장음표시 사용
71쪽
xiiii annis impugnans, tandem cum magno dampno et perditione suorum ipsum vix anno xiiii. Superavit. Quod autem eadem erra disti cilis sit ad expugnandum, Albertus rex Romanorum experientia didicit. Qui cum eandem terram cum magna pugnatorum multitudine intrasset, ut 304 eam sibi subiceret, frustrato labore exire cogitur sicut hi
Interea eneglaus rex Bohemi filius taxhri regis, vir nobilissimus et illusiris, de quo supra resalum est, qui in adolescentia sua a matre suerat intoxicatus, Sed tunc Salvatus a morte, iterum veneno insectus in lecto 1305 decidit, incurabilis vitam finit. Hic cum esset honore regio 'I' decenter sublimatus, vitam monaSticam simulans, Sancte conVersationis vehemens amator, religiosos summe diligebat, unde divina inspirante gratia sollempnem abbatiam construxit in Aula Regia ordinis CySterciensis, opere Sumptuoso et magnis laboribus et expensis, quam etiam ditavit mullis rediis et possessionibus. Tres misSa cottidie audire consuevit, quas coram se Ollempniter re cepit lonaliter decantari. Cum vero ob amorem divini servilii et sancte religionis in eodem claustro se quandoque recepisset, monachorum se immiscuit urinis, et tam familiaris eis suit, ut sepius cum eis capitulum eorum frequentaret et ibidem prevaricatores sanctarum constitutionum more solito nominatim ore proprio proclamaret. Hic etiam moriens regni sui reliquit heredem silium pulcherrimum et elegantis forme, de quo multis spes et fiducia fuit, quod si vita comite in virum profecisset, ipse regnum in latum optimum reformasset. Sed ad maioris malitie cumulum eiusdem regni, p0St 0rtemia 1306iri parvo lapso temp0re, 0SSu gladio, sinem misera εἴ bilem est SortituS. De quorum nece videlicet patris et filii multis suit grassa suspicio, quod Albertus rex Romanorum ambos necari procuraverit. Quod ex eo intelligi potest, quia iunc temporis terram Bohemio impugnans unum de filiis suis ibidem promovit in regem, cui relictam regis e-negla dedit in uxorem, cum qua parV ViVen tempore 1307Venen periit, juxta morem ulturum regum Bohemorum . qui rur cernuntur morte decedere naturali.
72쪽
Quo mortuo et jam nullo herede superstile quidam stipani pietate m0li, videntes regnum in unam discrimine positum, c0nsilium ineunt, pro alio rege cogitant, et mittunt ad ducem arinthie, rogantes et nichilominus ei suggerentes, ut unam de filiabus regis accipiat in
UXOrem, quam eum acceperit, sciat se cum ea elium
regnum Bohemio poSSessurum. Qui parumper deliberans votis annuit, nuptias fecit, regnum adeptus est et more solito citius c0ronatur . Preterea suerunt stipant et ministeriales hec dure se rentes et huic rei non consentientes, inimici pacis bella nutrientes et ob ea a Bohemorum favore declinanteS, regis Romanorum partibus adheserunt. Cui rem pandunt et ipsum diligentius admonentes, ut terram B0hemi invadere non negligat, et eam sibi subiciat, quam sibi tradere pollicentur, si ut decet honesto comitatu illuc venerit et armatorum multitudine copiosa. Unde cum rex intellexisset ducem arinthi terram Buhemi intravisse et regnum, ut supra taxatum est, suscepisse sine suo consilio et favore, indigne serens et perturbatione animi resolutus, jubet ut de omnibus visceribus regni universi nobiles se preparent ad descensum et ad regnum Bohe mi expugnandum. Sed quia homo cogitat, Deus ordinat. Cogitavit enim multas sibi subicere terras, sed secus factum est qui enim dominabatur terre, sin ipsum terra abSorbuit. Habuit enim secum adolescentem, filium fratri Sui, quasi colluleralem de regali prosapia oriundum, quem eque ut pueros propri0s educavit. Qui cum adolesceret et in virum excresceret, et cui jam grave esset ad manuS respicere alienas, et nichilominus sine prosectu et ociose videretur sibi se curiam regiam frequentare, regem Obnixe exoravit, ut daret Sibi portionem hereditatis sue qualemcunque, ut sibi et Suis quandoque de propriis a cultatibus provideret. Rex vero nec dedit nec penitus denegavit dedit enim sibi dulcem promissionem quand0que Se daturum quod postularet. Sed promissio que di sertur, siligit animam. Cum ergo longa expeciali0ne me- rore absorberetur, ex eo quod re lardaret eum expedire,
73쪽
