto negotio ad propria remearunt. Gavisus autem rex Romanorum et exultat letabundus. Sperabat se centuplum lucraturum, et ore sibi honorificum et honestum sparsa colligere, ablata repetere, denique manu bellica rempublicam ampliare. Mox regem BO-
hemi proscriptione publica dampnat tanquam hoStem R0
49쪽
5mani imperii , similiter et omnes autores Suo proscribit, volentes sibi perlinaciter adherere. Sciens autem eum, Videlicet regem Bohemis, esse potentem nimis et resertum mullis diviciis auri et argenti, ipso autem tenuis in eisdem, cogitat et tractat, utens consilio saniori, qualiter ipsum emulum justici et
sibi rebellem humiliare valeat et Romano imperi Sub jugare penitu S, non p0SSo eum invadere Sine magno exercitu et armatorum multitudine copioSa, generale Scribit edictum regni nobilibus universis'. Discurrunt nuntii onusti illeris Alemanniam perambulant, adunt celerius citra Renum, Franco perlii Sirant, Oricos pertranSeunt, ad SKevos dirigunt gressu suo S. Tenor litterarum monet, supplicat, auctoritato regia imperat et hortatur, ut omnes se preparent ac muniant ad descensum versus Austriam contra regem Boliemi pugnaturi spondet omne dampnum resul de re pro laboribus ac meriti munera ac laoda compromittit, si in executione Sui proposili Succe S Sus prosperos fuerint conseculi designat eis diem et locum quo univerSi conveniant, ubi quique examinandi sunt, ubi etiam eligit meliores et orciores, et qui peritiores fuerint ad pugnandum, ceteri remanentes municiones Suas custodiant diligenter. Porro rex Boliem te, Selen Se non OSSe effugere manum validam Romanorum regis et ore sibi durum contra stimulum calcitrare , non minus preparat se interim contra eum, mittens eque nuntios cum litteris qui peragrent regnum Bohemi et perlustrent omnia viscera eius. Hortatur enim eos, ut pervadunt parte Au Strie, arinthie, Maravie, Styrie, arneol et omnes pro incius ditionis sue, et de nuncient omnibus nobilibus firmiter in mandalis, ut visis litteris et perspectis, omni occa Sione post-p0Sita, Se preparent ac muniant, et venire Secum non negligant contra Romanorum regem Viriliter pugnaturi.
Mittit eciam nuncios ad Unguros et clavos, quibus Supplicat rogans, ut et ipsi sibi subsidium conserant et subvenire sibi aliquo lenus non tardent, as Sumptis Secum spiculis et sagittis quibus terebrare valeant galeata capita
50쪽
et nichiloni inus hostibus infligere vulnera per thoracem. Spondet eis dona prestantiora, preti0Sa munera pollicetur. Collecta igitur inestimabili multitudine pugnatorum hostem jam expectat intrepide et Secure. Interim etiam templa aliquos principes et nobiles
auro corrumpere et argento, hoc petens ab eis, ut saltem neutri auxilium porrigani, Sed d0mi SuperSedeant cum quiete. De quibus erat unus dominus einricus dux Bawarie, qui accepit ab eo tunc tempori maXimum donativum. Vidi enim quod misit onustum plaustrum cum argento in vase continente mensuram Septem urnarum de Bohemia in civitatem Strubingam, et nisi tantam pecuniam vidissem procul dubio alii reserenti nullatenus credidissem. Illud vero argentum d0minus Ollo magnu Viced0minus, Suo domino reservavit. Tamen pro illa pecunia nichil aliud secit servilii, nisi quod obstruxerat unam viam S uevis, per quam incedere debuerant descendentes. Negavit etiam eis obstructis portis transitum per Stru-bingam. Ex hoc animo concitati juxta portam civitatis occiderunt unum do melioribus civibus extra muros. Videns autem Romanorum exercitus, quod dominus ein-ricus dux BaWarie non esset cum eis ab heri et nudiustertius, sed esset cum adversario e0rum, auxilio et favore et contra justitiam in partem alteram declinasset, inflammati facibus iracundie terram suam in deScenS Secus viam graviter vastabant cede, poli et rapina. Preterea Roman0rum rex electis suis melioribus ac sortioribus, aliis licentialis, in hoc provide agens, Volens parcere sumptibus et expensis, nactu grandem pugnatorum multitudinem, et seroces ut probitate sua poSSent muro serre0 penetrare. Gaudentes et Flarato antino descendunt pariter universi, sed cum ad locum ventum esset ubi se preparare ad pugnam debuerant', iSis hostibus eminus contra eos, ineStimabilem bellatorum multitudinem coacervatam, timore percuSSi ac terrili, murmur succrevit non modicus, dicentibus: immodo pauci poterimis mynare contra tam strarem et inestimabilem zercitum Nec mirum, suerunt enim inter eo in Stimati0ne pene quatuor contra unum de parte regis B0hemio.