dyabolo infligante, si actus animo incipit tractare de morte regis, assumptis sibi quibuSilam nobilibus, qui etiam quibusdam causis exigentibus conceperant alia contra regem. Illis coniuratus et stricto sedere copulatus die noctuque observabant regem, qu0modo eum dolo lenerent et oeriderent. Et cum una dio ransiret enum et exisset civitatem Argentinam, et direxisSe iter suum contra partes orientales, nacta opportuni late, et perpauci essent circa eum, in campo irruentes in eum, cum cullellis et gladiis perfoderunt. Qui oppido vulneratus de equo mox corruit et inles latus suppremum ' vite spiritum exhalavit. Quo facto 1308 periculo se discrimini ingessere, num ut manum ultoris ἰ potuissent evadere protinus fugam cursu concito inierunt, ei intrantes viam Κayn nusquam erat eis tutum refugium. Siquidem Deo volente et uxore regis vindicante omnes postea misere perierunt. Sed rex cum adhuc vivere et esset in rerum amuenlia opulentiSStinus, saetari n0n potuit rebus mundialibus, quia nimia ambitione corruptus indes esse laborabat sibi subicere multa terrarum spatia, et su0s liberos exaltari, et sic terrenis nimis implicatus curis, terre citius sociatur. Qui
etiam justo Dei judicio in brevi privatur omnibus, et jam de omnibus vix possidet septem pedes. Denique in civitate Spirensi honestis obsequiis sepelitur, ubi mullorum regum corpora pausant, examen extremi judicii et diem
Anno igitur ab incarnatione Domini m. ccc. viii in die beatorum apostolorum Philippi et Jacobi, rege Alberto occiso vacare cepit imperium usque in diem beate a Nov.
therine virginis et martyris Qua dio electores pariter βconVenerunt, ut alium regem gubernatorem sollicita mente divina inspirante gratia procrearent. Porro Clemens papa cum intellexisse Albertum regem exisse morte acerrima de hoc mundo, n0n parum d0luit, et sollicita consideratione prehabita, cernens Romanum imperium mullo discrimini expositum et variis erroribus perurgeri, mox pietale motus, sicut cui incumbit curam gerere de omnibus electoribus regni, suas litteras destinaVit, rogan pariter et exhortans, ut Deum pro oculis
74쪽
liabentes solliciti sint et intenti circa electionem novi regis talem eligant qui virtutum gratia polleat, Dei li- morem habeat, quique reditu Sapientia, ut Sciat gubernare regni negotia et per eum Statu imperii prosperitatessoreat et nichilominus proficiat felicibus incrementis. Electores vero mandatum Apostolici non segniter adimplentes, cum essent congregali in Franchensuri, invocato nomine Domini einricum comitem de Lutgeburch, 13 virum sincerum et illustrissimum, in regem concorditer ἴς' elegerunt. Exauditi sunt pro reverentia sua, elegerunt enim virum perutilem ad regnandum Virum, inquam, eum quo erat Deus, qui omnia eius opera dirigebat, qui etiam Deum dilexit vehementer. Diligentibus enim Deum, omnia cooperantur in bonum. Unde cooperante Domino ad volas ibi omnia succedebant. Verum illustris Rud0lsus dux Bawarie cernens regem letis successibus Romanum imperium gubernare, silium suum adhuc lenellum sitie eius, mediantibus honestis viris rem agentibus partium utrarumque, per deSponSati0nem legitime sociavit, dans ei pro dote cum manu regis d0- minium Palatii apud Rhenum sub cyrographo et cauto
δ' Lud vicus vero junior dux et comes Palatinus non erat in consilio eorum huiusmodi tractantibus. Qui videns distrahi et ad manus alienas devolvi ea bona que ad eum jure hereditari pertinebant, mox iracundi stimulis incitalus, epit cum ratre suo Rudolso graviter discordare. Et abhinc orla est inter eos seu contentio, que nunquam ambobus viventibus expirare potuit usque. Qu0d verum fuisse nulli dubium est, sicut postea rei exitus comprobavit. Et cum jam per nullum modum possent con cordare, Varii causis exigentibus, que censeo silentio preterire, junior dux Lud vicus postulat partem rerum, et dominium eorum requirit dividi et a se invicem penitus separari. Et cum ceptis nollet desistere, dominus Rudolsus dux senior et maturior, sciens fratri suo utile non esse quod postulat, sed postea experientia doctus sciat non expedire cuiquam de facili recedere ab amico, suis pre-
75쪽
cibus acquiescens de consilio suorum, per arbitros erram suam cum Suis ullinentiis diviserunt, cum aliis suis aio facultatibus equa lance. Porro civitas Monacensis et pro ' vincia ultra fram, cum iii latibus et villulis earum, et terra circa Montana et citra num cessit in partem domini Rudoisi ducis senioris terra vero infra Licum et 4 seram et usque ad Danubium cum civitatibus et villulis earum, cum pr0Vincia circa oricum, cum suis attinentiis, cessit in sortem domini Lud vici ducis junioris. Sed comitiam Palatinam apud Renum decreverunt indivisam
Divisione itaque acta, et ducibus a se invicem separatis, quantis malis attrita sit a varia que eis subiacebat, non potest de facili explicari, presertim cum adhuc
recens esset discordia inter eos. Non quibant in terra pacifico pariter commorari, Sed parvo interiecto tempore rurSu ceperuni sevissime pretiari, et ad maioris malitie cumulum exercitum de prope congregantes et de remotis partibus, et ad sui et suorum deStructionem adiutores, quo poterant, convocabant. Et sic ordine perverso et contra jura nature, et jam frater contra fratrem armatur, et qui mutuo se debebant adiuvare secundum illud frater adiuvans fratrem, jam mutuo deStruere se conantur. Igitur cum Superbiunt impii, paupere incenduntur. Uterque enim cum suis, annis duobus inter se preliantibus, terram suam Vastabat ignis cremati0ne, spolio et rapina. Fertur enim quod LudWicus dux adolescenetor , sed tunc insolescen-eior, ignem arripuerit, et manu propria vehens villam primus incendit, et sacto magno rogo gavisus est gaudio magno dampnum pr0prium parvi pendit. Sed non sine fructu in adolescentia preliabatur didicit enim tunc quod postea suo in tempore explevit. Nam processu temporis coactus laboriosa certamina Deo propitio persolvebat. Sed dominus udolsus dux senior, ad preliandum segnior, sciens esse dedecus et multipliciter inhonorum litigare
proprio cum german0, tamen necessitate perurgente par-
76쪽
tem suam Strennue luebatur. Denique cessatum est a
prelio non sine magno dampno huius ecclesie Quanta enim pressura reli0rum anticlum fuerit claustrum in Fur-stenvel illo in tempore, non potest de facili explicari. Presertim cum in grangiis nobis ablata suerint optima pecora et jumenta, gravali nichilominus suimus nimis per ignis concremalionem, per Steurarum exactionem et Viciualium administrati0nem hospitibus supra modum. Ideo multi mirati suerunt, quomodo Simul remanserimus indivisi, et sine dispersione unquam remanere poluerimus; et Dei pietas hoc esse cit, qui Sperantes in Se non derelinquit. Igitur Lud vicus dux cernens non proficere sed magis deficere per hunc modum, quia multa pretiosa predi pro expensis Augustani civibus obligavit, et qui jam esset etiam pretiorum incommodis saligatus, reversus in se cepit de pace tractare, ad fratrem rediens, tanquam junior placare cupiens Seniorem. Qui motus pietate ipsum benigne recipiens et inter eos reconciliatione facta ambo ad pacis 1313 redeunt unitatem, et omnia sua bona partita componunt
Cum igitur Heinricus rex suscepisset imperium, ipS0que gubernante regni Status non mediocribus proficeret incrementis, essentque per lotam Alemanniam divina opitulante gratia, quieta tempora et tranquilla, cupiens rempublicam augmentare sumit animum intrare terram Longobardonim, ibique atterere et impugnare quasdam civitates diu Romano imperio rebellantes, quique Servituti penSimil0ngo tempore persolVere negleXerunt. Interea comes de Virlenbercti qui semper studuit malignari adhuc parum ducens pacem diSSipare, non cessat suscitare pretia. Ex quo multi de ipso moventes querimonium, coram rego pro eo, quod Variis pressuris Vexaret eos et turbaret, postulantes judicium, ne post regis abscessum eos mali graVi0ribus perurgeret. Rex vero sicut districtus judex tractat eius oportere insultibus et erroribus obviari, et expedire ei talem penam infligere, quo alios similia temptantes ab huiusmodi ausibus retrahat et compeScat. Et ratu non posse eum nisi in manu valida
77쪽
expugnare, precipit ossicialibus suis et civitatibus circa 1310 eum imperat universis, ut ipsum invadere n0n negligant et destruere non obmittant. Qui eius jussi0nibus paruere, congregantes multitudinem bellatorum, tam equitum quam peditum, pari voto et prompto animo ipsum bello cingunt, et quasdam munitiones eius et urbes diripiunt, quequo sua serro et igne vastantes, Simul illud nobile castrum de Wirtenbercti, do quo n0men accepit, usque ad solum deductum, unditus perverterunt. ι quia vexatio dat intellectum etc. hic proprio eum dampno didicit, subdere
se maiori debere esSe 0nSonum rationi.
Profecto comes ille potens et famosus frequenter, sicut ante dictum est, in regno pacem turbavit et se contra regiam maiestatem erexit. Ideo exienricus quamvis absens satis ipsum humiliavit pariter et deiecit, quem Rudolsus rex magnuS, permaxima potestale ussultus, presentialiter et in persona pr0pria perd0mare non p0terat, sicut iste Nec mirum, haut dubium quin Deus erat cum rege einrico, cui deliter servivit, sortiter et amavit. Ide semper sibi adsuit suis omnibus in agendis. Rex igitur contracto exercitu magno, iter esse clitversus Ombardiam, quam dum ingressus esset Clemens nov. papa Semper ipsum promoVit. Interim cum BaWaria parvo tempore a bellorum turbine quievisset, rursus in ea bella, duriora prioribus, oriuntur. Sicut enim de parva lavilla interdum maximus ignis nascitur, sic inter illustres principes Fridericum ducem Austrie et Lud icum ducemia varie, parva de causa maxima contentionis rabies oritur, sorte n0stris peccatis exigentibus, multis annis interim nobi perSeVerans. Cum enim dominus ito, quondam SereniSSimus rex Ungari et dux Bawarie, nec non et frater eius dux Stephanus, ambo post obitum suum heredes post se 13 12 etate adhuc teneros reliquissent, ridericus dux AuStrie, ascilis sibi prius ministerialibus a varie, quos sibi clam dulcibus promissionibus attraxit, non rogatus, Olen Se
78쪽
13 12 intromittere de ducatu et pro ridentia puerorum et do regimine terre, non tam ut puto pro utilitate puerorum quam pro fructu proprio in futurum. Dux vero Lud icus hec cum audisset, sorte premonitus a puerorum illustrissimis matribus adhuc viventibus, summa cum sestinatione properat ad principes juniores Suggerens eis, ut per nullum modum consentiant in ducem Austrie, qui toto posse laborat eorum seri procurator, dicens: non eis eaepedire, sed se ipsum pite propinquitatis et sincere delitatis di ius
et decentius debere oram curam sterere, et maiora eorum
disponere, quousque ad etatem pervenerint pleniorum. iis itaque gestis, n0 multo post ambo conveniunt pariter in civitato Landa e ubi de eadem re inter se os ad os seriosius mutuo loquebantur. Sed ambobus inter Se rixantibus, dux LudWicus subito iracundie facibus inflammatus arripuit gladium; si n0 interceptum fuisset a presentibus, ipsum ducem Austrie manu invasisset . Dux vero Austrie declinans et recedens, murmurans in hec verba ipsum velle citius de terra propria mirudere et suis identibus oculis possidere. Sed quia Deum non accepit adiutorem, ideo in ventum verba inaniter avolarunt. Mox bello ipsum petit, et sacta pace ad terminum octo dierum, Summo
cum rancore ab invicem recesserunt
verum dux Austrie sciens fratrem suum ducem Leu- 1313 politum esse in partibus Sive 'te, ad ipsum estinato di- . e rigit iter suum. Ad quem cum venisset, quanta mala ei dux Lud vicus irrogaverit, et quam malo ipsum tractaverit, et quomodo eum mucrone in asisse voluerit, fratri Suo verbis depromit querulosis. Quod cum audisset dux Leu-poldus stupet, miratur, et turbatur. Sed re nimia perturbatione animi ambo sevientes jurant et coniurant, dicentes: se non conquiescere, quousque io duce super accepta iniuria indictam congruam consequantur. Et mox fratribus suis in Austria per nuntios celeres mandaverunt, ut omni negotio postposito sestinent dare operam toto posse ad congregandum exercitum pugnatorum.
79쪽
0ui super novitate rumorum Stupentes, jussa fratrum 13l3su0rum citius complentes, congregaverunt magnum exer- ς' citum de omnibus visceribus provinciarum Suarum. Ungaros et clavos pulsantes precibus, ut et ipsi veniant cum aliis pugnaturi alienis autem et ad se non pertinentibus denunciant, ut qui donativum in certamine voluerint deservire, venire etiam non negligant ad pugnandum Collecto igitur universo exercitu, quidam nobiles dicti de Walse, capitanei exercitus, regente cuneo pariter et ductantes, preco clamabat valenter, ut omnes timore sublato ascendant gaudentes, superiorem BaWariam intraturi et ibidem suos saccos de spolio et Suas marsupias argenteis impleturi. Dicitur etiam eis, ut non pa-Veant, nam duces eorum de partibus S evi cum magno exercitu venientes, volentibus eis serre auxilium contra BaWaros, ut Sic duabus congredientibus possint eandem terram sortius expugnare, expugnatam commodiu poS-
Interim illustres duces Ba arte Rudolsus et LudWicus cum tota terra sua non sine timore incursus hostium expectantes, non minus se preparant ad resistendum pariter et pugnandum. Sed dux Rudollas minus sollicitus. LudWicus totum pondus pretii vehens in omnibus strennue e gerebat. Denique recipientes se in campis juxta ripam que vocatur eidelbach, hac illacque congregantes etiam exercitum, Wevos, Francos, ut ad se veniant in pretium exorantes, et plures alios procul et pr0po ad pretium convocantes, pollicentes eis, cum requisiti fuerint, servilia similia vel maiora. Similiter etiam de omnibus sinibus ditionis sue urenses civitates ad bellum exhortantes tam equitum quam peditum exercitum inestimabi-
Iem collegerunt. Porro Australibus ascendentibus ministeriales inferioris Ba arte prestolantes eos in terra sua, ut ipSi tranSeuntibus se eis in adiutorium sociarent. Ideo quia tantum laventes eis, ut omni periculo se cum eis exponere non tardarent. Sed duces Austrie, cum cognoviSSent Ba-Waios c0ntra se ad pugnandum n0n mediocriter premunitos, paVero ceperunt, quamvis essent multo in numero sortiores Tamen scientes non esse tutum hostiliter terram
80쪽
l3la ingredi peregrinam, cum comitatu Suo tardius incessere, 'ς congressum exercituum proletantes, ut ex dilatione Ba-Wari incipiant in sumptibus descere, et deficientibus in expensi omnimode dissolvantur, et sic hostibus suis dissipatis ac imminutis possint terram facilius intrare et tu-lius rebellare. eo cogitaverunt, et erraverunt. Non Sic, non sic, et Deus aliter ordinavit. Εxergiliis enim BaWarorum permixtus cum Wevis et Francis, frendentes et atrociter Sevientes, parati hostium cuneos penetrare, avida expectatione adventum Australium prestolantes, optabant pugnam cilius fieri et conflictum, qua diu frustrati fuerant et fraudati. Sed et dux LudWicus, cui Summa cura erat de pretio, cernen tempus sine utilitate pretii pertransire, et duces Au Stri se velle calumpnios circumvenire con Silium requirit a suis, inquiens: Decernile omnes quid facere debeamus, ne tam strandisererinus, tam laboriose contractus, era elur, et sine utilitate pretii penitus dissolpatur Mox dixina gratia inspirante a num consilium reperierunt, quod dux Lud victi SecutuS. Elegerunt de omnibus qui convenerant cccc viros ei sortiores, ad pugnandum optime expeditos, aliis omnibus licentialis, clam dicens: se relle intrare quandam insulam proerpensis, neminem Scire Volens, exceptis paucis, qu0 pr0ceSSuri essent, quo usque ad Iocum suturi certaminis devenirent. Igitur omnibus ascensis equis et stricte inclis, et multis mirantibus quo ituri essent, iter suum essectunt contra M0Spurgam, ubi trans seram maximum exercitum Australium Ungarorum, a varorum, WeV0rum et aliorum multorum obviam habuerunt. deo autem occultes et insperale illis voluit obviare, ne innotesceret Vel proderetur ducibus Austrie, qui retro in v evia magnum habuerunt exercitum, volentibus in adiutorium inferioribus subvenire. Illi, si rescivissent ducis descensum, profecto ipSum insecuti suissent et a tergo cum eo sortius dimicassent. Sed volente Domino aliter c0ntingebat. Nam cum dux Ludivicus cum suis inferiori exercitui jam appr0piaret, ut eos audire vel videre potuisset, si nou. Sol Suum radium non negasset, quia illa die et eadem hora his accidentibus intensus aer luminosum diem ObSeu